سورهٔ یوسف

پروردگارا همانا از مُلک (پادشاهی، مملکت) [ظاهری و باطنی] به من داده‌‌ای و به من [بعضی] از تأویل احادیث (تعبیر رؤیا) را آموخته‌‌ای، ای پدید آورندهٔ آسمان‌‌ها و زمین! تو ولیّ من در دنیا و آخرتی، [سپس طلب حُسن عاقبت کرد همانطور که در دنیا به او احسان شد و گفت:] مرا مسلمان بمیران و به صالحین (کاملین در صلاح) ملحق نما

آن [مذکور از قصّهٔ یوسف (ع) و برادرانش و حزن یعقوب (ع) و زن عزیز و مراودت وی و زندان شدن یوسف (ع) و سلطنت او و اجتماع او با پدر و مادرش و برادرانش] از خبر‌‌های غیبی است [که از تو و از غیر تو غایب هستند] که آن را به تو [ای محمّد (ص)] وحی می‌‌کنیم و تو آنوقت که در امرشان اجماع کردند [و عزم کردند بر امری که بر آن اتّفاق کردند] و آنها [نسبت به یعقوب (ع) و یوسف (ع)] مکر می‌‌کردند نزد آنها (برادران یوسف) نبودی [و علم آن برای تو جز به وحی نیست]

و (لکن) بیشتر مردم [با ظهور امثال این آیات و اخبار مغیّبه (پنهان) از مثل تو که امّی هستی به تو و به رسالت تو] مؤمن نیستند هر چند که [بر ایمان آنها] حریص باشی

و (حال آنکه) بابت آن [یعنی بر تبلیغ یا بر اخبار به انباء غیب یا بر قرآن] از آنها پاداشی را درخواست نمی‌‌کنی [تا آنکه آن مانع از ایمان آنها باشد] آن [تبلیغ یا اخبار به این انباء یا قرآن] جز ذکری برای عالمیان نیست

و چه بسیار نشانه‌‌هایی که در آسمان‌‌ها و زمین هست که بر آنها می‌‌گذرند و (در حالی که) ایشان از آنها روگردانند [پس در اعراض آنها از آنچه که از آیات از تو ظاهر می‌‌شود شگفتی نیست]

و بیشتر آنها به خداوند ایمان نمی‌‌آورند [یعنی اذعان نمی‌‌کنند یا با ایمان عامّ یا با ایمان خاصّ ایمان نمی‌‌آورند] و جز این نیست که آنها [در وجوب یا در آلهت یا در عبادت یا در طاعت یا در ولایت] مشرکند

آیا پس [کسانی که رسالت تو را انکار کرده‌‌اند یا کسانی که با اشراک ایمان آورده‌‌اند] ایمن هستند که به آنها عذابی پوشاننده (عقوبتی فراگیر) از خداوند بیاید یا ناگهان (بدون ظهور علامتی) ساعت به آنها فرا رسد و (در حالی که) آنان شعور نمی‌‌ورزند (نمی‌‌فهمند) [تا استعداد (آماده شدن) یابند و برای آن مهیّا شوند]

بگو این [دعوت به توحید و خلاص از شرک و تأسیس قانون معاش به حیثی که به حسن معاد اداء (رساندن) شود] راه من است که من و کسی که از من پیروی می‌‌کند [از دعوت کنندگان به اذن من، بلاواسطه یا بواسطه] بنابر بصیرت [به صحت دعوت خود، برای از روی اذن صریح بودن دعوت من بلاواسطه از خداوند] به خداوند دعوت می‌‌کنم و خداوند منزّه است [یعنی خداوند را از اشراک منزّه می‌‌دانم] و من از مشرکین [در وجود] نیستم [در آنچه که آن را اثبات کرده‌‌ام]

و قبل از تو نفرستادیم مگر مردانی را از اهل شهرها [یعنی از انسان‌‌های متوطّن در زمین] که به آنها وحی می‌‌کنیم، آیا پس در زمین [عالم کبیر یا صغیر یا زمین قرآن یا زمین احکام شریعت یا زمین سیَر (سیره‌‌ها) و اخبار گذشتگان] سیر نکرده‌‌اند تا بنگرند که عاقبت کسانی [از رسولان و مرسل الیهم، مؤمنین و مکذّبین] که قبل از آنها بوده‌‌اند چگونه بوده است [پس از حال آنها عبرت بگیرند و از تکذیب تو منصرف شوند و بر تصدیق تو اقبال نمایند] و البتّه دار آخرت برای کسانی که [از شرک و تکذیب رسولان (ع)] تقوا پیشه کردند بهتر است [از حُسن عاقبت در دنیا] آیا پس [از حسن عاقبت و بدی آن در دنیا، حسن عاقبت و بدی آن در آخرت را] تعقّل نمی‌‌کنید

[پس در طول تکذیب امّت‌‌های پیشین رسولان (ع) را و مهلت دادن خداوند به آنها را شنیده‌‌اید] حتّی آنوقتی که رسولان مأیوس شدند و گمان کردند که به آنها دروغ گفته شده یاری ما به آنها رسید [و آن برای این است که او تعالی برای غایت رحمتش به بندگانش به آنها توانی (کندی) می‌‌کند خصوصاً در وعدهٔ نزول عذاب و اهلاک آنها] و کسانی [از رسل (ع) و اتباع آنها] را که خواستیم نجات داده شدند و سختگیری ما نسبت به مردمان مجرم [در هر عصری] برنمی‌‌گردد