سورهٔ رعد

محل نزول:   مدینه
تعداد کل آیات: ۴۳
نام‌های سوره:
رعد
تفسیر

٣١ وَلَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَل لِّلَّهِ الْأَمْرُ جَمِيعًا أَفَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُوا أَن لَّوْ يَشَاءُ اللَّهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِيعًا وَلَا يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُوا تُصِيبُهُم بِمَا صَنَعُوا قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًا مِّن دَارِهِمْ حَتَّى يَأْتِيَ وَعْدُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ

و اگرچه همانا قرآنی (قرائت کردنی) که کوه‌‌ها با آن سیر داده شود یا با آن زمین تکّه شود یا با آن با مردگان صحبت شود [همین قرآن می‌‌باشد]، بلکه امر جمیعاً برای خداوند است آیا پس کسانی که ایمان آورده‌‌اند [از ایمان آوردن مشرکان] مأیوس نشده‌‌اند که اگر خداوند بخواهد البتّه مردم را جمیعاً هدایت می‌‌کند و پیوسته به کسانی که کفر ورزیده‌‌اند به آنها آنچه را که [در کفرشان] صُنع می‌‌کنند گرفتاری [یعنی ناگواری که آنها را از بلایا می‌‌کوباند] اصابت می‌‌دهد یا نزدیک خانه‌‌هایشان [در امثال آنها] فرود می‌‌آید [و آنها را می‌‌هراساند و اثر آن به آنها می‌‌رسد] تا آنکه وعدهٔ خداوند [به عذاب در دنیا از قتل و اسارت و غارت یا وعدهٔ خداوند به قبض ارواح آنان] برسد که خداوند خلاف وعده نمی‌‌کند

- ترجمه سلطانی

و اگرچه همانا قرآنی (قرائت کردنی) که کوه‌ها با آن سیر داده شود یا با آن زمین تکّه شود یا با آن با مردگان صحبت شود (همین قرآن می‌باشد)، بلکه امر جمیعاً برای خداوند است آیا پس کسانی که ایمان آورده‌اند (از ایمان آوردن مشرکان) مأیوس نشده‌اند که اگر خداوند بخواهد البتّه مردم را جمیعاً هدایت میکند و پیوسته به کسانی که کفر ورزیده‌اند به آنها آنچه را که (در کفرشان) صنع می‌کنند گرفتاری اصابت می‌دهد یا نزدیک خانه‌هایشان فرود می‌آید تا آنکه وعدهٔ خداوند برسد که خداوند خلاف وعده نمی‌کند

- ترجمه راستین

و اگر قرآنی بود که با (اعجاز بیان) آن کوهها به رفتار می‌آمد و زمین از هم می‌شکافت و با مردگان سخن گفته می‌شد (همین قرآن با عظمت است که با وجود آن باز ایمان نمی‌آورند) . بلکه فرمان همه عالم با خداست (هر چه خواهد به مشیّت ازلی می‌کند) آیا مؤمنان هنوز ندانسته‌اند که خدا اگر بخواهد همه مردم را (به الزام و جبر) هدایت می‌کند؟و (این نه مصلحت است زیرا باید) کافران پیوسته از کردار زشتشان به کیفر و سرکوبی رسند یا مصیبتی نزدیک دیار آنها فرود آید تا آن‌گاه که (در محشر هم) وعده خدا (بر هلاک آنها) فرا رسد، که خدا خلاف وعده نخواهد کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٢ وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ

و همانا رسولانی قبل از تو استهزاء شده‌‌اند و به کسانی که کفر ورزیده بودند مهلت دادم سپس آنها را گرفتم پس عقوبت من چگونه بود؟

- ترجمه سلطانی

و همانا رسولانی قبل از تو استهزاء شده‌اند و به کسانی که کفر ورزیده بودند مهلت دادم سپس آنها را گرفتم پس عقوبت من چگونه بود؟

- ترجمه راستین

و مردم به رسولان پیش از تو هم استهزاء بسیار کردند من هم به کافران فرصت دادم آن گاه ایشان را به عقوبت گرفته و با چه عقاب سخت به کیفر رسانیدم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٣ أَفَمَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَى كُلِّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ قُلْ سَمُّوهُمْ أَمْ تُنَبِّئُونَهُ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي الْأَرْضِ أَم بِظَاهِرٍ مِّنَ الْقَـوْلِ بَلْ زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مَكْرُهُمْ وَصُدُّوا عَنِ السَّبِيلِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ

آیا پس کسی که او قائم بر هر نفسی [مراقب بر آن و به عنوان حافظ اعمال آن بر آن] است به آنچه که کسب می‌‌کند [مانند کسی است که این‌‌چنین نیست]؟ و برای خداوند شرکائی قرار دادند بگو آنها را نام ببرید [آنها را توصیف کنید تا معلوم شود که آیا آنچه که به آن مستحّق عبادت بشوند را دارند؟]، آیا شما او را به آنچه که نمی‌‌داند در زمین هست آگاه می‌‌کنید [بلکه آیا او را به شرکائى که در زمین آنها را نمی‌‌شناسد خبر می‌‌دهید]!؟ یا با ظاهر کردن گفتاری [یعنی آیا او را به امر مخفی که آن را نمی‌‌داند یا به امری جلیّ (آشکار) که هر احدی آن را می‌‌داند خبر می‌‌دهید]؟! بلکه برای کسانی که کفر ورزیده‌‌اند مکر آنها زینت داده شده [یعنی مکر رؤسایشان که برای آنها عبادت شرکاء را وضع کرده‌‌اند و با تمویهات (اموری را خلاف آنچه که هست نمایاندن) خود برای آنها اظهار نموده‌‌اند که شرکاء بر ضرر یا نفع قدرت دارند] و از [این] راه [حقّ] باز داشته شده‌‌اند و کسی را که خداوند گمراه کند پس هادیی برای او نیست {برای اینکه هر هادى هدایتش جز هدایت خداوند نمی‌‌باشد}

- ترجمه سلطانی

آیا پس کسی که او قائم بر هر نفسی است به آنچه که کسب می‌کند (مانند کسی است که این‌چنین نیست) و برای خداوند شرکائی قرار دادند بگو آنها را نام ببرید، آیا شما او را به آنچه که نمی‌داند در زمین هست آگاه می‌کنید!؟ یا با ظاهر کردن گفتاری بلکه برای کسانی که کفر ورزیده‌اند مکر آنها زینت داده شده و از (این) راه باز داشته شده‌اند و کسی را که خداوند گمراه کند پس هادیی برای او نیست

- ترجمه راستین

آیا خدایی که نگهبان همه نفوس عالم با آثارشان است (فراموش کردند) ؟و برای خدا شریکانی جعل کردند، بگو که نام خدایان خود برگویید (که اینها کیستند و اثر اینان چیست و از چه رو مستحق پرستش شدند؟) یا این که شما مردم نادان می‌خواهید خدا را به چیزی که در زمین از آن آگاه نیست آگه سازید؟! یا آنکه به ظاهر سخنی (که خود هم حقیقتی بر آن قائل نیستید) می‌گویید؟بلکه کافران را مکر و فسونشان در نظر زیبا آمده و از راه خدا باز ماندند، و هر کس را خدا به گمراهی واگذارد دیگر هیچ کس وی را هدایت نتواند کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٤ لَّهُمْ عَذَابٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَقُّ وَمَا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ

آنها در زندگانی دنیا [با انواع بلایا] عذابی دارند و البتّه عذاب آخرت شاقّ‌‌تر است و [در دنیا و نه در آخرت] در برابر خداوند نگهدارنده‌‌ای ندارند

- ترجمه سلطانی

آنها در زندگانی دنیا عذابی دارند و البتّه عذاب آخرت شاقّ‌تر است و در برابر خداوند نگهدارنده‌ای ندارند

- ترجمه راستین

چنین گمراهان در زندگانی دنیا (به انواع بلا) معذبند و البته عذاب عالم آخرت سخت‌تر است، و از (قهر) خدا ابدا نگهداری ندارند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۱۳
سوره رعد
حزب ۵۱

٣٥ مَّثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ أُكُلُهَا دَائِمٌ وَظِلُّهَا تِلْكَ عُقْبَى الَّذِينَ اتَّقَوا وَّعُقْبَى الْكَافِرِينَ النَّارُ

مَثَل جنّتی که به متّقین وعده داده شده [اینگونه است] که از زیر آن نهرها جاری می‌‌شود خوردنی‌‌هایش و سایهٔ آن دائمی است [نه مانند جنان (باغ‌‌ها) دنیا از حیث اینکه خوردنی و سایهٔ آن در تابستان و زمستان منقطع است] این عاقبت [نیک] کسانی است که تقوا پیشه کرده‌‌اند و عاقبت کافران آتش است

- ترجمه سلطانی

مَثَل جنّتی که به متّقین وعده داده شده (اینگونه است) که از زیر آن نهرها جاری می‌شود خوردنی‌هایش و سایهٔ آن دائمی است این عاقبت (نیک) کسانی است که تقوا پیشه کرده‌اند و عاقبت کافران آتش است

- ترجمه راستین

وصف بهشتی که متقیان را وعده دادند چنان است که نهرها زیر درختانش جاری است و مأکولاتش همیشگی و سایه آن برقرار است، این بهشت سرانجام اهل تقواست و سرانجام کافران آتش دوزخ است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٦ وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَفْرَحُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمِنَ الْأَحْزَابِ مَن يُنكِرُ بَعْضَهُ قُلْ إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ وَلَا أُشْرِكَ بِهِ إِلَيْهِ أَدْعُوا وَإِلَيْهِ مَآبِ

و کسانی که به آنها کتاب [نبوّت و احکام آن با توبه بر دست تو و قبول احکام از تو] داده‌‌ایم به آنچه که به تو [از صورت این کتاب و همان قرآن، خصوصاً آنچه که از ولایت علی (ع) در آن] نازل شده شادمانند و از احزاب [یعنی فرقه‌‌های متفرّق که به تو ایمان آورده‌‌اند یا ایمان نیاورده‌‌اند] کسانی هستند که بعضی از آن [آنچه که به تو نازل شده است و آنچه که موافق با اهواء آنها و اغراض آنان نیست خصوصاً ولایت علی (ع)] را انکار می‌‌کنند بگو جز این نیست که امر شده‌‌ام که خداوند را بندگی کنم (از او اطاعت کنم) و [چیزی را در طاعت] به او شرک نورزم [پس چگونه بر من صحیح می‌‌شود که در آنچه که به من نازل شده، از اهواء شما اطاعت کنم و بعضی از آن را که موافق با اهواء شما نمی‌‌شود ترک کنم]، به سوی او دعوت می‌‌کنم [نه به غیر او، و به اهواء شما نظر نمی‌‌کنم، چه موافق باشد یا مخالف] و محلّ بازگشتم به او است [و جز به او نظر نمی‌‌کنم، نه به اهواء شما]

- ترجمه سلطانی

و کسانی که به آنها کتاب داده‌ایم به آنچه که به تو نازل شده شادمانند و از احزاب کسانی هستند که بعضی از آن را انکار می‌کنند بگو جز این نیست که امر شده‌ام که خداوند را بندگی کنم و به او شرک نورزم به سوی او دعوت می‌کنم و محلّ بازگشتم به او است

- ترجمه راستین

و آنان که ما بر آنها کتاب فرستادیم (یعنی مؤمنان اهل کتاب و مسلمانان) به این (کتاب با عظمت قرآن) که بر تو نازل شد بسیار خوشوقتند، و جماعتی از آنها (مانند کفار اهل کتاب و قریش) برخی آیات را انکار می‌کنند. بگو: من مأمورم که خدای یکتا را پرستم و هرگز به او شرک نیاورم، به سوی او دعوت می‌کنم و بازگشت من به سوی اوست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٧ وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ حُكْمًا عَرَبِيًّا وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُم بَعْدَمَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا وَاقٍ

و این‌‌چنین [مذکور از عبادت خداوند و عدم اشراک و دعوت و رجوع به او] آن را به عنوان حکمتی [صادر از حکمت بالغه‌‌ای که حقیقتی در عالم عقول دارد] عربی نازل کرده‌‌ایم و البتّه اگر [در مخفی کردن آنچه که آن را ناخوش می‌‌دارند و خصوصاً ولایت علی (ع)] از هواء‌‌های آنها تبعیّت کنی بعد از آنکه [بهره‌‌ای] از علم [به حقّ بودن او و مأموریتت که آن را اظهار کنی] به تو آمده در برابر خداوند ولیی برای تو [که متولّى تربیت تو شود] و نه نگهدارنده‌‌ای [تا تو را در سختی‌‌هایت یاری کند] نیست

- ترجمه سلطانی

و این‌چنین آن را به عنوان حکمتی عربی نازل کرده‌ایم و البتّه اگر از هواء‌های آنها تبعیّت کنی بعد از آنکه (بهره‌ای) از علم به تو آمده در برابر خداوند ولیی برای تو و نه نگهدارنده‌ای نیست

- ترجمه راستین

و همچنین ما قرآن را کتابی با حکمت و فصاحت عربی فرستادیم، و اگر با این علم و دانش که بر تو آمد باز پیرو میل جاهلانه آنها شدی دیگر مدد و نگهبانی از (قهر) خدا نخواهی داشت.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٨ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجًا وَذُرِّيَّةً وَمَا كَانَ لِرَسُـولٍ أَن يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ لِكُلِّ أَجَلٍ كِتَابٌ

و همانا رسولانی قبل از تو فرستاده‌‌ایم [و تو بِدع (جدیداً پدیدار شده) از فرستادگان نیستی] و برای آنها ازواج و ذرّیّه‌‌ای قرار دادیم [پس شایسته نیست که تو را بر تزویج و ذرّیّه عیب کنند] و برای رسولی [از کسانی که گذشته‌‌اند] نبوده که آیتی جز به اذن خداوند بیاورد [تا آنکه تو را بر عدم اجابت اقتراحشان (درخواستشان) عیب کنند یا تو بر عدم اتیان آیهٔ مقترحه (درخواست شده) محزون شوی] هر اجلی (وقت معیّنی) نوشته‌‌ای (مکتوبه‌‌ای) دارد [یعنی برای هر وقتی حکم مکتوبى هست و برای تو آوردن آیۀ مقترحه در غیر وقت آن ممکن نمی‌‌شود]

- ترجمه سلطانی

و همانا رسولانی قبل از تو فرستادهایم و برای آنها ازواج و ذرّیّه‌ای قرار دادیم و برای رسولی نبوده که آیتی جز به اذن خداوند بیاورد هر وقتی نوشته‌ای (مکتوبه‌ای) دارد

- ترجمه راستین

و محققا ما رسولانی پیش از تو فرستادیم و برای همه آنان (مانند تو) زنان و فرزندان مقرر نمودیم (یعنی همه رسل بشر بودند، یکی فرشته نبود که از لوازم بشری بی‌نیاز باشد) و هیچ پیغمبری را نرسد که بی اذن خدا آیت و معجزی آورد، که هر امری را وقتی معین مرقوم است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٩ يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ

خداوند آنچه را که بخواهد محو می‌‌کند و تثبیت می‌‌کند [پس دعاء و صدقات و صلهٔ ارحام را ترک نکنید] و اُمّ الکتاب نزد او است [که در آن هر چیزی بدون تغییر هست حتّی محو مثبت و اثبات آنچه که نبوده است]

- ترجمه سلطانی

خداوند آنچه را که بخواهد محو میکند و تثبیت میکند و اُمّ الکتاب نزد او است

- ترجمه راستین

خدا هر چه را خواهد (از احکام یا حوادث عالم) محو و هر چه را خواهد اثبات می‌کند و اصل کتاب (آفرینش) نزد اوست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٠ وَإِن مَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَعَلَيْنَا الْحِسَابُ

و اگر بعضی از آنچه را که به آنها وعده می‌‌دهیم به تو نشان دهیم یا تو را بمیرانیم [پس بأسی (دشواری) بر تو نیست و بر آن اندوه مخور] و جز این نیست که تنها رساندن بر [عهدهٔ] تو است [و همانا رسانده‌‌ای] و حساب بر [عهدهٔ] ما است [و لامحاله حساب می‌‌کنیم]

- ترجمه سلطانی

و اگر بعضی از آنچه را که به آنها وعده می‌دهیم به تو نشان دهیم یا تو را بمیرانیم (بر تو دشواری نیست) و جز این نیست که تنها رساندن بر (عهدهٔ) تو است و حساب بر (عهدهٔ) ما است

- ترجمه راستین

و اگر ما (در حیات تو) بر تو برخی از آن وعده عذابی که به کافران دادیم پدیدار کنیم یا آنکه (پیش از آن وقت) تو را به دیدار آخرت بریم، به هر حال بر تو تبلیغ (حکم خدا) و بر ما حساب (خلق) است (و تعیین وقت عذاب و حساب یا عفو بندگان از وظایف نبوت نیست).

- ترجمه الهی قمشه‌ای
(نمایش تمام آیات سوره)