سورهٔ انبیاء
أنبیاء، إقترب
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
١ اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُّعْرِضُونَ
برای مردم حساب آنها نزدیک شد [و وقت حساب همان وقت قیامت است] و (در حالی که) آنان در غفلت [از حساب و از آماده شدن برای آن] هستند و اعراض کنندهاند
- ترجمه سلطانیبرای مردم حساب آنها نزدیک شد و (در حالی که) آنان در غفلت هستند و اعراض کنندهاند
- ترجمه راستینروز حساب مردم بسیار نزدیک شده و مردم سخت غافلند و اعراض میکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢ مَا يَأْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مِّن رَّبِّهِم مُّحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَهُمْ يَلْعَبُونَ
ذکری (پندی) تازه [برای حساب] از پروردگارشان نزد آنان نیامد مگر آنکه آن را [با گوش‌‌های باطنی و ظاهری خود] شنیدند و [حال آنکه با آن] لعب (بازی) میکنند [به اینکه آن را مانند اسمار (افسانه‌‌ها) قرار می‌‌دهند که حقیقت ندارند، یا غیر آن برای عدم اعتداد (اعتناء) به آن] {لعب آن فعلی است که غایت عقلانی نداشته باشد و غایت خیالی داشته باشد، و لهو آنچه است که غایت عقلانی و نه غایت خیالی نداشته باشد و اگرچه در نفس امر، خالی از غایت غیر مستشعر به آن نباشد}
- ترجمه سلطانیذکری (پندی) تازه از پروردگارشان نزد آنان نیامد مگر آنکه آن را شنیدند و (حال آنکه) (با آن) بازی میکنند
- ترجمه راستیناین مردم غافل را هیچ پند و موعظه تازه‌ای از جانب پروردگارشان نیاید جز آنکه آن پند را شنیده و باز به بازی دنیا و لهو و لعب عمر می‌گذرانند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣ لَاهِيَةً قُلُوبُهُمْ وَأَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذِينَ ظَلَمُوا هَلْ هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ أَفَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَأَنتُمْ تُبْصِرُونَ
برای لهو (سرگرمی، مشغول بودن) قلوب آنان [به غیر آن]، و کسانی که ظلم کردهاند پنهانی پچپچ کردند که آیا پس این جز بشری مثل شما است؟ [پس به عنوان رسول نمی‌‌باشد و از آنچه که آن خارج از مجرای طبیعی از او صادر میشود جز سحر نیست] آیا به سوی سِحر میروید؟ [و آن را قبول میکنید و بر آن اقبال می‌‌نمایید] و (حال آنکه) شما میبینید [که بشر رسالتش جایز نیست و اینکه آنچه که آن را بیاورد سحر است یا شما بصیرها حکماء هستید که شایسته نیست که به دعوی که برهان بطلانش با آن است فریفته شوید]
- ترجمه سلطانیبرای سرگرمی قلوب آنان، و کسانی که ظلم کردهاند پنهانی پچپچ کردند که آیا پس این جز بشری مثل شما است؟ آیا به سوی سِحر میروید؟ و (حال آنکه) شما میبینید
- ترجمه راستیندلهاشان به لهو و بازیچه دنیا متوجه است؛ و مردم ستمکار پنهان و آهسته با یکدیگر میگویند: آیا این شخص جز آن است که بشری مانند شماست؟چرا شما که مردمی بصیر و دانا هستید سحر او را می‌پذیرید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤ قَالَ رَبِّي يَعْلَمُ الْقَـوْلَ فِي السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
[به آنها] گفت [چه سخن را سرّ (پنهان) کنید یا آن را اجهار (آشکار) نمایید پس همانا آن بر خداوند مخفی نمیشود برای اینکه] پروردگار من گفتار را در آسمان و زمین میداند و او شنوا و دانا است [و اقوال آنان را می‌‌شنود، چه آنها را پنهان کنند چه آشکار کنند و احوال آنها و ضمایر آنان را میداند چه آنها را مخفی کنند یا مخفی نکنند]
- ترجمه سلطانیگفت پروردگار من گفتار را در آسمان و زمین میداند و او شنوا و دانا است
- ترجمه راستینپیامبر گفت: خدای من هر حرفی که خلق در آسمان و زمین گویند همه را میداند، که او خدای شنوا و داناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥ بَلْ قَالُوا أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ بَلِ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ شَاعِرٌ فَلْيَأْتِنَا بِآيَةٍ كَمَا أُرْسِلَ الْأَوَّلُونَ
بلکه گفتند [آن کلام که او آورده سحر است و] خوابهایی آشفتهٔ پراکنده است بلکه آن را افتراء زده [و از نزد خودش ساخته و آن را به الله تعالی نسبت داده] است بلکه او شاعر (فریب دهنده) است [که آنچه را که حقیقت ندارد با تمویه (خلاف نمایاندن) آن به صورت حقّ ظاهر میکند] پس باید نشانهای نزد ما بیاورد همانطور که پیشینیان [با آیات ظاهره مثل عصا و ید بیضاء و ناقه و احیاء مردگان و ابراء (شفاء دادن) اکمه (کور مادرزاد) و ابرص (پیس، جذامی)] فرستاده شدند
- ترجمه سلطانیبلکه گفتند خوابهایی آشفتهٔ پراکنده است بلکه آنها را افتراء زده بلکه او شاعر (فریب دهنده) است پس باید نشانهای نزد ما بیاورد همانطور که پیشینیان فرستاده شدند
- ترجمه راستینبلکه این مردم (غافل نادان) گفتند که سخنان قرآن خواب و خیالی بی‌اساس است، بلکه این کلمات را خود فرابافته بلکه شاعر بزرگی است وگرنه باید مانند پیغمبران گذشته آیت و معجزه‌ای برای ما بیاورد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦ مَا آمَنَتْ قَبْلَهُم مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا أَفَهُمْ يُؤْمِنُونَ
قبل از آنها [اهل] شهری را که آن را هلاک کردیم [با اقتراح (درخواستن) خود برای آیات] ایمان نیاوردند آیا پس [اگر محمّد (ص) آنچه را که اقتراح کردهاند برای آنها بیاورد] آنها ایمان میآورند؟!
- ترجمه سلطانیقبل از آنها (اهل) شهری را که آن را هلاک کردیم ایمان نیاوردند آیا پس آنها ایمان میآورند؟!
- ترجمه راستینپیش از اهل مکه هم ما اهل هر شهری که ایمان (به خدا و روز قیامت) نیاوردند همه را هلاک کردیم آیا اهل مکه ایمان خواهند آورد؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧ وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
و قبل از تو مگر مردانی که به آنها وحی میکردیم را نفرستادیم [همانطور که به تو وحى میکنیم] و اگر نمیدانید از اهل ذکر سؤال کنید
- ترجمه سلطانیو قبل از تو مگر مردانی که به آنها وحی میکردیم را نفرستادیم و اگر نمیدانید از اهل ذکر سؤال کنید
- ترجمه راستینو ما پیش از تو کسی را به رسالت نفرستادیم جز مردانی (پاک) را که به آنها (هم مانند تو) وحی می‌فرستادیم؛ شما اگر خود نمیدانید بروید و از اهل ذکر (و دانشمندان امت) سؤال کنید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨ وَمَا جَعَلْنَاهُمْ جَسَدًا لَّا يَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَمَا كَانُوا خَالِدِينَ
و آنها را پیکرههایی قرار ندادیم که طعام نخورند و جاودانه نبودند [بلکه همهٔ آنان معرضاً برای مرگ غیر ماندگار در دنیا بودند]
- ترجمه سلطانیو آنها را پیکرههایی قرار ندادیم که طعام نخورند و جاودانه نبودند
- ترجمه راستینو ما پیغمبران را (چون فرشته) بدون بدن دنیوی قرار ندادیم تا به غذا و طعام محتاج نباشند و در دنیا هم همیشه زنده نماندند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩ ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ فَأَنجَيْنَاهُمْ وَمَن نَّشَاءُ وَأَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ
سپس [آن] وعده را بر ایشان راست (عملی) کردیم [و به آنان وعدۀ یاری دادیم] پس آنان و کسانی که خواستیم را نجات دادیم و مسرفان را هلاک کردیم {اسراف ضدّ قصد (اقتصاد، میانه‌‌روی) است، و قصد، استعمال اموال و اعضاء و قوا و مدارک است در آنچه که شایسته است به قدر آنچه که شایسته است، نه ناقص (کمتر) از آن و نه زائد بر آن}
- ترجمه سلطانیسپس (آن) وعده را بر ایشان راست (عملی) کردیم پس آنان و کسانی که خواستیم را نجات دادیم و مسرفان را هلاک کردیم
- ترجمه راستینآنگاه ما به وعدهای که به آنها دادیم وفا کردیم و آنان را با هر که خواستیم (از شر دشمنان) نجات دادیم و مسرفان ظالم را هلاک گردانیدیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠ لَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ كِتَابًا فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
[ای قریش یا ای عرب] همانا ما کتابی به سوی شما نازل کردهایم که ذکر شما [یعنی صیت (آوازه) شما و شرف شما یا سبب ذکر شما بین خلق یا سبب تذکر دادن شما بر آخرت] در آن هست آیا [اعراض میکنید] پس تعقّل نمیکنید؟ [که ذکر شما در آن هست یا عاقل نمی‌‌گردید؟ و ظالم می‌‌گردید]
- ترجمه سلطانیهمانا ما کتابی به سوی شما نازل کردهایم که در آن ذکر شما هست آیا (اعراض میکنید) پس تعقّل نمیکنید؟
- ترجمه راستینهمانا ما به سوی شما امت کتابی که مایه شرافت و عزت شماست فرستادیم، آیا نباید در این کتاب بزرگ تعقل کرده و حقایق آن را فهم کنید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١ وَكَمْ قَصَمْنَا مِن قَرْيَةٍ كَانَتْ ظَالِـمَةً وَأَنشَأْنَا بَعْدَهَا قَوْمًا آخَرِينَ
و (حال آنکه) چه بسیار [اهل] شهرهایی را که ستمگر بودند در هم شکستیم و بعد از آنها قومی دیگر را ایجاد کردیم
- ترجمه سلطانیو (حال آنکه) چه بسیار (اهل) شهرهایی را که ستمگر بودند در هم شکستیم و بعد از آنها قومی دیگر را ایجاد کردیم
- ترجمه راستینو چه بسیار مردم ستمگری در شهر و دیارها بودند که ما آنها را درهم شکسته و هلاک ساختیم و قومی دیگر به جای آنها بیافریدیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٢ فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنَا إِذَا هُم مِّنْهَا يَرْكُضُونَ
پس چون سخت گرفتن ما را احساس کردند آنوقت [ناگهان] آنها از آن میگریزند
- ترجمه سلطانیپس چون سخت گرفتن ما را احساس کردند آنوقت (ناگهان) آنها از آن میگریزند
- ترجمه راستینپس هنگامی که آن ستمکاران عذاب ما را به چشم مشاهده کردند از آن دیار رو به فرار نهادند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٣ لَا تَرْكُضُوا وَارْجِعُوا إِلَى مَا أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَمَسَاكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْأَلُونَ
نگریزید و برگردید به آنجایی که در آن رفاه زیادی به شما داده شد و به مسکنهایتان چه بسا که شما سؤال شوید [یعنی سؤال کنندگان از شما از دنیای شما سؤال کنند همانطور که قبل از آن از شما سؤال میکردند، یا شاید شما دربارهٔ نعمت‌‌هایتان سؤال شوید که با آنها چه کرده‌‌اید؟ یا دربارهٔ نعمت‌‌هایتان سؤال میشوید که چرا آنها عذاب را از شما دفع نمیکنند؟ یا شاید انبیاء (ع) از شما دربارهٔ ایمان به خود سؤال کنند همانطور که قبل از آن از شما سؤال میکردند]
- ترجمه سلطانینگریزید و برگردید به آنجایی که در آن رفاه زیادی به شما داده شد و به مسکنهایتان چه بسا که شما سؤال شوید
- ترجمه راستین(در آن حال به آنها خطاب شد که) مگریزید و رو به کامرانیها و خانه‌های خود آرید (و به اصلاح فسادکاری خویش بپردازید) که روزی ممکن است از آن بازخواست شوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٥ فَمَا زَالَت تِّلْكَ دَعْوَاهُمْ حَتَّى جَعَلْنَاهُمْ حَصِيدًا خَامِدِينَ
و پیوسته این [دعوی که همان ندای ویل است] دعوی آنان بوده تا آنها را [مانند گیاه چیده شده] درو شده و خاموش قرار دادیم
- ترجمه سلطانیو پیوسته این دعوی آنان بوده تا آنها را (مانند گیاه چیده شده) درو شده و خاموش قرار دادیم
- ترجمه راستینو پیوسته همین گفتار (حسرت بار) بر زبانشان بود تا آنکه ما همه را طعمه شمشیر مرگ و خاموش هلاکت ساختیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٦ وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ
و آسمان و زمین و آنچه که بین آن دو است را برای [اینکه] بازی [کنیم، غیر ناظر به غایت عقلانی و حکمت‌‌ها و دقایق متقنه] خلق نکردیم
- ترجمه سلطانیو آسمان و زمین و آنچه که بین آن دو است را برای (اینکه) بازی (کنیم) خلق نکردیم
- ترجمه راستینو ما آسمان و زمین و آنچه را که بین زمین و آسمان است به بازیچه نیافریدیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٧ لَوْ أَرَدْنَا أَن نَّتَّخِذَ لَهْوًا لَّاتَّخَذْنَاهُ مِن لَّدُنَّا إِن كُنَّا فَاعِلِينَ
اگر میخواستیم که به عنوان لهو اتّخاذ کنیم حتماً آن را از نزد خود [به طریقی بهتر از این] اتّخاذ میکردیم اگر انجام دهنده بودیم
- ترجمه سلطانیاگر میخواستیم که به عنوان لهو اتّخاذ کنیم حتماً آن را از نزد خود اتّخاذ میکردیم اگر انجام دهنده بودیم
- ترجمه راستیناگر میخواستیم جهان را به بازی گرفته و کاری بیهوده انجام دهیم میکردیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٨ بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْبَاطِلِ فَيَدْمَغُهُ فَإِذَا هُوَ زَاهِقٌ وَلَكُمُ الْوَيْلُ مِمَّا تَصِفُونَ
بلکه حقّ [یعنی حقّ مخلوقٌ به، مشیّت مسمّی به ولایت مطلقه] را بر باطل میافکنیم که آن را در هم شکند پس آنوقت [ناگهان] او هلاک شده (مضمحل) است و وای بر شما از آنچه که [خداوند را به آن] وصف میکنید [یا از وصف شما خدا را به لعب (بازی) در فعالش بدون ترتّب غایاتی محکم بر آنها، و به صاحبه (زن) و ولد (فرزند)]
- ترجمه سلطانیبلکه حقّ را بر باطل میافکنیم که آن را در هم شکند پس آنوقت (ناگهان) او هلاک شده (مضمحل) است و وای بر شما از آنچه که وصف میکنید
- ترجمه راستینبلکه ما همیشه حق را بر باطل غالب و فیروز میگردانیم تا باطل را محو و نابود سازد و باطل بی‌درنگ نابود میشود، و وای بر شما که خدا را به وصف کار باطل و بازیچه متّصف می‌گردانید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٩ وَلَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَنْ عِندَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ
و (حال آنکه) کسانی که در آسمانها و زمین هستند برای او هستند [یعنی آنکه او تعالی خالق آنها و مالک آنها و غایت آنها است پس چگونه شرکای او یا صاحبات (زنان) او یا فرزندان او می‌‌باشند!] و کسانی که نزد او هستند [یعنی ملائکۀ مقرّبین که مقام عِندیّت (نزد او بودن) نسبت به او تعالی دارند] از عبادت او استکبار نمیورزند و درمانده (خسته) نمیشوند
- ترجمه سلطانیو (حال آنکه) کسانی که در آسمانها و زمین هستند برای او هستند و کسانی که نزد او هستند از عبادت او استکبار نمیورزند و درمانده (خسته) نمیشوند
- ترجمه راستینو هر چه در آسمانها و زمین است همه ملک خداست، و فرشتگان و ارواح قدسی که در پیشگاه حضرتش مقربند هیچ‌گاه از بندگیش گردنکشی و سرپیچی نکنند و (از عبادتی که به شوق و رغبت میکنند) هرگز خسته و ملول نشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٠ يُسَبِّحُونَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ
در شب و روز [دائماً با زبان حالشان و قالشان و با فطرت وجودیشان خداوند را] تسبیح (تنزیه) میکنند [در حالی که از تسبیح کردن] سست نمیشوند
- ترجمه سلطانیدر شب و روز تسبیح میکنند (در حالی که) سست نمیشوند
- ترجمه راستینهمه به شب و روز بی‌آنکه هیچ سستی کنند به تسبیح و ستایش او مشغولند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢١ أَمِ اتَّخَذُوا آلِهَةً مِّنَ الْأَرْضِ هُمْ يُنشِرُونَ
آیا خدایانی از زمین اتّخاذ کردهاند که آنها را زنده میکنند؟
- ترجمه سلطانیآیا خدایانی از زمین اتّخاذ کردهاند که آنها را زنده میکنند؟
- ترجمه راستینمگر این مردم (مشرک نادان) خدایانی از همین زمین برگرفته‌اند که جان آفرین باشند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٢ لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ
اگر خدایانی، جز الله در آن دو بود [یعنی در آسمان، همانطور که کسانی که به آلهت ملائکه و کواکب قائلند میگویند، و در زمین، همانطور که کسانی که به آلهت اصنام و گوساله و بعضی از مردم و ابلیس قائلند و همانطور که ثنویّه میگویند] حتماً آن دو تباه میشدند پس خداوند پروردگار عرش [که همان جملهٔ مخلوقات است] از آنچه که وصف میکنند منزّه است [یعنی وقتی که تعدّد مورث ابطال آسمانها و زمین است پس خداوند را با تنزیه کردن منزّه بدار]
- ترجمه سلطانیاگر خدایانی، جز الله در آن دو بود حتماً آن دو تباه میشدند پس خداوند پروردگار عرش از آنچه که وصف میکنند منزّه است
- ترجمه راستیناگر در آسمان و زمین غیر از خدای یکتا خدایانی وجود داشت همانا خلل و فساد در آسمان و زمین راه مییافت، پس (از نظم ثابت عالم) بدانید که پادشاه ملک وجود خدای یکتاست و از توصیف و اوهام مشرکان پاک و منزه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٣ لَا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْأَلُونَ
از آنچه که انجام میدهد سؤال نمیشود و (حال آنکه) از آنها سؤال میشود
- ترجمه سلطانیاز آنچه که انجام میدهد سؤال نمیشود و (حال آنکه) از آنها سؤال میشود
- ترجمه راستینو او بر هر چه میکند بازخواست نشود ولی خلق از کردارشان بازخواست میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٤ أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ هَذَا ذِكْرُ مَن مَّعِيَ وَذِكْرُ مَن قَبْلِي بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُم مُّعْرِضُونَ
آیا در کنار او خدایانی را اتّخاذ کردهاند؟ بگو: برهان خود را بیاورید این [قرآن] ذکر (حکایت) کسانی است که با من [موجود] هستند و ذکر (حکایت) کسانی است که قبل از من بودهاند [و در احکام کسانی است که با من هستند و نه در احکام کسانی که قبل از من بودهاند که دلالت بر اذن او تعالی در اتّخاذ آنچه که آن را به عنوان خدا گرفته‌‌اید نمیکند] بلکه بیشتر آنان حقّ [اوّل تعالی و صفاتش] را نمیشناسند [تا اذن او و ترخیص او را در خدا بودن چیزی بدانند پس به آنچه که تخیّل میکنند مانند مجنون بدون علم به حقّ بودن آن تفوّه (به زبان آوردن) میکنند] و [از اینرو] آنان [از حقّ] روگردان هستند
- ترجمه سلطانیآیا در کنار او خدایانی را اتّخاذ کردهاند؟ بگو: برهان خود را بیاورید این ذکر (حکایت) کسانی است که با من هستند و ذکر (حکایت) کسانی که قبل از من بودهاند بلکه بیشتر آنان حقّ را نمیشناسند و آنان روگردان هستند
- ترجمه راستینآیا خدا را رها کرده و خدایان باطل بی‌اثر را برگرفتند؟بگو: برهانتان چیست؟بیاورید. این ذکر (خدای یکتا و دعوت به توحید، سخن من و عالمان) امت من است و همه انبیاء و دانشمندان پیش از من، اما بیشتر این مشرکان به حق دانا نیستند که از آن اعراض میکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٥ وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُـولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ
و (حال آنکه) رسولی را قبل از تو نفرستادیم مگر آنکه به او وحی کردیم که خدایی جز من نیست پس مرا بندگی کنید
- ترجمه سلطانیو (حال آنکه) رسولی را قبل از تو نفرستادیم مگر آنکه به او وحی کردیم که خدایی جز من نیست پس مرا بندگی کنید
- ترجمه راستینو ما هیچ رسولی را پیش از تو به رسالت نفرستادیم جز آنکه به او وحی کردیم که به جز من خدایی نیست، پس مرا به یکتایی پرستش کنید و بس.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٦ وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُّكْرَمُونَ
و گفتند: [خدایی برگرفته‌‌ایم، یا خداوند برای ما خدایانی قرار داده است و قائلین به اینکه ملائکه دختران خدا هستند و قائلین به اینکه عُزیر پسر خدا است و مسیح پسر خدا است گفتند:] که رحمان فرزندی گرفته است او [از صاحبه (زن) و ولد (فرزند)] منزّه است بلکه [ملائکه و مسیح و عُزیر] بندگانی گرامی [برای خداوند] هستند
- ترجمه سلطانیو گفتند که رحمان فرزندی گرفته است او منزّه است بلکه (ملائکه و مسیح و عُزیر) بندگانی گرامی هستند
- ترجمه راستینو مشرکان گفتند که خدای رحمان دارای فرزند است، (حاشا) خدا پاک و منزه از آن است، بلکه (کسانی را که مشرکان فرزند خدا پنداشتند از فرشتگان و مسیح و عزیر) همه بندگان گرامی و مقرب خدا هستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٧ لَا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَـوْلِ وَهُم بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ
که از او در سخن پیشی نمیجویند و آنها به امر او عمل میکنند
- ترجمه سلطانیکه از او در سخن پیشی نمیجویند و آنها به امر او عمل میکنند
- ترجمه راستینکه هرگز پیش از امر خدا کاری نخواهند کرد و هر چه کنند به فرمان او کنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٨ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَى وَهُم مِّنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ
آنچه که بین دستانشان (پیش رویشان) و آنچه که پشت [سر] آنها است را میداند و جز برای کسی که [خداوند از طینت او] راضی باشد شفاعت نمیکنند و آنان از خشیّت او [نه از غیر خشیّت او] بیمناک هستند
- ترجمه سلطانیآنچه که بین دستانشان (پیش رویشان) و آنچه که پشت (سر) آنها است را میداند و جز برای کسی که (خداوند از طینت او) راضی باشد شفاعت نمیکنند و آنان از خشیّت او بیمناک هستند
- ترجمه راستینهر چه آنان از ازل کرده و تا ابد میکنند همه را خدا میداند و هرگز از احدی جز آن کسی که خدا از او راضی است شفاعت نکنند و آنها دائم از خوف (قهر) خدا هراسانند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٩ وَمَن يَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّي إِلَهٌ مِّن دُونِهِ فَذَلِكَ نَجْزِيهِ جَهَنَّمَ كَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِـمِينَ
و کسی از آنها [از خلق یا از عِبادُ المُکرَمین] که بگوید که من هم در کنار او خدا [یعنی مربّی در طاعت] هستم پس به آن جهنّم را به او جزاء میدهیم اینچنین ظالمان [به آل محمّد (ص)] را [به سبب غصب حقّ آنان، یا ظالمین را به سبب منع حقّ از مستحقّ و اعطای آن به غیر او] مجازات میکنیم [زیرا آن جز از انانیّت که آن نحوی از آله بودن در مقابل خدای تعالی و مغایرت با او تعالی است نمی‌‌باشد]
- ترجمه سلطانیو کسی از آنها که بگوید که من هم در کنار او خدا (مربّی در طاعت) هستم پس به آن جهنّم را به او جزاء میدهیم اینچنین ظالمان (به آل محمّد (ص)) را مجازات میکنیم
- ترجمه راستینو هر کس از آنها بگوید که من خدای عالمم دون خدای به حق، ما او را به آتش دوزخ کیفر خواهیم کرد، که سرکشان و ستمکاران را البته چنین مجازات میکنیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٠ أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ
آیا کسانی که کفر ورزیدهاند [نظر نکردند و] ندیدند که آسمانها و زمین به هم پیوسته بودند سپس آن دو را جدا کردیم و هر چیز زندهای را از آب قرار دادیم آیا [از این آیات که همان آیات علم او و حکمت او و قدرت او و تصرّف او تعالی در جلیل و حقیر است اعراض میکنند؟!] پس ایمان نمیآورند [و به او اذعان نمیکنند]
- ترجمه سلطانیآیا کسانی که کفر ورزیدهاند ندیدند که آسمانها و زمین به هم پیوسته بودند سپس آن دو را جدا کردیم و هر چیز زندهای را از آب قرار دادیم آیا پس ایمان نمیآورند
- ترجمه راستینآیا کافران ندیدند که آسمانها و زمین بسته بود ما آنها را بشکافتیم و از آب هر چیز زندهای را آفریدیم؟پس چرا باز (مردم طبیعت و ماده‌پرست) به خدا ایمان نمیآورند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣١ وَجَعَلْنَا فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِهِمْ وَجَعَلْنَا فِيهَا فِجَاجًا سُبُلًا لَّعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ
و [بعد از جدا کردن آن دو] کوهها را در زمین قرار دادیم که مبادا [زمین] آنها (مردم) را تکان بدهد و در آن درّههای وسیع را به عنوان راه قرار دادیم تا آنها راهی [به معایششان و مصالحشان و منافعشان و دفع مضارّ خود و به سوی شهرهای صوریشان و مواطن حقیقی خود] بیابند
- ترجمه سلطانیو کوهها را در زمین قرار دادیم که مبادا (زمین) آنها (مردم) را تکان بدهد و در آن درّههای وسیع را به عنوان راه قرار دادیم تا آنها راهی بیابند
- ترجمه راستینو در روی زمین کوههای استوار قرار دادیم تا خلق را از اضطراب زمین حفظ کند، و نیز راهها در کوه و جاده‌های پهناور در زمین برای هدایت و راهیابی مردم مقرر فرمودیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٢ وَجَعَلْنَا السَّمَاءَ سَقْفًا مَّحْفُوظًا وَهُمْ عَنْ آيَاتِهَا مُعْرِضُونَ
و آسمان را سقفی محفوظ [از اندراس (کهنه شدن) و فناء تا آن وقت معلوم، یا از وقوع بر زمین، یا از استراق سمع] قرار دادیم و (حال آنکه) آنها از آیات آن اعراض کنندهاند
- ترجمه سلطانیو آسمان را سقفی محفوظ قرار دادیم و (حال آنکه) آنها از آیات آن اعراض کنندهاند
- ترجمه راستینو آسمان را سقفی محفوظ و طاقی محکم آفریدیم، و این کافران از مشاهده آیات آن اعراض میکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٣ وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ
و او کسی است که شب و روز را خلق کرد [که آن دو برای آنان مشهود هستند] و آفتاب و ماه را که [آن دو از اعظم آیات آن هستند و متکوّنی تکوّن نمی‌‌یابد مگر به سبب تأثیر آن دو] هر کدام [از خورشید و ماه] در سپهری (مداری) شناوری مینمایند
- ترجمه سلطانیو او کسی است که شب و روز را خلق کرد و آفتاب و ماه را که هر کدام در سپهری (مداری) شناوری مینمایند
- ترجمه راستینو اوست خدایی که شب و روز و خورشید و ماه را بیافرید که هر یک در مدار معینی سیر میکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٤ وَمَا جَعَلْنَا لِبَشَرٍ مِّن قَبْلِكَ الْخُلْدَ أَفَإِن مِّتَّ فَهُمُ الْخَالِدُونَ
و برای بشری قبل از تو جاودانگی قرار ندادیم آیا [منتظر مرگ تو هستند نه مرگ خودشان؟!] پس اگر تو بمیری پس آنها جاودانه هستند؟
- ترجمه سلطانیو برای بشری قبل از تو جاودانگی قرار ندادیم آیا پس اگر تو بمیری پس آنها جاودانه هستند؟
- ترجمه راستینو ما به هیچ کس پیش از تو عمر ابد ندادیم (تا به تو دهیم) آیا اگر تو بمیری آنان ابدا به دنیا زنده مانند؟!
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٥ كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ
هر نفسی چشندهٔ مرگ است و شما را با امتحان کردن به بد و خوب میآزمائیم و به ما بازگردانده میشوید
- ترجمه سلطانیهر نفسی چشندهٔ مرگ است و شما را با امتحان کردن به بد و خوب میآزمائیم و به ما بازگردانده میشوید
- ترجمه راستینهر نفسی مرگ را می‌چشد، و ما شما را به بد و نیک و خیرات و شرور عالم مبتلا کنیم تا شما را بیازماییم و (هنگام مرگ) به سوی ما بازگردانده میشوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٦ وَإِذَا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي يَذْكُرُ آلِهَتَكُمْ وَهُم بِذِكْرِ الرَّحْمَنِ هُمْ كَافِرُونَ
و وقتی که کسانی که [به خداوند یا به تو یا به علی (ع)] کفر ورزیدهاند تو را میبینند تو را جز به سُخره کردن نمیگیرند که آیا این همان کسی است که از خدایان شما [به بدی] یاد میکند؟ و (حال آنکه) آنان خود به ذکر رحمان کافر هستند
- ترجمه سلطانیو وقتی که کسانی که کفر ورزیدهاند تو را میبینند تو را جز به سُخره کردن نمیگیرند که آیا این همان کسی است که از خدایان شما (به بدی) یاد میکند؟ و (حال آنکه) آنان خود به ذکر رحمان کافر هستند
- ترجمه راستینو کافران هنگام ملاقات تو، تو را جز به استهزاء نگرفته (و گویند) آیا این شخص است که بتان را که خدایان شما هستند (به اهانت و بدی) یاد میکند؟و (ای رسول ما بدان که) محققا آنها به ذکر خدای مهربان (و کتاب و آیات او) کافر هستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٧ خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِيكُمْ آيَاتِي فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ
[سرشت] انسان از عجله (شتاب) خلق شده، بزودی آیات خود [در مؤاخذهٔ استهزاء کنندگان] را به شما نشان خواهم داد پس درخواست عجله نکنید
- ترجمه سلطانی(سرشت) انسان از عجله (شتاب) خلق شده، بزودی آیات خود را به شما نشان خواهم داد پس درخواست عجله نکنید
- ترجمه راستینآدمی در خلقت و طبیعت بسیار شتابکار است، (ای مردم) ما آیات (قدرت و حکمت بالغه) خود را به زودی به شما می‌نمایانیم (و شما را عذاب میکنیم) پس تعجیل مدارید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٨ وَيَقُـولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
و میگویند: اگر راستگو میباشید این وعده [قیامت یا عذاب که وعده می‌‌دهید] کی است!؟
- ترجمه سلطانیو میگویند: اگر راستگو میباشید این وعده کی است!؟
- ترجمه راستینو کافران میگویند: این وعده قیامت اگر راست می‌گویید کی خواهد بود؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٩ لَوْ يَعْلَمُ الَّذِينَ كَفَرُوا حِينَ لَا يَكُفُّونَ عَن وُجُوهِهِمُ النَّارَ وَلَا عَن ظُهُورِهِمْ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ
اگر کسانی که کفر ورزیدهاند وقت [احاطهٔ] آتش [به خود] را میدانستند که نمیتوانند [آن را] از روی خود و از پشت خود باز دارند و یاری هم نخواهند شد [یعنی قدرت دفع عذاب از خودشان را ندارند و معین (کمک کنندهٔ) دیگری هم به آنها کمک نمیکند]
- ترجمه سلطانیاگر کسانی که کفر ورزیدهاند وقت (احاطهٔ) آتش (به خود) را میدانستند که نمیتوانند (آن را) از روی خود و از پشت خود باز دارند و یاری هم نخواهند شد
- ترجمه راستیناگر کافران بدانند وقتی که آتش دوزخ هر طرف از پیش روی و پشت سر به آنها احاطه میکند که نه خود دفع آن توانند و نه از سوی کسی یاری شوند (آن وقت از قیامت آگاه میشوند و دیگر درخواست عذاب نکنند).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٠ بَلْ تَأْتِيهِم بَغْتَةً فَتَبْهَتُهُمْ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ رَدَّهَا وَلَا هُمْ يُنظَرُونَ
بلکه ناگهانی به آنها میرسد و آنها را بُهت زده (حیران) میکند [به حیثی که شعور و تدبیر برای دفع آن برای آنان باقی نمی‌‌ماند] که نه توانایی ردّ (بازگرداندن، دفع کردن) آن را [از خودشان] دارند و نه [برای تدبیر دفع آن یا برای توبه و معذرت، یا برای جبران مافات از خود با اعمال صالحه] به آنها مهلت داده میشود
- ترجمه سلطانیبلکه ناگهانی به آنها میرسد و آنها را بُهت زده میکند که نه توانایی ردّ (بازگرداندن) آن را دارند و نه به آنها مهلت داده میشود
- ترجمه راستینبلکه واقعه مرگ و قیامت ناگهانی فرا رسد و آنها را مبهوت و حیران کند که نه قدرت بر رد آن داشته و نه بر تأخیر آن مهلتی توانند یافت.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤١ وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ
و همانا رسولانی قبل از تو نیز [مورد] استهزاء [واقع] شدند پس آنچه (قول و عملی) که آن را استهزاء میکردند کسانی از آنها که مسخره میکردند را فرا گرفت
- ترجمه سلطانیو همانا رسولانی قبل از تو نیز (مورد) استهزاء (واقع) شدند پس آنچه که آن را استهزاء میکردند کسانی از آنها را که مسخره میکردند فرا گرفت
- ترجمه راستینو همانا به رسولان پیش از تو نیز بسیار تمسخر و استهزاء شد تا آنکه کیفر آن استهزاء به آن استهزا کنندگان احاطه کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٢ قُلْ مَن يَكْلَؤُكُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ مِنَ الرَّحْمَنِ بَلْ هُمْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِم مُّعْرِضُونَ
بگو چه کسی در شب و روز از شما در برابر رحمان [از عقوبت او یا از قِبَل او اگر برای شما بدی بخواهد] محافظت میکند (شما را حفظ میکند؟!) بلکه آنها از ذکر پروردگارشان [یعنی تذکّر پروردگار مطلقشان یا پروردگار مضافشان یا از آنچه که پروردگارشان به آنها از آیات آفاقی و انفسی و آیات عظمی که اعظم آنان علی (ع) است به آنان تذکّر میدهد، یا مراد از ذکر پروردگارشان ابتداء قرآن یا محمّد (ص) یا علی (ع) است] اعراض کنندهاند
- ترجمه سلطانیبگو چه کسی در شب و روز از شما در برابر رحمان محافظت میکند بلکه آنها از ذکر پروردگارشان اعراض کنندهاند
- ترجمه راستینبگو: کیست که شما را در شب و روز از (قهر) خدای مهربان محافظت میکند؟بلکه این مردم از یاد خدای خود اعراض میکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٣ أَمْ لَهُمْ آلِهَةٌ تَمْنَعُهُم مِّن دُونِنَا لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَ أَنفُسِهِمْ وَلَا هُم مِّنَّا يُصْحَبُونَ
آیا خدایانی از غیر ما دارند که آنان را [از عذاب ما یا از حوادث زمان] مانع شود؟! [حال آنکه آنها] به خودشان هم نمیتوانند یاری برسانند [پس چگونه است به غیر خود!] و آنها از سوی ما هم محافظت (حفظ) نمیشوند
- ترجمه سلطانیآیا خدایانی از غیر ما دارند که آنها را مانع شود (حال آنکه) (آنها) به خودشان هم نمیتوانند یاری برسانند و آنها از سوی ما هم محافظت نمیشوند
- ترجمه راستینآیا برای این مشرکان غیر ما خدایانی هست که بتوانند عذاب ما را از اینان منع کنند در صورتی که نه آن خدایان قدرت بر دفاع از خود دارند و نه آنها از سوی ما همراهی و حمایت شوند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٤ بَلْ مَتَّعْنَا هَٰؤُلَاءِ وَآبَاءَهُمْ حَتَّىٰ طَالَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ أَفَلَا يَرَوْنَ أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنْقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا أَفَهُمُ الْغَالِبُونَ
بلکه [خدایانی ندارند و] ما اینان را و پدرانشان را [به اموال و اولاد و اعمار (عمرها) و صحّت و امنیت] بهرهمند کردیم تا آنکه عمر آنان طولانی شد [پس به تمتیع (بهرهمند ساختن) ما مغرور شدند و از اهواء خود تبعیّت کردند] آیا پس نمیبینند که ما [به رسولان خود] به زمین میآئیم [در حالی که] از اطراف (سنگینی) آن میکاهیم آیا باز هم آنان [بر امر ما و حکم ما] غالب هستند
- ترجمه سلطانیبلکه ما اینان را و پدرانشان را بهرهمند کردیم تا آنکه عمر آنان طولانی شد آیا پس نمیبینند که ما (به رسولان خود) به زمین میآئیم (در حالی که) از اطراف (سنگینی) آن میکاهیم آیا باز هم آنان غالب هستند
- ترجمه راستینبلکه تنها ماییم که این مردم و پدران پیشینشان را متمتّع (به نعمتهای دنیا) کردیم تا آنکه عمر دراز کردند، آیا مردم نمیبینند که ماییم که اراده کنیم و زمین (و اهلش) را از هر طرف (به مرگ و فنا) میکاهیم، آیا این خلق (عاجز بر ما) غلبه توانند کرد؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٥ قُلْ إِنَّمَا أُنذِرُكُم بِالْوَحْيِ وَلَا يَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعَاءَ إِذَا مَا يُنذَرُونَ
بگو: جز این نیست که به (سبب) وحی به شما هشدار میدهم و وقتی که هشدار داده میشوند کران دعاء (ندا) را نمیشنوند [و نفع نمی‌‌برند]
- ترجمه سلطانیبگو: جز این نیست که به (سبب) وحی به شما هشدار میدهم و وقتی که هشدار داده میشوند کران دعاء (ندا) را نمیشنوند
- ترجمه راستینبگو که من شما را به وحی خدا (از عذابش) می‌ترسانم ولی گوش کر هنگام وعظ و اندرز، سخن و دعوت حق را نمی‌شنود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٦ وَلَئِن مَّسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِّنْ عَذَابِ رَبِّكَ لَيَقُـولُنَّ يَاوَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِـمِينَ
و البتّه اگر نفحهای (قطعهای، اندکی) از عذاب پروردگارت آنها را مسّ (لمس) کند البتّه میگویند: ای وای بر ما که ما [در اتّخاذ آلهه به غیر از الله یا اولیائی به غیر از ولیّ امر] به یقین ظالم بودهایم
- ترجمه سلطانیو البتّه اگر نفحهای (قطعهای، اندکی) از عذاب پروردگارت آنها را مسّ (لمس) کند البتّه میگویند: ای وای بر ما که ما به یقین ظالم بودهایم
- ترجمه راستینو اگر از جانب خدای تو بر این کافران شمّه‌ای از عذاب فرا رسد در آن حال (به حسرت و پشیمانی) خواهند گفت: ای وای بر ما که مردم ستمکاری بودیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٧ وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِن كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ
و [برای مردم یا برای حساب] در روز قیامت ترازوهای دادگری را مینهیم پس نفسی به چیزی [با نقص ثواب یا زیادت عقاب] ستم نمیشود و اگرچه [عمل] به [مقدار] سنگینی دانهٔ خردلی باشد آن را میآوریم و ما برای حساب کردن کافی هستیم
- ترجمه سلطانیو (برای مردم یا برای حساب) در روز قیامت ترازوهای دادگری را مینهیم پس نفسی به چیزی ستم نمیشود و اگرچه (عمل) به سنگینی دانهٔ خردلی باشد آن را میآوریم و ما برای حساب کردن کافی هستیم
- ترجمه راستینو ما ترازوهای عدل را به روز قیامت خواهیم نهاد و هیچ ستمی به هیچ نفسی نخواهد شد و اگر عملی به قدر دانه خردلی باشد در حساب آریم و تنها علم ما برای حسابگری کفایت خواهد کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٨ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِيَاءً وَذِكْرًا لِّلْمُتَّقِينَ
و همانا به موسی و هارون فرقان و روشنایی و ذکر را دادیم برای پرهیزکارانی
- ترجمه سلطانیو همانا به موسی و هارون فرقان و روشنایی و ذکر را دادیم برای پرهیزکارانی
- ترجمه راستینو همانا ما به موسی و برادرش هارون کتاب تورات را عطا کردیم که جدا سازنده میان حق و باطل و روشنی‌بخش (دلها) و یادآور متقیان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٩ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَهُم مِّنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ
که در غیب (پنهانی) از پروردگارشان خشیت دارند و (در حالی که) آنها از ساعت بیمناکند
- ترجمه سلطانیکه در غیب (پنهانی) از پروردگارشان خشیت دارند و (در حالی که) آنها از ساعت بیمناکند
- ترجمه راستینمتقیان همانهایی هستند که از خدای خود در نهان می‌ترسند و از ساعت قیامت و روز جزا سخت هراسانند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٠ وَهَذَا ذِكْرٌ مُّبَارَكٌ أَنزَلْنَاهُ أَفَأَنتُمْ لَهُ مُنكِرُونَ
و این ذکری مبارک (پر از برکت و خیرات) است [و آن میزان اهل این زمان در دنیا است] که آن را نازل کردیم آیا پس شما آن را انکار کنندهاید؟
- ترجمه سلطانیو این ذکری مبارک است که آن را نازل کردیم آیا پس شما آن را انکار کنندهاید؟
- ترجمه راستینو این قرآن کتابی است با اندرز و تذکر و برکت بسیار که ما آن را فرستادیم، آیا شما آن را انکار خواهید کرد؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥١ وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِن قَبْلُ وَكُنَّا بِهِ عَالِـمِينَ
و همانا ما از قبل [آنچه موجب] رشد ابراهیم [است] را به او دادهایم و به آن آگاه بودیم
- ترجمه سلطانیو همانا ما از قبل رشد ابراهیم را به او دادهایم و به آن آگاه بودیم
- ترجمه راستینو همانا ما پیش از این ابراهیم را کاملا به رشد و کمال خود رسانیدیم (تا بیرق توحید و خداپرستی را در عالم برافرازد) و ما به شایستگی او بر این مقام دانا بودیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٢ إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ
آنوقت که به پدرش و قومش گفت: این تماثیل (تندیسها) چیست؟ که شما به آنها معتکف (مشغول، سرگرم) هستید
- ترجمه سلطانیآنوقت که به پدرش و قومش گفت: این تماثیل (تندیسها) چیست؟ که شما به آنها معتکف (مشغول، سرگرم) هستید
- ترجمه راستینهنگامی که با پدرش (یعنی عمویش) و با قومش گفت: این مجسمه‌های بی‌روح و بتهای بی‌اثر چیست که شما به خدایی میپرستید و بر آن عمری متوقف شده‌اید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٣ قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءَنَا لَهَا عَابِدِينَ
[در جواب مثل اهل هر زمانه‌‌ای] گفتند: پدرانمان را عبادت کنندهٔ آنها یافتیم
- ترجمه سلطانیگفتند: پدرانمان را عبادت کنندهٔ آنها یافتیم
- ترجمه راستینآنها ابراهیم را پاسخ دادند که ما پدران خود را بر پرستش این بتان یافته‌ایم (و ما پیروی آنها خواهیم کرد).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٤ قَالَ لَقَدْ كُنتُمْ أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمْ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
[ابراهیم] گفت همانا شما و پدرانتان در گمراهی واضحی (بدیهی) بودهاید
- ترجمه سلطانی(ابراهیم) گفت همانا شما و پدرانتان در گمراهی واضحی (بدیهی) بودهاید
- ترجمه راستینابراهیم گفت: همانا شما خود و پدرانتان همه سخت در گمراهی بوده و هستید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٥ قَالُوا أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ
گفتند: آیا تو حقّ را نزد ما آوردهای یا تو از بازیگران هستی [یعنی راست می‌‌گویی یا مزاح میکنی؟!]
- ترجمه سلطانیگفتند: آیا تو حقّ را نزد ما آوردهای یا تو از بازیگران هستی (بازی میکنی)؟!
- ترجمه راستینقوم به ابراهیم گفتند: آیا تو (بر علیه شرک و اثبات توحید) حرف حق و حجت قاطعی برای ما آوردهای یا سخنی به بازیچه و هزل می‌رانی؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٦ قَالَ بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الَّذِي فَطَرَهُنَّ وَأَنَا عَلَى ذَلِكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ
[ابراهیم بعد از انکار ربوبیّت آنها برای حصر ربوبیّت در خداوند] گفت: بلکه پروردگار شما پروردگار آسمانها و زمین است که آنها (مؤنّث) را آفریده و من از مشاهده کنندگان بر آن هستم [یعنی این گفتار من از روی مزاح و لعب نیست بلکه از روی جدّ و مواطات (موافقت) قلب است]
- ترجمه سلطانی(ابراهیم) گفت: بلکه پروردگار شما پروردگار آسمانها و زمین است که آنها (مؤنّث) را آفریده و من از مشاهده کنندگان بر آن هستم
- ترجمه راستینابراهیم پاسخ داد که خدای شما همان خدایی است که آفریننده آسمانها و زمین است و من بر این سخن به یقین گواهی میدهم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٧ وَتَاللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُم بَعْدَ أَن تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ
و به خداوند سوگند که بعد از آنکه پشت کردید و (در حالی که) رفتهاید حتماً برای اصنام (بتان) شما چارهای خواهم کرد [یعنی آنچه که ملایم آنها نباشد را حتماً در خفاء به آنها می‌‌کنم]
- ترجمه سلطانیو به خداوند سوگند که بعد از آنکه پشت کردید و (در حالی که) رفتهاید حتماً برای اصنام (بتان) شما چارهای خواهم کرد
- ترجمه راستینو به خدا قسم که من این بتهای شما را چارهای کنم (و با هر تدبیری توانم درهم می‌شکنم) بعد از آنکه شما (برای تفرج و رسوم عید به صحرا روید و از بتخانه) روی گردانید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٨ فَجَعَلَهُمْ جُذَاذًا إِلَّا كَبِيرًا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ إِلَيْهِ يَرْجِعُونَ
پس آنها را شکسته شده (تکه تکه) قرار داد مگر بزرگ آنها را [در ساخت یا در تعظیم و فأس (تیشه، تبر کوچک) را در گردن او آویخت و خارج شد] تا شاید آنها به سوی او بازگردند
- ترجمه سلطانیپس آنها را شکسته شده (تکه تکه) قرار داد مگر بزرگ آنها را تا شاید آنها به سوی او بازگردند
- ترجمه راستین(در آن موقع به بتخانه شد) و همه بتها را درهم شکست به جز بت بزرگ آنها را تا (در مقام شکایت) به او رجوع کنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٩ قَالُوا مَن فَعَلَ هَذَا بِآلِهَتِنَا إِنَّهُ لَـمِنَ الظَّالِـمِينَ
گفتند: کسی که این [کار] را با خدایان ما انجام داده قطعاً او [با قرار دادن خود در معرض قتل و سیاست (تنبیه)] از ستمکاران [بر نفس خود] است
- ترجمه سلطانیگفتند: کسی که این (کار) را با خدایان ما انجام داده قطعاً او از ستمکاران است
- ترجمه راستینقوم ابراهیم گفتند: کسی که چنین کاری با خدایان ما کرده همانا بسیار ستمکار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٠ قَالُوا سَمِعْنَا فَتًى يَذْكُرُهُمْ يُقَالُ لَهُ إِبْرَاهِيمُ
گفتند: [قبل از آن] شنیدیم که جوانی دربارهٔ آنها سخن میراند [و عیبجویی میکرد]، به او ابراهیم گفته میشود
- ترجمه سلطانیگفتند: شنیدیم که جوانی دربارهٔ آنها سخن میراند (عیبجویی میکرد)، به او ابراهیم گفته میشود
- ترجمه راستین(آنان که لعن بتان را از ابراهیم شنیده بودند) گفتند که ما جوانی ابراهیم نام را شنیده‌ایم که بتان را (به بدی و زشتی) یاد میکرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦١ قَالُوا فَأْتُوا بِهِ عَلَى أَعْيُنِ النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَشْهَدُونَ
گفتند: پس او را در برابر چشمان مردمان بیاورید [تا آنکه او را بشناسند] باشد (امید است) که [آنها به آنچه که از او شنیده‌‌اید یا بر اقرار او] شهادت دهند [یا باشد که آنها برای عذاب او و عقوبت او حاضر شوند، پس او را آوردند و از او سؤال کردند]
- ترجمه سلطانیگفتند: پس او را در برابر چشمان مردمان بیاورید باشد (امید است) که شهادت دهند
- ترجمه راستینقوم گفتند: او را حاضر سازید در حضور جماعت تا بر این کار او گواهی دهند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٢ قَالُوا أَأَنتَ فَعَلْتَ هَذَا بِآلِهَتِنَا يَاإِبْرَاهِيمُ
[در وادار کردن او بر اقرار] گفتند: ای ابراهیم آیا تو این [کار] را با خدایان ما کردهای؟
- ترجمه سلطانیگفتند: ای ابراهیم آیا تو این (کار) را با خدایان ما کردهای؟
- ترجمه راستینبه او گفتند: ای ابراهیم آیا تو با خدایان ما چنین کردی؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٣ قَالَ بَلْ فَعَلَهُ كَبِيرُهُمْ هَذَا فَاسْأَلُوهُمْ إِن كَانُوا يَنطِقُونَ
[ابراهیم] گفت: بلکه این [بت] که بزرگ آنها است آن [کار] را کرده است پس از [جمیع] آنها بپرسید اگر سخن میگویند
- ترجمه سلطانی(ابراهیم) گفت: بلکه این (بت) که بزرگ آنها است آن (کار) را کرده است پس از آنها بپرسید اگر سخن میگویند
- ترجمه راستینابراهیم (در مقام احتجاج) گفت: بلکه این کار را بزرگ آنها کرده است، شما از این بتان سؤال کنید اگر سخن میگویند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٤ فَرَجَعُوا إِلَى أَنفُسِهِمْ فَقَالُوا إِنَّكُمْ أَنتُمُ الظَّالِـمُونَ
آنگاه به خودشان رجوع کردند و [با عقولشان صدق گفتار او را درک کردند و بعضی از آنان خطاب بر جمیع آنها] گفتند: همانا که شما قطعاً ستمکار هستید
- ترجمه سلطانیآنگاه به خودشان رجوع کردند و گفتند: همانا که شما قطعاً ستمکار هستید
- ترجمه راستینآنگاه با خود فکر کردند و باهم گفتند: البته شما ستمکارید (که این بتان عاجز و بی‌اثر را میپرستید نه ابراهیم که آنها را درهم شکسته است).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٥ ثُمَّ نُكِسُوا عَلَى رُءُوسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هَـؤُلَاءِ يَنطِقُونَ
سپس سرهایشان را به زیر انداختند [و اعتراف کردند به آنچه که آن حجّت علیهم بود، سپس با او محاجّه کردند به آنچه که آن حجّت علیهم است و گفتند ای ابراهیم:] تو قطعاً میدانی که اینها سخن نمیگویند
- ترجمه سلطانیسپس سرهایشان را به زیر انداختند (گفتند:) تو قطعاً میدانی که اینها سخن نمیگویند
- ترجمه راستینو سپس همه سر به زیر شدند و گفتند: تو میدانی که این بتان را نطق و گویایی نیست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٦ قَالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكُمْ شَيْئًا وَلَا يَضُرُّكُمْ
[بعد از آنکه دانسته شد که آنها بر دفع ضرر از خودشان قدرت ندارند دانسته شد که آنها بر جلب نفع و دفع ضرر از غیر نیز قدرت ندارند، و آنچه که نه نطق میکند و نه نفع میرساند و نه ضرر میرساند استحقاق عبادت را ندارد، ابراهیم (ع)] گفت: آیا پس چیزی را به جای خداوند میپرستید که به شما نفع نمیرساند و به شما ضرر نمیرساند
- ترجمه سلطانی(ابراهیم) گفت: آیا پس به جای خداوند چیزی را میپرستید که به شما نفع نمیرساند و به شما ضرر نمیرساند
- ترجمه راستینابراهیم گفت: پس چرا خدا را (که هر نفعی به دست اوست) رها کرده و بتهایی را میپرستید که هیچ نفع و ضرری برای شما ندارند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٧ أُفٍّ لَّكُمْ وَلِـمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
اُف بر شما و بر آنچه که به جای خداوند میپرستید [یعنی انزجار از آنان و از معبودهایشان را اظهار کرد]، آیا پس تعقّل نمیکنید؟!
- ترجمه سلطانیاُف بر شما و بر آنچه که به جای خداوند میپرستید، آیا پس تعقّل نمیکنید؟!
- ترجمه راستیناف بر شما و بر آنچه به جز خدای یکتا میپرستید، آیا شما عقل خود را هیچ‌کار نمی‌بندید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٨ قَالُوا حَرِّقُوهُ وَانصُرُوا آلِهَتَكُمْ إِن كُنتُمْ فَاعِلِينَ
[بعد از عجز از حجّت آوردن] گفتند: [به گفتار او نظر نکنید که شما در محاجّه با او توانایی ندارید] او را بسوزانید و خدایان خود را یاری کنید اگر کننده میباشید
- ترجمه سلطانیگفتند: او را بسوزانید و خدایان خود را یاری کنید اگر کننده میباشید
- ترجمه راستینقوم گفتند: ابراهیم را بسوزانید و خدایان خود را یاری کنید اگر (بر رضای خدایان) کاری خواهید کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٩ قُلْنَا يَانَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ
گفتیم: ای آتش بر ابراهیم سرد و سلامت (بیگزند) باش
- ترجمه سلطانیگفتیم: ای آتش بر ابراهیم سرد و سلامت (بیگزند) باش
- ترجمه راستین(پس آن قوم آتشی سخت افروختند و ابراهیم را در آن افکندند) ما خطاب کردیم که ای آتش سرد و سالم برای ابراهیم باش (آتش به خطاب خدا گل و ریحان گردید).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٠ وَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِينَ
و خواستند که به او حیله کنند پس آنان را زیانکارترین [افراد] قرار دادیم [برای اینکه آنها آنچه که با آن نور خدا را در زمین خاموش کنند انجام میدادند]
- ترجمه سلطانیو خواستند که به او حیله کنند پس آنان را زیانکارترین (افراد) قرار دادیم
- ترجمه راستینو قوم در مقام کید و کینه او برآمدند و ما (کیدشان را باطل کرده) آنها را به سخت‌ترین زیان و حسرت انداختیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧١ وَنَجَّيْنَاهُ وَلُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَـمِينَ
و او و لوط را [با رساندن] به سرزمینی که در آن به عالمیان برکت دادهایم (شام) رهانیدیم
- ترجمه سلطانیو او و لوط را (با رساندن به شام) به سرزمینی که در آن به عالمیان برکت دادهایم رهانیدیم
- ترجمه راستینو ما ابراهیم را با (برادرزاده‌اش) لوط (از شر نمرودیان) برهانیدیم و به (شام) سرزمینی که مایه برکت جهانیان قرار دادیم آنها را بفرستادیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٢ وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ نَافِلَةً وَكُلًّا جَعَلْنَا صَالِـحِينَ
و [بعد از خروج او به سوی شام و باقی ماندن او در آنجا به مدّتی مدید] اسحاق را به او بخشیدیم و یعقوب را به عنوان عطیهای (هدیهای) و همگی را صالح قرار دادیم
- ترجمه سلطانیو اسحاق را به او بخشیدیم و یعقوب را به عنوان عطیهای (هدیهای) و همگی را صالح قرار دادیم
- ترجمه راستینو به او اسحاق و افزون بر آن (فرزندزاده‌اش) یعقوب را عطا کردیم و همه را صالح و شایسته (مقام نبوت) گردانیدیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٣ وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءَ الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ
و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به امر ما هدایت میکردند [نه به امر شیطان و نه به امر انفس خود و نه با شراکت چیزی از آن دو] و به آنان به انجام [کارهای] نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات وحی کردیم و آنان بندهٔ ما بودند [نه غیر ما، از شیطان و نفس و هوی]
- ترجمه سلطانیو آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به امر ما هدایت میکردند و به آنان به انجام (کارهای) نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات وحی کردیم و آنان بندهٔ ما بودند
- ترجمه راستینو آنان را پیشوای مردم ساختیم تا (خلق را) به امر ما هدایت کنند و هر کار نیکو را (از انواع عبادات و خیرات) و خصوص اقامه نماز و اداء زکات را به آنها وحی کردیم و آنها هم به عبادت ما پرداختند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٤ وَلُوطًا آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْقَرْيَةِ الَّتِي كَانَت تَّعْمَلُ الْخَبَائِثَ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَاسِقِينَ
و لوط را که به او از حکمت [عملی] و علم دادیم و او را از قریهای که اعمال خبیث میکردند نجات دادیم زیرا آنان قومی بد[کار] و فاسق بودند
- ترجمه سلطانیو لوط را که به او از حکمت و علم دادیم و او را از قریهای که اعمال خبیث میکردند نجات دادیم زیرا آنان قومی بدکار و فاسق بودند
- ترجمه راستینو لوط را هم مقام حکمفرمایی (و یا حکمت و نبوت) و علم عطا نمودیم و او را از شهری که اهلش به اعمال زشت (و کار پلید لواط) می‌پرداختند نجات دادیم که آنها بسیار بدکار و فاسق مردمی بودند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٥ وَأَدْخَلْنَاهُ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُ مِنَ الصَّالِـحِينَ
و او را در [دار] رحمت خود (ولایت) داخل کردیم [به اینکه او را محقّق به آن نمودیم] که او از صالحین [مستعدّ آن] بود
- ترجمه سلطانیو او را در رحمت خود داخل کردیم که او از صالحین بود
- ترجمه راستینو او را در رحمت خود داخل کردیم زیرا که از مردم بسیار صالح و نیکوکار به شمار بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٦ وَنُوحًا إِذْ نَادَى مِن قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ
و نوح را که قبلاً آنوقت که نداء کرد پس بر او اجابت کردیم پس او و اهلش را از [آن] بلای (اندوه) عظیم [که احدی از انبیاء به آن مبتلا نشدند، و آن غرق تمام دنیا و اهل آن یا شدّت اذیّت قوم او است] نجات دادیم
- ترجمه سلطانیو نوح را که قبلاً آنوقت که نداء کرد پس بر او اجابت کردیم پس او و اهلش را از (آن) بلای (اندوه) عظیم نجات دادیم
- ترجمه راستینو (یاد کن حکایت) نوح را که پیش از این (خدا را به یاری خود) خواند، ما هم او را پاسخ دادیم و او و اهل بیتش (و گرویدگانش) را از اندوه و بلای سخت (طوفان) نجات دادیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٧ وَنَصَرْنَاهُ مِنَ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمَ سَوْءٍ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ
و او را از [آن] قومی که آیات [آفاقی] ما [از آیات بزرگ و کوچک، و انفسی از واردات الهی و زاجرات (باز دارندگان) عقلانی و مَلَکی و منامات (خواب‌‌ها) مُنذِر (هشدار دهنده) و مُبَشّر (بشارت دهنده)] را دروغ میشمردند یاری کردیم (نجات دادیم، رها ساختیم) که آنها قوم بدی بودند و آنان را جمیعاً غرق کردیم
- ترجمه سلطانیو او را از (آن) قومی که آیات ما را دروغ میشمردند یاری کردیم که آنها قوم بدی بودند و آنان را جمیعاً غرق کردیم
- ترجمه راستینو او را بر دفع آن قومی که آیات ما را تکذیب کردند نصرت دادیم، که آن قوم بسیار بدکار (و کافر) بودند و ما همه آنها را یکسر (به طوفان) غرق کردیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٨ وَدَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ إِذْ يَحْكُمَانِ فِي الْحَرْثِ إِذْ نَفَشَتْ فِيهِ غَنَمُ الْقَوْمِ وَكُنَّا لِحُكْمِهِمْ شَاهِدِينَ
و داوود و سلیمان را آنوقت که آن دو دربارهٔ کشت (زراعت) داوری میکردند آنوقت که شبانه و بدون چوپان گوسفندان قوم در آن چریده بودند و (در حالی که) ما شاهد داوری آنان بودیم
- ترجمه سلطانیو داوود و سلیمان را آنوقت که آن دو دربارهٔ کشت (زراعت) داوری میکردند آنوقت که شبانه و بدون چوپان گوسفندان قوم در آن چریده بودند و (در حالی که) ما شاهد داوری آنان بودیم
- ترجمه راستینو (یاد کن احوال) داود و سلیمان را وقتی که درباره گوسفندان بی‌شبانی که در مزرعی چریدند (و آن را تباه کردند) قضاوت می‌نمودند (که از شیرشان صاحب زرع به قدر زراعتش استفاده کند) و ما بر حکم آنها گواه بودیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٩ فَفَهَّمْنَاهَا سُلَيْمَانَ وَكُلًّا آتَيْنَا حُكْمًا وَعِلْمًا وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُودَ الْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَالطَّيْرَ وَكُنَّا فَاعِلِينَ
پس آن [یعنی حکم و داوری کردن] را به سلیمان فهماندیم و به هر یک حکمی (قضاوت، حکمت) و علمی دادیم و با داوود کوهها را و پرندگان را مسخّر کردیم که تسبیح میکردند و ما [قبل از آن] انجام دهنده بودیم
- ترجمه سلطانیپس آن (حکم) را به سلیمان فهماندیم و به هر یک حکمی (قضاوت، حکمت) و علمی دادیم و با داوود کوهها را و پرندگان را مسخّر کردیم که تسبیح میکردند و ما انجام دهنده بودیم
- ترجمه راستینو ما آن قضاوت را به سلیمان به وحی آموختیم و به هر یک (از سلیمان و داود) مقام حکمفرمایی و دانش عطا کردیم و کوهها و مرغان را مسخر داود گردانیدیم که با (آهنگ تسبیح و نغمه) او تسبیح میکردند، و ما این معجزات را از او پدید آوردیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٠ وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَّكُمْ لِتُحْصِنَكُم مِّن بَأْسِكُمْ فَهَلْ أَنتُمْ شَاكِرُونَ
و برای شما صنعت لباس [یعنی زره سازی] را به او تعلیم دادیم تا شما را از سختیهایتان حفظ کند پس آیا شما شکرگزار هستید؟ [یعنی وقتی که امر بر این منوال می‌‌باشد پس برای این نعمت بزرگ خداوند را شکر کنید]
- ترجمه سلطانیو برای شما صنعت لباس (زره سازی) را به او تعلیم دادیم تا شما را از سختیهایتان حفظ کند پس آیا شما شکرگزار هستید؟
- ترجمه راستینو ما به داود صنعت زره ساختن برای شما آموختیم تا شما را از زخم شمشیر و آزار یکدیگر محفوظ دارد، آیا شکر به جای می‌آورید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨١ وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ عَاصِفَةً تَجْرِي بِأَمْرِهِ إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَكُنَّا بِكُلِّ شَيْءٍ عَالِـمِينَ
و برای سلیمان تند باد را [مسخّر کردیم] که به امر او (سلیمان) به سوی سرزمینی که در آن برکت داده بودیم (شام) جریان مییافت و ما به هر چیزی عالم میباشیم [پس اعطای ما، آنچه که میدهیم و به کسی که میدهیم و امساک ما، آنچه که امساک میکنیم از کسی که امساک میکنیم از روی علم به اعطاء و امساک و مصالح مترتّبه بر آن دو است]
- ترجمه سلطانیو برای سلیمان تند باد را که به امر او به سوی سرزمینی که در آن برکت داده بودیم جریان مییافت و ما به هر چیزی عالم میباشیم
- ترجمه راستینو باد تند سیر صرصر را ما مسخر سلیمان گردانیدیم که به امر او بدان سرزمین (سرزمین شامات) که با برکت برای جهانیان کردیم حرکت میکرد، و ما به همه امور عالم داناییم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٢ وَمِنَ الشَّيَاطِينِ مَن يَغُوصُونَ لَهُ وَيَعْمَلُونَ عَمَلًا دُونَ ذَلِكَ وَكُنَّا لَهُمْ حَافِظِينَ
و از شیاطین کسانی برایش غوّاصی میکردند و اعمال دیگری غیر از آن را [مانند بنای مُدُن (شهرها) و قُصور (قصرها) عجیب و عمل (ساختن) جُفون (کاسه‌‌ها) بزرگ مانند جَوَاب (حوض) و اختراع صنایع غریب و صنع (ساختن) آنچه که می‌‌خواست از محاریب (محراب‌‌ها) و تماثیل (تندیسها)] عمل میکردند و ما حافظ (مراقب) آنان بودیم
- ترجمه سلطانیو از شیاطین کسانی برایش غوّاصی میکردند و اعمال دیگری غیر از آن را عمل میکردند و ما حافظ (مراقب) آنان بودیم
- ترجمه راستینو نیز برخی از دیوان را مسخر سلیمان کردیم که به دریا برای او غواصی کنند و یا به کارهای دیگر در دستگاه او بپردازند، و ما نگهبان دیوان (برای حفظ ملک سلیمان) بودیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٣ وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
و ایوب را آنوقت که به پروردگارش نداء داد که به من رنج رسیده و تو مهربانترین مهربانان هستی
- ترجمه سلطانیو ایوب را آنوقت که به پروردگارش نداء داد که به من رنج رسیده و تو مهربانترین مهربانان هستی
- ترجمه راستینو (یاد کن حال) ایوب را وقتی که پروردگار خود را خواند که مرا بیماری و رنج سخت رسیده و تو (بر بندگانت) از همه مهربانان عالم مهربان‌تری.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٤ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِن ضُرٍّ وَآتَيْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَذِكْرَى لِلْعَابِدِينَ
پس بر او استجابت کردیم و آنچه از رنج [از اوجاع (دردها) و امراض] که به او بود را برطرف کردیم و خانوادهاش را و مثل آنها را با آنها به عنوان رحمت از نزد خود [بر او، نه از استحقاق او و نه از نزد مظاهر] و یادآوری برای عبادت کنندگان به او [باز] دادیم
- ترجمه سلطانیپس بر او استجابت کردیم و آنچه از رنج که به او بود را برطرف کردیم و خانوادهاش را و مثل آنها را با آنها به عنوان رحمت از نزد خود و یادآوری برای عبادت کنندگان به او (باز) دادیم
- ترجمه راستینپس ما دعای او را مستجاب کردیم و درد و رنجش را برطرف ساختیم و اهل و فرزندانش را (که از او گرفته بودیم) با عده دیگر به مثل آنها باز به او عطا کردیم تا هم لطف و رحمتی در حق او کرده باشیم و هم اهل عبادت متذکر (لطف و احسان ما) شوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٥ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ كُلٌّ مِّنَ الصَّابِرِينَ
و اسماعیل و ادریس و ذوالکفل همه از صبر کنندگان بودند
- ترجمه سلطانیو اسماعیل و ادریس و ذوالکفل همه از صبر کنندگان بودند
- ترجمه راستینو (نیز یاد آر حال) اسماعیل و ادریس و ذو الکفل را که همه بندگان صابر ما بودند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٦ وَأَدْخَلْنَاهُمْ فِي رَحْمَتِنَا إِنَّهُم مِّنَ الصَّالِـحِينَ
و آنان را در رحمت خویش داخل کردیم همانا آنان از صالحین بودند
- ترجمه سلطانیو آنان را در رحمت خویش داخل کردیم همانا آنان از صالحین بودند
- ترجمه راستینو ما آنها را به رحمت (خاص) خود درآوردیم، زیرا آنان از نیکان عالم به شمار بودند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٧ وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِـمِينَ
و ذو النّون آنوقت که غضبناک [به قوم خود یا به پروردگارش] رفت پس گمان کرد که ما هرگز بر او سخت (تنگ) نخواهیم گرفت [یا هرگز آنچه که آن را بر او قضاء (حکم) کردهایم بر او قضاء نمی‌‌کنیم، یا هرگز بر اخذ او قادر نمی‌‌باشیم] پس در تاریکیها [به معنی تاریکی‌‌های شب یا ظلمت دریا یا بطن حوت] نداء داد که خدایی جز تو نیست تو منزّهی همانا من از ستمکاران بودم [اوّلاً از انانیّت خود تبرّی (بیزاری) جست بعد از آنکه دید که انانیّت او و رأی او سبب هلاکت او گشته و الهت و رأی را برای او تعالی اثبات نمود، سپس او را از آنچه که مورث نقص در رأی او و وجود او است تنزیه کرد، سپس اعتراف کرد به اینکه دعای او برای قومش و انانیّت او در مقابل انانیّت خداوند ظلمی از او بر قومش و بر خودش بوده است، و چون آن از او کنایه از سؤال (درخواست) نجات بود فرمود تعالی:]
- ترجمه سلطانیو ذو النّون آنوقت که غضبناک رفت پس گمان کرد که ما هرگز بر او سخت نخواهیم گرفت پس در تاریکیها نداء داد که خدایی جز تو نیست تو منزّهی همانا من از ستمکاران بودم
- ترجمه راستینو (یاد آر حال) ذو النون (یعنی یونس) را هنگامی که (از میان قوم خود) غضبناک بیرون رفت و چنین پنداشت که ما هرگز او را در مضیقه و سختی نمی‌افکنیم (تا آنکه به ظلمات دریا و شکم ماهی در شب تار گرفتار شد) آن گاه در آن ظلمتها فریاد کرد که خدایی به جز ذات یکتای تو نیست، تو (از شریک و هر عیب و آلایش) پاک و منزهی و من از ستمکاران بودم (که بر نفس خود ستم کردم).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٨ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِكَ نُنجِي الْمُؤْمِنِينَ
پس بر او استجابت کردیم و او را از غم [در بطن حوت یا غم خطاء کردن و مغاضبه (به همدیگر خشم کردن)] نجات دادیم و اینچنین [نجات دادن از بطن حوت به سبب تبرّی (بیزاری جُستن) از انانیّت، و استقلال به رأی، و اثبات انانیّت برای خداوند، و تنزیه او از معرفت بشر، و اعتراف به ظلم کردن در اثبات انانیّت، و معرفت بر نفس، است که] مؤمنین را نجات میدهیم
- ترجمه سلطانیپس بر او استجابت کردیم و او را از غم نجات دادیم و اینچنین مؤمنین را نجات میدهیم
- ترجمه راستینپس ما دعای او را مستجاب کردیم و او را از گرداب غم نجات دادیم و اهل ایمان را هم این گونه نجات میدهیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٩ وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ
و زکریّا آنوقت که به پروردگارش نداء داد که پروردگارا مرا [بدون فرزند و بدون عقب (ذریّه، فرزند) که از من ارث ببرد] تنها مگذار و تو بهترین وارثها هستی
- ترجمه سلطانیو زکریّا آنوقت که به پروردگارش نداء داد که پروردگارا مرا تنها مگذار و تو بهترین وارثها هستی
- ترجمه راستینو (یاد آر حال) زکریا را هنگامی که خدای خود را ندا کرد که بار الها، مرا یک تن و تنها وامگذار (و به من فرزندی که وارث من باشد عطا فرما) که تو بهترین وارث اهل عالم هستی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٠ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ
پس بر او استجابت کردیم و یحیی را به او بخشیدیم و زوجهاش را برای او اصلاح کردیم همانا آنها در [کارهای] خیر میشتافتند و ما را از روی رغبت و از روی بیم میخواندند و برای ما خاشع بودند [نه برای غیر ما]
- ترجمه سلطانیپس بر او استجابت کردیم و یحیی را به او بخشیدیم و زوجهاش را برای او اصلاح کردیم همانا آنها در (کارهای) خیر میشتافتند و ما را از روی رغبت و از روی بیم میخواندند و برای ما خاشع بودند
- ترجمه راستینما هم دعای او را مستجاب کردیم و یحیی را به او عطا فرمودیم و جفتش را (که نازا بود) برای او شایسته (همسری و قابل ولادت) گردانیدیم، زیرا آنها در کارهای خیر تعجیل میکردند و در حال بیم و امید ما را میخواندند و همیشه به درگاه ما خاضع و خاشع بودند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩١ وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهَا مِن رُّوحِنَا وَجَعَلْنَاهَا وَابْنَهَا آيَةً لِّلْعَالَـمِينَ
و [مریم] کسی که فرج خویش را حفظ کرد پس در او از روح خود دمیدیم [که همان ربّ النّوع انسان است، و اضافت آن به نفس او تعالی برای تشریف آن است یا منفوخ (نفخ شده) ناشی از روح ما است] و او (مریم) و پسرش (مسیح) را به عنوان نشانه [دالّ بر علم ما و قدرت ما و حکمت ما] برای عالمیان قرار دادیم
- ترجمه سلطانیو (مریم) کسی که فرج خویش را حفظ کرد پس در او از روح خود دمیدیم و او (مریم) و پسرش (مسیح) را به عنوان نشانه برای عالمیان قرار دادیم
- ترجمه راستینو (یاد کن حال) آن زن (یعنی مریم) را که دامنش را پاکیزه نگاه داشت و ما در آن از روح خود بدمیدیم و او را با فرزندش (عیسی) معجز و آیتی بزرگ برای اهل عالم قرار دادیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٢ إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ
همانا این امّت شما امّتی (جماعتی) واحد [از حیث طریق] است و من پروردگار شما هستم پس مرا بندگی کنید
- ترجمه سلطانیهمانا این امّت شما امّتی واحد است و من پروردگار شما هستم پس مرا بندگی کنید
- ترجمه راستیناین طریقه شما آیین یگانه (و پاک اسلام) است و من یکتا پروردگار و آفریننده شما هستم، پس تنها مرا پرستش کنید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٣ وَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ كُلٌّ إِلَيْنَا رَاجِعُونَ
و امرشان را [یعنی امر دینشان را یا امر امامتشان را به اینکه هر کدام برای خودش دینی و طریقی یا امامی و مقتدایی قرار داد یا به اتباع آنان امر کرد به اینکه هر کدام از آنان اتباعشان را بر اهویهٔ عدیده قرار دهد] بین خود تکه تکه کردند [یعنی گفتیم: که این امّت‌‌های شما امّت واحد هستند و (حال آنکه) تکه تکه کردند]، [حال آنکه] همگی به ما برگشت کنندهاند
- ترجمه سلطانیو امرشان را بین خود تکه تکه کردند، (حال آنکه) همگی به ما برگشت کنندهاند
- ترجمه راستینو امت (با این سفارش) باز در کار دین، بین خود تفرقه و اختلاف انداختند (و ملت واحد را پریشان و متفرق ساختند ولی) باز رجوع همه به سوی ما خواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٤ فَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا كُفْرَانَ لِسَعْيِهِ وَإِنَّا لَهُ كَاتِبُونَ
پس هر کس که [به بعضی] از صالحها عمل کند و (در حالی که) او [با ایمان عامّ و بیعت عامّهٔ نبویّه، یا با ایمان خاصّ و بیعت خاصّهٔ ولویّه] مؤمن است پس کوشش او نادیده گرفته (ضایع) نمیشود و همانا ما برای او مینویسیم
- ترجمه سلطانیپس هر کس که از صالحها عمل کند و (در حالی که) او مؤمن است پس کوشش او نادیده گرفته نمیشود و همانا ما برای او مینویسیم
- ترجمه راستینپس هر کس اعمالش نیکو و دارای ایمان است سعیش (در راه دین) ضایع نخواهد شد و ما آن را کاملا مینویسیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٥ وَحَرَامٌ عَلَى قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا أَنَّهُمْ لَا يَرْجِعُونَ
و حرام (محال) است بر [اهل] دیاری که آن را [از حیات انسانی] هلاک گرداندهایم، همانا آنها [هرگز] بر نمیگردند {یعنی عدم رجوع آنان به جزای ما و عقوبت ما یا رجوع آنها به ثواب ما ممتنع است}
- ترجمه سلطانیو حرام است بر (اهل) دیاری که آن را هلاک گرداندهایم آنها هرگز بر نمیگردند
- ترجمه راستینو اهل دیاری را که ما هلاک گردانیم دیگر زندگانی بر آنها حرام است و هرگز (به دنیا یا به ایمان) باز نخواهند گشت.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٦ حَتَّى إِذَا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُم مِّن كُلِّ حَدَبٍ يَنسِلُونَ
تا آنوقتی که [سدّ] یأجوج و مأجوج گشوده شود و آنان از هر بلندایی [با شتاب] سرازیر شوند
- ترجمه سلطانیتا آنوقتی که (سدّ) یأجوج و مأجوج گشوده شود و آنان از هر بلندایی (با شتاب) سرازیر شوند
- ترجمه راستینتا روزی که راه یأجوج و مأجوج باز شود و آنان از هر جانب (پست و) بلند زمین شتابان درآیند (که روز قیامت یا قیام ولی عصر علیه السّلام مقصود است).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٧ وَاقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِذَا هِيَ شَاخِصَةٌ أَبْصَارُ الَّذِينَ كَفَرُوا يَاوَيْلَنَا قَدْ كُنَّا فِي غَفْلَةٍ مِّنْ هَذَا بَلْ كُنَّا ظَالِـمِينَ
و وعدهٔ حقّ [یعنی ساعت احتضار یا ظهور قائم عجّل الله فرجه یا قیامت صغری] نزدیک شود پس آنوقت [ناگهان] همان چشمان کسانی که کفر ورزیدهاند خیره میشود [در حالی که میگویند] ای وای بر ما که از این در غفلت بودهایم [و دربارهٔ آن فکر نمی‌‌کردیم و آن را قبول نمی‌‌کردیم و برای آن آماده نشدیم] بلکه ما [به غفلت از این اکتفاء نکردیم، و عامل بر ضدّ این و] ظالم بودهایم
- ترجمه سلطانیو وعدهٔ حقّ نزدیک شود پس آنوقت (ناگهان) همان چشمان کسانی که کفر ورزیدهاند خیره میشود (در حالی که میگویند) ای وای بر ما که از این در غفلت بودهایم بلکه ما ظالم بودهایم
- ترجمه راستینو وعده (ثواب و عقاب) حق بسیار نزدیک شود و ناگهان چشم کافران از حیرت بی‌حرکت فرو ماند (و فریاد کنند) ای وای بر ما که از این روز غافل بودیم بلکه سخت به راه ستمکاری شتافتیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٨ إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنتُمْ لَهَا وَارِدُونَ
همانا شما و آنچه که بجای خداوند عبادت میکنید هیزم جهنّم هستید که شما در آن وارد شوندهاید
- ترجمه سلطانیهمانا شما و آنچه که بجای خداوند عبادت میکنید هیزم جهنّم هستید که شما در آن وارد شوندهاید
- ترجمه راستین(و به آن کافران خطاب شود) البته شما و آنچه غیر خدا میپرستید امروز همه آتش افروز دوزخید و در آن آتش وارد میشوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٩ لَوْ كَانَ هَـؤُلَاءِ آلِهَةً مَّا وَرَدُوهَا وَكُلٌّ فِيهَا خَالِدُونَ
اگر اینان خدا بودند به آن وارد نمیشدند و هرکدام [از عابدان و معبودان] در آن جاویدان هستند
- ترجمه سلطانیاگر اینان خدا بودند به آن وارد نمیشدند و هرکدام (از عابدان و معبودان) در آن جاویدان هستند
- ترجمه راستیناگر این بتان (که شما میپرستید) به راستی خدایان بودند به دوزخ نمیشدند در صورتی که (شما و بتانتان) همه در آتش مخلد خواهید بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٠ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَهُمْ فِيهَا لَا يَسْمَعُونَ
در آن نفسهای تند خستهای دارند و آنها در آنجا [برای شدّت هول و عدم استشعار آنها به اصوات یا برای کر بودنشان یا آنچه که به آنها نفع میرساند و آنان را راحت میکند را] نمیشنوند
- ترجمه سلطانیدر آن نفسهای تند خستهای دارند و آنها در آنجا نمیشنوند
- ترجمه راستینآن کافران را در دوزخ زفیر و ناله بسیار دردناکی است و در آنجا هیچ سخنی (که مایه امید و نشاط شود) نخواهند شنید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠١ إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا الْحُسْنَى أُولَئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ
همانا کسانی که برای آنها [سرنوشت] نیکی از ما سابق شد آنان از [عذاب آن و مسّ کردن اَلَم (درد)] آن دور نگهداشته شده هستند
- ترجمه سلطانیهمانا کسانی که برای آنها از ما (سرنوشت) نیکی سابق شد آنان از آن دور نگهداشته شده هستند
- ترجمه راستینو البته (مؤمنان) آنان که توفیق و وعده نیکوی ما (در سرنوشت ازلی) بر آنها سبقت یافته از آن دوزخ به دور خواهند بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٢ لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا وَهُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنفُسُهُمْ خَالِدُونَ
صدای [ضعیفی از] آن را [هم] نمیشنوند و آنها در آنچه که خودشان اشتهاء دارند جاودانهاند
- ترجمه سلطانیصدای (ضعیفی از) آن را (هم) نمیشنوند و آنها در آنچه که خودشان اشتهاء دارند جاودانهاند
- ترجمه راستینآنها هرگز آواز جهنم را نخواهند شنید و به آنچه مشتاق و مایل آنند تا ابد متنعّمند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٣ لَا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَتَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ هَذَا يَوْمُكُمُ الَّذِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ
آنها را [آن] بیقراری اکبر محزون نمیکند و ملائکه با آنان ملاقات میکنند [در حالی که میگویند] امروز، روز [پاداش] شما است که به شما وعده داده میشد
- ترجمه سلطانیآنها را (آن) بیقراری اکبر محزون نمیکند و ملائکه با آنان ملاقات میکنند (در حالی که میگویند) امروز، روز (پاداش) شما است که به شما وعده داده میشد
- ترجمه راستینو هیچ گاه فزع اکبر و هنگامه بزرگ قیامت آنها را محزون نخواهد ساخت و با آنان فرشتگان (رحمت) ملاقات کنند (و گویند) این است آن روز (سعادت) شما که در دنیا به شما وعده میدادند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٤ يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُّعِيدُهُ وَعْدًا عَلَيْنَا إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ
روزی که آسمان را مانند در هم پیچیدن طوماری برای نوشتن در هم میپیچیم آن را همانطور که در اوّل خلقت آغاز کرده بودیم باز میگردانیم این وعدهای [حتمی] بر ما است همانا ما انجام دهنده خواهیم بود {مقصود از جهت فرد نه بنابر تعیین از خلق یا مخلوق نیست بلکه مراد جنس خلق یا جمیع افراد آن است، و معنی میدهد همانطور که خلقت را در اوّلین مراتب خلقت آغاز کردیم، یا خلقت را در اوّلین مراتب خلقت اعاده میکنیم، و مراد اوّلین مراتب خلقت یا اوّلین افراد خلق شده است، و اوّلین مراتب خلقت در جملهٔ عوالم مرتبهٔ مشیّت است، و اوّلین افراد خلق شده همان کسی است که در مشیّت مسمّی به فرد لاهوتی می‌‌باشد، و «اوّل خلق» در عالم خلق مقابل امر همان مادّهٔ مستعدّهٔ متمیّزه از بین موادّ برای شی‌‌ء مخصوص است، مانند نطفهٔ مستقرّه در رحم، و معنی میدهد مانند کسی که آن را آغاز کردیم در حالی که آن «اوّل خلق» است، یا مانند کسی که آن را در اوّل مراتب خلق آغاز کردیم، یا مانند کیفیّتی که در «اوّل خلق» آن را آغاز کردیم آن را اعاده میکنیم}
- ترجمه سلطانیروزی که آسمان را مانند در هم پیچیدن طوماری برای نوشتن در هم میپیچیم آن را همانطور که در اوّل خلقت آغاز کرده بودیم باز میگردانیم این وعدهای (حتمی) بر ما است همانا ما انجام دهنده خواهیم بود
- ترجمه راستینروزی که آسمانها را مانند طومار در هم پیچیم و به حال اول که آفریدیم باز برگردانیم، این وعده ماست که البته انجام خواهیم داد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٥ وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ
و همانا بعد از ذکر کردن در زبور [در کتاب داوود (ع) یا در کتاب آسمانی یا در کتاب یا در ارواح عالیه] نوشتیم که زمین [عالم صغیر یا کبیر] را بندگان صالح من آن را به ارث میبرند
- ترجمه سلطانیو همانا بعد از ذکر کردن در زبور نوشتیم که زمین را بندگان صالح من آن را به ارث میبرند
- ترجمه راستینو ما بعد از تورات در زبور (داود) نوشتیم که البته بندگان نیکوکار من ملک زمین را وارث و متصرف خواهند شد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٦ إِنَّ فِي هَذَا لَبَلَاغًا لِّقَوْمٍ عَابِدِينَ
همانا البتّه برای گروه عبادت کنندگان در این [وعده به ایراث (ارث بردن) زمین] بلاغ (کفایت یا بلوغ به مقصود) هست
- ترجمه سلطانیهمانا البتّه برای گروه عبادت کنندگان در این (وعده) بلاغ (کفایت به مقصود) هست
- ترجمه راستینبیشک در این قرآن برای اهل عبادت مایه وصول به مقصد حق نهفته است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٨ قُلْ إِنَّمَا يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ
[پس به آنان] بگو: جز این نیست که به من وحی میشود، جز این نیست که خدای شما خدایی یکتا است پس آیا شما مسلم (تسلیم شده) [مخلص در عبادت از اشراک به خدای تعالی] هستید؟
- ترجمه سلطانیبگو: جز این نیست که به من وحی میشود، جز این نیست که خدای شما خدایی یکتا است پس آیا شما مسلم (تسلیم شده) هستید
- ترجمه راستینبگو که بر من به یقین و درست این وحی میرسد که خدای شما خدایی است یکتا، پس آیا شما تسلیم (امر او) خواهید شد؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٩ فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنتُكُمْ عَلَى سَوَاءٍ وَإِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ أَم بَعِيدٌ مَّا تُوعَدُونَ
پس اگر [از توحید یا از وصیّت تو و ولایت خلیفهٔ تو] روی گردانیدند پس [به آنان] بگو: من [توحید یا ولایت را] به شما بطور یکسان اعلام کردم و [خود] در نمییابم که آیا آنچه که به شما وعده داده میشود نزدیک است یا بعید (دور)
- ترجمه سلطانیپس اگر روی گردانیدند پس بگو: من به شما بطور یکسان اعلام کردم و (خود) در نمییابم که آیا آنچه که به شما وعده داده میشود نزدیک است یا بعید (دور)
- ترجمه راستینو چنانچه کافران (از حق) رو گردانیدند به آنان بگو: من (بر حسب وظیفه رسالت) شما را یکسان آگاه کردم و دیگر نمی‌دانم که آن وعده روز سخت قیامت که به شما دادند دور یا نزدیک خواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٠ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ مِنَ الْقَـوْلِ وَيَعْلَمُ مَا تَكْتُمُونَ
همانا او گفتار آشکارا را میداند و آنچه [از گفتار] را که [در نفوستان] کتمان میکنید میداند {یعنی خداوند، نه غیر او جهر از قول (گفتار آشکارا) و خفایای از آن را میداند، و این از مخفیّات مغیبات است، و مراد از جهر از قول همان کلام مجهور (آشکار شده) است، و مکتوم ضدّ آن است، یا مراد از مجهور مطلق گفتار است که بر زبان ظاهر میشود و مکتوم آنچه است که از قبیل حدیث نفس می‌‌باشد، یا مجهور مطلق آنچه است که بر نفس ظاهر میشود چه به طریق حدیث نفس باشد یا جاری شده بر زبان، و مکتوم آنچه است که هنوز بر نفس ظاهر نشده است، یا مجهور مطلق آنچه است که بر اعضاء ظاهر میشود از افعال و اقوال، و مکتوم آنچه است که بر اعضاء ظاهر نشده است از احوال و اخلاق و علوم، یا مجهور، مطلق آنچه است که بر نفس ظاهر شده از افعال و اقوال و صفات و احوال و علوم، و مکتوم آنچه است که هنوز بر نفس ظاهر نشده است از مکموناتی که انسان بر آن اطّلاع نیافته است}
- ترجمه سلطانیهمانا او میداند گفتار آشکارا را و میداند آنچه را که کتمان میکنید
- ترجمه راستینهمانا خدا به همه سخنان آشکار و اندیشه‌های پنهان شما آگاه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١١ وَإِنْ أَدْرِي لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَّكُمْ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ
و در نمییابم شاید آن آزمونی برای شما است {یعنی شاید امر ولایت یا علی (ع) یا آنچه که وعده داده میشوید، یا جهالت وقت آنچه که وعده داده میشوید، یا تأخیر عذاب، به عنوان امتحان برای شما است، یا گمراهی، یا رسوایی، یا اذابه (ری‌‌گیری) و تخلیص (خالص شدن) است} و بهرهمندی تا مدّتی [محدود] است
- ترجمه سلطانیو در نمییابم شاید آن آزمونی برای شما و بهرهمندی تا مدّتی (محدود) است
- ترجمه راستینو خود ندانم شاید این (تأخیر عذاب) برای شما امتحانی باشد و تمتّعی (در دنیا) تا به هنگامی (که مرگ فرا رسد).
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٢ قَالَ رَبِّ احْكُم بِالْحَقِّ وَرَبُّنَا الرَّحْمَنُ الْمُسْتَعَانُ عَلَى مَا تَصِفُونَ
گفت: پروردگارا [خودت] به حقّ حکم کن [یعنی از مشیّت خود خارج شو، امورت را به پروردگارت واگذار کن، و از او اصلاح به حقّ را مسئلت کن] و پروردگار ما رحمانی (بخشایشگری) کمک کننده است بر آنچه که شما توصیف میکنید [از تکذیب من و شمردن کتاب من از اساطیر (افسانه‌‌ها)، یا از اشراک به خداوند، یا از انکار بعث (برانگیخته شدن) یا از انکار ولایت و اتّفاق بر اینکه این امر را به علی (ع) ترک (واگذار) نکنید].
- ترجمه سلطانیگفت: پروردگارا (خودت) به حقّ حکم کن و پروردگار ما رحمانی (بخشایشگری) کمک کننده است بر آنچه که شما توصیف میکنید.
- ترجمه راستینرسول گفت: الها، تو به حق (میان ما) حکم کن، و پروردگار ما همان خدای مهربان است و بر ابطال آنچه شما بر خلاف حق می‌گویید تنها از او یاری باید خواست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای