سورهٔ حج

محل نزول:   مدینه
تعداد کل آیات: ۷۸
نام‌های سوره:
حج
تفسیر

١١ وَمِنَ النَّاسِ مَن يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَى حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَى وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ

و کسی از مردم که خداوند را بر حرف (تردید، لفظ، حاشیه، کنار) عبادت می‌‌کند پس اگر خیری [بدنی] به او برسد به او اطمینان می‌‌یابد و اگر فتنه‌‌ای [بدنی] به او برسد بر وجه خود بر می‌‌گردد، در دنیا و آخرت زیان کرده (مغبون شده) است آن [خسران (زیان) که همان حرمان (بی بهرگی) از مستلذّات انسانی در دنیا و آخرت و از مستلذّات حیوانی است] همان زیان آشکار است

- ترجمه سلطانی

و کسی از مردم که خداوند را بر حرف (تردید، لفظ، حاشیه، کنار) عبادت می‌کند پس اگر خیری به او برسد به او اطمینان می‌یابد و اگر فتنه‌ای به او برسد بر وجه خود بر می‌گردد، در دنیا و آخرت زیان کرده (مغبون شده) است آن همان زیان آشکار است

- ترجمه راستین

و از مردم کس هست که خدا را به زبان و به ظاهر می‌پرستد (نه از باطن و حقیقت) از این رو هرگاه خیر و نعمتی به او رسد اطمینان خاطر پیدا کند و اگر آزمونی (از شر و فقر و آفتی) به او رسد (از دین خدا) رو بگرداند. چنین کس در دنیا و آخرت زیانکار است و این (نفاق و دورویی) زیانی است که بر همه کس آشکار است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٢ يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُ وَمَا لَا يَنفَعُهُ ذَلِكَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِيدُ

که غیر از [یعنی بدون اذن] خداوند، آنچه که به او ضرر نمی‌‌رساند و آنچه که به او نفع نمی‌‌رساند را می‌‌خواند [برای اینکه مدعوّ و معبودش در حقیقت هوای نفس او است و او می‌‌پندارد که در طرفی (سمتی، گوشه‌‌ای) از دین، خدا را عبادت می‌‌کند]، آن همان گمراهی دور است

- ترجمه سلطانی

که غیر از خداوند، آنچه که به او ضرر نمی‌رساند و آنچه که به او نفع نمی‌رساند را می‌خواند، آن همان گمراهی دور است

- ترجمه راستین

(این کافر نگون‌بخت) خدا را رها کرده و چیزی را می‌خواند (و می‌پرستد) که هیچ نفع و ضرری به حال او ندارد، و این حقا همان گمراهی دور (از هر سعادت) است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٣ يَدْعُو لَـمَن ضَرُّهُ أَقْرَبُ مِن نَّفْعِهِ لَبِئْسَ الْمَوْلَى وَلَبِئْسَ الْعَشِيرُ

کسی را می‌‌خواند که البتّه ضررش از نفعش نزدیکتر است البتّه بد مولایی و بد همدمی است

- ترجمه سلطانی

کسی را می‌خواند که البتّه ضررش از نفعش نزدیکتر است البتّه بد مولایی و بد همدمی است

- ترجمه راستین

چیزی را که به ضرر نزدیک‌تر از نفع است می‌خواند (و می‌پرستد) ، وی بسیار بد یاوری یافته و بسیار بد دمساز و پشتیبانی اختیار کرده است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٤ إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ

همانا خداوند کسانی که ایمان آورده‌‌اند و اعمال صالح کرده‌‌اند را در جنّت‌‌هایی داخل می‌‌کند که نهرها از تحت آنها جاری می‌‌شود همانا خداوند آنچه را که اراده کند انجام می‌‌دهد

- ترجمه سلطانی

همانا خداوند کسانی که ایمان آورده‌اند و اعمال صالح کرده‌اند را در جنّت‌هایی داخل می‌کند که نهرها از تحت آنها جاری می‌شود همانا خداوند آنچه را که اراده کند انجام می‌دهد

- ترجمه راستین

همانا خدا آنان را که اهل ایمان و نیکوکارند داخل بهشت‌هایی کند که زیر درختانش نهرها جاری است، که خدا هر چه اراده کند خواهد کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٥ مَن كَانَ يَظُنُّ أَن لَّن يَنصُرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّمَاءِ ثُمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُ مَا يَغِيظُ

کسی که گمان می‌‌کرد که هرگز خداوند در دنیا و آخرت او را یاری نخواهد کرد [و آن آنها را خشمگین می‌‌نماید] پس باید سببی (ریسمانی) به آسمان [یعنی به جای بلند خانه‌‌اش] بیندازد (آویزان کند) سپس باید [با خفه کردن نَفَس خود را] قطع کند، پس باید نظر کند که آیا [این] کید او [در اختناق خودش] آنچه که [او را] به خشم می‌‌آورد را می‌‌بَرد؟

- ترجمه سلطانی

کسی که گمان میکرد که هرگز خداوند در دنیا و آخرت او را یاری نخواهد کرد پس باید سببی (ریسمانی) به آسمان (جای بلند) بیندازد (آویزان کند) سپس باید (با خفه کردن نفس خود را) قطع کند، پس باید نظر کند که آیا (این) کید او (در اختناق خودش) آنچه که (او را) به خشم می‌آورد را می‌بَرد؟

- ترجمه راستین

آن کس که پندارد خدا هرگز او را (یعنی رسولش را) در دنیا و آخرت یاری نخواهد کرد (و اینک نصرت‌های الهی را در حق او می‌بیند) پس طنابی به سقف بندد و خود را از آن بیاویزد تا خفه شود، آن گاه بنگرد که آیا این حیله و کید او خشمش را از بین می‌برد؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۱۷
سوره حج
حزب ۶۷

١٦ وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَأَنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يُرِيدُ

و این‌‌چنین آن را [یعنی قرآن را] با آیاتی روشن (واضح یا واضح کننده) [به تو] نازل کردیم و همانا خداوند کسی را که بخواهد هدایت می‌‌کند

- ترجمه سلطانی

و این‌چنین آن را با آیاتی روشن نازل کردیم و همانا خداوند کسی را که بخواهد هدایت می‌کند

- ترجمه راستین

و ما همچنین (مانند سایر کتب آسمانی) این قرآن بزرگ را به صورت آیاتی روشن فرستادیم، و خدا (به این آیات) هر که را بخواهد هدایت می‌کند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٧ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

همانا کسانی که ایمان آورده‌‌اند [یعنی با بیعت بر دست محمّد (ص) اسلام آورده‌‌اند] و کسانی که یهودی شدند (بر یهودیت بودند) و ستاره‌‌پرستان (خارج شده از دین و آنان که ستارگان را عبادت می‌‌کردند) و مسیحیان و زرتشتیان و آنان که [اصنام را یا غیر آنها را با خدا] شریک کردند همانا خداوند در روز قیامت بین آنان جدا می‌‌کند (تمیز می‌‌دهد) [و اگرچه در دنیا متشابه غیر ممتاز بودند] همانا خداوند بر هر چیزی همواره شاهد است

- ترجمه سلطانی

همانا کسانی که ایمان آورده‌اند و کسانی که یهودی شدند و ستاره‌پرستان و مسیحیان و زرتشتیان و آنان که شریک کردند همانا خداوند در روز قیامت بین آنان جدا می‌کند (تمیز می‌دهد) همانا خداوند بر هر چیزی همواره شاهد است

- ترجمه راستین

البته خدا بین اهل ایمان و یهود و صابئان و نصاری و گبران و آنان که به خدا شرک آوردند محققا روز قیامت جدایی افکند (و هر کس را به جایگاه استحقاقش برد) که خدا بر (احوال و پاداش) همه موجودات عالم (بصیر و) گواه است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٨ أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ النَّاسِ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ

آیا ندیده‌‌ای؟ که خداوند [چنین است که] کسانی که در آسمان‌‌ها هستند و کسانی که در زمین هستند و خورشید و ماه و ستارگان و کوه‌‌ها و روییدنی‌‌ها و جنبندگان و بسیاری از مردم بر او سجده می‌‌کنند {یعنی به غایت خضوع، خضوع می‌‌کنند و خضوع در هر یک بحسب حال خود است، و غایت خضوع برای مختاران این است که از ارادهٔ خود و اختیارات خود و انانیّات خود خارج شوند، و تحت اختیار مسجود له و انانیّت او داخل شوند}، و بسیاری هستند که عذاب بر آنها حقّ (واجب) شده، و کسی را که خداوند خوار نماید پس گرامی دارنده‌‌ای ندارد همانا خداوند آنچه که بخواهد می‌‌کند

- ترجمه سلطانی

آیا ندیده‌ای؟ که خداوند (چنین است که) کسانی که در آسمان‌ها هستند و کسانی که در زمین هستند و خورشید و ماه و ستارگان و کوه‌ها و روییدنی‌ها و جنبندگان و بسیاری از مردم بر او سجده می‌کنند و بسیاری هستند که عذاب بر آنها حقّ (واجب) شده، و کسی را که خداوند خوار نماید پس گرامی دارنده‌ای ندارد همانا خداوند آنچه که بخواهد می‌کند

- ترجمه راستین

آیا (ای هوشمند به چشم بصیرت) مشاهده نکردی که هر که در آسمانها و هر که در زمین است و خورشید و ماه و ستارگان و کوهها و درختان و جنبندگان و بسیاری از آدمیان همه (با کمال شوق) به سجده خدا (و اطاعت او) مشغولند و بسیاری از مردم هم (در اثر کفر و عصیان) مستوجب عذاب حق شدند؟و هر که را خدا خوار و ذلیل گرداند دیگر کسی او را عزیز و گرامی نتواند کرد که البته خدا هر چه مشیّت کامله‌اش تعلق گیرد خواهد کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٩ هَذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِي رَبِّهِمْ فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّن نَّارٍ يُصَبُّ مِن فَوْقِ رُءُوسِهِمُ الْحَمِيمُ

این دو، دو دشمن هم هستند که دربارهٔ پروردگارشان با هم دشمنی دارند (مجادله می‌‌کنند) پس کسانی که کفر ورزیده‌‌اند [یعنی کسانی که دربارهٔ خداوند بدون علم مجادله می‌‌کنند] برای آنها جامه‌‌هایی از آتش بریده شده که از بالای سرشان آب جوشان ریخته می‌‌شود

- ترجمه سلطانی

این دو، دو دشمن هم هستند که دربارهٔ پروردگارشان با هم دشمنی دارند پس کسانی که کفر ورزیده‌اند برای آنها جامه‌هایی از آتش بریده شده که از بالای سرشان آب جوشان ریخته میشود

- ترجمه راستین

این دو گروه (مؤمن و کافر) مخالف و دشمن یکدیگرند که در (دین) خدای خود باهم به جدال برخاستند، و کافران را لباسی از آتش دوزخ به قامت بریده‌اند و بر سر آنان آب سوزان جهنم فرو ریزند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٠ يُصْهَرُ بِهِ مَا فِي بُطُونِهِمْ وَالْجُلُودُ

که با آن آنچه که در شکم‌‌هایشان است و پوست‌‌ها گداخته (بریان) می‌‌شوند [یعنی اثر آن از ظاهرشان به باطنشان می‌‌رسد و باطنشان و ظاهرشان بریان می‌‌شود]

- ترجمه سلطانی

که با آن آنچه که در شکم‌هایشان است و پوست‌ها گداخته می‌شوند

- ترجمه راستین

که آنچه در درون آنهاست (از امعاء و احشاء همه) و پوست بدنشان به آن آب سوزان گداخته شود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
(نمایش تمام آیات سوره)