سورهٔ بقره

آنوقت که پروردگارش به او (ابراهیم) فرمود تسلیم شو، گفت تسلیم شدم بر پروردگار عالمیان

و ابراهیم و یعقوب به فرزندان خود به آن توصیه کردند، که ای فرزندان من، همانا خداوند برای شما [این] دین را برگزیده پس هرگز نمیرید مگر آنکه شما مسلمان (تسلیم شده) باشید

آیا شما گواه بودید؟ آنوقت که مرگ بر یعقوب حاضر شد، آنوقت که به پسرانش گفت (سؤال کرد): بعد از من چه کسی را بندگی می‌‌کنید؟ گفتند خدای تو را و خدای پدران تو ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را، خدای واحد را بندگی می‌‌کنیم و ما تسلیم او هستیم

اینها (ابراهیم و یعقوب و فرزندان آن دو) امّتی بودند که درگذشته‌‌اند، آنچه که [آنها] کسب کرده‌‌اند برای آنها است و آنچه که [شما] کسب کرده‌‌اید برای شما است و شما از آنچه که آنها عمل می‌‌کردند سؤال نمی‌‌شوید [یعنی همانا انتساب شما به آنها با آن نفعی به حسنات آنها نمی‌‌رسانید و با آن ضرری به سیئات آنها نمی‌‌زنید، پس به اعمال خودتان نظر کنید نه به انسابتان و پدرانتان]

و گفتند: یهودی یا نصارا [باشید] تا هدایت شوید، [ای محمّد به آنها] بگو بلکه [مسلمان] باشید [و] از ملّت ابراهیم حنیف (حقگرا، راستین) [تبعیت کنید] و [او] از مشرکین نبود {تعریض به مشرکان است، زیرا مشرکان اکثر آنان به رسالت ابراهیم (ع) مقرّ هستند}

بگویید ایمان آوردیم به خداوند و به آنچه [از احکام و قرآن] که به ما نازل شده و آنچه که به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و سبط‌‌ها (اولادِ اولادِ یعقوب) نازل شد و آنچه که به موسی و عیسی داده شد و آنچه که به پیامبران از پروردگارشان داده شد، بین احدی از آنان فرق نمی‌‌گذاریم و ما بر او [برای خداوند] مُسلم (تسلیم شده) هستیم

پس اگر ایمان آورند به مثل آنچه که به آن ایمان آوردید پس هرآینه هدایت شده‌‌اند و اگر روی گردانند جز این نیست که آنان در شقاق (دشمنی کردن، ضرر رساندن) [بر شما] هستند پس خداوند تو را از (در برابر) آنها کفایت خواهد کرد و او [بر آنچه که گفتید و گفتند] شنوا و [به شما و به اعمال شما و نیّات شما، و به آنان و به اعمال آنان و نیّات آنان] دانا است

خداوند [ما را] جلاء داد [جلاء دادنی] و چه کسی بهتر از خداوند جلاء می‌‌دهد و ما بر او عبادت کننده‌‌ایم [و مثل شما در عبادت او مشرک نیستیم]

بگو آیا [با علمتان به اینکه دین ما حقّ است و اینکه دین شما منسوخ است یا با جهلتان به حقّانیت دین ما و بطلان آن] با ما دربارهٔ خداوند احتجاج می‌‌کنید (خصومت می‌‌ورزید) [یعنی محاجّه کردن شما محض غلبه کردن بر ما بدون اعتبار حقّ بودن آنچه که به آن احتجاج می‌‌کنید یا بطلان آن می‌‌باشد] و (حال آنکه) او پروردگار ما و پروردگار شما است [یعنی توافق و تسلیم بر امر او سزاوار ما و شما است نه محاجّه کردن دربارهٔ امر او] و اعمال ما برای ما و اعمال شما برای شما است [یعنی اگر دربارهٔ خدا با ما محاجّه می‌‌کنید پس او پروردگار شما است کما اینکه او پروردگار ما است، و اگر با ما برای انکارتان به اعمال ما بر ما محاجّه می‌‌کنید، پس ضرری از اعمال ما بر شما نیست تا آنکه شما با ما تخاصم نمایید، بلکه نفع آن برای ما و ضرر آن برای ما است و از اعمال شما چیزی نقص نمی‌‌کند تا برای آن با ما محاجّه کنید] و ما بر او اخلاص کننده‌‌ایم [و اقتضای اخلاص این است که احدی به عمل ما متضرّر نمی‌‌شود و اینکه کسی که به او تعالی منتسب است با ما مخاصمه نکند]

یا می‌‌گویید قطعاً ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و سبط‌‌ها یهودی یا نصرانی بوده‌‌اند [یعنی به آن اعتقاد دارید و به سبب آن بر دینتان ثابت هستید و ماورای آن را انکار می‌‌کنید و دربارهٔ آن با ما احتجاج می‌‌کنید]، بگو آیا شما داناتر هستید یا خداوند [و حال آنکه خداوند به ما خبر داده به اینکه ابراهیم نه یهودى بود و نه نصرانى]، و [به جهت تعریض به آنها و به کتمانشان شهادت خداوند بر محمّد (ص) را که در کتب آنها ثبت است و اسلافشان (گذشتگانشان) آن را به آنها خبر داده‌‌اند، بگو:] چه کسی ظالم‌‌تر از آن کسی است که شهادتی که از خداوند نزد او هست را کتمان می‌‌کند و [بگو:] خداوند از آنچه که عمل می‌‌کنید غافل نیست