سورهٔ روم
روم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
٣ فِي أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ
در نزدیکترین سرزمین [آنها به سرزمین فارس (پارس) یا سرزمین‌‌های عرب] و آنان بعد از غلبهٔ آنها بزودی غلبه خواهند کرد
- ترجمه سلطانیدر نزدیکترین سرزمین و آنان بعد از غلبهٔ آنها بزودی غلبه خواهند کرد
- ترجمه راستیندر (جنگی که به) نزدیکترین زمین (به دیار عرب واقع شد که حوالی شام یا اطراف جزیره باشد) و آنها پس از مغلوب شدن فعلی به زودی (بر فارسیان) غلبه خواهند کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤ فِي بِضْعِ سِنِينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِن بَعْدُ وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ
در اندی (سه تا ده) سال، قبل از این و بعد از این امر برای خداوند است [یعنی مشیّت در این قول به او است که تأخیر اندازد آنچه را که مقدّم است و مقدّم بدارد آنچه را که در قول تأخیر انداخته تا روزی که در آن با نزول نصر بر مؤمنین قضاء حتمی شود] و در آنروز [یعنی غلبهٔ روم یا مغلوب شدن فارس به دست مسلمین، یا مغلوب شدن بنی امیّه، یا مغلوب شدن لشکریان جهل و اهویهٔ نفس با ظهور قائم (ع)] مؤمنان شادمانی میکنند
- ترجمه سلطانیدر اندی سال، قبل از این و بعد از این امر برای خداوند است و در آنروز مؤمنان شادمانی میکنند
- ترجمه راستین(این غلبه رومیان) در اند سالی خواهد شد (و بدانید که این حادثه و) کلیه امور عالم از قبل از این و بعد از این همه به دست خداست، و آن روز (که رومیان فاتح شوند چون بعد از آن خدا وعده یاری به اهل اسلام داده) مؤمنان شاد میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥ بِنَصْرِ اللَّهِ يَنصُرُ مَن يَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
از یاری خداوند که به کسی که میخواهد یاری میکند و او عزیز [غالبی است که از مرادش دفع نمیشود] و مهربان است [که آنچه را که انجام میدهد انجام نمی‌‌دهد مگر به رحمت خود، و غضب و عذاب گشتن رحمت در بعضی قوابل، جز این نیست که آن از قِبل قابل است]
- ترجمه سلطانیاز یاری خداوند که به کسی که میخواهد یاری میکند و او عزیز (غالب) و مهربان است
- ترجمه راستینبه یاری خدا، که خدا هر که را بخواهد نصرت و فیروزی می‌بخشد و اوست که مقتدر و مهربان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦ وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ
خداوند [نصر آنان و فرح مؤمنین را با وعده‌‌ای] وعده کرده است، خداوند خُلف وعدهٔ خود نمیکند و لکن اکثر مردم [عدم خلف وعده او را، یا یاری او برای مؤمنین را، یا یاری او برای کسی که بخواهد را، یا کیفیّت وعدۀ او را، یا کیفیّت نصر او را] نمیدانند [و لذا از یاری جز غلبه در ظاهر نمی‌‌بینند، نه غلبه در باطن]
- ترجمه سلطانیخداوند وعده کرده است، خداوند خُلف وعدهٔ خود نمیکند و لکن اکثر مردم نمیدانند
- ترجمه راستیناین وعده خداست که خدا هرگز خلاف وعده نکند، و لیکن اکثر مردم (از این حقیقت) آگاه نیستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧ يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ
ظاهری از زندگانی دنیا را میدانند و آنان از آخرت [که همان باطن حیات دنیا و جهت غیب آن و بعضی از آن است] همچنان غافل هستند
- ترجمه سلطانیظاهری از زندگانی دنیا را میدانند و آنان از آخرت همچنان غافل هستند
- ترجمه راستین(اکثر) آنان به امور ظاهری از زندگی دنیا آگاهند و از عالم آخرت (و وعده ثواب و عقاب حق) به کلی بی‌خبرند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨ أَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا فِي أَنفُسِهِم مَّا خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّى وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ لَكَافِرُونَ
و آیا [به مدارک باطنیشان رجوع نکردهاند و] دربارهٔ (در حقّ) انفس خود فکر نکردهاند؟ [تا بیابند که در آن آسمانی و زمینی یعنی روحی و جسدی هست و اینکه حیات جسد که همان حیات دنیا است جز به حیات روحی که همان حیات اخروى است نیست، تا آخرت را بدانند و از آن غافل نباشند یا معنی میدهد: آیا نزد خودشان فکر نکردهاند تا بدانند] خداوند آسمانها [ی ارواح] و زمین [اشباح] و مابین آن دو را خلق نکرد مگر به حقّ [که همان حقیقت حیات دنیا و آخرت است تا بدانند که در داثِراتی (از بین رفتنی‌‌هایی) که حیات دنیا از آنها است حقّ باقی ثابت است و از آن غفلت نکنند و رسیدن به آن و همان جهت آخرت را طلب نمایند] و با وقت معیّن [که آن دو بحسب اسباب طبیعی از عمر طبیعی اجلى معیّن و بحسب قواطع (پیشامد‌‌ها) و موانع از وصول به اجل طبیعی خود اجلى معلّق دارند] و همانا بسیاری از مردم به ملاقات پروردگارشان البتّه کافر هستند [لذا اعمال بد میکنند و وقتی که تفکّر کنند که اعمال این کثیر (گروه بسیار) ناشی شده از کفرشان به لقاى پروردگارشان است از مثل اعمال آنها اجتناب میکنند]
- ترجمه سلطانیو آیا دربارهٔ انفس خود فکر نکردهاند؟ خداوند آسمانها و زمین و مابین آن دو را مگر به حقّ و با وقت معیّن خلق نکرد و همانا بسیاری از مردم به ملاقات پروردگارشان البتّه کافر هستند
- ترجمه راستینآیا در پیش نفوس خود تفکر نکردند (تا بدین حکمت پی‌برند) که خدا آسمانها و زمین و هر چه در بین آنهاست همه را جز به حق (و برای حکمت و مصلحت) و به وقت (و حد) معین نیافریده است؟و بسیاری از مردم به شهود و لقای خدا (در عالم غیب و وعده ثواب و عقاب بهشت و دوزخ و قیامت) به کلی کافر و بی‌عقیده‌اند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩ أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَأَثَارُوا الْأَرْضَ وَعَمَرُوهَا أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
و آیا در زمین [طبیعی و در زمین وجودشان و زمین قرآن و سِیَر (سیرت‌‌های) خوب و غیر خوب] سیر نکردهاند تا نظر کنند که عاقبت کسانی که قبل از آنها بودهاند چگونه بوده است؟ از لحاظ قوّت [بحسب بدن و مال و اعوان] از آنها قویتر بودند و زمین را [با تقلیب وجه آن برای استنباط (استخراج، برون یابی) آب و استخراج معادن و برای زراعت و غرس درختان و غیر آن از تصرّفات بیش از اینان] شخم زدند (زیرورو کردند) و آن را بیش از آنچه که [اینان] آن را آباد نمودند آباد کردند [و خداوند آنها را نابود کرد و قوّت آنها و شخم زدنشان و عمارت کردنشان به آنها نفع نرسانید پس شما را نمی‌‌سزد که به قوّت خود و شخم زدن خود و تعمیر (آباد کردن) خود مغرور شوید] و رسولانشان با بیّنهها [یعنی با احکام رسالت یا معجزات] نزد آنها آمدند [و به قوّت خود مغرور شدند و رسولان را مثل شما تکذیب کردند پس خداوند آنها را خوار کرد یا آنها را هلاک نمود] و خداوند [بر آن] نبود تا به آنها ظلم کند و لکن آنها [خود] به خودشان ظلم میکردند
- ترجمه سلطانیو آیا در زمین سیر نکردهاند تا نظر کنند که عاقبت کسانی که قبل از آنها بودهاند چگونه بوده است؟ از لحاظ قوّت از آنها قویتر بودند و زمین را شخم زدند (زیرورو کردند) و آن را بیش از آنچه که (اینان) آن را آباد نمودند آباد کردند و رسولانشان با بیّنهها نزد آنها آمدند و خداوند (بر آن) نبود تا به آنها ظلم کند و لکن آنها (خود) به خودشان ظلم میکردند
- ترجمه راستینآیا در زمین سیر نکردند تا ببینند که عاقبت کار پیشینیانشان (چون قوم عاد و ثمود) چه شد؟در صورتی که از اینها بسیار تواناتر بودند و بیش از اینها در زمین کشتزار ساختند و کاخ و عمارت برافراشتند و پیامبرانشان با آیات و معجزات برای (هدایت) آنان آمدند (لیکن چون نپذیرفتند همه به کیفر کفر هلاک شدند) . و خدا درباره آنها هیچ ستم نکرد بلکه آنها خود در حق خویش ستم میکردند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠ ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاءُوا السُّوأَى أَن كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِئُونَ
سپس عاقبتِ کسانی که بدی میکردند به اینکه آیات خداوند [و بزرگترین آنها انبیاء و اولیاء (ع)] را دروغ شمردند و آنها را استهزاء میکردند بدتر بود {و استهزاء آیات از لحاظ جرم بزرگتر از تکذیب است}
- ترجمه سلطانیسپس عاقبتِ کسانی که بدی میکردند به اینکه آیات خداوند را دروغ شمردند و آنها را استهزاء میکردند بدتر بود
- ترجمه راستینآخر سرانجام کار آنان که بسیار به اعمال زشت و کردار بد پرداختند این شد که آیات خدا را تکذیب و تمسخر کردند (زیرا معصیت، دل را تاریک کند و چون بسیار شود به ظلمت کفر انجامد).
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١ اللَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
خداوند خلق را آغاز میکند سپس آن را [به برازخ] باز میگرداند سپس [بعد از مکث در برازخ] به او [نه به غیر او] بازگردانده میشوید
- ترجمه سلطانیخداوند خلق را آغاز میکند سپس آن را باز میگرداند سپس به او بازگردانده میشوید
- ترجمه راستینخداست که خلق را نخست (از عدم) پدید آرد و باز (پس از مرگ و فنا) باز گرداند و همه به حضرت او بازگردانیده میشوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٢ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ
و روزی که [هنگام رجوع به او] ساعت قائم (برپا) شود مجرمین [از خلق با غایت دهشت] ناامید (مأیوس یا متحیّر) میشوند
- ترجمه سلطانیو روزی که ساعت قائم (برپا) شود مجرمین ناامید میشوند
- ترجمه راستینو روزی که ساعت قیامت بر پا شود بدکاران نومید و اندوهگین شوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٣ وَلَمْ يَكُن لَّهُم مِّن شُرَكَائِهِمْ شُفَعَاءُ وَكَانُوا بِشُرَكَائِهِمْ كَافِرِينَ
و از میان شرکایشان [در وجوب، یا در آلهت، یا در عبادت، یا در طاعت، یا در ولایت، یا در وجود و شهود] شفیعی نخواهند داشت و به شرکایشان کافر میشوند
- ترجمه سلطانیو از میان شرکایشان شفیعی نخواهند داشت و به شرکایشان کافر میشوند
- ترجمه راستینو هیچ شفیع و مددکاری بر خود از آنان که شریک حق گرفتند نمی‌یابند بلکه به آن شریکان و خدایان باطل کافر میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ
و روزی که ساعت برپا شود، در آنروز متفرّق (پراکنده) میشوند
- ترجمه سلطانیو روزی که ساعت برپا شود، در آنروز متفرّق (پراکنده) میشوند
- ترجمه راستینو روزی که ساعت قیامت بر پا شود در آن روز خلایق (بر حسب مراتب طاعت و معرفت و کفر و عصیان) فرقه فرقه شوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٥ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ
و امّا کسانی که ایمان آوردهاند و اعمال صالح کردهاند پس آنها در باغی شادمانی میکنند
- ترجمه سلطانیو امّا کسانی که ایمان آوردهاند و اعمال صالح کردهاند پس آنها در باغی شادمانی میکنند
- ترجمه راستیناما آن فرقه که ایمان آوردند و به نیکوکاری پرداختند مسرور (و محترم) به باغ بهشت منزل گیرند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٦ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ فَأُولَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ
و امّا کسانی که کفر ورزیدهاند و آیات ما و ملاقات آخرت را [قالاً مانند طبیعیّه و دهریّه و منکرین معاد یا حالاً مانند اکثر مردم] تکذیب کردهاند پس آنان احضار شدگان در عذاب هستند
- ترجمه سلطانیو امّا کسانی که کفر ورزیدهاند و آیات ما و ملاقات آخرت را تکذیب کردهاند پس آنان احضار شدگان در عذاب هستند
- ترجمه راستینو اما آن فرقه که کافر شدند و آیات ما و دیدار آخرت را تکذیب کردند آنان را (برای کیفر) در عذاب دوزخ حاضر کنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٧ فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ
پس خداوند را تسبیح کنید حینی که شام میکنید [یعنی داخل در مساء (عصر) میشوید] و حینی که صبح میکنید [یعنی داخل در صبح میشوید] {و این دو، دو وقت اختلاط نور و ظلمت هستند}
- ترجمه سلطانیپس خداوند را تسبیح کنید حینی که شام میکنید و حینی که صبح میکنید
- ترجمه راستینپس خدا را هنگام شام و صبحگاه (در نماز مغرب و صبح) تسبیح و ستایش گویید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٨ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَعَشِيًّا وَحِينَ تُظْهِرُونَ
و [به هنگام] عصر و حینی که ظهر میکنید [یعنی داخل در ظهر میشوید] و ستایش در آسمانها (آسمان‌‌های طبع و آسمان‌‌های ارواح) و زمین (زمین طبع و زمین عالم‌‌های مثال) فقط [شایسته] برای او است
- ترجمه سلطانیو (به هنگام) عصر و حینی که ظهر میکنید و ستایش در آسمانها و زمین فقط (شایسته) برای او است
- ترجمه راستینو سپاس (اهل عالم) در آسمانها و زمین مخصوص اوست و شما نیز در تاریکی شب و نیمه روز (در نماز عشاء و ظهر و عصر) به ستایش او مشغول شوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٩ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَلِكَ تُخْرَجُونَ
زنده را از مرده خارج میکند و مرده را از زنده خارج میکند و زمین را بعد از مرگش [با رویانیدن گیاه آن با تهییج عروق (ریشه‌‌ها) مکمونه و حبوب (دانه‌‌ها) مستوره (پوشیده شده) در آن] زنده میکند و اینچنین [مثل اخراج زنده از مرده و اخراج مرده از زنده و اخراج نبات از زمین با فرستادن باران بر آن] شما خارج میشوید
- ترجمه سلطانیزنده را از مرده خارج میکند و مرده را از زنده خارج میکند و زمین را بعد از مرگش زنده میکند و اینچنین شما خارج میشوید
- ترجمه راستین(آن خدایی را تسبیح و ستایش گویید که) زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون آورد (یعنی آدمی را از نطفه و نطفه را از آدمی برانگیزد) و زمین را پس از (فصل خزان و) مرگ (گیاهان باز به نسیم جانبخش بهارش) زنده گرداند، و همین گونه شما را هم (پس از مرگ زنده کنند و از خاک) بیرون آرند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٠ وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنتُم بَشَرٌ تَنتَشِرُونَ
و از آیات او [یکی این است] که شما را از خاکی خلق کرد [به اعتبار خلق پدر شما آدم (ع) از آن، یا به اعتبار خلق مادّهٔ شما از آنچه که از خاک حاصل میشود و خاک بر آن غلبه میکند] سپس آنوقت شما بشری شدید که به تکاپو میافتید
- ترجمه سلطانیو از آیات او (یکی این است) که شما را از خاکی خلق کرد سپس آنوقت شما بشری شدید که به تکاپو میافتید
- ترجمه راستینو یکی از نشانه‌های (قدرت) او این است که (پدر) شما آدمیان را از خاک خلق کرد سپس (به توالد) بشری (منشعب و نژادهایی مختلف) شدید که (در همه روی زمین) منتشر گشتید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢١ وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
و از آیات او این است که از خود شما [یعنی از جنس شما] برای شما زوجهایی را خلق کرد تا به آنها آرام بگیرید (میل کنید) و [ای ازواج یا ای مردم] بین شما دوستی و رحمت [یعنی محبّت و تعطّف و رقّت] قرار داد [تا این محبّت سبب اجتماع شما و بقاء اجتماع شما شود و این رقّت سبب حراست بعضی از شما از بعضی دیگر و اهتمام به خیر او و اصلاح او است] همانا در آن [مذکور] برای گروهی که تفکّر میکنند البتّه نشانههایی هست
- ترجمه سلطانیو از آیات او این است که از خود شما برای شما زوجهایی را خلق کرد تا به آنها (مؤنّث) آرام بگیرید و بین شما دوستی و رحمت قرار داد همانا در آن برای گروهی که تفکّر میکنند البتّه نشانههایی هست
- ترجمه راستینو باز یکی از آیات (لطف) او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود. در این امر نیز برای مردم بافکرت ادله‌ای (از علم و حکمت حق) آشکار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٢ وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّلْعَالِـمِينَ
و از آیات او خلق آسمانها و زمین است [یعنی آسمان‌‌های طبع و زمین آن یا آسمان‌‌های ارواح و زمین‌‌های اشباح در عالم کبیر یا صغیر] و اختلاف زبانهای شما و رنگهایتان همانا در آن برای عالمان البتّه آیاتی [یعنی دلالاتی بر علم او و حکمت او تعالی و کمال عنایت او به خلقش و قدرت او و ارادهٔ او و سلطنت او و وحدتش] هست
- ترجمه سلطانیو از آیات او خلق آسمانها و زمین است و اختلاف زبانهای شما و رنگهایتان همانا در آن برای عالمان البتّه آیاتی هست
- ترجمه راستینو یکی از آیات (قدرت) او خلقت آسمانها و زمین است و یکی دیگر اختلاف زبانها و رنگهای شما آدمیان، که در این امور نیز ادله‌ای (از صنع و حکمت حق) برای دانشمندان عالم آشکار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٣ وَمِنْ آيَاتِهِ مَنَامُكُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُكُم مِّن فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ
و از آیات او خوابتان در شب و روز و طلب کردن شما از فضل او است همانا در آن البّته برای گروهی که میشنوند [کسانی که آنها صاحبان مرتبه دوّم از علم هستند و آن مرتبهٔ استماع و تقلید است] آیاتی هست
- ترجمه سلطانیو از آیات او خوابتان در شب و روز و طلب کردن شما از فضل او است همانا در آن البّته برای گروهی که میشنوند آیاتی هست
- ترجمه راستینو یکی از آیات او همین است که شما در شب و روز به خواب رفته (و بیدار میشوید) و از فضل خدا (یعنی روزی) طلب میکنید. در این امر هم ادله‌ای (از قدرتش) برای قومی که (سخن حق) بشنوند پدیدار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٤ وَمِنْ آيَاتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
و از آیات او این است برق را به شما ترسناک [از صاعقه] و امیدوار کننده [در ریزش باران] نشان میدهد و آبی را از آسمان فرو میفرستد که بعد از مرگ زمین با آن [آب] آن را احیاء میکند همانا در آن البّته برای گروهی که تعقّل میکنند [یعنی محقّق شدگان در علم، با خروج از حدّ تقلید] نشانههایی هست
- ترجمه سلطانیو از آیات او این است برق را به شما ترسناک و امیدوار کننده نشان میدهد و آبی را از آسمان فرو میفرستد که بعد از مرگ زمین با آن (آب) آن را احیاء میکند همانا در آن البّته برای گروهی که تعقّل میکنند نشانههایی هست
- ترجمه راستینو یکی از آیات او آن است که (رعد و) برق را به شما می‌نمایاند که هم شما را (از صاعقه عذاب) می‌ترساند و هم (به باران رحمت خود) امیدوار میگرداند، و نیز از آسمان باران میفرستد تا زمین را پس از مرگش باز زنده گرداند. در این امر نیز ادله‌ای (از قدرت ایزد) برای اهل خرد آشکار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٥ وَمِنْ آيَاتِهِ أَن تَقُومَ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذَا دَعَاكُمْ دَعْوَةً مِّنَ الْأَرْضِ إِذَا أَنتُمْ تَخْرُجُونَ
و از آیات او این است که آسمان و زمین را به امر خود میایستاند سپس وقتی که شما را با دعوتی از زمین فرا میخواند آنوقت [به ناگاه] شما خارج میشوید
- ترجمه سلطانیو از آیات او این است که آسمان و زمین را به امر خود میایستاند سپس وقتی که شما را با دعوتی از زمین فرا میخواند آنوقت (به ناگاه) شما خارج میشوید
- ترجمه راستینو یکی از آیات (قدرت) او آنکه آسمان و زمین به فرمان او برپاست، سپس که شما را از خاک برخواند (و زنده گرداند) همگی سر از قبرها بیرون می‌آورید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٦ وَلَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلٌّ لَّهُ قَانِتُونَ
[آسمانها و زمین] و کسانی که در آسمانها و زمین هستند برای اویند [یعنی احدی در آن دو نیست که شریک او تعالی باشد] همه برای او فرمانبردار (خاضع منقاد) هستند
- ترجمه سلطانیو کسانی که در آسمانها و زمین هستند برای اویند همه برای او فرمانبردار (خاضع منقاد) هستند
- ترجمه راستینو هر کس در آسمانها و زمین است همه بنده و مملوک او و باکمال خضوع و خشوع مطیع فرمان اوست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٧ وَهُوَ الَّذِي يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَى فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
و او است که خلقت را آغاز میکند [نه غیر او] سپس آن را باز میگرداند و آن [با قیاس به قدر شما و اصول شما] برای او آسانتر است و مَثل اعلی [یعنی صفات علیا] در آسمانها و زمین برای او است و او پیروزمند است [که مغلوب نمیشود] و حکیم است [که آنچه را که انجام میدهد جز برای حکمت‌‌ها و مصالح و غایات مُتْقَنه انجام نمی‌‌دهد]
- ترجمه سلطانیو او است که خلقت را آغاز میکند سپس آن را باز میگرداند و آن برای او آسانتر است و مَثل اعلی (صفات علیا) در آسمانها و زمین برای او است و او پیروزمند و حکیم است
- ترجمه راستینو او خدایی است که نخست خلایق را بیافریند و آنگاه (به عالم معاد) باز گرداند و این اعاده (مثل ایجاد) بر او بسیار سهل و آسان است و آن ذات یکتا را در آسمانها و زمین مظهر و مثالی عالی‌تر (از حد وصف و تعقل) است و مقتدر کامل و دانا (به حقایق امور) تنها اوست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٨ ضَرَبَ لَكُم مَّثَلًا مِّنْ أَنفُسِكُمْ هَل لَّكُم مِّن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن شُرَكَاءَ فِي مَا رَزَقْنَاكُمْ فَأَنتُمْ فِيهِ سَوَاءٌ تَخَافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنفُسَكُمْ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
[خداوند] برای شما [یعنی برای انتفاع شما و اتّعاظ (پند گرفتن) شما یا برای احوال شما در اشراک شما ممالیک (مملوک‌‌ها) او را با خداوند] از خودتان [برای حال خود و حال شرکاى او به زعم شما] مَثلی زد [تا متنبّه شوید و بدانید که این اشراک خطای محض است]، آیا آنچه که دستان شما مالک شده در آنچه که روزی شما کردهایم شرکائی برای شما هستند؟ [و به آن راضی نمی‌‌شوید پس چگونه به قرار دادن ممالیک حقیقی او که وجودی از خودشان ندارند راضی میشوید یا خداوند تعالی چگونه راضی شود، پس چه رسد به سایر صفات شرکاء برای او در مملوکات حقیقی او] و [آیا] شما در آن [با آنها] مساوی میباشید؟ [یعنی شما به مساوات با آنها برای خود راضی نیستید پس چگونه راضی میشوید یا خداوند راضی شود به مساوات ممالیک خود با خود؟ حال آنکه] از آنها میترسید همانطور که شما خودتان از یکدیگر میترسید؟ اینچنین [تفصیل و تمثیل برای اشراک آنها] آیات را برای گروهی که تعقّل میکنند [در علم و ادراک تحقیق میکنند بعد از آنکه از مقام تقلید خارج شدند، یا برای قومى که با ادراک انسانی ادراک میکنند نه با ادراک حیوانی] تفصیل میدهیم
- ترجمه سلطانی(خداوند) برای شما از خودتان مَثلی زد، آیا آنچه که دستان شما مالک شده در آنچه که روزی شما کردهایم شرکائی برای شما هستند؟ و (آیا) شما در آن (با آنها) مساوی میباشید؟ (حال آنکه) از آنها میترسید همانطور که شما خودتان از یکدیگر میترسید؟ اینچنین آیات را برای گروهی که تعقّل میکنند تفصیل میدهیم
- ترجمه راستینخدا برای (هدایت) شما هم از عالم خود شما مثالی زد: آیا هیچ یک از غلام و کنیزان ملکی شما در آنچه (از مال و حقوق و مقام) که ما روزی شما گردانیدیم با شما شریک هستند تا شما و آنها در آن چیز بی‌هیچ مزیت مساوی باشید و همانقدر بیمی که شما از یکدیگر دارید هم از آنان دارید؟ (هرگز ندارید و هیچ آنها را شریک و مساوی با خود نمی‌دانید پس چگونه مخلوقات مملوک خدا را شریک خدا گرفته و معبود خود می‌گردانید؟) ما چنین مفصل و روشن آیات خود را برای مردم با عقل و هوش بیان میکنیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٩ بَلِ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَهْوَاءَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍ فَمَن يَهْدِي مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ
بلکه کسانی که از هویهایشان بدون علمی پیروی کردند [به خودشان] ظلم کردهاند، پس کیست که هدایت کند کسی را که خداوند گمراه کرده است [یعنی که خداوند آنان را با خِذْلان (خواری) گمراه کرده و احدی را که خداوند گمراه کرده هدایت نمیشود] و یاری کنندهای [که از عذاب خداوند به آنان یاری رساند] ندارند
- ترجمه سلطانیبلکه کسانی که از هویهایشان بدون علمی پیروی کردند (به خودشان) ظلم کردهاند ، پس کیست که هدایت کند کسی را که خداوند گمراه کرده است و یاری کنندهای ندارند
- ترجمه راستینبلکه مردم ستمکار (مشرک) هوای نفس خود را از جهل و نادانی پیروی کردند، پس آن را که خدا (پس از اتمام حجت) به گمراهی واگذارد که می‌تواند هدایت کند؟و آن گمراهان ستمکار را (در قیامت) هیچ یار و یاوری نخواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٠ فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ
پس بطور حقگرایانه (راستین) به دین (طریق الی الله)، [یعنی] فطرتی که خداوند مردم را بر آن آفریده است روی بیاور، {فطرت همان خلقتی است که مردم بلکه جمیع موجودات بر آن خلق شدهاند و آن تکویناً ولایت ساریّه در کلّ موجودات است مطابق بر آن ولایت تکلیفی است که جمیع مردم به آن مکلّف هستند} آن [مذکور از اقامۀ وجه برای دین یا آن دین حنیف یا ولایت تکلیفی همان] دین استوار است [نه غیر] تبدیلی برای خلقت خداوند نیست و لکن بیشتر مردم نمیدانند [که دین قیّم همان ولایت است، که آن طریق الی اللّه است فلذلک به صورت اسلام تمسّک جستند و بر آن توقّف نمودند و به آن اهتمام ورزیدند و از ولایت که در حقیقت همان دین است اعراض کردند، و صورت اسلام جز هدایت به سوی آن نیست]
- ترجمه سلطانیپس بطور حقگرایانه (راستین) به دین (طریق الی الله)، (یعنی) فطرتی که خداوند مردم را بر آن آفریده است روی بیاور، آن دین استوار است تبدیلی برای خلقت خداوند نیست و لکن بیشتر مردم نمیدانند
- ترجمه راستینپس تو مستقیم روی به جانب آیین پاک اسلام آور در حالی که از همه کیشها روی به خدا آری، و پیوسته از طریقه دین خدا که فطرت خلق را بر آن آفریده است پیروی کن که هیچ تغییری در خلقت خدا نباید داد، این است آیین استوار حق، و لیکن اکثر مردم (از حقیقت آن) آگاه نیستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣١ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ
انابه (بازگشت) کنندگان به سوی آن [دین باشید که همان طریق الی الله از قلب است] و از او (دین یا خداوند) بهراسید و نماز را بپادارید و از مشرکان [به خداوند در وجوب یا در عبادت یا در طاعت یا در دین یا در اقامۀ نماز] مباشید
- ترجمه سلطانیانابه (بازگشت) کنندگان به سوی آن (دین باشید) و از او بهراسید و نماز را بپادارید و از مشرکان مباشید
- ترجمه راستین(شما اهل ایمان با پیروی همین دین فطرت) به درگاه خدا باز آیید و خدا ترس باشید و نماز به پا دارید و هرگز از فرقه مشرکان نباشید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٢ مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ
از کسانی که دینشان را فرقه فرقه کردند [یعنی طریق توجّهشان یا طاعتشان یا نمازشان یا ولایتشان را به اینکه هر کدام از آنان طریقی یا طاعتی یا نمازی غیر آنچه که برای دیگری است را اتّخاذ کرد، پس هر کدام با دیگری اختلاف کرد] و دستههایی شدند که هر حزبی (گروهی) به آنچه که نزد آنها بود شادمان (سرمست) بودند
- ترجمه سلطانیاز کسانی که دینشان را فرقه فرقه کردند و دستههایی شدند که هر حزبی (گروهی) به آنچه که نزد آنها بود شادمان (سرمست) بودند
- ترجمه راستیناز آنان که دین (فطرت) خود را متفرق و پراکنده ساختند و فرقه فرقه شدند و هر گروهی به آنچه دارند (از اوهام باطل و عقیده و خیالات فاسد خود) دلشادند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٣ وَإِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُم مُّنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُم مِّنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ
و وقتی که مردم ضرری را لمس کنند [در حالی که] بازگشت کننده به او هستند پروردگارشان را میخوانند [چون در این هنگام حجاب نفس و مانع رجوع و سلوک الی الله رفع میشود] سپس وقتی که رحمتی [یعنی نعمتی را بعد از خلاصی از آن ضرر] از خود به آنها بچشاند آنوقت گروهی از آنان به پروردگار [مطلق] خویش شرک میورزند
- ترجمه سلطانیو وقتی که مردم ضرری را لمس کنند (در حالی که) بازگشت کننده به او هستند پروردگارشان را میخوانند سپس وقتی که رحمتی از خود به آنها بچشاند آنوقت گروهی از آنان به پروردگارشان شرک میورزند
- ترجمه راستینو مردم (عادتشان این است که) هر گاه رنج و المی سخت به آنها رسد در آن حال خدای خود را به دعا میخوانند و به درگاه او با تضرع و اخلاص روی میکنند و پس از آنکه خدا به آنها رحمت خود را چشانید (و از آن سختی نجاتشان داد) آنگاه باز گروهی از آنها به خدای خود مشرک میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٤ لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
تا به آنچه که به آنها دادهایم کفران (ناسپاسی) نمایند {یعنی بعد از اشراک، کفران برای آنها حاصل میشود} پس بهرهمند شوید پس [بعداً] خواهید دانست [که اشراک شما یا تمتّع شما وَبال بر شما بوده است]
- ترجمه سلطانیتا به آنچه که به آنها دادهایم کفران (ناسپاسی) نمایند پس بهرهمند شوید پس (بعداً) خواهید دانست
- ترجمه راستینتا نعمتی را که به آنها عطا کردیم کفران کنند. (باری، ای کافران ناسپاس) اینک (به هوا و هوس) تمتّع برید که به زودی به (کیفر اعمال خود) آگاه میشوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٥ أَمْ أَنزَلْنَا عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ
یا [مگر] بر آنها سلطانی [یعنی حجّتی یا دارندۀ سلطنتى از ملائکه] نازل کردهایم که او دربارهٔ آنچه که به آن شرک میورزیدند سخن گفته باشد؟
- ترجمه سلطانییا (مگر) بر آنها سلطانی (حجّتی) نازل کردهایم که او دربارهٔ آنچه که به آن شرک میورزیدند سخن گفته باشد؟
- ترجمه راستینمگر ما دلیل و حجتی فرستادیم که درباره شرک و دعوت به بت پرستی ایشان سخن گوید (و برهان بر صحت شرک آورد).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٦ وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِهَا وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذَا هُمْ يَقْنَطُونَ
و وقتی که به مردم رحمتی [یعنی نعمت و سعه و گشایشی در مال و اولاد یا صحّت در جسم و اولاد] چشانیم به آن شادمان (سرمست) میشوند و اگر به آنها به آنچه که دستانشان پیش آوردهاند بدی برسد آنوقت آنها [از رحمت خداوند] نومید میشوند
- ترجمه سلطانیو وقتی که به مردم رحمتی چشانیم به آن شادمان (سرمست) میشوند و اگر به آنها به آنچه که دستانشان پیش آوردهاند بدی برسد آنوقت آنها نومید میشوند
- ترجمه راستینو مردم (بر این عادتند که) هرگاه ما رحمتی به آنها چشانیم شاد شده و اگر رنج و بلایی از کرده خودشان ببینند در آن حال (به جای توبه به درگاه خدا، از رحمتش به کلی) نومید میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٧ أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِـمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
آیا ندیدهاند که خداوند برای کسی که بخواهد روزی را بسط میدهد و تنگ میکند [تا در سرّاء (راحتی) شکر کنند و در ضرّاء (سختی) سؤال (درخواست) کنند و به موجود شادمان نشوند، و حین فقدان آن مأیوس نشوند] همانا در آن [در اختصاص بسط و تقدیر (تنگ کردن) به خدای تعالی که از شأن او این است که هر بیننده‌‌ای برای ظهور آثار او، او را ببیند] البتّه برای قومی که [با بیعت خاصّه] ایمان میآورند نشانههایی [عدیده] هست [دالّ بر علم او تعالی و عنایت او به خلقش و تدبیرش برای آنان و حکمت او در تدبیرش و عجز آنان از تحصیل آنچه که اراده کردهاند و تَسَخُّر (مسخّر شدن، به خدمت درآمدن) آنها برای غیر آنها]
- ترجمه سلطانیآیا ندیدهاند که خداوند برای کسی که بخواهد روزی را بسط میدهد و تنگ میکند همانا در آن البتّه برای قومی که ایمان میآورند نشانههایی هست
- ترجمه راستینآیا ندیدند که همانا خدا هر که را خواهد وسیع روزی کند و هر که را خواهد تنگ روزی گرداند؟همانا در این امر ادله روشنی (از حکمت الهی) برای اهل ایمان پدیدار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٨ فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
و به خویشاوند و به مسکین و به در راه مانده حقّشان را بده، آن [یعنی اعطاء حقّ به ذیحقّ] برای کسانی که وجه الله را میخواهند بهتر است و آنان همان رستگارانند [زیرا فلاح منحصر در بیعت کنندگان به بیعت خاصّه سالکین الی الله تعالی و طالبان ظهور ملکوت ولیّ امرشان است]
- ترجمه سلطانیو به خویشاوند و به مسکین و به در راه مانده حقّشان را بده، آن برای کسانی که وجه الله را میخواهند بهتر است و آنان همان رستگارانند
- ترجمه راستینپس حقوق ارحام و خویشان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن که این برای آنان که مشتاق لقای خدا هستند بهترین کار است و هم اینان (که نیکی کنند) رستگاران عالمند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٩ وَمَا آتَيْتُم مِّن رِّبًا لِّيَرْبُوَ فِي أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا يَرْبُو عِندَ اللَّهِ وَمَا آتَيْتُم مِّن زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ
و آنچه از ربا که دادهاید تا [مال شما] از اموال مردم زیاد شود پس نزد خداوند زیاد نمیشود و آنچه از زکات [یعنی به عنوان هدیه یا به عنوان صدقه یا به عنوان قرض] که دادهاید [در حالی که] وجه الله را میخواهید پس ایشان هستند که آنها فزونی یافتگانند
- ترجمه سلطانیو آنچه از ربا که دادهاید تا (مال شما) از اموال مردم زیاد شود پس نزد خداوند زیاد نمیشود و آنچه از زکات که دادهاید (در حالی که) وجه الله را میخواهید پس ایشان هستند که آنها فزونی یافتگانند
- ترجمه راستینو آن سودی که شما به رسم ربا دادید که بر اموال مردم (ربا خوار) بیفزاید (و یا هدیه به اغنیاء دهید تا خود نفع زیاد دنیوی برید) نزد خدا هرگز نیفزاید (بلکه محو و نابود شود) و آن زکاتی که از روی شوق و اخلاص به خدا (به فقیران) دادید (ثوابش چندین برابر شود و) همین زکات دهندگان هستند که (نزد حق ثواب و برکات و دارایی) چند برابر دارند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٠ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَفْعَلُ مِن ذَلِكُم مِّن شَيْءٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ
خداوند کسی است که شما را خلق کرد سپس به شما روزی داد [پس چرا شما بخل می‌‌ورزید] سپس شما را میمیراند [پس شما چرا جمع میکنید و ذخیره می‌‌نمایید] سپس شما را زنده میکند [پس شما چرا با اعطاء از فانیات و زیاد کردن نزد خداوند برای حیات باقیهٔ خود ذخیره نمی‌‌کنید]، آیا از شرکای شما کسی هست که چیزی از اینها را انجام دهد؟ او منزّه و برتر است از آنچه که شریک میکنند
- ترجمه سلطانیخداوند کسی است که شما را خلق کرد سپس به شما روزی داد سپس شما را میمیراند سپس شما را زنده میکند، آیا از شرکای شما کسی هست که چیزی از اینها را انجام دهد او منزّه و برتر است از آنچه که شریک میکنند
- ترجمه راستینخداست آن کسی که شما را خلق کرده و روزی بخشیده سپس بمیراند و باز (در قیامت) زنده گرداند، آیا آنان را که شریک خدا دانید هیچ از این کارها توانند کرد؟خدا از آنچه به او شریک گیرند پاک و منزه‌تر و بالاتر است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤١ ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
فساد در خشکی و دریا به خاطر آنچه که دستان مردم کسب کردهاند (مرتکب شدهاند) ظاهر شده تا [خداوند یا فساد] به آنها [کیفر] بعضی از آنچه را که عمل کردند بچشاند تا بلکه [از معاصی] بازگردند
- ترجمه سلطانیفساد در خشکی و دریا به خاطر آنچه که دستان مردم کسب کردهاند (مرتکب شدهاند) ظاهر شده تا به آنها (کیفر) بعضی از آنچه را که عمل کردند بچشاند تا بلکه بازگردند
- ترجمه راستینفساد و پریشانی به کرده بد خود مردم در همه برّ و بحر زمین پدید آمد تا خدا هم کیفر بعضی اعمالشان را به آنها بچشاند، باشد که (از گنه پشیمان شده و به درگاه خدا) باز گردند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٢ قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلُ كَانَ أَكْثَرُهُم مُّشْرِكِينَ
[ای محمّد] بگو: در زمین سیر کنید و نظر کنید که عاقبت کسانی که قبل از شما بودند چگونه بوده است [اعمال بد میکردند پس خداوند جزای بعضی از آنها را به آنها چشاند، تا به آن عبرت بگیرید و یقین کنید به اینکه اعمال نه در دنیا و نه در آخرت بلاجزاء نمی‌‌باشند] بیشتر آنان مشرک بودند [یعنی اینکه شرک آنها، آنها را به سوء عاقبت در دنیا و آخرت مبتلاء کرد، پس از شرک خودداری کنید و از سوء عاقبت (بدی سرانجام) آن حذر کنید]
- ترجمه سلطانیبگو: در زمین سیر کنید و نظر کنید که عاقبت کسانی که قبل از شما بودند چگونه بوده است بیشتر آنان مشرک بودند
- ترجمه راستینبگو که در زمین سیر کنید پس بنگرید تا عاقبت طوایف پیش از خود که اکثرشان (کافر و) مشرک بودند چه شد؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٣ فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ
پس به دین استوار روی بیاور قبل از آنکه از سوی خداوند روزی بیاید که ردّی (بازگشتی) ندارد [یعنی خداوند آن را ردّ (بازگرداندن) نمیکند یا احدی خداوند را از تصریف (برگرداندن) آن ردّ نمیکند و او را منع نمیکند] در آنروز که پراکنده (گروه گروه) میشوند
- ترجمه سلطانیپس به دین استوار روی بیاور قبل از آنکه از سوی خداوند روزی بیاید که ردّ (بازگشت)ی ندارد (اجتناب ناپذیر است) در آنروز که پراکنده (گروه گروه) میشوند
- ترجمه راستینپس تو روی به دین استوار (اسلام و خدا پرستی) آور پیش از آنکه روزی بیاید که هیچ کس نتواند از امر خدا آن را برگرداند (و) در آن روز (بزرگ قیامت) خلایق فرقه فرقه شوند (گروهی دوزخی و گروهی بهشتی گردند).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٤ مَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَمَنْ عَمِلَ صَالِـحًا فَلِأَنفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ
هر کسی که کفر بورزد پس کفر او علیه [بر زیان او] است و کسانی که عمل صالح کنند پس برای خودشان آماده میکنند [یعنی منازلشان را در جنّت درست میکنند و با اعمالشان آن را برای خودشان اصلاح میکنند]
- ترجمه سلطانیهر کسی که کفر بورزد پس کفر او علیه (بر زیان او) است و کسانی که عمل صالح کنند پس برای خودشان (جنّت را) آماده میکنند
- ترجمه راستینهر که به راه کفر (و عصیان) رود زیان کفرش بر خود اوست و هر که صالح و نیکوکار شود چنین کسانی برای شخص خود (در بهشت) آسایشگاهی خوش فراهم می‌سازند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٥ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ
تا از فضل خود به کسانی که ایمان آوردهاند و [به آنچه که در عهد او و بیعت او بر او اخذ شده] اعمال صالح کردهاند پاداش دهد [یعنی جزاى آنان به سبب عمل آنها نمی‌‌باشد زیرا احدی به عمل خود داخل جنّت نمیشود بلکه به محض فضل او میباشد] همانا او کافران را دوست ندارد
- ترجمه سلطانیتا از فضل خود به کسانی که ایمان آوردهاند و اعمال صالح کردهاند پاداش دهد که او کافران را دوست ندارد
- ترجمه راستینتا خدا از فضل و کرم به آنان که ایمان آورده و نیکوکار شدند پاداش دهد، که او کافران را دوست ندارد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٦ وَمِنْ آيَاتِهِ أَن يُرْسِلَ الرِّيَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِيُذِيقَكُم مِّن رَّحْمَتِهِ وَلِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
و از آیات او این است که بادها را به عنوان بشارت دهنده میفرستد [یعنی فرستادن باد برای حمل ابر و تحریک (حرکت دادن) آن به امکنه‌‌ای که آن را اراده کند، سپس باراندن باران و توسعهٔ روزی بر شما به سبب آن از جملهٔ آیات او هستند که بر مُبدء علیم حکیم قدیر مرید رئوف رحیمی دلالت کننده‌‌اند] و تا از رحمت خویش به شما بچشاند و تا کشتیها به امر او [با بادها] جاری شوند و تا از فضل او [که کشتیها در دریا جاری میشوند] طلب کنید و با ترقّب به اینکه شما [متنبّه شوید به اینکه این نعمتها از خداوند است و اینکه احدی به امثال آن قدرت ندارد پس نِعَم او را] شکر کنید
- ترجمه سلطانیو از آیات او این است که بادها را به عنوان بشارت دهنده میفرستد و تا از رحمت خویش به شما بچشاند و تا کشتیها به امر او جاری شوند و تا از فضل او طلب کنید و با ترقّب به اینکه شما شکر کنید
- ترجمه راستینو از جمله آیات (قدرت) او آن است که بادهای بشارت آور میفرستد (تا شما را مژده آرد) و تا شما را به چیزی از رحمت (بی‌انتهای) خود بهرهمند گرداند و تا کشتی به فرمان او روان گردد و تا از فضل و کرمش (انواع نعمتها) تحصیل کنید، و باشد که شکر (نعمتش) به جای آرید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٧ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَانتَقَمْنَا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ
و همانا قبل از تو رسولانی را نزد قومشان فرستادیم و بیّناتی [یعنی دلایل روشن و روشنگری] نزد آنها آوردند [همانطور که تو را نزد قومت فرستادیم و برای آنها این بیّنات را آوردی پس آن اقوام رسولان خود را تکذیب کردند، همانطور که قوم تو، تو را تکذیب نمودند] پس از کسانی که جرم کردند [از اقوام رسولان] انتقام گرفتیم [پس قوم تو باید از تکذیب تو و از انتقام ما حذر کنند، و تو و مؤمنین بر آزار آنها صبر کنید، پس همانا ما شما را یاری میکنیم و از مجرمین انتقام می‌‌گیریم] و یاری کردن مؤمنین به عنوان حقّ (وظیفه) بر (عهدهٔ) ما میباشد
- ترجمه سلطانیو همانا قبل از تو رسولانی را نزد قومشان فرستادیم و بیّناتی (دلایل روشن و روشنگری) نزد آنها آوردند پس از کسانی که جرم کردند انتقام گرفتیم و یاری کردن مؤمنین به عنوان حقّ (وظیفه) بر (عهدهٔ) ما میباشد
- ترجمه راستینو ما پیش از تو پیمبرانی به سوی قومشان فرستادیم و آنها معجزات و ادله روشن بر آنان آوردند، پس از کافران بدکار انتقام کشیدیم، و بر ما نصرت و یاری اهل ایمان حتم است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٨ اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ
خداوند کسی است که بادها را میفرستد پس ابر را جابجا میکند سپس آن را در آسمان آنطوری که بخواهد میگستراند و آنها را به صورت پارههایی [متراکم] قرار میدهد آنگاه بارش [باران] را میبینی که از خلال آن خارج میشود پس آنوقت آن را به کسانی از بندگانش که میخواهد [به بلاد آنها] اصابت میدهد آنوقت آنها [از آمدن خِصْب (برکت فراوان)] شادمان میشوند
- ترجمه سلطانیخداوند کسی است که بادها را میفرستد پس ابر را جابجا میکند سپس آن را در آسمان آنطوری که بخواهد میگستراند و آنها را به صورت پارههایی (متراکم) قرار میدهد آنگاه بارش (باران) را میبینی که از خلال آن خارج میشود پس آنوقت آن را به کسانی از بندگانش که میخواهد اصابت میدهد آنوقت آنها شادمان میشوند
- ترجمه راستینخدا آن کسی است که بادها را میفرستد که ابر را در فضا برانگیزد پس به هر گونه که مشیّتش تعلق گیرد در اطراف آسمان متصل و منبسط کند و باز متفرق گرداند، آن گاه باران را بنگری که قطره قطره از درونش بیرون ریزد، و چون آن را به (کشتزار و صحرای) هر قومی از بندگانش که بخواهد فرو بارد به یک لحظه آن قوم مسرور و شادمان گردند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٩ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلِ أَن يُـنَزَّلَ عَلَيْهِم مِّن قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ
و اگرچه قبل از آنکه [باران] بر آنها فرو ریخته شود قبل از آن البتّه ناامید (مأیوس از باران و خِصْب) بودند
- ترجمه سلطانیو اگرچه قبل از آنکه (باران) بر آنها فرو ریخته شود قبل از آن البتّه ناامید بودند
- ترجمه راستینو همانا پیش از آنکه باران (رحمت حق) بر آنان ببارد به حال یأس و نومیدی می‌زیستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٠ فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
پس نظر کن به آثار رحمت خداوند که چگونه زمین را بعد از مرگ آن احیاء میکند همانا آن البتّه زنده کنندهٔ مردگان است و او بر هر چیزی بسیار توانا است
- ترجمه سلطانیپس نظر کن به آثار رحمت خداوند که چگونه زمین را بعد از مرگ آن احیاء میکند همانا آن البتّه زنده کنندهٔ مردگان است و او بر هر چیزی بسیار توانا است
- ترجمه راستینپس (ای بشر دیده باز کن و) آثار رحمت (نامنتهای) الهی را مشاهده کن که چگونه زمین را پس از مرگ (و دستبرد خزان باز به نفس باد بهار) زنده میگرداند!محققا همان خداست که مردگان را هم (پس از مرگ) باز زنده میکند و او بر همه امور عالم تواناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥١ وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِيحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَّظَلُّوا مِن بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ
و اگر بادی را [بر زروع (زراعات) و سایر نبات و درختان که آنها آثار رحمت خداوند هستند و احیای زمین به آنها است] بفرستیم پس آن را [با برگ‌‌های] زرد شده ببینند حتماً بعد از آن از سر میگیرند که [به خداوند و انعام او] کفر بورزند
- ترجمه سلطانیو اگر بادی را (بر زراعات) بفرستیم پس آن را زرد شده ببینند حتماً بعد از آن از سر میگیرند که کفر بورزند
- ترجمه راستینو اگر باز بادی فرستیم که آن کشت سبز را زرد و پژمرده بنگرند (همه آن نعمتهای گذشته را فراموش کنند و) به کفر (و کفران نعمت حق) بر می‌گردند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٢ فَإِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ
پس [آنها به حیات انسانی و نه به سمع (گوش) و بصر (چشم) انسانی سامِع (شنونده) و مُبْصِر (بیننده) نیستند] همانا تو به مردگان [از حیات انسانیّت] نشنوانی و به کر وقتی که پشت کنان روی میگردانند دعاء (دعوت) را نشنوانی {یعنی اینکه حیات آنها حیات حیوانیّت است و اینکه آنها از سماع انسانی کر هستند، و همانا وقتی کران مُقبل (روکننده) باشند افهام به آنان با اشاره ممکن میشود و حال آنکه اینان کر هستند و پشت کننده می‌‌باشند و اگر مُقبل بودند خداوند به آنها می‌‌فهماند}
- ترجمه سلطانیپس همانا تو به مردگان نشنوانی و به کر وقتی که پشت کنان روی میگردانند دعاء (دعوت) را نشنوانی
- ترجمه راستینپس تو (این مردم) مرده (دل بی‌ایمان) را نتوانی (سخن حقّ) بشنوانی و دعوت خود را به گوش (این) کران که (مخصوصا از تو به کبر و نخوت) رو میگردانند برسانی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٣ وَمَا أَنتَ بِهَادِ الْعُمْيِ عَن ضَلَالَتِهِمْ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ
و تو هادی (هدایت کننده) کوران از گمراهیشان نیستی همانا تو نمیشنوانی مگر به کسی که به آیات ما [و بزرگترین آنها انبیاء و اولیاء (ع) هستند و اصل همه علی (ع) است] ایمان میآورد [یعنی اذعان میکند، یا با بیعت عامّه یا خاصّه ایمان میآورد] و آنها [منقاد تو هستند یا با بیعت اسلامیّه مسلمان (تسلیم) هستند یا مسلمان (تسلیم شده) بر وصیّ تو] هستند
- ترجمه سلطانیو تو هادی (هدایت کننده) کوران از گمراهیشان نیستی همانا تو نمیشنوانی مگر به کسی که به آیات ما ایمان میآورد و آنها تسلیم هستند
- ترجمه راستینو تو مردمی را که کور (دل و کافر) هستند نتوانی از ضلالتشان به راه هدایت آری، تنها تو آنان را که به آیات ما ایمان میآورند و در پی آن ایمان تسلیم امر ما شوند توانی (هدایت کنی و سخن خدا را) به گوش هوششان برسانی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٤ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَيْبَةً يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ
خداوند کسی است که شما را از [مادّهٔ] ضعیفی خلق کرد سپس بعد از ضعف قوّت قرار داد سپس بعد از قوّت ضعف و پیری قرار داد [پس شما را چه شده است که از او به سوی غیر او بر می‌‌گردید] آنچه را که میخواهد [از ضعف و قوّت و پیری و جوانی] خلق میکند و او [به خلقش و آنچه که صلاح آنان در آن است] دانا و [بر آنچه که میخواهد] توانا است
- ترجمه سلطانیخداوند کسی است که شما را از (مادّهٔ) ضعیفی خلق کرد سپس بعد از ضعف قوّت قرار داد سپس بعد از قوّت ضعف و پیری قرار داد آنچه را که میخواهد خلق میکند و او دانا و توانا است
- ترجمه راستینخدا آن کسی است که شما را در ابتدا از جسم ضعیف (نطفه) بیافرید آن گاه پس از ضعف و ناتوانی (کودکی) توانا کرد و باز از توانایی (و قوای جوانی) به ضعف و سستی و پیری بر گردانید، که او هر چه بخواهد و مشیّتش تعلق گیرد می‌آفریند، و او دانا و تواناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٥ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَيْرَ سَاعَةٍ كَذَلِكَ كَانُوا يُؤْفَكُونَ
و روزی که ساعت (قیامت صغری یا کبری) برپا میشود مجرمان [از آنها برای غایت دهشتشان و اختلال مدارکشان (حواسشان) از روی وحشتشان] قسم یاد میکنند که [در دنیا یا در دنیا و برازخ] غیر ساعتی درنگ نکردهاند، اینچنین بودند که [از حقّ] منحرف [یعنی به دروغ کشانده] میشدند
- ترجمه سلطانیو روزی که ساعت برپا میشود مجرمان قسم یاد میکنند که غیر ساعتی درنگ نکردهاند، اینچنین بودند که (از حقّ) منحرف (به دروغ کشانده شدن) میشدند
- ترجمه راستینو روزی که ساعت قیامت بر پا شود بدکاران قسم یاد کنند که (در دنیا و قبر و برزخ) ساعتی بیش درنگ نکردند. همین گونه (عادتشان از دیرین بود که) از راستی و حقیقت به ناراستی و دروغ می‌پرداختند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٦ وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِيمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا يَوْمُ الْبَعْثِ وَلَكِنَّكُمْ كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
و کسانی که به آنها علم و ایمان [یعنی اذعان و انقیاد] داده شده میگویند: همانا [شما] در کتاب (مکتوب) خداوند [و آن عالم طبع و عالم برازخ و بدن طبیعی و بدن برزخی است که همانا همهٔ اینها کتاب خدا هستند که او آنها را با دست خویش نوشته است] تا روز برانگیخته شدن درنگ کردهاید [یعنی از اوّل خلقتتان در عالم طبع و برزخ‌‌ها تا روز قیامت کبری درنگ کردهاید] پس این روز بعث (برانگیخته شدن) است و لکن شما [برای غایت وحشتتان برایتان شعور به این مدّت طویل باقی نمانده و] نمیدانستید
- ترجمه سلطانیو کسانی که به آنها علم و ایمان (اذعان و انقیاد) داده شده میگویند: همانا (شما) در کتاب خداوند تا روز برانگیخته شدن درنگ کردهاید پس این روز بعث (برانگیخته شدن) است و لکن شما نمیدانستید
- ترجمه راستینو آنان که مقام علم و ایمان داده شدهاند (به آن فرقه بدکار) گویند: شما تا روز قیامت که هم امروز است در کتاب خدا (یعنی عالم علم خدا) مهلت یافتید و لکن بر آن آگاه نبودید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٧ فَيَوْمَئِذٍ لَّا يَنفَعُ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ
پس در آنروز معذرت خواستن کسانی که ستم کردهاند به آنها نفع نمیرساند و از آنها دلجویی (استرضاء، طلب رضایت) نمیشود
- ترجمه سلطانیپس در آنروز معذرت خواستن کسانی که ستم کردهاند به آنها نفع نمیرساند و از آنها دلجویی (طلب رضایت) نمیشود
- ترجمه راستینپس در آن روز آنان که (در دنیا به خود و به خلق خدا) ستم کردند عذرشان مفید نیفتد و از آنان نخواهند که توبه و عذرخواهی کنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٨ وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَلَئِن جِئْتَهُم بِآيَةٍ لَّيَقُـولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ
و همانا در این قرآن برای مردم از هر مَثَلی زدهایم [که از آن پند بگیرند و انذار شوند و با آن بشارت داده شوند و لکن آنها پند نمی‌‌گیرند و انذار نمی‌‌شوند] و اگر آیهای را برای آنها بیاوری البتّه کسانی که کفر ورزیدهاند میگویند: که شما [ای رسول (ص) و مؤمنین] جز باطل گرایان نیستید [یعنی اینکه آنها برای غایت شقاوتشان مَثل‌‌ها و انذار عنادشان را زیاد میکند، به حیثی که وقتی آیهای را از تو دالّ بر صدق تو می‌‌بینند آن را انکار میکنند و به تو نسبت ابطال می‌‌دهند]
- ترجمه سلطانیو همانا در این قرآن برای مردم از هر مَثَلی زدهایم و اگر آیهای را برای آنها بیاوری البتّه کسانی که کفر ورزیدهاند میگویند: که شما جز باطل گرایان نیستید
- ترجمه راستینالبته ما در این قرآن (عظیم) برای (هدایت) مردم هر گونه مثل زدیم و اگر تو بر این مردم هر گونه معجز و آیتی بیاوری باز کافران محققا (از روی عناد) خواهند گفت: شما (مسلمین و رسولتان خلق را) به باطل و اوهام می‌خوانید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٩ كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ
اینچنین خداوند بر قلوب کسانی که نمیدانند مهر میزند
- ترجمه سلطانیاینچنین خداوند بر قلوب کسانی که نمیدانند مهر میزند
- ترجمه راستیناین چنین خدا بر دلهای اهل جهل (پس از اتمام حجت) مهر (شقاوت) نهد (که هیچ سخن حق را نپذیرند).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٠ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ
پس [ای محمّد (ص) بر انکار آنها و نسبت دادن تو به ابطال] صبر کن همانا وعدهٔ خداوند [به یاری تو و اظهار (برتری دادن) دین تو بر ادیان، یا به یاری خلیفۀ تو و احقاق حقّ او] حقّ است [که تغییر نمیکند] و مبادا کسانی که یقین ندارند تو را خفیف (سبکسر) کنند [یعنی تو را بر جهل وادار نکنند و تو را از حقّى که تو بر آن هستی منصرف نکنند].
- ترجمه سلطانیپس صبر کن همانا وعدهٔ خداوند حقّ است و مبادا کسانی که یقین ندارند تو را خفیف (سبکسر) کنند.
- ترجمه راستینپس تو صبر پیشه کن، که وعده خدا البته حق و حتمی است و مراقب باش که مردم بی‌علم و یقین و ایمان (مقام حلم و وقار) تو را به خفت و سبکی نکشانند..
- ترجمه الهی قمشه‌ای