سورهٔ لقمان

این [مذکور از آسمان‌‌ها و زمین و کوه‌‌ها و موالید] خلق (مخلوق) خداوند هستند پس به من نشان دهید که کسانی که غیر از او هستند چه آفریده‌‌اند [تا مستحقّ شراکت با او و عبادت آنها باشند، زیرا شریک لابدّ از این است که در چیزی از صفات او مثل شریک دیگر باشد] بلکه ستمکاران در گمراهی واضحی (بدیهی) هستند

و همانا به لقمان حکمت دادیم که خداوند را [با ملاحظهٔ حقّ او و عظمت او در هر آنچه که او در وجود تو و بقای تو مدخلیّت دارد] شکر کن و کسی که شکر می‌‌کند پس جز این نیست که برای خودش شکر می‌‌کند و کسی که [با ترک ملاحظهٔ مُنعم و تعظیم او در نعمت و ترک صرف آن در وجه آن] کفران (ناسپاسی) کند [چیزی به خداوند ضرر نمی‌‌رساند] پس همانا خداوند [بنفسه] بی‌‌نیاز و ستوده است

و [به یاد آور] آنوقتی را که لقمان و (در حالی که) او به پسرش پند می‌‌داد به وی گفت: ای پسرکم به خداوند شرک نورز همانا شرک البتّه ظلمی بزرگ است {ظلم بنده بر خودش با تقصیر کردن او در حقوق خداوند است، خداوند آن را می‌‌آمرزد، و ظلم وی به دیگری در مال او یا بدن او یا عِرْض او، خداوند آن را وا نمی‌‌گذارد لکن نه اینکه خداوند آن را نیامرزد زیرا بعد از مقاصت (تسویه) مغفور است به خلاف شرک که آن ناشی از انانیّت نفس است و مادام که نفس انانیّت دارد خداوند آن را نمی‌‌آمرزد، و بزرگترین اقسام ظلم این قسم است}

و به انسان دربارهٔ [احسان کردن به] پدر و مادرش توصیّه (سفارش) کردیم مادرش او را بر سستی (ناتوانی) با ضعف حمل کرد و [از شیر] بازگرفتن او [بنابر اغلب] در [انقضاء در] دو سال است که بر من شکر گزار و بر پدر و مادرت که بازگشت (سرانجام) تنها به من است

و اگر آن دو کوشیدند که تو بنابر آنچه که به آن علم نداری به من شرک آوری پس از آن دو اطاعت مکن و در دنیا با آن دو به نیکوئی مصاحبت کن و از راه کسی که رو به سوی من دارد پیروی کن

سپس بازگشتگاه شما به من است پس به شما خبر می‌‌دهم به آنچه که عمل می‌‌کرده‌‌اید، ای پسرکم، مسلّماً [اینگونه است که] اگر آن [چیزی هم] وزن دانه‌‌ای از خردل باشد که در صخره‌‌ای [یعنی در جَوْف اَصْلَبِ (سفت‌‌ترین) اشیاء باشد] یا در آسمان‌‌ها [یعنی در دورترین اماکن] یا در زمین [یعنی در نزدیک‌‌ترین اماکن به شما] باشد خداوند آن را می‌‌آورد (حاضر می‌‌کند) [و آن را محاسبه می‌‌نماید] همانا خداوند [در علم خود و عملش] بسیار ریزبین و آگاه است

ای پسرکم نماز را برپا بدار و به نیکی امر کن و از بدی نهی نما و بر آنچه [از بلایا یا مشقّت و اذیّت در امر به معروف و نهى از منکر] که به تو می‌‌رسد صبر کن همانا آن از [لوازم] عزم (پایداری در انجام) امور است

و [به تکبّر] گونهٔ (رُخ) خود را از مردم [در معاشرت با آنها کج نکن و از کسی که با تو حرف می‌‌زند از جهت استخفاف (خوار کردن) او روی] برنگردان و بر روی زمین خرامنده [به معنی سرمست، یا بطور فرح به آنچه که نزد تو است بر آنها تکبّر کنی] راه مرو همانا خداوند هیچ خود بزرگ بین فخر فروشی را دوست نمی‌‌دارد

و در راه رفتن میانه‌‌روی کن [یعنی توسّط (میانه‌‌روی) بین اختیال که با تأنّی در راه رفتن ظاهر است و خفّت (سبکی) نفس و عدم وقار آن که با اسراع (سرعت گرفتن) در راه رفتن ظاهر است] و از صدایت بکاه [یعنی از صدایت کم کن و آن را تا قدری که بالا بردن آن برایت ممکن می‌‌شود آن را بلند نکن] همانا زشت‌‌ترین صداها [که زجر آن شدیدتر است] البتّه صدای الاغ است

آیا ندیده‌‌اید؟ که خداوند آنچه که در آسمان‌‌ها [از کواکب و ملائکهٔ موکّله به آسمان‌‌ها] و آنچه که در زمین [از جنبندگان و نبات و معادن] هست را برای شما مسخّر نمود [به حیثی که از تصرّف شما، به هر تصرّفی که بخواهید، اباء نمی‌‌کنند و آنچه که در آسمان‌‌ها مسخّر خداوند است به خاطر انتفاع شما و آنچه که در زمین مسخّر خداوند و شما است به خاطر انتفاع شما است] و نعمت‌‌های ظاهری {نعم ظاهرى هر ملایم برای تو است که آن به ظاهر محسوس تو تعلّق دارد از مأکول و مشروب و ملبوس و مسکن و مرکوب و منکوح و عزّت و عِرْض و حشمت و صیت (آوازه) و مدارک ظاهرى و اعضاء و غیر آنها} و باطنی {نِعَم باطنه آنچه هستند که آنها به باطن تو تعلّق دارند از مدارک باطنی و ادراکات دقیقه با تفکّرات دقیقه و نفس و قلب و عقل و استعداد خروج از این دار} خود را بر شما فراوان کرد (ارزانی داشت) و از مردم کسانی هستند که بدون علمی و نه هدایتی و نه کتاب نور دهنده‌‌ای (روشنی بخشی) دربارهٔ خداوند مجادله می‌‌کنند