سورهٔ یس
یس، قلب قرآن، معمه، دافعه، قاضیه، العظیمة عند الله، حبیب نجار
٣١ أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لَا يَرْجِعُونَ
آیا ندیدهاند که چقدر از گذشتگان قبل از آنها را هلاک کردیم که آنها به سویشان بر نمیگردند
- ترجمه سلطانیآیا ندیدهاند که چقدر از گذشتگان قبل از آنها را هلاک کردیم که آنها به سویشان بر نمیگردند
- ترجمه راستینآیا ندیدند چه بسیار طوایفی را پیش از اینها هلاک کردیم که دیگر ابدا به (دیار) اینان باز نگردند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٣ وَآيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ
و زمین مرده نشانهای برای آنها است که آن را زنده کردیم و از آن دانهای خارج کردیم که از آن میخورند [و آن دلیل بر علم ما و قدرت ما و اهتمام ما به آنان و عدم اهمال چیزی بلاغایت است و اینکه زنده کردن ما برای آنها جز برای غایتی متقنه نیست]
- ترجمه سلطانیو زمین مرده نشانهای برای آنها است که آن را زنده کردیم و از آن دانهای خارج کردیم که از آن میخورند
- ترجمه راستینو یک برهان برای آنان (بر این که ما مردگان را زنده می‌کنیم) آن است که زمین مرده را (به باران رحمت) زنده کرده و از آن دانهای که قوت و روزی خلق شود می‌رویانیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٤ وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنَ الْعُيُونِ
و در آن باغهایی از نخلها و انگورها قرار دادیم و در آن از چشمهها روان ساختیم
- ترجمه سلطانیو در آن باغهایی از نخلها و انگورها قرار دادیم و در آن از چشمهها روان ساختیم
- ترجمه راستینو در زمین باغها از نخل خرما و انگور قرار دادیم و در آن چشمه‌های آب جاری کردیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٥ لِيَأْكُلُوا مِن ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلَا يَشْكُرُونَ
تا از میوهٔ آن بخورند و آنچه که دستان آنان آن را به عمل آورده [از انواع عصیرات (عصاره‌‌ها) و آنچه که آن را از میوهها که خشک میکنند، یا آنچه که از مطلق دانه‌‌ها و میوهها می‌‌سازند] آیا پس شکر نمیکنند [و حال آنکه می‌‌سزد که شکر کنند و مُنعم را در این نعم ملاحظه کنند، و او را به طلب امر او و نهی او و امتثال آن دو تعظیم نمایند]
- ترجمه سلطانیتا از میوهٔ آن بخورند و آنچه که دستان آنان آن را به عمل آورده آیا پس شکر نمیکنند
- ترجمه راستینتا مردم از میوه آن باغها تناول کنند و از انواع غذاهایی که (از این میوهها و نباتات) به دست خود عمل می‌آورند نیز تغذیه نمایند. آیا نباید شکر آن نعمتها به جای آرند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٦ سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ
منزّه است کسی که همگی ازواج (اصناف موالید) را آفرید از آنچه که زمین [از انواع نبات و درختان] میرویاند و از انفس آنها و از آنچه که نمیدانند [از اصناف معادن و حیوان که نه آنها را دیده‌‌اند و نه آنها را شنیده‌‌اند]
- ترجمه سلطانیمنزّه است کسی که همگی ازواج (گونه‌ها) را آفرید از آنچه که زمین (از انواع گیاهان) میرویاند و از انفس آنها و از آنچه که نمیدانند
- ترجمه راستینپاک و منزه است خدایی که همه ممکنات عالم را جفت آفریده چه از نباتات (و حیوانات) و چه از نفوس بشر و دیگر مخلوقات که اینان از آنها آگه نیستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٧ وَآيَةٌ لَّهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ
و شب برای آنها به عنوان نشانه است که روز را از آن در میآوریم آنگاه آنوقت آنان به تاریکی درآیند
- ترجمه سلطانیو شب برای آنها به عنوان نشانه است که روز را از آن در میآوریم آنگاه آنوقت آنان به تاریکی درآیند
- ترجمه راستینو برهان دیگر برای خلق (در اثبات قدرت حق) وجود شب است که ما چون پرده روز را از آن برگیریم ناگهان همه آنان (و همه چیز) در تاریکی فرو می‌روند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٨ وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
و خورشید که [برای جاری شدنش از منطقهٔ خود مستقرّ] بر قرارگاهی بر آن جریان مییابد [به حیثی که از آن به غیر آن تجاوز نمی‌‌کند] آن تقدیر عزیزی [که مانعی از امضای امر او و اراده‌‌اش منع نمی‌‌کند] دانا [است که مصالح هر چیز و غایات آن را می‌‌داند که بر آن مترتّب هستند، و برای عدم مانعی برای او از ایجاد آن به این‌‌چنین آن را مشتمل بر این مصالح و غایات ایجاد می‌‌کند]
- ترجمه سلطانیو خورشید که بر قرارگاهی بر آن جریان مییابد آن تقدیر عزیزی دانا است
- ترجمه راستینو نیز خورشید تابان بر مدار معیّن خود دایم بی‌هیچ اختلاف به گردش است. این طرح و تدبیر خدای دانای مقتدر است (و برهان دیگر بر قدرت اوست).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٩ وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ
و ماه را، که برای آن منزلهایی مقدّر کردیم تا آنکه مانند شاخهٔ خشکیدهٔ [خرما یا انگور] قدیمی [بعد از انتهای سیر خود به منزل اوّل خود] برگردد
- ترجمه سلطانیو ماه را، که برای آن منزلهایی مقدّر کردیم تا آنکه مانند شاخهٔ خشکیدهٔ (خرمای) قدیمی (به منزل اوّل خود) برگردد
- ترجمه راستینو نیز (گردش) ماه را (در) منازل معیّن مقدّر کردیم تا مانند شاخه خشکیده خرما (زرد و لاغر به منزل اول) باز گردد (و این بر قدرت حق برهان دیگری است).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٠ لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ
نه خورشید را بر آن سزد که [برای تباین افلاک آن دو و اختلاف مجارى آن دو و سرعت سیر ماه و کُندی سیر خورشید] ماه را دریابد و نه شب سبقت گیرنده از روز [فایق (چیره) بر آن] است [به حیثی که نگذارد که روز ظاهر شود] و همه [خورشید و ماه و سایر اصناف نجوم هرکدام] در فلکی شناوری میکنند
- ترجمه سلطانینه خورشید را بر آن سزد که ماه را دریابد و نه شب سبقت گیرنده از روز است و همه در فلکی شناوری میکنند
- ترجمه راستیننه (در گردش منظم عالم) خورشید را شاید که به ماه فرا رسد و نه شب بر روز سبقت گیرد و هر یک بر مدار معیّنی (در این دریای بی‌پایان) شناورند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای