سورهٔ ص

محل نزول:   مکّه
تعداد کل آیات: ۸۸
نام‌های سوره:
ص، داود
نمایش آیات ۱ الی ۸۸
(نمایش صفحه به صفحه آیات سوره)
تفسیر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم


جزء ۲۳
سوره ص
حزب ۹۱

١ ص وَالْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ

«ص» قسم به قرآن دارای ذکر

- ترجمه سلطانی

ص، قسم به قرآن دارای ذکر

- ترجمه راستین

ص (رمز خدا و رسول است یا اشاره است به صمد و صانع و صادق از اسماء الهی یا به صفیّ و مصطفی که القاب پیغمبر است) قسم به قرآن صاحب مقام ذکر (و عزّت و شرافت و پند آموز عالمیان).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢ بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَشِقَاقٍ

بلکه کسانی که کفر ورزیدند در عزّت و [مناعت (خودداری) از قبول حقّ و تأنّف از او و] اختلاف پراکنی [و در طَرِف (ناپایبندی در دوستی) با خداوند و رسولش] هستند [و لذلک رسالت رسول او و نه کتاب او را قبول نکرده‌‌اند]

- ترجمه سلطانی

بلکه کسانی که کفر ورزیدند در عزّت و اختلاف پراکنی هستند

- ترجمه راستین

(که محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم رسول حق و قرآن بزرگ معجز اوست) بلکه کافران (که منکر اویند) در مقام غرور و سرکشی و عداوت حق هستند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ فَنَادَوا وَّلَاتَ حِينَ مَنَاصٍ

چه بسیار [امّت‌‌های هالکه] از پیشینیان را قبل از آنها هلاک کردیم پس نداء دادند، و [حال آنکه دیگر] هنگام گریختن نبود

- ترجمه سلطانی

چه بسیار از پیشینیان را قبل از آنها هلاک کردیم پس نداء دادند، و (حال آنکه) (دیگر) هنگام گریختن نبود

- ترجمه راستین

ما پیش از اینها طوایف بسیاری را به هلاکت رسانیدیم و آن هنگام فریادها کردند و هیچ راه نجاتی بر آنها نبود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤ وَعَجِبُوا أَن جَاءَهُم مُّنذِرٌ مِّنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ

و تعجّب کردند که انذار کننده‌‌ای از آنها نزد آنان آمده و کافران گفتند: این جادوگر و بسیار دورغگو است

- ترجمه سلطانی

و تعجّب کردند که انذار کننده‌ای از آنها نزد آنان آمده و کافران گفتند: این جادوگر و بسیار دورغگو است

- ترجمه راستین

و (مشرکان مکّه) تعجب کردند که رسولی از همان نژاد عرب برای تذکر و پند آنان آمد، و آن کافران گفتند: او ساحری دروغگوست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥ أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ

آیا خدایان را خدایی واحد قرار داده، همانا این البتّه چیز بسیار عجیبی است

- ترجمه سلطانی

آیا خدایان را خدایی واحد قرار داده، همانا این البتّه چیز بسیار عجیبی است

- ترجمه راستین

آیا او چندین خدای ما را منحصر به یک خدا کرده (و به معبود یگانه دعوت می‌کند) ؟ این بسیار تعجب آور و حیرت انگیز است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦ وَانطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ

و سران آنها زبان گشودند که [از نزد این مرد] بروید [یا بر دین خود مشی کنید] و بر خدایان خود صبر کنید همانا این [کسی است که او از جملهٔ بلایا و مصایب است] البتّه چیزی که [از ما] خواسته می‌‌شود [یا این چیزی که آن را ادّعاء می‌‌کند از ریاست بر بندگان و ترفّع (برتری جُستن) در شهرها چیزی است که هر احدی آن را می‌‌خواهد]

- ترجمه سلطانی

و سران آنها زبان گشودند که بروید و بر خدایان خود صبر کنید همانا این البتّه چیزی که (از ما) خواسته می‌شود

- ترجمه راستین

و گروهی از سران قوم به راه افتاده (و چنین رأی دادند) که باید طریقه خود را ادامه دهید و در پرستش خدایان خود ثابت قدم باشید، این کاری است که مراد همه است (یا این قیام پیغمبر بر محو و نابود ساختن بتان از پیشامدهای بد روزگار است که باید با آن مقاومت کنیم).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧ مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌ

آن را در ملّت (آئین) دیگری نشنیده‌‌ایم [یعنی ملّتى که آن غیر این است و ملّتى که آن را درک کرده‌‌ایم] که این جز دروغ بافی نیست

- ترجمه سلطانی

آن را در ملّت دیگری نشنیده‌ایم که این جز دروغ بافی نیست

- ترجمه راستین

این را (که دعوی محمّد است در توحید و یگانگی خدا) در آخرین ملّت (هم که ملّت و آیین مسیح است) نشنیده‌ایم (زیرا ملّت عیسی نیز به سه خدا و اقانیم سه گانه معتقد است) ، این جز بافندگی و دروغ چیز دیگری نیست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨ أَأُنزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّن ذِكْرِي بَل لَّمَّا يَذُوقُوا عَذَابِ

آیا از بین ما، ذکر بر او نازل شده [با اینکه او یتیمی می‌‌باشد که نه مال دارد و نه علم و نه شأن] بلکه آنها در شکّ از ذکر من هستند [نه اینکه آنها به ذکر یقین کردند و انکار کردند که تو او باشی یا تو صاحب آن باشی] بلکه هنوز عذاب مرا نچشیده‌‌اند [تا آنکه به عذاب من یقین کنند، و به ذکر من یقین نمایند، یعنی که کثرت نعم و فراغت از بلایا آنها را مست کرده که به لذائذ نفوس مشغول شده‌‌اند و ماورای آن را انکار می‌‌نمایند]

- ترجمه سلطانی

آیا از بین ما، ذکر بر او نازل شده بلکه آنها در شکّ از ذکر من هستند بلکه هنوز عذاب مرا نچشیده‌اند

- ترجمه راستین

آیا میان همه ما (بزرگان عرب) قرآن (مخصوصا) بر او فرود آمد؟ (در صورتی که او هیچ امتیازی بر ما نداشت!) بلکه این کافران از (وحی) قرآن من در شک و ریبند، بلکه هنوز عذاب (قهر) مرا نچشیده‌اند (که دست از کفر بر نمی‌دارند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٩ أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِيزِ الْوَهَّابِ

یا خزائن رحمت پروردگار چیرهٔ بسیار بخشنده‌‌ات نزد آنها است [تا برای رحمت او که همان نبوّت و نزول ذکر است کسی از اشخاص از دو قریهٔ بزرگ (مکّه و طائف) را که می‌‌خواهند اختیار کنند]

- ترجمه سلطانی

یا خزائن رحمت پروردگار چیرهٔ بسیار بخشنده‌ات نزد آنها است

- ترجمه راستین

آیا گنجهای رحمت خدای تو که در کمال اقتدار و بخشندگی است نزد این مردم است (تا مقام رسالت را به هر که خداهند بخشند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٠ أَمْ لَهُم مُّلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَلْيَرْتَقُوا فِي الْأَسْبَابِ

یا ملک آسمان‌‌ها و زمین و مابین آن دو را دارند [تا در آنها به آنچه که بخواهند تصرّف کنند و کسی را که می‌‌خواهند در آن رئیس و کسی را که می‌‌خواهند مرئوس قرار دهند، اگر چنین است] پس باید در [این] اسباب [صعود به عرش] بالا روند [و ذکر را برای کسی که می‌‌خواهند پایین بیاورند]

- ترجمه سلطانی

یا ملک آسمان‌ها و زمین و مابین آن دو را دارند (اگر چنین است) پس باید در (این) اسباب (صعود به عرش) بالا روند (و ذکر را برای کسی که می‌خواهند پایین بیاورند)

- ترجمه راستین

یا مگر سلطنت آسمانها و زمین و هر چه بین آنهاست با این کافران است؟پس (اگر چنین است) به هر سبب (که می‌توانند بر آسمانها) بالا روند (تا وحی را بر هر که خواهند فرود آرند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١١ جُندٌ مَّا هُنَالِكَ مَهْزُومٌ مِّنَ الْأَحْزَابِ

هر لشکری از احزاب (گروه‌‌ها) در آنجا شکست خورده هستند

- ترجمه سلطانی

هر لشکری از احزاب (گروه‌ها) در آنجا شکست خورده هستند

- ترجمه راستین

این نالایق سپاه کفر (بدخواه اسلام) از احزاب مغلوب و نابود شدنی در آنجاست. [یعنی در بدر. و این از اخبار غیبی قرآن کریم است. (م).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٢ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتَادِ

قبل از آنها قوم نوح و عاد و فرعونِ صاحب میخ‌‌ها {به این نام نامیده شده چون فرد را برای عذاب با میخ به زمین میخکوب می‌‌کرد} [پیامبران را] تکذیب کردند

- ترجمه سلطانی

قبل از آنها قوم نوح و عاد و فرعونِ صاحب میخ‌ها (به این نام نامیده شده چون فرد را برای عذاب با میخ به زمین میخکوب می‌کرد) (پیامبران را) تکذیب کردند

- ترجمه راستین

پیش از این مشرکان هم قوم نوح و طایفه عاد (قوم هود) و فرعون (و فرعونیان) صاحب قدرت نیز تکذیب (پیغمبران خدا) کردند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٣ وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ الْأَيْكَةِ أُولَئِكَ الْأَحْزَابُ

و [قوم] ثمود و قوم لوط و اصحاب أیکه (قوم شعیب) آنان احزاب (گروه‌‌ها) [شکست خورده] هستند [پس به حال آنها و مآل تکذیب آنها و انکار آنها نظر کنید]

- ترجمه سلطانی

و (قوم) ثمود و قوم لوط و اصحاب أیکه (قوم شعیب) آنان احزاب (گروه‌های شکست خورده) هستند

- ترجمه راستین

و طایفه ثمود (امت صالح) و قوم لوط و اصحاب ایکه (امت شعیب) این اقوام هم احزاب و لشکرهای بسیار (بر علیه انبیاء) بودند (و همه هلاک شدند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٤ إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ

که هیچکدام نبودند مگر اینکه رسولان [خود] را تکذیب کردند آنگاه عقوبت من محقّق شد

- ترجمه سلطانی

که هیچکدام نبودند مگر اینکه رسولان (خود) را تکذیب کردند آنگاه عقوبت من محقّق شد

- ترجمه راستین

و آنان به جز تکذیب انبیا فکری و عملی نداشتند، بدین جهت عقاب من بر آنها حتم و واجب گردید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٥ وَمَا يَنظُرُ هَـؤُلَاءِ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ

و اینان (منکران قریش) جز صیحهٔ واحده‌‌ای [یعنی صیحۀ هنگام مرگ یا هنگام قیامت، نفخهٔ اوّل یا دوّم] که فواقی (مهلت اندکی) ندارد انتظار نمی‌‌کشند

- ترجمه سلطانی

و اینان جز صیحهٔ واحده‌ای که فواقی (مهلت اندکی) ندارد انتظار نمی‌کشند

- ترجمه راستین

و این مردم جز یک صیحه (آسمانی که بر هلاکشان ندا کند) انتظاری ندارند و دیگر آن را باز گشتی نیست (دیگر ابدا به دنیا باز نمی‌گردند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٦ وَقَالُوا رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبْلَ يَوْمِ الْحِسَابِ

و گفتند [یعنی بعد از صیحه می‌‌گویند: ای] پروردگار ما، قبل از روز حساب سهم ما [از عذاب موعود] را شتاب بده (تعجیل کن)

- ترجمه سلطانی

و گفتند (ای) پروردگار ما، قبل از روز حساب سهم ما (از عذاب موعود) را شتاب بده (تعجیل کن)

- ترجمه راستین

و کافران (به تمسخر) گفتند: ای خدا، حساب نامه اعمال ما را تعجیل کن و پیش از روز حساب انداز.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۲۳
سوره ص
حزب ۹۱

١٧ اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُـولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ

بر آنچه که می‌‌گویند صبر کن [و از گفتار آنها اندوه مدار که آنها از ما پیشی نمی‌‌گیرند و بدون اذن ما به تو مکروهی نرسانند و بر هر حال به پروردگارت رجوع کن] و بندهٔ ما داوود قدرتمند را به یاد آور همانا او بسیار رجوع کننده [به پروردگارش] بود [پس تو به پروردگارت رجوع کن]

- ترجمه سلطانی

بر آنچه که می‌گویند صبر کن و بندهٔ ما داوود قدرتمند را به یاد آور همانا او بسیار رجوع کننده (به پروردگارش) بود

- ترجمه راستین

تو بر سخنان (طعن و سخریّه) آنها صبر کن و از بنده ما داود یاد کن که (در اجرای امر ما) بسیار نیرومند بود (از احدی اندیشه نداشت) و دایم توبه و انابه می‌کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٨ إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِشْرَاقِ

همانا ما کوه‌‌ها را مسخّر کردیم که با او در شب و در طلوع تسبیح می‌‌کردند

- ترجمه سلطانی

همانا ما کوه‌ها را مسخّر کردیم که با او در شب و در طلوع تسبیح می‌کردند

- ترجمه راستین

ما کوهها را با او مسخر کردیم که شب و روز خدا را تسبیح و ستایش می‌کردند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٩ وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ

و پرندگان جمع شده [نزد او] همه بسیار رجوع کننده به او هستند

- ترجمه سلطانی

و پرندگان جمع شده (نزد او) همه بسیار رجوع کننده به او هستند

- ترجمه راستین

و مرغان را مسخر (نغمه خوش او) کردیم که نزد او مجتمع گردند و همه به دربارش از هر جانب باز آیند (و در ستایش خدا با او هم آهنگ شوند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٠ وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ

و مُلک او را استحکام دادیم [یعنی او را قوی کردیم به حیثی که برای احدی اخلال در مُلک او ممکن نمی‌‌شد] و به او حکمت (آثار ولایت) و فصل الخطاب (منصب داوری، آثار رسالت) دادیم

- ترجمه سلطانی

و مُلک او را استحکام دادیم و به او حکمت و فصل الخطاب (منصب داوری) دادیم

- ترجمه راستین

و ملک و شاهی او را نیرومند ساختیم و به او قوّه درک حقایق و سخن قطعی در داوری (یا تمیز حقّ از باطل) عطا کردیم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢١ وَهَلْ أَتَاكَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ

و آیا خبر منازعان به تو رسیده است آنوقت که از [جانب دیوار] به محراب [یعنی مجلس اشراف] در آمدند

- ترجمه سلطانی

و آیا خبر منازعان به تو رسیده است آنوقت که از (جانب دیوار) به محراب (مجلس اشراف) در آمدند

- ترجمه راستین

و آیا حکایت آن (دو فرشته به صورت) خصم به تو رسیده است که از بالای غرفه عبادتگاه (داود بی‌اجازه) بر او وارد شدند؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٢ إِذْ دَخَلُوا عَلَى دَاوُودَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لَا تَخَفْ خَصْمَانِ بَغَى بَعْضُنَا عَلَى بَعْضٍ فَاحْكُم بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَلَا تُشْطِطْ وَاهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ الصِّرَاطِ

آنوقت بر داوود داخل شدند پس از آنها ترسید [برای اینکه آنها در غیر وقت دخول اغیار و بدون اذن و از غیر محلّ معتاد بر دخول داخل شده بودند]، گفتند: نترس [ما] دو منازع (شاکی) هستیم بعضی از ما بر بعضی تجاوز کرده‌‌اند و بین ما به حقّ حکم کن و ستم نکن [یعنی در حکم کردن اجرت مگیر] و ما را به راه سواء (میان دو طرف چیزی، راست، درست) [مرضیّ خداوند و عقل] هدایت نما

- ترجمه سلطانی

آنوقت بر داوود داخل شدند پس از آنها ترسید، گفتند نترس (ما) دو منازع (شاکی) هستیم بعضی از ما بر بعضی تجاوز کرده‌اند و بین ما به حقّ حکم کن و ستم نکن و ما را به راه سواء (میان دو طرف چیزی، راست، درست) هدایت نما

- ترجمه راستین

هنگامی که (در محراب) بر داود داخل شدند و او از آنان سخت هراسان شد (که مبادا دشمن باشند) آنان بدو گفتند: مترس، ما دو تن (یا دو گروه) خصم یکدیگریم که برخی بر دیگری ستم کرده (و به حکومت پیش تو آمده‌ایم) ، میان ما به حق حکم کن و با هیچ یک جور و طرفداری مکن و ما را به راه راست دلالت فرما.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٣ إِنَّ هَذَا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِيَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِي فِي الْخِطَابِ

همانا این برادر من نود و نه میش (گوسفند ماده) دارد و من یک میش دارم و [او] گفته است که آن را به من واگذار [یعنی مرا مالک آن کن] و در خطاب (مخاصمه) به من چیره شده

- ترجمه سلطانی

همانا این برادر من نود و نه میش دارد و من یک میش دارم و (او) گفته است که آن را به من واگذار و در خطاب به من چیره شده

- ترجمه راستین

این برادر من نود و نه رأس میش داراست و من یک میش، این یک را هم گفته به من واگذار، و با من به قهر و غلبه و تهدید آمیز خطاب کرده است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٤ قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْخُلَطَاءِ لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَّا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ

گفت مسلماً با درخواست [الحاق] میش تو به گوسفندانش به تو ظلم کرده و همانا بسیاری از شرکاء البتّه بعضی از آنها بر بعضی دیگر تجاوز می‌‌کنند مگر کسانی که ایمان آورده‌‌اند و عمل صالح کرده‌‌اند و آنها کم هستند و داوود [بعد از آنکه در حکم به ظلم مبادرت نمود] گمان بُرد که جز این نیست که ما او را [با آن] آزموده‌‌ایم (امتحان کرده‌‌ایم) آنگاه [از تبادر (شتافتن) خود در حکم کردن] از پروردگارش طلب آمرزش کرد و [از روی خضوع] به رکوع افتاد و [با اعتذار از خداوند] انابه کرد (بازگشت، رجوع کرد)

- ترجمه سلطانی

گفت مسلماً با درخواست (الحاق) میش تو به گوسفندانش به تو ظلم کرده و همانا بسیاری از شرکاء البتّه بعضی از آنها بر بعضی دیگر تجاوز می‌کنند مگر کسانی که ایمان آورده‌اند و عمل صالح کرده‌اند و آنها کم هستند و داوود گمان بُرد که جز این نیست که ما او را آزموده‌ایم آنگاه از پروردگارش طلب آمرزش کرد و به رکوع افتاد و بازگشت

- ترجمه راستین

داود گفت: البته بر تو ظلم کرده که خواسته است یک میش تو را به میش‌های (نود و نه گانه) خود اضافه کند، و بسیار معاشران و شریکان در حق یکدیگر ظلم و تعدی می‌کنند مگر آنان که اهل ایمان و عمل صالح هستند که آنها هم بسیار کم‌اند. و (پس از این قضاوت بی‌تأمّل و سریع) داود دانست که ما او را سخت امتحان کرده‌ایم، در آن حال از خدا عفو و آمرزش طلبید و به سجده افتاد و با تواضع و فروتنی (به درگاه خدا) بازگشت.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٥ فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِكَ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ

پس این [مبادرت کردن] را بر او آمرزیدیم و همانا او نزد ما البتّه منزلتی [نزدیک] و سرانجام نیکی داشت

- ترجمه سلطانی

پس این را بر او آمرزیدیم و همانا او نزد ما البتّه منزلتی و سرانجام نیکی داشت

- ترجمه راستین

ما هم از آن کرده عفو کردیم و از او درگذشتیم و او نزد ما بسیار مقرب و نیکو منزلت است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٦ يَادَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ

[گفتیم:] ای داوود: همانا ما تو را در زمین خلیفه قرار دادیم پس بین مردم به حقّ حکم کن و از هوی پیروی مکن که تو را از راه خدا [و همان حکم کردن به حقّ] گمراه می‌‌کند همانا کسانی که از راه خدا گمراه شوند به (سبب) آنکه روز حساب را فراموش کرده‌‌اند [و از هواى نفس تبعیّت نمودند] عذابی شدید دارند

- ترجمه سلطانی

(گفتیم:) ای داوود: همانا ما تو را در زمین خلیفه قرار دادیم پس بین مردم به حقّ حکم کن و از هوی پیروی مکن که تو را از راه خدا گمراه می‌کند همانا کسانی که از راه خدا گمراه شوند به (سبب) آنکه روز حساب را فراموش کرده‌اند عذابی شدید دارند

- ترجمه راستین

(و او را گفتیم که) ای داود، ما تو را در روی زمین مقام خلافت دادیم، پس میان خلق خدا به حق حکم کن و هرگز هوای نفس را پیروی نکن که تو را از راه خدا گمراه سازد و آنان که از راه خدا گمراه شوند چون روز حساب و قیامت را فراموش کرده‌اند به عذاب سخت معذّب خواهند شد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۲۳
سوره ص
حزب ۹۱

٢٧ وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ

و آسمان و زمین و بین آن دو را به باطل خلق نکرده‌‌ایم، آن گمان کسانی است که [به خداوند یا به رسالت یا به خلافت یا به آخرت] کفر ورزیدند پس وای از آتش برای کسانی که کفر ورزیدند

- ترجمه سلطانی

و آسمان و زمین و بین آن دو را به باطل خلق نکرده‌ایم، آن گمان کسانی است که کفر ورزیدند پس وای از آتش برای کسانی که کفر ورزیدند

- ترجمه راستین

و ما آسمان و زمین و هر چه را بین آنهاست بازیچه و باطل خلق نکرده‌ایم، این گمان کافران است، و وای بر کافران از آتش دوزخ.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٨ أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ

آیا کسانی که ایمان آورد‌‌ند و اعمال صالح کردند را مانند مفسدین در زمین قرار می‌‌دهیم یا پرهیزگاران را مانند فجّار قرار می‌‌دهیم

- ترجمه سلطانی

آیا کسانی که ایمان آورد‌ند و اعمال صالح کردند را مانند مفسدین در زمین قرار می‌دهیم یا پرهیزگاران را مانند فجّار قرار می‌دهیم

- ترجمه راستین

آیا ما آنان را که ایمان آورده و به اعمال نیکو پرداختند مانند مردم (بی ایمان) مفسد در زمین قرار می‌دهیم؟یا مردمان با تقوا و خداترس را مانند فاسقان بدکار قرار می‌دهیم (و مانند آنان جزا خواهیم داد).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٩ كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ

[این] کتاب را، آن را بر تو مبارک [یعنی دارای برکت و خیر بر متمسّک به آن] نازل کردیم تا در آیات آن تدبّر کنند و تا به خردمندان تذکّر دهد

- ترجمه سلطانی

(این) کتاب را، آن را بر تو مبارک نازل کردیم تا در آیات آن تدبّر کنند و تا به خردمندان تذکّر دهد

- ترجمه راستین

(این قرآن بزرگ) کتابی مبارک و عظیم الشّأن است که به تو نازل کردیم تا امت در آیاتش تفکر کنند و صاحبان مقام عقل متذکر (حقایق آن) شوند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٠ وَوَهَبْنَا لِدَاوُودَ سُلَيْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ

و سلیمان را به داوود بخشیدیم [سلیمان] چه نیک بنده‌‌ای [بود]، همانا او [مثل داوود (ع)] بسیار رجوع کننده بود

- ترجمه سلطانی

و سلیمان را به داوود بخشیدیم چه نیک بنده‌ای، همانا او بسیار رجوع کننده بود

- ترجمه راستین

و به داود (فرزندش) سلیمان را عطا کردیم، او بسیار نیکو بنده‌ای بود، زیرا بسیار به درگاه خدا با تضرع و زاری رجوع می‌کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣١ إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِالْعَشِيِّ الصَّافِنَاتُ الْجِيَادُ

آنوقت که در شب اسب‌‌های صافن (اسب چابک، اسبی که بر کنار سُم دست یا پا می‌‌ایستد) جیّاد (اسب سریع السّیر، خوب، گردن بلند و زیبا) بر او عرضه شد (به نمایش گذاشته شد)

- ترجمه سلطانی

آنوقت که در شب اسب‌های چابک خوب بر او عرضه شد (به نمایش گذاشته شد)

- ترجمه راستین

(یاد کن) وقتی که بر او اسبهای بسیار تندرو و نیکو را (هنگام عصر) ارائه دادند (و او به باز دید اسبان پرداخت برای جهاد در راه خدا و از نماز عصر غافل ماند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٢ فَقَالَ إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَن ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِ

پس گفت همانا من به (سبب) دوستی اسبان از ذکر پروردگارم بازماندم تا آنکه [آفتاب] در حجاب پنهان شد

- ترجمه سلطانی

پس گفت: همانا من به (سبب) دوستی اسبان از ذکر پروردگارم بازماندم تا آنکه (آفتاب) در حجاب پنهان شد

- ترجمه راستین

در آن حال گفت: (افسوس) که من از علاقه و حبّ اسبهای نیکو از ذکر و نماز خدا غافل شدم تا آنکه آفتاب در حجاب شب رخ بنهفت.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٣ رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوقِ وَالْأَعْنَاقِ

[سلیمان به ملائکه گفت به امر خداوند] آن [آفتاب] را بر من بازگردانید پس [به عنوان وضو] دست کشیدن به ساق‌‌ها و گردن‌‌ها را آغاز کردند [و به نماز پرداختند]

- ترجمه سلطانی

(سلیمان به ملائکه گفت به امر خداوند) آن (آفتاب) را بر من بازگردانید پس (به عنوان وضو) دست کشیدن به ساق‌ها و گردن‌ها را آغاز کردند (و به نماز پرداختند)

- ترجمه راستین

آن گاه (با فرشتگان موکّل آفتاب) خطاب کرد که (به امر خدا) آفتاب را بر من بازگردانید (چون برگشت اداء نماز کرد) و شروع به دست کشیدن بر ساق و یال و گردن اسبان کرد (و همه را برای جهاد در راه خدا وقف کرد).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٤ وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ

و همانا سلیمان را آزمودیم (امتحان کردیم) و بر تخت او جسدی افکندیم سپس انابه کرد (بازگشت)

- ترجمه سلطانی

و همانا سلیمان را آزمودیم و بر تخت او جسدی افکندیم سپس انابه کرد (بازگشت)

- ترجمه راستین

و همانا ما سلیمان را در مقام امتحان آوردیم و کالبدی بر تخت وی افکندیم (برخی مفسران گفتند: یعنی دیوی را به جای او بر تخت بنشانیدیم. و برخی گفتند: چون گفت که من بر بستر صد زن خویش وارد شوم تا صد فرزند یابم و نگفت ان شاء اللّه و به خواست خدا و ذکر مشیّت الهی استثنا نکرد خدا از همه زنانش یک جسد بی‌جانی بر او به وجود آورد) آن گاه متذکر شد و باز به درگاه خدا توبه و انابه کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٥ قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّن بَعْدِي إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ

[بعد از آنکه استشعار یافت به اینکه ما او را امتحان کردیم] گفت: پروردگارا بر من بیامرز، مُلکی به من بده که برای احدی بعد از من نشاید همانا تو بسیار بخشنده‌‌ای [یعنی البتّه تو بسیار هبه کننده هستی و عادت تو آن می‌‌باشد و وهاب (بسیار بخشنده) بودن منحصر در تو است، از تو این سؤال را مسئلت می‌‌کنم، اگرچه آن نسبت به ما بزرگ باشد پس آن نسبت به وهابیّت تو حقیر است]

- ترجمه سلطانی

گفت: پروردگارا بر من بیامرز، مُلکی به من بده که برای احدی بعد از من نشاید همانا تو بسیار بخشنده‌ای

- ترجمه راستین

عرض کرد: بار الها، به لطف و کرمت از خطای من در گذر و مرا ملک و سلطنتی عطا فرما که پس از من احدی را نسزد، که تو تنها بخشنده بی عوضی.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٦ فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ

پس [او را اجابت کردیم و آن را به او دادیم و] باد را برای او مسخّر کردیم که به امر او به جایی که [اصابت آن را اراده می‌‌کرد که] برخورد کند به آرامی (نرمی) جاری شود

- ترجمه سلطانی

پس باد را برای او مسخّر کردیم که به امر او به جایی که (اصابت آن را اراده می‌کرد که) برخورد کند به آرامی (نرمی) جاری شود

- ترجمه راستین

ما هم باد را مسخر فرمان او کردیم که به امرش هر جا می‌خواست به آرامی روان می‌شد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٧ وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَغَوَّاصٍ

و شیاطین را [از] هر بنّائی و غوّاصی [برای او مسخّر کردیم]

- ترجمه سلطانی

و شیاطین را (از) هر بنّائی و غوّاصی (برای او مسخّر کردیم)

- ترجمه راستین

و دیو و شیاطین را هم که بناهای عالی می‌ساختند و از دریا جواهرات گرانبها می‌آوردند نیز مسخر امر او کردیم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٨ وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ

و دیگران از به هم بسته شدگان در زنجیرها را

- ترجمه سلطانی

و دیگران از به هم بسته شدگان در زنجیرها را

- ترجمه راستین

و دیگران از شیاطین را (که در پی اضلال خلق بودند، به دست او) در غل و زنجیر کشیدیم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٩ هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ

[در حالی که می‌‌گویند:] این [که به تو دادیم از مُلکى که برای احدى از بشر نبوده یا این اعطاء]، عطای ما است [که به تو عطاء کردیم یا اعطاء کردیم] پس [آنچه که می‌‌خواهی را به کسی که می‌‌خواهی] بده یا [آنچه که می‌‌خواهی را از کسی که می‌‌خواهی] امساک کن بدون حساب [و تقدیری (اندازه کردنی) از تو، بر آنچه که می‌‌دهی و امساک می‌‌کنی]

- ترجمه سلطانی

این (عطاء)، عطای ما است پس بده یا امساک کن بدون حساب

- ترجمه راستین

این (نعمت سلطنت و قدرت) عطای ماست، اینک بی‌حساب به هر که خواهی عطا کن و از هر که خواهی منع.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٠ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ

و همانا نزد ما حتماً منزلت و سرانجام نیکی دارد

- ترجمه سلطانی

و همانا نزد ما حتماً منزلت و سرانجام نیکی دارد

- ترجمه راستین

و همانا او نزد ما بسیار مقرب و نیکو منزلت است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤١ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ

و یادآور بندهٔ ما ایّوب را آنوقت که به پروردگارش نداء داد که شیطان به من رنج و عذاب رسانید

- ترجمه سلطانی

و یادآور بندهٔ ما ایّوب را آنوقت که به پروردگارش نداء داد که شیطان به من رنج و عذاب رسانید

- ترجمه راستین

و یاد کن از بنده ما ایّوب هنگامی که به درگاه خدای خود عرض کرد: (پروردگارا) شیطان مرا سخت رنج و عذاب رسانیده (تو از کرم نجاتم بخش).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٢ ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ

[او را اجابت کردیم و گفتیم:] با پایت [به زمین] بکوب [پس با پایش به زمین زد و چشمه‌‌ای جوشید، آنگاه به او گفتیم:] این آبی است که با آن شستشو کنند سرد و نوشیدنی است [پس شستشو کرد و نوشید و بهبود یافت مانند بهترین آنچه که می‌‌شد]

- ترجمه سلطانی

با پایت (به زمین) بکوب (آنگاه چشمه‌ای جوشید)، این آبی است که با آن شستشو کنند سرد و نوشیدنی است

- ترجمه راستین

(خطاب کردیم که) پای به زمین زن (زد و چشمه آبی پدید آمد، گفتیم) این آبی است سرد برای شستشو و نوشیدن (در آن شستشو کن و از آن بیاشام تا از هر درد و الم بیاسایی).

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۲۳
سوره ص
حزب ۹۱

٤٣ وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ

و اهل او [که در ابتدای ابتلای او هلاک شدند] را و مثل آنها [یعنی کسانی که قبل از ابتلای او هلاک شدند] را با آنها به عنوان رحمت از خود [بدون استحقاقی از او] به او بخشیدیم و [از جهت تذکیر] یادآوری برای خردمندان است [تا بر یأس از ما نباشند و حین سلب نعمت از آنها امیدوار رحمت ما باشند]

- ترجمه سلطانی

و اهل او را و مثل آنها را با آنها به عنوان رحمت از خود به او بخشیدیم و یادآوری برای خردمندان است

- ترجمه راستین

و ما اهل و فرزندانی که از او مردند و به قدر آنها هم علاوه به او عطا کردیم تا در حق او لطف و رحمتی کنیم و تا صاحبان عقل (نتیجه صبر در بلا را) متذکر شوند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٤ وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلَا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِّعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ

و گیاه‌‌های پیچیده به هم (دسته‌‌ای چوب) را به دستت بگیر و با آن [زوجه‌‌ات را] بزن و سوگندت را نشکن همانا ما او را شکیبا یافتیم [ایّوب] چه خوب بنده‌‌ای! همانا او اوّاب [یعنی بسیار بازگردنده کثیر الرجوع به خداوند] بود

- ترجمه سلطانی

و گیاه‌های پیچیده به هم (دسته‌ای چوب) را به دستت بگیر و با آن بزن و سوگندت را نشکن همانا ما او را شکیبا یافتیم چه خوب بنده‌ای! همانا او اوّاب (بسیار بازگردنده) بود

- ترجمه راستین

و (ایوب را گفتیم) دسته‌ای از چوبهای باریک (خرما) به دست گیر و (بر تن زن خود که بر زدنش قسم یاد کردی) بزن و عهد و قسمت را نشکن (و زن را هم بی گناه نیازار) ما ایوب را بنده صابری یافتیم، نیکو بنده‌ای بود که دایم رجوع و توجهش به درگاه ما بود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٥ وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُولِي الْأَيْدِي وَالْـأَبْصَارِ

و بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب دولتمند و بینا را به یاد آور [یا یادآوری کن یعنی که آن دو در دنیا دو صاحب نعمت و در امر آخرت دو صاحب بصیرت بودند، تا آنکه تو و نه امّت تو حین نعمت امر آخرت را فراموش نکنید و دنیایتان را مقدّمه برای آخرت خود قرار دهید همانطور که اینان انجام دادند]

- ترجمه سلطانی

و بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب دولتمند و بینا را به یاد آور (یادآوری کن)

- ترجمه راستین

و باز یاد کن از بندگان خاص ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب که همه (در انجام رسالت) صاحب اقتدار و بصیرت بودند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٦ إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ

همانا ما آنها را [به سبب نعمت دادن] با [عبادت کردن] خالص [یعنی تذکر دائمی آنها برای دار آخرت بر خود] خالص کردیم برای یادآوری سرای [آخرت]

- ترجمه سلطانی

همانا ما آنها را با (عبادت) خالص کردن (بر خود) خالص کردیم برای یادآوری سرای (آخرت)

- ترجمه راستین

ما آنان را خالص و پاکدل برای تذکر سرای آخرت گردانیدیم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٧ وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَـمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الْأَخْيَارِ

و همانا آنها نزد ما البتّه از برگزیدگان نیکان هستند

- ترجمه سلطانی

و همانا آنها نزد ما البتّه از برگزیدگان نیکان هستند

- ترجمه راستین

و آنها نزد ما از برگزیدگان و خوبان عالم بودند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٨ وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ وَكُلٌّ مِّنَ الْأَخْيَارِ

و یاد کن اسماعیل [بن ابراهیم] و یسع و ذو‌‌الکفل را و همه از نیکان را

- ترجمه سلطانی

و یاد کن اسماعیل (بن ابراهیم) و یسع و ذو‌الکفل را و همه از نیکان را

- ترجمه راستین

و باز یاد کن از اسماعیل و یسع و ذو الکفل که همه از نیکوان جهان بودند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٩ هَذَا ذِكْرٌ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ

این [مذکور از انبیاء و احوال آنان] به عنوان ذکر [یادآوری و عبرت است برای کسی که آخرت را خواسته] است و همانا البتّه حُسن عاقبت برای پرهیزگاران است [چه نبیّ باشند یا نباشد]

- ترجمه سلطانی

این به عنوان ذکر (یادآوری) است و همانا البتّه حُسن عاقبت برای پرهیزگاران است

- ترجمه راستین

این آیات پند و یاد آوری (نیکان) است، و البته در جهان جاودانی برای اهل تقوا بسیار نیکو منزلگاهی است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٠ جَنَّاتِ عَدْنٍ مُّفَتَّحَةً لَّهُمُ الْأَبْوَابُ

جنّت‌‌های عدن [در حالی که] درب‌‌ها بر آنها گشوده شده

- ترجمه سلطانی

جنّت‌های عدن (در حالی که) درب‌ها بر آنها گشوده شده

- ترجمه راستین

باغهای بهشت ابد که درهایش به روی آنان باز است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥١ مُتَّكِئِينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَشَرَابٍ

در آنجا تکیه کننده‌‌اند که در آنجا [دوستانشان را] به میوه‌‌های زیاد و شراب دعوت می‌‌کنند

- ترجمه سلطانی

در آنجا تکیه کننده‌اند که در آنجا به میوه‌های زیاد و شراب دعوت می‌کنند

- ترجمه راستین

در آنجا بر تختها تکیه زنند و میوه‌های بسیار خوش و شراب می‌طلبند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٢ وَعِندَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ أَتْرَابٌ

و نزد آنها چشم‌‌پاکان [مؤنّث از غیر ازواجشان] همسن

- ترجمه سلطانی

و نزد آنها چشم‌پاکان (مؤنّث) همسن

- ترجمه راستین

و در خدمت آنها حوران جوان شوهر دوست با عفّتند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٣ هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوْمِ الْحِسَابِ

[ما یا ملائکهٔ ما به آنان می‌‌گوییم:] این است آنچه که برای روز حساب وعده داده می‌‌شدید

- ترجمه سلطانی

این است آنچه که برای روز حساب وعده داده می‌شدید

- ترجمه راستین

این (نعمت ابد) همان است که در روز حساب به آنها وعده‌تان می‌دادند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٤ إِنَّ هَذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُ مِن نَّفَادٍ

همانا این البتّه روزی ما است که فنائی (انقطاعی) ندارد

- ترجمه سلطانی

همانا این البتّه روزی ما است که فنائی ندارد

- ترجمه راستین

این است همان رزق بی انتهای ابدی ما.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٥ هَذَا وَإِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ

این و همانا برای طغیانگران البتّه بدترین عاقبت

- ترجمه سلطانی

این و همانا برای طغیانگران البتّه بدترین عاقبت

- ترجمه راستین

حقیقت حال خوبان این است، و اهل کفر و طغیان را بدترین منزلگاه است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٦ جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ

جهنّم است که به آن می‌‌رسند و چه بد جایگاهی است

- ترجمه سلطانی

جهنّم است که به آن می‌رسند و چه بد جایگاهی است

- ترجمه راستین

آنان به دوزخ در آیند که بسیار بد آرامگاهی است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٧ هَذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَغَسَّاقٌ

این نوشیدنی داغ و خونآبه است که باید آن را بچشند

- ترجمه سلطانی

این نوشیدنی داغ و خونآبه است که باید آن را بچشند

- ترجمه راستین

این است (از قهر حق عذابشان) و آنجا آب گرم عفن حمیم و غسّاق‌[حمیم: آب جوشان. غسّاق: زرداب چرکین گند آلود. (م) ] را هم باید بچشند و بنوشند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٨ وَآخَرُ مِن شَكْلِهِ أَزْوَاجٌ

و [چیزهای] دیگری [از عذاب] همشکل اصناف آن

- ترجمه سلطانی

و (چیزهای) دیگری همشکل اصناف آن

- ترجمه راستین

و از این عذابهای گوناگون دیگر.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٩ هَذَا فَوْجٌ مُّقْتَحِمٌ مَّعَكُمْ لَا مَرْحَبًا بِهِمْ إِنَّهُمْ صَالُو النَّارِ

این گروهی که با شما وارد شونده‌‌اند در سختی هستند خوشامدی به آنها نیست همانا آنها سوختگان آتشند

- ترجمه سلطانی

این گروهی که با شما وارد شونده‌اند در سختی هستند خوشامدی به آنها نیست همانا آنها سوختگان آتشند

- ترجمه راستین

این گروهی هستند که با شما (رؤسای کفر و ضلالت) به دوزخ در آمدند (در این حال رؤسا گویند) بدا بر حال اینان که در عذاب آتش فروزان شدند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٠ قَالُوا بَلْ أَنتُمْ لَا مَرْحَبًا بِكُمْ أَنتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا فَبِئْسَ الْقَرَارُ

[اتباع به متبوعین (رؤسا) یا بنو عباس به بنی امیّه] می‌‌گویند خوش‌‌آمدی به شما نیست بلکه شما آن را برای ما پیش آوردید و [جهنّم] چه بد منزلگاهی است

- ترجمه سلطانی

(اتباع به متبوعین) می‌گویند خوش‌آمدی به شما نیست بلکه شما آن را برای ما پیش آوردید و چه بد منزلگاهی است

- ترجمه راستین

اهل دوزخ در جواب (رؤسایشان) گویند: بلکه بدا بر احوال خود شما، زیرا شما آن را برای ما پیش فرستادید (و سبب شدید) ، که بسیار آرامگاه بدی است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦١ قَالُوا رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَذَا فَزِدْهُ عَذَابًا ضِعْفًا فِي النَّارِ

می‌‌گویند [ای] پروردگار ما کسی که این عذاب را برای ما پیش آورده، پس عذابش را در آتش [برای تأسیس ظلم کردن آنها به آل محّمد (ص) و اتّباع ما از آنها در آن] مضاعف کن

- ترجمه سلطانی

می‌گویند (ای) پروردگار ما کسی که این عذاب را برای ما پیش آورده، پس عذابش را در آتش مضاعف کن

- ترجمه راستین

باز تابعان به درگاه خدا عرض کنند: پروردگارا، آن کس که برای ما این عذاب را پیش فرستاد تو در آتش، عذابش را چندین برابر بیفزا.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۲۳
سوره ص
حزب ۹۲

٦٢ وَقَالُوا مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ الْأَشْرَارِ

و می‌‌گویند ما را چه شده که مردانی که آنها را از اشرار بشمار می‌‌آوردیم را نمی‌‌بینیم

- ترجمه سلطانی

و می‌گویند ما را چه شده که مردانی که آنها را از اشرار بشمار می‌آوردیم را نمی‌بینیم

- ترجمه راستین

و (اهل دوزخ با یکدیگر) گویند: چه شده که ما مردانی (مؤمن) را که از سفله و اشرار می‌شمردیم نمی‌بینیم؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٣ أَتَّخَذْنَاهُمْ سِخْرِيًّا أَمْ زَاغَتْ عَنْهُمُ الْأَبْصَارُ

آیا ما آنها را به مسخره گرفتیم یا چشمان [ما] از آنها زاغ (منحرف) شده

- ترجمه سلطانی

آیا ما آنها را به مسخره گرفتیم یا چشمان (ما) از آنها زاغ (منحرف) شده

- ترجمه راستین

آیا (چون) ما آنها را (در دنیا) مسخره و استهزاء می‌کردیم (اینک به دوزخ در نیامده‌اند) ؟یا (آنها اهل دوزخ هستند و) چشمان ما بر آنها نمی‌افتد؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٤ إِنَّ ذَلِكَ لَحَقٌّ تَخَاصُمُ أَهْلِ النَّارِ

همانا آن البتّه حقّ (واقع شده) است که اهل آتش تخاصم [با هم دشمنی] کنند

- ترجمه سلطانی

همانا آن البتّه حقّ است که اهل آتش تخاصم (به هم دشمنی) کنند

- ترجمه راستین

این منازعه اهل آتش دوزخ محقق و حتمی است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٥ قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ

[به مشرکین، یا به منافقین از امّتت] بگو: جز این نیست که من انذارکننده‌‌ام [شما را بر توحید یا بر ولایت علی (ع) مجبور نمی‌‌کنم] و جز خدای واحد چیره خدایی نیست [پس حکمی برای قهّار بودن او جز برای او نیست، و معبودی سوای او نیست، و از قِبَل خودم حکم به خلافت نمی‌‌کنم و برای کسی که او را شریک به او قرار دادید حکمی نیست]

- ترجمه سلطانی

بگو جز این نیست که من انذارکننده‌ام و جز خدای واحد چیره خدایی نیست

- ترجمه راستین

بگو که من رسولی منذر (و ناصح) بیش نیستم و جز خدای فرد قهّار (که بر همه عالم غالب و قاهر است) خدایی نیست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٦ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ

پروردگار آسمان‌‌ها و زمین و آنچه که بین آن دو است [و شرکاء شما در چیزی از آن ربوبیّت ندارند و احدی در خلق او با نصب خلیفه از قِبَل خودش حکمی ندارد] پیروزمند بسیار آمرزنده است

- ترجمه سلطانی

پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه که بین آن دو است پیروزمند بسیار آمرزنده است

- ترجمه راستین

آفریننده آسمانها و زمین و هر چه بین آنهاست، همان خدای مقتدر و بسیار آمرزنده.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٧ قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ

بگو او [یعنی توحید یا آنچه که از آن به شما خبر دادم از ولایت علی (ع) و امامت او] نَبَأ عظیم (خبر بزرگ) است [برای اینکه ولایت همان خبر است که خبری نیست مگر که همان خبر از او است و امر و نه نهی و نه رسالت و نه نبوّت و نه بشارت و نه انذار و نه وعد و نه وعیدی نیست مگر به او و برای او]

- ترجمه سلطانی

بگو او نَبَأ (خبر) بزرگ است

- ترجمه راستین

بگو آن (حکایت که از قیامت و اهل بهشت و دوزخ برای شما آوردم) خبر بزرگ عالم است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٨ أَنتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ

که شما از او روگردان هستید {و اعراض از او اعراض از لطیفهٔ انسانی و همان لطفیهٔ الهی و همان ربّ هر مربوب در مقام نازل او و همان اسم ربّ و همان عبودیّتی است که کُنه آن ربوبیّت است و همان ریسمان از خداوند است}

- ترجمه سلطانی

که شما از او روگردان هستید

- ترجمه راستین

(و دریغا که) شما از شنیدن آن خبر بزرگ اعراض می‌کنید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦٩ مَا كَانَ لِيَ مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الْأَعْلَى إِذْ يَخْتَصِمُونَ

[اگر دربارهٔ ملاء اعلی (بزرگان اعلی) از تو سؤال کردند] آنوقت که [دربارهٔ این نبأ عظیم (خبر بزرگ)] خصومت ورزیدند [به آنها بگو:] من علمی به ملاء اعلی ندارم {یا به آنها خبر بده بر اینکه ملاء اعلی کسانی هستند که التفات به زمین و اهل آن ندارند که برای سبب این علم دربارهٔ این نبأ به اختصام (دشمنی کردن، خصومت ورزی) خود با نفس تو خصومت ورزند و بگو: آنچه که از علم به ملاء اعلی برای من می‌‌باشد اندک است}

- ترجمه سلطانی

آنوقت که خصومت ورزیدند (بگو) من علم به ملاء اعلی ندارم

- ترجمه راستین

مرا بر فرشتگان عالم بالا که (در قضیّه خلق آدم یا غیر آن) خصومت و گفتگو داشتند علمی (پیش از وحی خدا) نبود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٠ إِن يُوحَى إِلَيَّ إِلَّا أَنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ

به من وحی نمی‌‌شود مگر جز این نیست که من فقط یک بیم دهندهٔ آشکار هستم

- ترجمه سلطانی

به من وحی نمی‌شود مگر جز این نیست که من فقط یک بیم دهندهٔ آشکار هستم

- ترجمه راستین

و به من وحی نمی‌رسد جز اینکه من با بیان روشن و آشکار (خلق را از عذاب خدا) بترسانم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧١ إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن طِينٍ

آنوقت که پروردگارت به ملائکه گفت همانا من خالق بشری از گل هستم

- ترجمه سلطانی

آنوقت که پروردگارت به ملائکه گفت همانا من خالق بشری از گل هستم

- ترجمه راستین

(یاد کن) هنگامی که خدایت به فرشتگان گفت که من بشری از گل خواهم آفرید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٢ فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ

پس وقتی که او را استوار می‌‌کنم و در آن از روح خود می‌‌دمم پس بر او سجده کننده واقع شوید

- ترجمه سلطانی

پس وقتی که او را استوار می‌کنم و در آن از روح خود می‌دمم پس بر او سجده کننده واقع شوید

- ترجمه راستین

پس آن گاه که او را به خلقت کامل بیاراستم و از روح خود در او بدمیدم بر او به سجده در افتید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٣ فَسَجَدَ الْمَلَائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ

پس ملائکه همگی آنها اجماعاً سجده کردند

- ترجمه سلطانی

پس ملائکه همگی آنها اجماعاً سجده کردند

- ترجمه راستین

پس تمام فرشتگان بدون استثنا سجده کردند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٤ إِلَّا إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ

مگر ابلیس که استکبار ورزید و از کافران بود

- ترجمه سلطانی

مگر ابلیس که استکبار ورزید و از کافران بود

- ترجمه راستین

مگر شیطان که غرور و تکبر ورزید و از زمره کافران گردید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٥ قَالَ يَاإِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِـمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْعَالِينَ

گفت ای ابلیس چه تو را منع کرد که بر آنچه که با دست خویش خلق کردم سجده نکنی استکبار ورزیدی یا از بلندمرتبگان بودی؟

- ترجمه سلطانی

گفت ای ابلیس چه تو را منع کرد که بر آنچه که با دست خویش خلق کردم سجده نکنی استکبار ورزیدی یا از بلندمرتبگان بودی؟

- ترجمه راستین

خدا به شیطان فرمود: ای ابلیس، تو را چه مانع شد که به موجودی (با قدر و شرافت) که من به دو دست (علم و قدرت) خود آفریدم سجده کنی؟آیا تکبر و نخوت کردی یا از فرشتگان بلند رتبه عالم قدس اعلا بودی (که نمی‌بایست سجده کنند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٦ قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ

گفت من بهتر از او هستم؛ مرا از آتش خلق کردی و او را از گل آفریدی

- ترجمه سلطانی

گفت من بهتر از او هستم؛ مرا از آتش خلق کردی و او را از گل آفریدی

- ترجمه راستین

شیطان گفت: من از او بهترم، که مرا از آتش (نورانی سرکش) و او را از گل (تیره پست) خلقت کرده‌ای.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٧ قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ

گفت پس از آن خارج شو پس همانا تو طرد شده هستی

- ترجمه سلطانی

گفت پس از آن خارج شو پس همانا تو طرد شده هستی

- ترجمه راستین

خدا فرمود (ای شیطان جاهل خودبین) اینک از این جایگاه بیرون رو که تو (غرور و تکبر کردی و) سخت رانده درگاه ما شدی.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٨ وَإِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِي إِلَى يَوْمِ الدِّينِ

و همانا لعنت (دوری) من تا روز دین (جزاء) بر تو است

- ترجمه سلطانی

و همانا لعنت (دوری) من تا روز دین (جزاء) بر تو است

- ترجمه راستین

و بر تو لعنت (و غضب) من تا روز جزا حتمی و محقّق است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧٩ قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ

گفت: پروردگارا پس تا روزی که برانگیخته شوند به من مهلت بده (می‌‌دهی)

- ترجمه سلطانی

گفت: پروردگارا پس تا روزی که برانگیخته شوند به من مهلت بده (می‌دهی)

- ترجمه راستین

شیطان عرض کرد: پروردگارا، پس مهلتم ده که تا روز قیامت زنده مانم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨٠ قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ

گفت پس همانا تو از مهلت داده شدگان هستی

- ترجمه سلطانی

گفت پس همانا تو از مهلت داده شدگان هستی

- ترجمه راستین

خدا فرمود: از مهلت یافتگانت قرار دادیم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨١ إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ

تا روز وقت معلوم

- ترجمه سلطانی

تا روز وقت معلوم

- ترجمه راستین

تا روز معیّن و وقت معلوم (که صلاح نظام عالم می‌دانیم).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨٢ قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ

[ابلیس] گفت: پس به عزّت تو البتّه همگی آنان را گمراه می‌‌کنم

- ترجمه سلطانی

(ابلیس) گفت: پس به عزّت تو البتّه همگی آنان را گمراه می‌کنم

- ترجمه راستین

شیطان گفت: به عزّت و جلال تو قسم که خلق را تمام گمراه خواهم کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨٣ إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ

مگر بندگان مخلَص تو از آنها را

- ترجمه سلطانی

مگر بندگان مخلَص تو از آنها را

- ترجمه راستین

مگر خاصان از بندگانت را که دل از غیر بریدند و برای تو خالص شدند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۲۳
سوره ص
حزب ۹۲

٨٤ قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ

گفت پس حقّ است و فقط حقّ را می‌‌گویم

- ترجمه سلطانی

گفت پس حقّ است و فقط حقّ را می‌گویم

- ترجمه راستین

خدا فرمود: به حق سوگند و کلام من حق و حقیقت است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨٥ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ

حتماً جهنّم را از تو و از همگی آنانی که از تو پیروی کردند پُر می‌‌سازم

- ترجمه سلطانی

حتماً جهنّم را از تو و از همگی آنانی که از تو پیروی کردند پُر می‌سازم

- ترجمه راستین

که جهنم را از (جنس) تو و پیروانت از آنان تمام پر خواهم کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨٦ قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ

[به کفّار مکّه بگو که: این ادّعای من اگر دروغ می‌‌بود پس خالی از این نمی‌‌شد که طالب دنیا می‌‌باشم، و اگر طالب دنیا بودم به تلویح از من طلب مال از شما یا طلب اعتبار ظاهر می‌‌شد و تا الآن چیزی از آن از من ظاهر نشده، یا به آنها] بگو: برای آن از شما پاداشی درخواست نمی‌‌کنم [تا مرا به طمع در اموالتان متّهم کنید و از من اعراض نمایید] و من از به تکلّف افتادگان نیستم [و اگر من دروغگو می‌‌بودم حتماً لامحاله به عنوان متکلّف می‌‌بودم]

- ترجمه سلطانی

بگو برای آن از شما پاداشی درخواست نمی‌کنم و من از به تکلّف افتادگان نیستم

- ترجمه راستین

(ای رسول، به امت) بگو: من مزد رسالت از شما نمی‌خواهم و من (بی حجت و برهان الهی مقام وحی و رسالت را) بر خود نمی‌بندم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨٧ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَـمِينَ

که آن [به عبارتی علی (ع) یا تبلیغ ولایت او] جز به عنوان یادآوری برای جهانیان نیست

- ترجمه سلطانی

که آن جز به عنوان یادآوری برای جهانیان نیست

- ترجمه راستین

این قرآن نیست جز اندرز و پند برای اهل عالم.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨٨ وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ

و البتّه خبر او را بعد از مدّتی [بعد از مرگ یا در روز قیامت، یا در روز بدر، یا بعد از تمام شدن سلطنت من و استکمال آن] خواهی دانست [یعنی نبأ (خبر) تبلیغ من یا نبأ قرآن با نبأ علی (ع) و ولایت او را].

- ترجمه سلطانی

و البتّه حتماً خبر او را بعد از مدّتی خواهی دانست.

- ترجمه راستین

و شما منکران بر صدق و حقیقت این مقال پس از چندی (هنگام مرگ و انتقال به آخرت) به خوبی آگاه می‌شوید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای