سورهٔ شوری

آفرینندهٔ آسمان‌‌ها و زمین است برای شما از خود شما ازواجی و از چهارپایان زوج‌‌هایی قرار داد که شما را در آن [بستر نر و مادگی] زیاد می‌‌کند [یعنی شما را تکثیر می‌‌کند و شما را در قرار دادن ازواجى از خود شما و ازواجى از چهارپایان بثّ (پخش کردن، گستراندن) می‌‌کند] هیچ چیزی مثل او نیست و او شنوا و بینا است

خزانه‌‌های آسمان‌‌ها و زمین برای او هستند، روزی را برای کسی که بخواهد [بنابر قدر استعداد او] گشایش می‌‌دهد و تنگ می‌‌کند همانا او به هر چیزی دانا است [و مقدار استعداد هر یک و استحقاق او را می‌‌داند]

برای شما از دین آنچه را که با آن به نوح وصیّت کرد و آنچه را که به تو وحی کرده‌‌ایم و آنچه که ابراهیم و موسی و عیسی را به آن وصیّت کردیم را تشریع کرد [یعنی برای شما مَشْرَع (راه) و جادّه‌‌ای قرار داد] که: دین (طریق الی الله) را بر پا بدارید و از یکدیگر در آن (در دین) تفرّق (فرقه فرقه شدن، پراکندگی) نجویید [یعنی در اعمالی که لازمهٔ طریق است یا نفس طریق یا دربارهٔ علیّ (ع) و ولایت او به اینکه هر یک، عملی و طریقی را که مغایر با عمل دیگری و طریق او است اختیار کند، یا به اینکه هر کدام طُرُق عدیده و اعمال مختلفی داشته باشد، یا در عملش اهویهٔ عدیده و اغراض بسیار باشد]، آنچه که [از توحید و حصر عبادت در خداوند یا از ولایت] آنها را به آن دعوت می‌‌کنی بر مشرکین [به خداوند یا به ولایت] گران است خداوند کسی را که بخواهد بر می‌‌گزیند [یعنی با اجتباء (برگزیدن) ولایت می‌‌دهد، پس تو برای اِدْبار (پشت کردن، روگردان شدن) آنها از خداوند یا از علیّ (ع) اندوهناک مباش] و کسی که به سوی او انابه کند (بازگردد، رجوع کند) را به سوی خود هدایت می‌‌کند [یعنی می‌‌رساند یا راه می‌‌برد]

و از روی بغی (حسادت و دشمنی، سرکشی) در بین خود از یکدیگر متفرّق نشدند مگر بعد از آنکه علم [به صحّت دین پیامبرشان] نزد آنها آمد و اگر کلمه‌‌ای از پروردگارت [دربارهٔ مهلت دادن به آنها] تا مدّتی معیّن سابق نمی‌‌شد حتماً بین آنها [به اهلاک منکران و خلاص شدن مقرّان (اقرار کنندگان) از بین منکران (انکار کنندگان)] قضاء (حکم) شده بود و همانا کسانی که بعد از آنها [بعد از انبیاء (ع) و امّت‌‌های آنان] کتاب را به ارث بردند البتّه دربارهٔ آن در شکّی تردید افکن هستند

پس [تو نیز] به آن [یعنی به دین و اقامۀ آن، یا به علیّ (ع) و ولایت او] دعوت کن {زیرا اسلام یعنی شریعتِ (راه) هدایت به ولایت، و اگر ولایت نبود اسلام فایده‌‌ای نمی‌‌داشت} و همانطور که امر شده‌‌ای استقامت (اعتدال) بورز [و در دین تمکّن (پای نهادن و جای گرفتن) بدار] و از اهویهٔ آنها [در دین یا در ولایت امیر المؤمنین (ع)] تبعیّت مکن و بگو: به آنچه که خداوند از کتاب [در امّت‌‌های پیشین و در این زمان] نازل کرده ایمان آورده‌‌ام و امر شده‌‌ام تا بین شما عدالت کنم [و از عدالت بین شما اقامۀ مردی از شما به عنوان امام شما است برای رفع اختلاف بین شما بعد از وفات من و اقامۀ (راست کردن) عِوَج (کجی، انحراف) شما]، الله پروردگار ما و پروردگار شما است، اعمال ما برای ما و اعمال شما برای شما است [و آنچه که از امر و نهی که به شما می‌‌گویم نفع آن برای شما و ضرر آن بر شما است نفع و نه ضرر از آن بر من نیست تا آنکه مرا دربارهٔ آن متّهم کنید، برای ظهور حقّ و برهان آن و عدم حاجت به محاجّه] حجّتی (خصومتی، محاجّه‌‌ای) بین ما و شما نیست خداوند بین ما را جمع می‌‌کند و بازگشت (سرانجام) به او است

و کسانی که بعد از آنکه [استفتاح (طلب گشایش) آنها] مورد اجابت واقع شده دربارهٔ خداوند احتجاج (مجادله، اعتراض) می‌‌کنند [یعنی با خداوند دربارۀ علیّ (ع) بعد از مرگ یا دربارهٔ قیامت یا دربارهٔ عبادت خداوند و معصیت او بعد از مرگ یا در قیامت احتجاج می‌‌کنند، یا با خلفای خداوند و مؤمنین دربارهٔ حقّ خداوند یعنی در دین او، یا دربارهٔ حقّ بودن او و ثبوت او یا دربارهٔ عبادت او یا دربارهٔ اشراک به او یا دربارهٔ سلوک به سوی او یا دربارهٔ توحید او یا دربارهٔ مظاهر او یعنی در نبوّت آنها و خلافتشان خصوصاً دربارهٔ خلافت علی (ع)، یا در اعادت (باز گرداندن) او، و فی الجمله در جملهٔ صفات حقیقیّه یا اضافیّهٔ او و در جملهٔ افعال او و در مظاهر او احتجاج می‌‌کنند] حجّت آنها نزد پروردگارشان باطل است و بر آنها [برای ظالم بودن آنها در محاجّۀ خود] غضب هست و آنها عذاب شدیدی دارند

خداوند کسی است که کتاب را [یعنی کتاب نبوّت و رسالت یا کتاب ولایت و قرآن صورت همه است] و میزان را به حقّ نازل کرده و تو درک نمی‌‌کنی شاید که ساعت نزدیک باشد [پس بر عدم مؤاخذهٔ آنها اندوهناک مشو]

کسانی که به آن ایمان نمی‌‌آورند (اذعان نمی‌‌کنند) [آن را مسخره می‌‌کنند و] تعجیل آن را می‌‌طلبند و کسانی که ایمان آورده‌‌اند [یعنی به آن اذعان نمودند و کسانی که با بیعت عامّه اسلام آورده‌‌اند یا با بیعت خاصّه ایمان آورده‌‌اند برای علمشان به حساب بر جلیل و قلیل در آن] ترسان از آن هستند و می‌‌دانند که آن حقّ (ثابت) است، آگاه باشید همانا کسانی که دربارهٔ ساعت [یعنی ساعت ظهور قائم یا ساعت قیامت یا ساعت رجعت یا ساعت مرگ] تردید می‌‌کنند البتّه در گمراهی دوری هستند

خداوند به بندگانش لطیف (مهربان) است، به کسی که بخواهد [علم و فهم و ایمان را] روزی می‌‌دهد [و ساعت آنها را به تأخیر می‌‌اندازد تا شاید آنها توبه کنند و متذکّر شوند و اعتراف نمایند] و او قوی [است که بر آنچه که بخواهد قادر است] و غالب است [که مانعی او را از فعل او منع نمی‌‌کند، پس تأخیر در مؤاخذهٔ آنها برای عجز و نه برای مانعی به آن در برابر او نیست بلکه برای لطف او نسبت به آنها است]

کسی که [با سعی خویش] زراعت (کشت) آخرت را خواسته باشد برای او در کشت او می‌‌افزائیم [و به قدر سعی او به او می‌‌دهیم و آن را بنابر سعی او افزون می‌‌کنیم] و کسی که کشت دنیا را خواسته باشد از آن به او می‌‌دهیم [یعنی به قدر زرع او یا کمتر از آن] و او در آخرت نصیبی (سهمی) ندارد [برای اینکه او برای آخرت کشت نکرده است]