سورهٔ مائده
مائده، عقود، منقذه، احبار، اخیار
١١ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَن يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید نعمت خداوند [به اسلام] را بر خود به یاد آورید [از مدد ملائکه و لشکریانی که آنها را نمیبینید، یا از قوّت علیّ (ع) و شمشیرش] در آنوقتی که قومی همّت کردند که [در مکّه قبل از هجرت یا در بَدْر یا در اُحد یا در خندق] به شما دست یازند پس [به سبب اسلام شما یا بواسطهٔ علیّ (ع)] دستان آنها را از شما کوتاه کرد [و به یاد آورید شرف اسلام را تا آنکه با ترک قول محمّد (ص) دربارهٔ علیّ (ع) با او مخالفت نورزید، یا شأن علیّ (ع) را به یاد آورید و بعد از وفات محمّد (ص) با او مخالفت نکنید] و [در نسیان نعمت و مخالفت با علیّ (ع)] از خداوند بهراسید [و از غیر او نترسید] و مؤمنان پس باید تنها بر خداوند توکّل کنند [و بر غیر او اعتماد نکنند و جز از او نترسند]
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید نعمت خداوند را بر خود به یاد آورید در آنوقتی که قومی همّت کردند که به شما دست یازند پس دستان آنها را از شما کوتاه کرد و از خداوند بهراسید و مؤمنان پس باید تنها بر خداوند توکّل کنند
- ترجمه راستینای اهل ایمان، یاد آرید نعمت خدا را بر خود آن گاه که گروهی همّت گماشتند که بر شما دست یازند و خدا دست (ستم) آنها را از شما کوتاه نمود. و از خدا بترسید، و باید اهل ایمان تنها بر خدا توکل کنند.
- ترجمه الهی قمشهای١٢ وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ فَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ مِنكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ
و همانا خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت و دوازده نقیب (مِهتر) از آنها را مبعوث کردیم [که به آنها امر کنند و ایشان را نهی نمایند] و خداوند فرمود که من با شما هستم [و آنچه را که انجام میدهید از شما مشاهده میکنم] که اگر [با اتّصال آن به نقباء (مِهتران) (ع)] نماز بپا دارید و [از هر چیزی حتّی از میل قوایتان به مخالفت با نقباء (ع)] زکات دهید و به رسولانم [که نقباء (ع) از آنها هستند] ایمان آورید و آنان را یاوری کنید و به خداوند با قرض دادنی نیکو [از اصل مال با انفاق آن در راه خدا، و اصل قوا با ضعیف کردن آن با عبادات و ریاضات] قرض بدهید {زکات همان فضول مالی است که آن حقّ غیر است و قرض از اصل مال است} البتّه حتماً بدیهای شما را از شما بپوشانم و البتّه حتماً شما را [به سبب نمازتان و ایمانتان و یاوریتان] در جنّتهایی داخل میکنم که از تحت آنها نهرها جاری میشود و هر کس از شما که بعد از آن [میثاق بر نقباء (ع) و وعده کردن بر آن] کفر بورزد پس از راه سواء (راست، درست) گمراه شده است [پس ای امّت محمّد (ص) به یاد آورید و به میثاقتان بر علی (ع) وفاء کنید و بعد از میثاق کفر نورزید]
- ترجمه سلطانیو همانا خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت و دوازده مِهتر از آنها را مبعوث کردیم و خداوند فرمود که من با شما هستم که اگر نماز بپا دارید و زکات دهید و به پیامبرانم ایمان آورید و آنان را یاری کنید و به خداوند با قرض دادنی نیکو قرض بدهید البتّه حتماً بدیهای شما را از شما بپوشانم و البتّه حتماً شما را در جنّتهایی داخل میکنم که از تحت آنها نهرها جاری میشود و هر کس از شما که بعد از آن کفر بورزد پس از راه سواء (میان دو طرف چیزی، راست، درست) گمراه شده است
- ترجمه راستینو همانا خدا از بنی اسرائیل عهد گرفت و از میان آنها دوازده نفر بزرگ برانگیختیم (که پیشوای هر سبطی باشند) و خدا بنی اسرائیل را گفت که من با شمایم هر گاه نماز به پا دارید و زکات بدهید و به فرستادگان من ایمان آورید و آنها را اعزاز و یاری کنید و خدا را قرض نیکو دهید، در این صورت گناهان شما بیامرزم و شما را در بهشتی داخل گردانم که زیر درختانش نهرها جاری است. پس هر کس از شما پس از عهد خدا کافر شد سخت از راه راست دور افتاده است.
- ترجمه الهی قمشهای١٣ فَبِمَا نَقْضِهِم مِّيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَنَسُوا حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا بِهِ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَى خَائِنَةٍ مِّنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
پس به (سبب) آنچه که آنها پیمانشان را نقض کردند آنها را لعنت کردیم [پس میثاقتان را به یاد آورید و آن را نقض نکنید] و قلوب آنها را سخت قرار دادیم [که با مواعظ (پندها) متأثر نمیشوند] کلام را از مواضع (جایگاهها) آن تحریف میکنند {چنانکه بزودی ای امّت محمّد (ص) بعداً آن را با تأویلات فضیحه برای تمویه (فریب) کسی که عقل ندارد تحریف خواهید کرد} و بهرهای (نصیبی) که از آنچه به آن یادآوری شده بودند [از میثاق و وعدۀ بر آن] را فراموش کردند و همواره بر خیانت (پیمان شکنی) از آنها [بواسطهٔ نقض میثاق که آن اصل خیانات است] مطّلع میشوی مگر اندکی از آنها پس از آنها عفو کن و درگذر {عفو ترک انتقام، و صفح ترک یادآوری مَساوی (بدیها) و اخراج از قلب است} [و به آنها احسان کن] همانا خداوند نیکوکاران را دوست میدارد
- ترجمه سلطانیپس به (سبب) آنچه که آنها پیمانشان را نقض کردند آنها را لعنت کردیم و قلوب آنها را سخت قرار دادیم کلام را از مواضع (جایگاهها) آن تحریف میکنند و بهرهای (نصیبی) از آنچه که به آن یادآوری شده بودند را فراموش کردند و همواره بر خیانت (پیمان شکنی) از آنها مطّلع میشوی مگر اندکی از آنها پس از آنها عفو کن و درگذر، همانا خداوند نیکوکاران را دوست میدارد
- ترجمه راستینپس چون پیمان شکستند، آنان را لعنت کردیم و دلهایشان سخت گردانیدیم (که موعظه در آن اثر نکرد) ، کلمات خدا را از جای خود تغییر میدهند و از آن کلمات که به آنها پند داده شد نصیب بزرگی را از دست دادند. و دائم بر خیانتکاری آن قوم مطلع میشوی جز قلیلی از ایشان (که با ایمان و نکوکارند) ، پس تو از آنها درگذر و (کار بدشان را) عفو کن، که خدا نیکوکاران را دوست میدارد.
- ترجمه الهی قمشهای١٤ وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِّمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ
و از کسانی که گفتند ما نصرانی هستیم [یعنی منتحل به نصرانیّت هستند، نه اینکه با بیعت با اوصیاء عیسی (ع) نصرانی شدهاند، تنصّر (نصرانی شدن) جز این نیست که با بیعت با اوصیاء عیسی (ع) حاصل میشود] از آنها میثاقشان را گرفتیم پس [مانند یهود] بهرهای (نصیبی) از آنچه که به آن تذکّر داده شده بودند را فراموش کردند [پس نسیان (فراموش کردن) سبب اختلافشان گشت] و بین آنها دشمنی [به افعال] و کینهتوزی [به قلوب] انداختیم [و آن خواری آنها در دنیا بود] تا روز قیامت و خداوند [در آخرت] به آنها آنچه را که [صُنع] میکردند خبر خواهد داد {پس ای امّت محمّد (ص) حذر کنید از اینکه در نسیان میثاق بر علی (ع) مثل آنها باشید که بین شما عداوت و بغضاء در دنیا واقع خواهد شد و خداوند شما را در آخرت بر آن مؤاخذه خواهد کرد}
- ترجمه سلطانیو از کسانی که گفتند ما نصرانی هستیم از آنها میثاقشان را گرفتیم پس بهرهای (نصیبی) از آنچه که به آن تذکّر داده شده بودند را فراموش کردند و بین آنها دشمنی و کینهتوزی انداختیم تا روز قیامت و خداوند آنها را به آنچه که (صُنع) میکردند خبر خواهد داد
- ترجمه راستینو از آنان که گفتند: ما به کیش عیسی هستیم عهد گرفتیم (که پیرو کتاب و رسول خدا باشند) آنان نیز از آنچه (در انجیل) پند داده شدند نصیب بزرگی را از دست دادند، ما هم (به کیفر عملشان) آتش جنگ و دشمنی را تا قیامت میان آنها افروختیم، و به زودی خدا آنها را بر (عاقبت بدِ) آنچه میکنند آگاه خواهد ساخت.
- ترجمه الهی قمشهای١٥ يَاأَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُّبِينٌ
ای اهل کتاب همانا رسول ما نزد شما آمده که بسیاری از آنچه از کتاب [نبوّت به صورت تورات و انجیل] را که مخفی میکردید برای شما بیان کند {تعریض به امّت محمّد (ص) و اخفاء (پنهان کردن) آنها بسیاری از کتاب را بعد از او، و به تبیین (بیان کردن) علیّ (ع) برای آنها به آنچه که مخفى میکردند است} و از بسیاری عفو میکند (از آن اعراض میکند و آن را ظاهر نمیکند) به راستی که نور و کتاب مبین (آشکار کننده) از سوی خداوند نزد شما آمده است
- ترجمه سلطانیای اهل کتاب همانا رسول ما نزد شما آمده که بسیاری از آنچه از کتاب را که مخفی میکردید برای شما بیان کند و از بسیاری عفو میکند به راستی که نور و کتاب مبین (آشکار کننده) از سوی خداوند نزد شما آمده است
- ترجمه راستینای اهل کتاب، تحقیقاً رسول ما به سوی شما آمده که حقایق و احکام بسیاری از آنچه از کتاب آسمانی را پنهان میدارید برای شما بیان میکند و از سرِ بسیاری (از خطاهای شما) درمیگذرد. همانا از جانب خدا برای (هدایت) شما نوری (عظیم) و کتابی آشکار آمد.
- ترجمه الهی قمشهای١٦ يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَيُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَيَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
خداوند با آن کسی را که از رضوان (رضایت) او [همان ولایت علیّ (ع) و بیعت بر او است] تبعیّت کند به راههای سلام (سلامت) هدایت میکند و آنها را به اِذن خود از تاریکیها[ی متراکمه (فشرده) در مرتبهٔ نفس] به سوی [عالم] نور [و آن فراخی عالم روح است] خارج میکند و آنها را به صراطی مستقیم [و آن مراتب نورانیّت علیّ (ع) است که معرفت آن معرفت خدای تعالی است] هدایت میکند
- ترجمه سلطانیخداوند با آن کسی را که از رضوان (رضایت) او تبعیّت کند به راههای سلام هدایت میکند و آنها را به اِذن خود از تاریکیها به سوی نور خارج میکند و آنها را به صراطی مستقیم هدایت میکند
- ترجمه راستینخدا بدان کتاب هر کس را که از پی خشنودی او رود به راههای سلامت هدایت کند و آنان را از تاریکیهای (جهل و گناه) بیرون آورد و به عالم نور داخل گرداند و به راه راست رهبری کند.
- ترجمه الهی قمشهای١٧ لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ قُلْ فَمَن يَمْلِكُ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا إِنْ أَرَادَ أَن يُهْلِكَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ وَمَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
همانا آنانی که گفتند: خداوند همان مسیح پسر مریم است کفر ورزیدهاند، [ای محمّد برای ردّ بر آنها] بگو: [اگر آنطور است که میگویید] اگر بخواهد که مسیح پسر مریم و مادرش و کسانی که در زمین هستند را جمیعاً هلاک میکند، پس کیست که چیزی را از خداوند مالک شود [یعنی بر چیزی از آنچه که خداوند آن را مالک است احدی به تغییر آن یا دفع آن قدرت ندارد]، و ملک آسمانها و زمین و آنچه که بین آن دو هست برای خداوند است هر چه را که بخواهد خلق میکند [پس تعجّب نکنند که عیسی (ع) را از مؤنّث بدون مذکّر خلق کرد] و خداوند بر هر چیزی بسیار توانا است [و بر خلق انسان بدون پدر و اهلاک جمیع کسانی که در زمین هستند قدرت دارد و خلق عیسی (ع) بدون پدر دلالت بر عموم قدرت او میکند نه بر خدا بودن عیسی (ع)]
- ترجمه سلطانیهمانا آنانی که گفتند: خداوند همان مسیح پسر مریم است کفر ورزیدهاند، بگو پس کیست که چیزی را از خداوند مالک شود اگر بخواهد که مسیح پسر مریم و مادرش و کسانی که در زمین هستند را جمیعاً هلاک میکند و ملک آسمانها و زمین و آنچه که بین آن دو هست برای خداوند است هر چه را که میخواهد خلق میکند و خداوند بر هر چیزی بسیار توانا است
- ترجمه راستینهمانا آنان که گفتند: «خدا همان مسیح بن مریم است»کافر شدند. بگو (ای پیغمبر): کدام قدرت میتواند در برابر خدا کمترین مانعی ایجاد کند اگر خدا بخواهد عیسی بن مریم و مادرش و هر که در روی زمین است همه را هلاک گرداند؟و مُلک آسمانها و زمین و هر چه بین آنهاست همه از آنِ خداست، هر چه را بخواهد خلق میکند و او بر (ایجاد و هلاک) همه چیز تواناست.
- ترجمه الهی قمشهای١٨ وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُم بَلْ أَنتُم بَشَرٌ مِّمَّنْ خَلَقَ يَغْفِرُ لِـمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ
و یهود و نصاری گفتند ما پسران خداوند و دوستان اوئیم، [به عنوان ردّ آنها] بگو پس چرا شما را به خاطر گناهانتان تعذیب میکند؟ بلکه شما بشری از جملهٔ کسانی که خلق کرد هستید، میآمرزد کسانی [از شما] را که میخواهد و عذاب میکند کسانی [از شما] را که میخواهد و مُلک (مملکت، پادشاهی) آسمانها و زمین و آنچه که بین آن دو هست برای خداوند است و برگشت (سرانجام) به او است [بیان برای مساوات آنها و غیر آنها در منتهی شدن به او است]
- ترجمه سلطانیو یهود و نصاری گفتند ما پسران خداوند و دوستان اوئیم، بگو پس چرا شما را به خاطر گناهانتان تعذیب میکند؟ بلکه شما بشری از جملهٔ کسانی که خلق کرد هستید، میآمرزد کسانی را که میخواهد و عذاب میکند کسانی را که میخواهد و مُلک (پادشاهی، مملکت) آسمانها و زمین و آنچه که بین آن دو هست برای خداوند است و برگشت (سرانجام) به او است
- ترجمه راستینیهود و نصاری گفتند: ما پسران خدا و دوستان اوییم. بگو (ای پیغمبر): اگر چنین است پس او چرا شما را به گناهانتان عذاب میکند؟بلکه شما هم بشری هستید از آنها که خدا خلق کرده، هر که را بخواهد میبخشد و هر که را بخواهد عذاب میکند، و فرمانروایی آسمانها و زمین و آنچه بین آنها است از آنِ خداست و بازگشت همه به سوی اوست.
- ترجمه الهی قمشهای١٩ يَاأَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِّنَ الرُّسُلِ أَن تَقُـولُوا مَا جَاءَنَا مِن بَشِيرٍ وَلَا نَذِيرٍ فَقَدْ جَاءَكُم بَشِيرٌ وَنَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
ای اهل کتاب هرآینه رسول ما نزد شما آمده با فترتی (فاصله زمانی) از رسولان [که آنچه را که به آن احتیاج دارید] برای شما بیان کند {مراد فتور (سست شدن) احکام رسولان (ع) است برای عدم ظهور آنها و اختفای اوصیای آنها نه انقطاع وحی و انقطاع حجّت، زیرا بین عیسی (ع) و محمّد (ص)، انبیاء (ع) و اوصیائی (ع) بودهاند، بیشتر آنها مغمور (گمنام) غیر ظاهر بودند و دین او در نهایت خفاء بوده است و اگرچه ملّتش ظاهر و غالب بوده است} که مبادا بگویید بشارت دهندهای و نه بیم دهندهای نزد ما نیامد، به تحقیق بشارت دهنده و بیم دهنده نزد شما آمده و خداوند بر هر چیزی بسیار توانا است [بر ارسال رسول حین فترت یا بر به نطق درآوردن جوارح شما قدرت دارد که مبادا آمدن رسول و تبلیغ او را انکار کنید، یا قدرت دارد بر عذاب شما که رسول او را انکار میکنید و به او اقرار نمیکنید]
- ترجمه سلطانیای اهل کتاب هرآینه رسول ما نزد شما آمده که بنابر فترتی (فاصله زمانی) از رسولان برای شما بیان کند که مبادا بگویید بشارت دهندهای و نه بیم دهندهای نزد ما نیامد، به تحقیق بشارت دهنده و بیم دهنده نزد شما آمده و خداوند بر هر چیزی بسیار توانا است
- ترجمه راستینای اهل کتاب، تحقیقاً رسول ما به سوی شما آمد که برای شما (حقایق دین را) بیان میکند در روزگاری که پیغمبری نبود، تا نگویید: رسولی که بشارت و بیم (به ثواب و عقاب) دهد بر ما نیامد. پس آن رسول بشارت ده و بیمآور به سوی شما آمد؛ و خدا بر هر چیز تواناست.
- ترجمه الهی قمشهای٢٠ وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَاقَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَـمِينَ
و [عذر نیاورید و به یاد آورید] آنوقتی که موسی به قومش گفت ای قوم من، به یاد بیاورید نعمت خداوند را بر شما آنوقتی که پیامبرانی در میان شما قرار داد و برای شما پادشاهانی قرار داد و آنچه را که به احدی از عالمیان نداد [از فلق بحر (شکافتن دریا) و تظلیل غمام (سایه انداختن ابر) و انزال منّ و سلوی و غیر آن] به شما داد
- ترجمه سلطانیو آنوقتی که موسی به قومش گفت ای قوم من، به یاد بیاورید نعمت خداوند را بر شما آنوقتی که پیامبرانی در میان شما قرار داد و برای شما پادشاهانی قرار داد و آنچه را که به احدی از عالمیان نداد به شما داد
- ترجمه راستینو (یاد کن) هنگامی که موسی به قوم خود گفت: ای قوم، نعمت خدا را به خاطر آرید آن گاه که در میان شما پیغمبران فرستاد و شما را پادشاهی داد و به شما آنچه را که به هیچ یک از اهل عالم نداد عطا کرد.
- ترجمه الهی قمشهای