سورهٔ مائده

محل نزول:   مدینه
تعداد کل آیات: ۱۲۰
نام‌های سوره:
مائده، عقود، منقذه، احبار، اخیار
تفسیر

٣١ فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ قَالَ يَاوَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ

پس خداوند کلاغی را که در زمین جستجو می‌‌کرد فرستاد تا به او نشان دهد که چگونه قبیح (جسد) برادرش را پنهان کند، گفت ای وای بر من آیا عاجزم که مثل این کلاغ باشم که قبیح (جسد) برادرم را دفن کنم آنگاه از پشیمانان شد

- ترجمه سلطانی

پس خداوند کلاغی را که در زمین جستجو می‌کرد فرستاد تا به او نشان دهد که چگونه قبیح (جسد) برادرش را پنهان کند، گفت ای وای بر من آیا عاجزم که مثل این کلاغ باشم که قبیح (جسد) برادرم را دفن کنم آنگاه از پشیمانان شد

- ترجمه راستین

آن گاه خدا کلاغی را برانگیخت که زمین را به چنگال حفر نماید تا به او بنماید چگونه بدن مرده برادر را زیر خاک پنهان کند. (قابیل) گفت: وای (بر من) آیا من از آن عاجزترم که مانند این کلاغ باشم تا جسد برادر را زیر خاک پنهان کنم؟ پس (برادر را به خاک سپرد و) از این کار سخت پشیمان گردید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۶
سوره مائده
حزب ۲۳

٣٢ مِنْ أَجْلِ ذَلِكَ كَتَبْنَا عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ

به خاطر آن بر بنی اسرائیل (بنی یعقوب) مقرّر کردیم که کسی که نفسی را بکشد به غیر [قصاص] نفسی یا [به غیر] فسادی [از مقتول] در زمین [به قطع طریق و تاراج مال و ترساندن بر مسلمین به اینکه شمشیر آشکار کند یا آن را در شب حمل کند مگر اینکه از اهل ریبه (شرّ و فساد) نباشد] پس مانند این است که همهٔ مردم را کشته است {زیرا تا قابیل وجودش هابیل وجودش را نکشد و انسانیّت را قطع نکند و مردمان وجودش را فناء نکند راضی به قتل نفس نمی‌‌شود} و کسی که آن را زنده کند پس مانند این است که مردم را جمیعاً زنده کرده است {زیرا احیاء مردم نمی‌‌باشد مگر وقتی که قابیل وجودش در وجودش مبدّل می‌‌گردد و جمیع جنود او به حیات عقل احیاء گردند} و همانا فرستادگان ما با بیّنات (معجزات یا احکام قالبیّهٔ شریعت یا دلائل سمعی و عقلی دالّ بر این حکم) نزد آنها آمدند سپس بعد از آن (آمدن رسولان یا این حکم یا هر دو) بسیاری از آنها (بنی اسرائیل) در زمین البتّه اسراف کننده (متجاوز از حدود خداوند به خونریزی و حلال کردن محارم و غیر آنها) هستند

- ترجمه سلطانی

به خاطر آن بر بنی اسرائیل مقرّر کردیم که کسی که نفسی را بکشد به غیر (قصاص) نفسی یا (به غیر) فسادی در زمین پس مانند این است که همهٔ مردم را کشته است و کسی که آن را زنده کند پس مانند این است که مردم را جمیعاً زنده کرده است و همانا فرستادگان ما با بیّنات نزد آنها آمدند سپس بعد از آن بسیاری از آنها در زمین البتّه اسراف کننده هستند

- ترجمه راستین

بدین سبب بر بنی اسرائیل حکم نمودیم که هر کس نفسی را بدون حق و یا بی‌آنکه فساد و فتنه‌ای در زمین کرده، بکشد مثل آن باشد که همه مردم را کشته، و هر کس نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات دهد) مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده. و هر آینه رسولان ما به سوی آنان با معجزات روشن آمدند سپس بسیاری از مردم بعد از آمدن رسولان باز روی زمین بنای فساد و سرکشی را گذاشتند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٣ إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ

جز این نیست که جزای کسانی که [با جنگیدن با رسول او یا خلیفهٔ او یا مؤمنین یا با قطع طریق آنان یا قطع طریق کسی که رسول (ص) یا امام (ع) را می‌‌خواهد] با خداوند و رسول او می‌‌جنگند و در زمین به فساد می‌‌پردازند این است که کشته شوند یا مصلوب شوند یا دست‌‌هایشان و پاهایشان از جهت خِلاف بریده شود یا از آن سرزمین تبعید شوند آن خواری آنها در دنیا است و آنها در آخرت عذابی بزرگ دارند

- ترجمه سلطانی

جز این نیست که جزای کسانی که با خداوند و رسول او می‌جنگند و در زمین به فساد می‌پردازند این است که کشته شوند یا مصلوب شوند یا دست‌هایشان و پاهایشان از جهت خِلاف بریده شود یا از آن سرزمین تبعید شوند آن خواری آنها در دنیا است و آنها در آخرت عذابی بزرگ دارند

- ترجمه راستین

همانا کیفر آنان که با خدا و رسول به جنگ برخیزند و در زمین به فساد کوشند جز این نباشد که آن‌ها را به قتل رسانده، یا به دار کشند و یا دست و پایشان به خلاف یکدیگر بِبُرند و یا به نفی و تبعید از سرزمین (صالحان) دور کنند. این ذلت و خواری عذاب دنیوی آنهاست و اما در آخرت به عذابی بزرگ معذّب خواهند بود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٤ إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن قَبْلِ أَن تَقْدِرُوا عَلَيْهِمْ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

مگر کسانی که قبل از آنکه بر آنها دست یابید [با قبول دعوت ظاهره یا دعوت باطنه] توبه کنند و بدانید که خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است

- ترجمه سلطانی

مگر کسانی که قبل از آنکه بر آنها دست یابید توبه کنند و بدانید که خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است

- ترجمه راستین

مگر آنان که توبه کنند پیش از آنکه بر آنها دست یابید، پس بدانید که خداوند بخشنده و مهربان است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٥ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

ای کسانی که [با بیعت عامّه] ایمان آورده‌‌اید [از آنچه که موجب این عقوبت می‌‌شود] از خداوند بهراسید و به سوی او [آن] وسیله را طلب کنید [که این عقوبت را ساقط کند]، {و مراد امام است که به دعوت باطنهٔ ولویّه دعوت می‌‌کند که بعد از ایمان به رسول (ص) و توبه بر دست او قبول توبه می‌‌کند} و در راه او جهاد (کوشش) کنید به ترقّب اینکه شما رستگار شوید

- ترجمه سلطانی

ای کسانی که ایمان آورده‌اید از خداوند بهراسید و به سوی او (آن) وسیله را طلب کنید و در راه او جهاد (کوشش) کنید به ترقّب اینکه شما رستگار شوید

- ترجمه راستین

ای اهل ایمان، از خدا بترسید و به سوی او وسیله جویید و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٦ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ أَنَّ لَهُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لِيَفْتَدُوا بِهِ مِنْ عَذَابِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

همانا کسانی که [به این «وسیله»] کفر ورزیده‌‌اند اگر آنچه که در زمین دارند و مثل آن را با آن جمیعاً به عنوان فدیهٔ (عوض) آن از عذاب روز قیامت بدهند از آنها قبول نمی‌‌شود و آنها عذابی دردناک دارند [که خلاصی ندارد]

- ترجمه سلطانی

همانا کسانی که کفر ورزیده‌اند اگر آنچه که در زمین دارند و مثل آن را با آن جمیعاً به عنوان فدیهٔ (عوض) آن از عذاب روز قیامت بدهند از آنها قبول نمی‌شود و آنها عذابی دردناک دارند

- ترجمه راستین

آنان که کافر شدند اگر دو برابر آنچه در زمین است فدا آرند تا به آن خود را از عذاب قیامت رهانند هرگز از آنها قبول نشود و آنان را عذاب دردناک خواهد بود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۶
سوره مائده
حزب ۲۳

٣٧ يُرِيدُونَ أَن يَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنْهَا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ

می‌‌خواهند که از آتش خارج شوند و (حال آنکه) از آن خارج شونده نیستند {برای اینکه طریق خروج از آتش منحصر در توسّل به «وسیلۀ» مذکوره است و کسی که به او کفر ورزد پس طریقی به خروج ندارد} و آنها عذابی پایدار دارند

- ترجمه سلطانی

می‌خواهند که از آتش خارج شوند و (حال آنکه) از آن خارج شونده نیستند و آنها عذابی پایدار دارند

- ترجمه راستین

و آنها دائم آرزو کنند که از آتش دوزخ بیرون شوند و هرگز بِدَر نخواهند شد، که عذاب آنها دائم و پایدار است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٨ وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَيْدِيَهُمَا جَزَاءً بِمَا كَسَبَا نَكَالًا مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

و سارق (مرد دزد) و سارقه (زن دزد) پس به عنوان جزای آنچه که آن دو کسب کرده‌‌اند دستان آن دو را به عنوان نکال (عقوبت) از خداوند قطع کنید، و خداوند چیره و حکیم است

- ترجمه سلطانی

و سارق (مرد دزد) و سارقه (زن دزد) پس به عنوان جزای آنچه که آن دو کسب کرده‌اند دستان آن دو را به عنوان نکال (عقوبت) خداوند قطع کنید، و خداوند چیره و حکیم است

- ترجمه راستین

دست زن و مرد دزد را به کیفر اعمالشان ببُرید، این عقوبتی است که خدا مقرر کرده و خدا مقتدر و به مصالح خلق داناست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٩ فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

پس هر کس بعد از ظلمش [با توبۀ خاصّهٔ نبویّه یا ولویّه] توبه کند و اصلاح کند [مسروق را به صاحبش برگرداند پس مانند محارب حدّ برایش نیست] پس همانا خداوند بر او توبه (التفات) می‌‌کند همانا خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است

- ترجمه سلطانی

و هر کس بعد از ظلمش توبه کند و اصلاح کند پس همانا خداوند بر او توبه (التفات) می‌کند همانا خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است

- ترجمه راستین

پس هر که پس از ستمی که کرده توبه نمود و کار خود را اصلاح کرد از آن پس خدا او را خواهد بخشید، که خدا بخشنده و مهربان است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٠ أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَيَغْفِرُ لِـمَن يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

آیا ندانستی که مُلک (پادشاهی، مملکت) آسمان‌‌ها و زمین برای خداوند است کسی را که بخواهد عذاب می‌‌کند و کسی را که بخواهد می‌‌آمرزد و خداوند بر هر چیزی توانا است

- ترجمه سلطانی

آیا ندانستی که مُلک (پادشاهی، مملکت) آسمان‌ها و زمین برای خداوند است کسی را که بخواهد عذاب می‌کند و کسی را که بخواهد می‌آمرزد و خداوند بر هر چیزی توانا است

- ترجمه راستین

آیا ندانستی که ملک آسمان و زمین خدا راست؟هر که را خواهد عذاب کند و از هر که خواهد درگذرد، و خدا بر همه چیز تواناست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
(نمایش تمام آیات سوره)