سورهٔ مائده

و پنداشتند که امتحانی [یعنی عذاب و ابتلائی از سوی خداوند به سبب این تکذیب و قتل به جهت کوچک شمردن برای این ذنب (گناه) عظیم] نمی‌‌باشد و [از عبرت گرفتن از کسانی که درگذشته‌‌اند] کور شدند و [از استماع حکایات آنان و از استماع حقّ] کر شدند سپس خداوند [به سبب توبۀ آنها و قبول نصیحت انبیاء و اوصیای آنها] بر آنها توبه (التفات) کرد سپس بسیاری از آنها [بار دیگر] کور و کر شدند و خداوند بینا است به آنچه که عمل می‌‌کنند

همانا کسانی که گفتند که خداوند همان مسیح پسر مریم است [حیثی که به آلهت عیسی (ع) قائل شدند و آن را در او حصر کردند، یا به اتّحاد چنانکه آن زعم بعضی است یا به حلول چنانکه آن زعم بعضی است، یا به فناء از نفسش و بقاء بالله و ظهور خداوند در او چنانکه آن زعم دیگران است] کفر ورزیده‌‌اند {زیرا اتّحاد و حلول مستلزم اثنینیّت است و ملّت نصاری با این سخن بدون تحقیق و تعمّق تفوّه کرده‌‌اند و به سوی تجسّم متوهّم از ظاهر آن رفتند} و مسیح گفت ای بنی اسرائیل خدائی که پروردگار من و پروردگار شما است را بندگی کنید [یعنی اینکه من مثل شما مربوب (پرورده شده) هستم] همانا کسی که [چیزی را] به خداوند شریک آورد [هر آنچه که باشد باشد] پس خداوند جنّت را بر او حرام کرده است و جایگاه او آتش است و برای ستمکاران یاوری نیست {نصیر و ولیّ همان نبیّ (ص) و ولیّ (ع) و خلفای آن دو هستند، و ظلم عبارت از انصراف و اعراض از آن دو و از توحید است}

همانا کسانی که گفتند خداوند سوّمین سه است کفر ورزیده‌‌اند و (حال آنکه) خدائی جز خداوند یکتا [همان حقیقت غیبی ظاهره در کلّ مظاهر] نیست و اگر از آنچه که می‌‌گویند خاتمه ندهند [تا آنکه اتباع به تقلید از متبوعین به آلهۀ ثلاث قائل شوند و از حیثی که نمی‌‌دانند کفر ورزند] کسانی از آنها که کفر ورزیده‌‌اند [یعنی کسانی که گفته‌‌اند خداوند همان مسیح است و کسانی که گفته‌‌اند سوّمین از سه تا است] البتّه عذابی دردناک را لمس می‌‌کنند

آیا پس [بعد از آنکه دانستند که این کلمه، کفر و اغواء (فریب دادن) غیر است] به سوی خداوند توبه نمی‌‌کنند (بر نمی‌‌گردند) و از او آمرزش نمی‌‌طلبند و (حال آنکه) خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است

مسیح پسر مریم جز رسولی نیست [نه خدا و نه یکی از خدایان] که قبل از او نیز رسولانی آمده بودند و مادر بسیار راستگویش آن دو خوراک می‌‌خوردند [پس در پست‌‌ترین احوال شما و همان احتیاج به خوردن با شما مشترک می‌‌شوند]، {و آن کنایه از احتیاج به تخلّی است و کسی که محتاج باشد به اخسّ حالات مبتلی است که در بالاترین مقام، خداوند نمی‌‌گردد}، نظر کن که چگونه آیات را برای آنها بیان می‌‌کنیم [به حیثی که هر احدی آن را درک می‌‌کند و شکّ برای او باقی نمی‌‌ماند] سپس نظر کن که چگونه به من دروغ می‌‌بندند

بگو آیا غیر از خداوند آنچه که زیانی و نه نفعی را برای شما مالک نمی‌‌شود [یعنی مسیح (ع) را] عبادت می‌‌کنید و (حال آنکه) خداوند او شنوا است [شنیدن حاجات و برآوردن آنها منحصر در او است] و دانا است [و علم به مقدار حاجات و کیفیّت دفع مضارّ و جلب منافع ایضاً منحصر در او است]

بگو ای اهل کتاب در دینتان غلوّ ناحقّ نکنید [و آن گفتار و اعتقاد دربارهٔ پیامبران (ع) به عنوان زائد بر مرتبهٔ فهم شما یا به عنوان زائد بر مرتبهٔ آنها است] و پیروی نکنید از هوا‌‌های گروهی که قبلاً گمراه شده‌‌اند و بسیاری را گمراه کرده‌‌اند و از راه سواء (راست) [به دو طرف افراط و تفریط که اوّلی گمراهی از احکام نبوّت قالبیّه و دوّمی گمراهی از احکام ولایت قلبیّه است] گمراه شدند

کسانی از بنی اسرائیل که کفر ورزیدند بر زبان داود و عیسی پسر مریم لعن (دور) شده‌‌اند آن به (سبب) آنچه است که نافرمانی کردند و تعدّی می‌‌کردند [پس ای امّت محمّد (ص) شما نافرمانی نکنید و تعدّى نکنید و بشنوید]

همدیگر را از منکر نهی نمی‌‌کردند و آن را انجام می‌‌دادند [یعنی بعضی از آنها بعضی را نهى نمی‌‌کنند یا رعایت نمی‌‌کنند] البتّه چه بد است آنچه [از عدم نهى قولی و فعلی و قلبی بعضی از آنها بعضی دیگر را یا از عدم باز نداشتن آنها از شرّ] که انجام می‌‌دادند

بسیاری از آنها را می‌‌بینی که کسانی که کفر ورزیده‌‌اند را به دوستی می‌‌گیرند البتّه چه بد است آنچه را که خودشان برای خود پیش فرستاده‌‌اند [یعنی آنان را به دوستی گرفتند] که خداوند بر آنها خشم کرد و آنها [به سبب آن تولّى (دوستی گرفتن)] در عذاب مخلّدند