سورهٔ انعام
أنعام، حجت
١٤١ وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُوا مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ
و او کسی است که باغهایی را [مشتمل بر درختان میوه از انگور و غیر آن] ایستاده بر پایه (ساقه) و غیر ایستاده بر پایه [مانند مُو] و درخت خرما و کشتزار با خوراکیهای مختلف و زیتون و انار متشابه [در مذکورات] و غیر متشابه ایجاد کرد، [در حالی که قائل بر زبان انبیاء (ع) و اولیاء (ع) است:] از میوه آنها وقتی که ثمر (میوه) میدهند بخورید و حقّ [مفروض] او را در روز برداشت [در اوّلین وقت ممکن، یا حقّ مسنون از تصدّقات بر سائلین را] بدهید و اسراف نکنید همانا او اسرافکاران را دوست ندارد
- ترجمه سلطانیو او کسی است که باغهایی را ایستاده بر پایه و غیر ایستاده بر پایه و درخت خرما و کشتزار با خوراکیهای مختلف و زیتون و انار متشابه و غیر متشابه ایجاد کرد، از میوه آنها وقتی که ثمر (میوه) میدهند بخورید و حقّ او را در روز برداشت بدهید و اسراف نکنید همانا او اسرافکاران را دوست ندارد
- ترجمه راستینو او آن خدایی است که برای شما بستانها از درختان داربستی و درختان آزاد و درختان خرما و زراعتها که میوه و دانه‌های گوناگون آرند و زیتون و انار و میوه‌های مشابه و نامشابه آفرید. شما هم از آن میوه‌ها هرگاه برسد تناول کنید و حق آن را (زکات فقیران را) در روز درو و جمع‌آوری آن بدهید و اسراف نکنید، که خدا مسرفان را دوست نمی‌دارد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٢ وَمِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ
و از چهارپایان باربردار (بارکش) و حیوانات کرکی (کرک و پشم دهنده) [ایجاد کرد] از آنچه که خداوند روزی شما کرده بخورید و [با اسراف در آنچه که خداوند آن را برای شما مباح کرده و با تجاوز به تحریم آنچه که خداوند آن را حلال کرده و تحلیل (حلال کردن) آنچه که او از آنها حرام کرده است] از خطوات (گامهای) شیطان پیروی نکنید همانا او برای شما دشمنی واضح است
- ترجمه سلطانیو از چهارپایان باربردار (بارکش) و حیوانات کرکی (کرک و پشم دهنده) از آنچه که خداوند روزی شما کرده بخورید و از خطوات (گامهای) شیطان پیروی نکنید همانا او برای شما دشمنی واضح است
- ترجمه راستینو از بعضی چهارپایان استفاده باربری و سواری کنید. از آنچه روزی شما کرده بخورید و از پی اغوای شیطان نروید، که او شما را دشمنی آشکار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٣ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ مِّنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الْأُنثَيَيْنِ نَبِّئُونِي بِعِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
هشت زوج [را حلال کرد] از برّه یک جفت (اهلی و وحشی) و از بز یک جفت [به همینطور]، بگو: آیا [خداوند] آن دو نر [از دو جنس] یا آن دو ماده [از دو جنس] یا آنچه (جنین) که رحمهای آن دو ماده [از دو جنس] در بر گرفتهاند را حرام کرده است؟ اگر [در ادّعایتان به حرمت چیزی از آن] راستگو میباشید به من از روی علم [نه از روی ظنّ و هوی و از جهت خدیعه از نفس] خبر دهید
- ترجمه سلطانیهشت زوج (را حلال کرد) از برّه یک جفت (اهلی و وحشی) و از بز یک جفت (به همینطور)، بگو: آیا (خداوند) آن دو نر (از دو جنس) یا آن دو ماده (از دو جنس) یا آنچه که رحمهای آن دو ماده در بر گرفتهاند را حرام کرده است؟ اگر راستگو میباشید به من از روی علم خبر دهید
- ترجمه راستین(برای شما بندگان) هشت جفت، از جنس برّه دو صنف (نر و ماده) و از جنس بز دو صنف (آفرید و حلال کرد) . بگو: آیا از این دو جنس نر یا ماده یا بچه‌ای که در شکم ماده‌هاست کدام یک را خدا حرام کرده است؟شما به من مدرک قطعی ارائه دهید اگر راست می‌گویید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٤ وَمِنَ الْإِبِلِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الْأُنثَيَيْنِ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّاكُمُ اللَّهُ بِهَذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا لِّيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِـمِينَ
و از شتر، جفتی [یک و دو کوهانه] و از گاو، جفتی [اهلی و وحشی]، بگو: آیا [خداوند] آن دو نر یا آن دو ماده یا آنچه که رحمهای آن دو ماده در بر گرفتهاند را حرام کرده؟ آیا شما آنوقت که خداوند این را به شما توصیه کرد شاهد (حاضر) بودید؟ پس چه کسی ظالمتر از کسی است که بر خداوند دروغی افتراء بست تا مردم را بدون علم گمراه کند، همانا خداوند مردمان ظالم را هدایت نمیکند
- ترجمه سلطانیو از شتر، جفتی و از گاو، جفتی، بگو: آیا (خداوند) آن دو نر یا آن دو ماده یا آنچه که رحمهای آن دو ماده در بر گرفتهاند را حرام کرده؟ آیا شما آنوقت که خداوند این را به شما توصیه کرد شاهد بودید؟ پس چه کسی ظالمتر از کسی است که بر خداوند دروغی افتراء بست تا مردم را بدون علم گمراه کند، همانا خداوند مردمان ظالم را هدایت نمیکند
- ترجمه راستینو نیز از جنس شتر دو صنف (نر و ماده) و از جنس گاو دو صنف (آفرید و حلال نمود) . به آنها بگو: آیا از این دو جنس نر یا ماده یا بچه‌ای که در شکم ماده‌هاست کدام را حرام کرده است؟مگر شما حاضر بودید که خدا بر این حرمت به شما توصیه نموده؟کیست ستمکارتر از آن کس که به خدا دروغ بست تا به جهل خود مردم را گمراه کند؟! البته خدا ستمکاران را هدایت نخواهد کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٥ قُل لَّا أَجِدُ فِي مَا أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلَّا أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
[به آنها] بگو: در آنچه که [در این جفت‌‌ها] به من وحی شده حرام شدهای را بر خورندهای که آن را بخورد نمییابم مگر اینکه [طعام] به عنوان مردار یا خون ریخته شده یا گوشت خوک که آن پلید است یا از روی فسق (نافرمانی) برای غیر خداوند صدا بر آن بلند شده و کسی که مضطّر است [ناچار به خوردن چیزی از آن باشد]، نه به عنوان سرکشی [بر امام] و نه زیاده خواهی [از حدّ رخصت] پس قطعاً پروردگار تو بسیار آمرزنده و مهربان است [و او را مؤاخذه نمیکند و با رخصت دادن به او در خوردن برای حفظ نفس خود به او رحم می‌‌کند]
- ترجمه سلطانیبگو: در آنچه که به من وحی شده حرام شدهای را بر خورندهای که آن را بخورد نمییابم مگر اینکه به عنوان مردار یا خون ریخته شده یا گوشت خوک که آن پلید است یا از روی فسق (نافرمانی) برای غیر خداوند صدا بر آن بلند شده و کسی که مضطّر (ناچار) است باشد، نه به عنوان سرکشی و نه زیاده خواهی و قطعاً پروردگار تو بسیار آمرزنده و مهربان است
- ترجمه راستینبگو: در احکامی که به من وحی شده من چیزی را که برای خورندگان طعام حرام باشد نمییابم جز آنکه میته باشد یا خون ریخته (جهنده) یا گوشت خوک که پلید است و یا حیوانی که بدون ذکر نام خدا از روی فسق و نافرمانی ذبح کنند. و (در همین ها که حرام شده) هرگاه کسی به خوردن آنها مضطر گردید صرف کند، در صورتی که از روی ستم و از راه تعدی (از فرمان خدا) نباشد، همانا خدای تو بسیار بخشنده و مهربان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٦ وَعَلَى الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَا إِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا أَوِ الْحَوَايَا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِبَغْيِهِمْ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ
و بر کسانی که یهودی شدند هر [حیوان] ناخنداری [از دوّاب (ستور) و پرندگان] را حرام کردیم و از گاو و گوسفند، پیه آن دو را بر آنها حرام کردیم جز آنچه که پشت آن دو یا رودهها حمل کرده یا آنچه که با استخوانهای آنها مخلوط شده است، آن (تحریم) را به [خاطر] بغی (گردنکشی، سرکشی)شان به آنها جزاء دادیم و همانا ما البتّه [در اِخبار (خبر دادن)] راستگوییم
- ترجمه سلطانیو بر کسانی که یهودی شدند هر (حیوان) ناخنداری را حرام کردیم و از گاو و گوسفند، پیه آن دو را بر آنها حرام کردیم جز آنچه که پشت آن دو یا رودهها حمل کرده یا آنچه که با استخوانهای آنها مخلوط شده است، آن را به (خاطر) سرکشیشان به آنها جزاء دادیم و همانا ما البتّه راستگوییم
- ترجمه راستینو بر یهودان، هر حیوان ناخن دار و از جنس گاو و گوسفند نیز پیه آنها را حرام کردیم مگر آنچه در پشت آنهاست یا به بعض رودهها یا به استخوانها آمیخته است. آنها چون ستم کردند ما به آن حکم آنها را مجازات کردیم، و البته سخنان ما راست است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٧ فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ
و اگر تو را تکذیب کردند پس بگو: پروردگارتان دارای رحمتی گسترده است و سختگیری او از گروه مجرمان برگردانده نمیشود [یعنی مانعی از انجام آن ندارد]
- ترجمه سلطانیو اگر تو را تکذیب کردند پس بگو: پروردگارتان دارای رحمتی گسترده است و سختگیری او از گروه مجرمان برگردانده نمیشود
- ترجمه راستینپس اگر تو را تکذیب کنند بگو: خدای شما با آنکه دارای رحمت بی منتها است عذابش از بدکاران باز داشته نخواهد شد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٨ سَيَقُـولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِن شَيْءٍ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِندَكُم مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ
کسانی که شرک ورزیدند بزودی خواهند گفت: اگر خداوند میخواست ما و نه پدرانمان شرک نمیورزیدیم و چیزی را حرام نمیکردیم کسانی که قبل از آنها بودند [نیز] اینچنین [مثل تکذیب کردن اینان تو را] تکذیب کردند تا آنکه سختگیری ما را چشیدند، بگو: آیا علمی [یا برهانی بر دعویتان] نزد شما هست؟ پس آن را برای ما خارج (آشکار) سازید، شما جز از گمان پیروی نمیکنید و اینکه شما جز حدس نمیزنید [یعنی نسبت به مدّعایتان در خودتان علمی ندارید]
- ترجمه سلطانیکسانی که شرک ورزیدند بزودی خواهند گفت: اگر خداوند میخواست ما و نه پدرانمان شرک نمیورزیدیم و چیزی را حرام نمیکردیم کسانی که قبل از آنها بودند (نیز) اینچنین تکذیب کردند تا آنکه سختگیری ما را چشیدند، بگو: آیا علمی نزد شما هست؟ پس آن را برای ما خارج (آشکار) سازید، شما جز از گمان پیروی نمیکنید و اینکه شما جز حدس نمیزنید
- ترجمه راستینآنان که شرک آوردند خواهند گفت: اگر خدا میخواست ما و پدرانمان مشرک نمی‌شدیم و چیزی را حرام نمیکردیم. بدین گفتار، پیشینیان ایشان نیز تکذیب (رسل) کردند تا آنکه طعم عذاب ما را چشیدند. بگو: آیا شما بر این سخن مدرک قطعی دارید تا به ما ارائه دهید؟همانا شما پیروی جز از خیالات باطل نمیکنید و جز به گزافه و دروغ سخن نمی‌گویید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤٩ قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ
بگو: که حجّت رسا برای خداوند است [در آنچه که بگوید و هر آنچه که انجام دهد] و اگر میخواست حتماً همهٔ شما را هدایت میکرد [و در صدق این گفتار حجّت دارد و آن را بر من ظاهر ساخته]
- ترجمه سلطانیبگو: که حجّت رسا برای خداوند است و اگر میخواست حتماً همهٔ شما را هدایت میکرد
- ترجمه راستینبگو: برای خدا حجّت بالغه و رساست، اگر میخواست همه شما را هدایت میکرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٥٠ قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءَكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِن شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
[به آنها] بگو: [ای عاجزان از برهان و قاصران از علم] گواهانتان [یعنی رؤسایتان که از آنها تقلید می‌‌کنید] را بیاورید آنهایی که گواهی میدهند که خداوند اینها را حرام کرده است [تا جهل آنها و اتّباعشان از هوى برای شما ظاهر شود] پس اگر [به آن] شهادت دادند آنگاه با آنها شهادت مده و از هواهای کسانی که آیات ما را دروغ شمردهاند و کسانی که به آخرت ایمان نمیآورند و از آنهایی که [غیر او را] با پروردگارشان معادل میکنند تبعیّت مکن
- ترجمه سلطانیبگو: گواهانتان را بیاورید آنهایی که گواهی میدهند که خداوند اینها را حرام کرده است پس اگر شهادت دادند آنگاه با آنها شهادت مده و از هواهای کسانی که آیات ما را دروغ شمردهاند و کسانی که به آخرت ایمان نمیآورند و از آنهایی که (غیر او را) با پروردگارشان معادل میکنند تبعیّت مکن
- ترجمه راستینبگو: گواهان خود را بیاورید بر اینکه خدا این را و آن را حرام کرده. پس هرگاه گواهی دادند (چون دروغ می‌گویند) تو با آنها گواهی مده و پیروی مکن از هوای نفس آنها که آیات خدا را تکذیب کردند و به قیامت ایمان نمیآورند و برای خدای خود همتا قرار میدهند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای