سورهٔ انعام

محل نزول:   مکّه
تعداد کل آیات: ۱۶۵
نام‌های سوره:
أنعام، حجت
تفسیر

٣١ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَاحَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ

کسانی که ملاقات خداوند را [در مظاهر ولوی او] تکذیب کردند زیان کرده‌‌اند {زیرا لقای او تعالی اضافهٔ بین او و عبدش است و حقیقت اضافات او تعالی همان اضافهٔ اشراقیّهٔ او است که همان ولایت مطلقه و همان علی (ع) به علویّتش است} تا آنکه وقتی که ناگهانی آن ساعت [یعنی ساعت مرگ یا ساعت قیامت یا ظهور قائم (ع) یعنی ظهور امام هنگام حضور ساعت] نزد آنها می‌‌آید [و خداوند را با ظهور علی (ع) یا ظهور قائم (ع) ملاقات می‌‌کنند] می‌‌گویند: ای حسرت بر ما بر آنچه که دربارهٔ آن (ساعت و لقای پروردگار در هنگامهٔ آن) کوتاهی (قصور) کردیم و آنان [در آن هنگام است که] بارهایشان (سنگینی‌‌هایشان) را [که آنها را در دنیا کسب کرده‌‌اند] بر پشت خود حمل می‌‌کنند [برای اینکه در آنروز بارکشی بار دیگری را نمی‌‌کشد]

- ترجمه سلطانی

کسانی که ملاقات خداوند را تکذیب کردند زیان کرده‌اند تا آنکه وقتی که آن ساعت ناگهانی نزد آنها می‌آید می‌گویند: ای حسرت بر ما بر آنچه که دربارهٔ آن کوتاهی کردیم و آنان بارهایشان را بر پشت خود حمل می‌کنند

- ترجمه راستین

آنان که لقاء خدا را تکذیب کردند البته زیانکار شدند، تا آن گاه که ساعت قیامت ناگهان آنها را فرا رسد گویند: دریغا که در این باره کوتاهی کردیم!پس بار گناهان خویش را بر پشت گیرند. زنهار که بد بار گرانی به دوش می‌گیرند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٢ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ

آگاه باشید چه بد باری را [بر دوش] می‌‌کشند! و زندگانی دنیا جز بازی و سرگرمی نیست و البتّه خانهٔ آخرت برای کسانی که تقوا پیشه می‌‌کنند بهتر است آیا پس تعقّل نمی‌‌کنید؟ [که لایق حکیم نیست که اوّلی را غایت قرار دهد و لایق او است که دوّمی را غایت قرار دهد، پس آن را طلب کنید]

- ترجمه سلطانی

آگاه باشید چه بد باری را (بر دوش) می‌کشند! و زندگانی دنیا جز بازی و سرگرمی نیست و البتّه خانهٔ آخرت برای کسانی که تقوا پیشه می‌کنند بهتر است آیا پس تعقّل نمی‌کنید؟

- ترجمه راستین

و زندگی دنیا جز بازی و هوسرانی هیچ نیست و همانا سرای دیگر برای اهل تقوا نیکوتر است، آیا تعقل نمی‌کنید؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٣ قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُـولُونَ فَإِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّالِـمِينَ بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ

هرآینه می‌‌دانیم که آنچه که [در حقّ تو] می‌‌گویند [به اینکه او ساحر یا مجنون یا غیر آن است، یا در حقّ خلیفه‌‌ات به اینکه این امر را به او ردّ نمی‌‌کنند] البتّه تو را محزون می‌‌سازد پس همانا آنها تو را [از حیث اینکه تو بشری مثل آنان هستی و در میان آنها اقامت کرده‌‌ای و دربارهٔ تو جز خیر نگفته‌‌اند و تو در میان آنها معروف به صدق و امانت هستی تا آنکه به محمّد امین ملقّب شده‌‌ای] تکذیب نمی‌‌کنند و لکن ستمکاران [بر خودشان با تکذیب آخرت و لقای پروردگارشان] آیات خداوند را انکار می‌‌نمایند [یعنی بعد از اینکه تو رسول و آیت ما گشتی از این حیثیّت تو را تکذیب کردند و تکذیب از این حیثیّت به خداوند بر می‌‌گردد نه به تو، یا اینکه آنها تو را از حیثی که تو رسول خدا هستی تکذیب نمی‌‌کنند و لکن آنان علی (ع) را تکذیب می‌‌کنند و تکذیب تو دربارهٔ آنچه که در حقّ او گفتی به تکذیب علی (ع) بر می‌‌گردد]

- ترجمه سلطانی

هرآینه می‌دانیم که آنچه که می‌گویند البتّه تو را محزون می‌سازد پس همانا آنها تو را تکذیب نمی‌کنند و لکن ستمکاران آیات خداوند را انکار می‌نمایند

- ترجمه راستین

ما به تحقیق می‌دانیم که کافران در تکذیب تو سخنانی می‌گویند که تو را افسرده و غمگین می‌سازد. (دل شاد دار) که آن ستمکاران نه تو را تکذیب می‌کنند بلکه آیات خدا را انکار می‌کنند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٤ وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَى مَا كُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ وَلَقَدْ جَاءَكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ

و هرآینه رسولانی قبل از تو تکذیب شدند و بر آنچه که تکذیب شدند و اذیّت شدند صبر کردند تا یاری ما به آنان رسید [پس از آنها تأسّی کن و صبر کن و اندوه مدار] و برای کلمات خداوند تبدیل کننده‌‌ای نیست و هرآینه از خبر [آن] فرستاده شدگان [و قوم‌‌هایشان و اینکه آنها بالاخره بر اقوام خود غلبه کردند، نه اقوام آنها بر آنها] به تو رسیده است

- ترجمه سلطانی

و هرآینه رسولانی قبل از تو تکذیب شدند و بر آنچه که تکذیب شدند و اذیّت شدند صبر کردند تا یاری ما به آنان رسید و برای کلمات خداوند تبدیل کننده‌ای نیست و هرآینه از خبر (آن) فرستاده شدگان به تو رسیده است

- ترجمه راستین

و همانا پیغمبران پیش از تو را هم تکذیب کردند و آنها بر همه تکذیبها و اذیت‌های منکران صبر و تحمل کردند تا آن گاه که یاری ما شامل حال آنها شد. و (دل قوی‌دار که) هیچ کس کلمات خدا را تغییر نتواند داد و تحقیقاً اخبار پیغمبران پیش به تو رسیده است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٥ وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ

و اگر اعراض کردن آنها [از تو یا از علی (ع)] بر تو گران می‌‌باشد پس اگر می‌‌توانی که دالانی در زمین یا نردبانی در آسمان بجویی که برای آنها آیتی بیاوری [پس چنین کن] و اگر خداوند می‌‌خواست البتّه آنها را بر هدایت جمع می‌‌کرد پس هرگز از جاهلان مباش [که همه به مشیّت خداوند است]

- ترجمه سلطانی

و اگر اعراض کردن آنها بر تو گران می‌باشد پس اگر می‌توانی که دالانی در زمین یا نردبانی در آسمان بجویی که برای آنها آیتی بیاوری (پس چنین کن) و اگر خداوند می‌خواست البتّه آنها را بر هدایت جمع می‌کرد پس هرگز از جاهلان مباش

- ترجمه راستین

و چنانچه انکار و اعتراض آنها تو را سخت و گران می‌آید اگر توانی نقبی در زمین بساز یا نردبانی بر آسمان برافراز تا آیتی بر آنها آوری!و اگر خدا می‌خواست همه را مجتمع بر هدایت می‌کرد؛ پس تو البته از جاهلان مباش.

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۷
سوره انعام
حزب ۲۷

٣٦ إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ

جز این نیست که کسانی که می‌‌شنوند اجابت می‌‌کنند و مردگان [کسانی که استعداد ندارند و در مَراقِد (آرامگاه‌‌ها) طبعشان متوقّف هستند وقتی که جهد کنند]، خداوند آنها را [از مراقد طبعشان] بر می‌‌انگیزاند سپس به او بازگردانده می‌‌شوند

- ترجمه سلطانی

جز این نیست که کسانی که می‌شنوند اجابت می‌کنند و مردگان، خداوند آنها را بر می‌انگیزاند سپس به او بازگردانده می‌شوند

- ترجمه راستین

-تنها زنده دلان عالم که گوش شنوا دارند اجابت می‌کنند، و مردگان را خدا برمی‌انگیزد، آن گاه خلایق به سوی حق بازگردانده می‌شوند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٧ وَقَالُوا لَـوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قَادِرٌ عَلَى أَن يُـنَزِّلَ آيَةً وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ

و گفتند: چرا از پروردگار او آیه‌‌ای برای او نازل نشده؟ بگو که خداوند قادر است بر اینکه آیه‌‌ای نازل کند و لکن اکثر آنان نمی‌‌دانند [و قدرت خداوند را بر آن نمی‌‌فهمند و به آیات شعور نمی‌‌ورزند]

- ترجمه سلطانی

و گفتند: چرا از پروردگار او آیه‌ای برای او نازل نشده؟ بگو که خداوند قادر است بر اینکه آیه‌ای نازل کند و لکن اکثر آنان نمی‌دانند

- ترجمه راستین

-و کافران گفتند: چرا بر او معجزه‌ای از خدا فرو نیامد؟بگو: خدا بر اینکه آیتی فرستد قادر است، و لیکن بیشتر آنان نمی‌دانند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٨ وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ

و جنبنده‌‌ای در زمین و نه پرنده‌‌ای که با دو بالش پرواز کند نیست مگر آنکه امّت‌‌هایی امثال شما [مخلوق مرزوق مدّبر] هستند ما در کتاب از چیزی فرو نگذاشته‌‌ایم سپس به سوی پروردگارشان محشور می‌‌شوند [همانطور که شما محشور می‌‌شوید]

- ترجمه سلطانی

و جنبنده‌ای در زمین و نه پرندهای که با دو بالش پرواز کند نیست مگر آنکه امّت‌هایی امثال شما (مخلوق مرزوق مدّبر) هستند ما در کتاب از چیزی فرو نگذاشته‌ایم سپس به سوی پروردگارشان محشور می‌شوند

- ترجمه راستین

-و هر جنبنده‌ای در زمین و هر پرنده‌ای در هوا که به دو بال پرواز می‌کند همگی طایفه‌هایی مانند شما (نوع بشر) هستند. ما در کتاب (آفرینش، بیان) هیچ چیز را فرو گذار نکردیم، آن گاه همه به سوی پروردگار خود محشور می‌شوند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٩ وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ مَن يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

و کسانی که آیات [تدوینی و تکوینی آفاقی ما و علی (ع) اعظم آنها و انفسی و عقل اعظم آنها و آن مظهر علی (ع)] ما را تکذیب کرده‌‌اند [مانند سایر دوّاب (جنبنده‌‌ها)] کر و لال در ظلمات هستند کسی را که بخواهد گمراه می‌‌کند [و او را کر و لال و در ظلمات قرار می‌‌دهد] و کسی را که بخواهد بر راه مستقیم قرار می‌‌دهد {راه مستقیم همان طریق ولایت و طریق قلب الی الله و همان ولایت تکوینیّه است و صاحب ولایت ایضاً طریق است که مراتبش منتهی الی الله است، و اصل در صاحبان ولایت، علی (ع) است و طریق قلب و طریق ولایت و صاحب ولایت متّحد هستند}

- ترجمه سلطانی

و کسانی که آیات ما را تکذیب کرده‌اند کر و لال در ظلمات هستند کسی را که بخواهد گمراه می‌کند و کسی را که بخواهد بر راه مستقیم قرار می‌دهد

- ترجمه راستین

-و آنان که تکذیب آیات ما کردند کر و گنگ در ظلمات (جهل) به سر برند. مشیّت الهی هر کس را خواهد گمراه سازد و هر که را خواهد به راه راست هدایت کند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٠ قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ أَغَيْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

بگو آیا می‌‌بینید؟ (به من خبر دهید) اگر عذاب خداوند [در دنیا یا آخرت] به شما برسد یا آن ساعت [مرگ یا ظهور قائم عجّل الله فرجه یا قیامت] به شما برسد آیا [در این حال] غیر خداوند را می‌‌خوانید [یعنی در این حال جز خدای متعال را نمی‌‌خوانید] اگر [در اشراک اصنام (بت‌‌ها) یا کواکب (ستاره‌‌ها) در آلِهَت (خدا بودن)] راستگو می‌‌باشید [پس در این حال غیر خدا را بخوانید]

- ترجمه سلطانی

بگو آیا می‌بینید؟ اگر عذاب خداوند به شما برسد یا آن ساعت به شما برسد آیا (در این حال) غیر خداوند را می‌خوانید اگر راستگو می‌باشید

- ترجمه راستین

-بگو: اگر راست می‌گویید، مرا گویید که اگر عذاب خدا یا ساعت مرگ بر شما فرا رسد آیا (در آن ساعت سخت) غیر خدا را می‌خوانید؟!

- ترجمه الهی قمشه‌ای
(نمایش تمام آیات سوره)