سورهٔ نازعات

محل نزول:   مکّه
تعداد کل آیات: ۴۶
نام‌های سوره:
نازعات، ساهره، طامّه
نمایش آیات ۱ الی ۴۶
(نمایش صفحه به صفحه آیات سوره)
تفسیر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم


١ وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا

قسم به [نفوس] مشتاقان [به اوطان (وطن‌‌ها) حقیقیشان یا به نفوس مرتدع (باز ایستنده، دست کشنده) از نفس و علائق آن] به غرق شدن [که در اهتمام به سیر الی الله، یا در بحار (دریاها) حبّ او، یا در بحار صفات او، یا در بحر (دریا) احدیّت غرق شده‌‌اند]

- ترجمه سلطانی

قسم به مشتاقان به غرق شدن (در اوطان حقیقی خود)

- ترجمه راستین

قسم به فرشتگانی که (جان کافران را) به سختی بگیرند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢ وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا

قسم به [نفوس پاک] چالاکان با نشاط [یعنی نفوس چالاک پاک در سیر الی الله یا چالاک در خروج از دار النّفس، یا خارج شدگان از دار النّفس به دار القلب]

- ترجمه سلطانی

قسم به (نفوس پاک) چالاکان با نشاط (در سیر الی الله)

- ترجمه راستین

قسم به فرشتگانی که (جان اهل ایمان را) به آسایش و نشاط ببرند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣ وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا

و شناگران با شنا کردن [نفوس سابحه (شناگر) در بحار اوصاف او تعالی، یا جاری شدهٔ شتابان به سوی خداوند]

- ترجمه سلطانی

و شناگران با شنا کردن (در بحار اوصاف او تعالی)

- ترجمه راستین

و قسم به فرشتگانی که با کمال سرعت (فرمان حق را) انجام دهند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤ فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا

و سبقت گیرندگان با سبقت جُستن [در رفتن به سوی خداوند]

- ترجمه سلطانی

و سبقت گیرندگان با سبقت جُستن (در رفتن به سوی خداوند)

- ترجمه راستین

قسم به فرشتگانی که (درنظم عالم) بر هم سبقت گیرند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥ فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا

و تدبیر کنندگان امر [یعنی ملائکهٔ مدبّرۀ امر اهل زمین، یا نفوس کاملهٔ بازگشته از سیر الی الله در سیر الی العباد برای تکمیل آنان]

- ترجمه سلطانی

و تدبیر کنندگان امر

- ترجمه راستین

قسم به فرشتگانی که (به فرمان حق) به تدبیر نظام خلق می‌کوشند (که قیامتی و حشری خواهد آمد).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦ يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ

روزی که لرزاننده [همان نفخهٔ اولی] می‌‌لرزاند

- ترجمه سلطانی

روزی که لرزاننده می‌لرزاند

- ترجمه راستین

روزی که آن لرزاننده (یعنی نفخه صور الهی، جهان را) بلرزاند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧ تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ

[نفخهٔ دوم] دنبال آن در پی می‌‌آید

- ترجمه سلطانی

دنبال آن در پی می‌آید

- ترجمه راستین

و لرزاننده دیگر (یعنی نفخه صور دیگر) از پی آن در آید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨ قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ

قلب‌‌ها در آنروز تپنده (مضطرب) هستند

- ترجمه سلطانی

قلب‌ها در آنروز تپنده هستند

- ترجمه راستین

در آن روز سخت دلهای برخی مضطرب و هراسان شود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٩ أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ

چشمان [قلوب] آنها خاشع است

- ترجمه سلطانی

چشمان (قلوب) آنها خاشع است

- ترجمه راستین

که (از ترس) چشمها به زیر افکنند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٠ يَقُـولُونَ أَإِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ

می‌‌گویند آیا همانا ما حتماً به حالت اولیّه [یعنی در حیات دوّم مشابه به حیات اوّل] بر می‌‌گردیم

- ترجمه سلطانی

می‌گویند آیا همانا ما حتماً به حالت اولیّه بر می‌گردیم

- ترجمه راستین

(مردم غافل دنیا) گویند: آیا ما پس از مرگ باز زندگانی دیگری خواهیم یافت؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١١ أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً

آیا وقتی که به صورت استخوان‌‌های پوسیده شده [به معنی پاشیده، متفتّت (ریزریز شده)] باشیم

- ترجمه سلطانی

آیا وقتی که به صورت استخوان‌های پوسیده شده باشیم

- ترجمه راستین

چگونه چون مردیم و استخوان ما پوسید زنده خواهیم شد؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٢ قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ

[بر سبیل استهزاء، یا بر سبیل فرض و شکّ] گفتند این [بازگشتن] در آنوقت بازگشتی زیانبار است [یعنی اهل آن خاسر (زیان دیده) هستند]

- ترجمه سلطانی

گفتند این (بازگشتن) در آنوقت بازگشتی زیانبار است

- ترجمه راستین

و گویند: در این صورت که دیگر بار زنده شویم بسی زیانکار خواهیم بود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٣ فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ

و آن جز یک نهیب [یعنی صیحه‌‌ای (بانگی) واحد] نیست

- ترجمه سلطانی

و آن جز یک نهیب نیست

- ترجمه راستین

جز یک صدای مهیب (که در صور اسرافیل کنند) نشنوند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٤ فَإِذَا هُم بِالسَّاهِرَةِ

پس آنوقت آنها [از قبور] در بیابان [یعنی بر وجه زمین] خواهند بود

- ترجمه سلطانی

پس آنوقت آنها در بیابان خواهند بود

- ترجمه راستین

و ناگاه همه از خاک بر شوند و به صحرای قیامت رهسپار گردند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٥ هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَى

آیا داستان موسی به تو رسید

- ترجمه سلطانی

آیا داستان موسی به تو رسید

- ترجمه راستین

آیا خبر موسی عمران به تو رسیده؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای
جزء ۳۰
سوره نازعات
حزب ۱۱۷

١٦ إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى

آنوقت که پروردگار او در وادی مقدّس طوی به او نداء داد

- ترجمه سلطانی

آنوقت که پروردگار او در وادی مقدّس طوی به او نداء داد

- ترجمه راستین

آن گاه که خدایش او را در وادی مقدس طوی (قرب طور) ندا کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٧ اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى

[گفت] که برو به سوی فرعون همانا او طغیان کرده است

- ترجمه سلطانی

(گفت) که برو به سوی فرعون همانا او طغیان کرده است

- ترجمه راستین

که به سوی فرعون برو که او سخت به راه طغیان رفته است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٨ فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَى أَن تَزَكَّى

و بگو آیا تو [میل] داری به اینکه [از آنچه از شرک و ذنوب (گناهان) که تو در آن هستی] پاک شوی [یا متنعّم شوی، یا در آنچه که تو از عزّت و سلطنت در آن هستی نمو یابی]

- ترجمه سلطانی

و بگو آیا تو (میل) داری به اینکه پاک شوی

- ترجمه راستین

پس بگو: میل داری که (از پلیدی خود پرستی و شرک) پاک و پاکیزه شوی؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٩ وَأَهْدِيَكَ إِلَى رَبِّكَ فَتَخْشَى

و تو را به سوی پروردگارت هدایت کنم تا فروتن شوی [و برای تو مقام خشیت که آن برای عالم باللّه است حاصل شود]

- ترجمه سلطانی

و تو را به سوی پروردگارت هدایت کنم تا فروتن شوی

- ترجمه راستین

و تو را به راه خدا هدایت کنم تا بترسی (و به درگاه عظمت و قدرت او خاشع و فروتن شوی).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٠ فَأَرَاهُ الْآيَةَ الْكُبْرَى

[نزد او آمد و با نرمی کردن با او، او را دعوت کرد] و به او نشانۀ بزرگتر [که همان ثعبان (اژدها) یا ید بیضاء است] را نشان داد

- ترجمه سلطانی

و به او نشانۀ بزرگتر را نشان داد

- ترجمه راستین

پس آن آیت و معجزه بزرگتر را به او نمود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢١ فَكَذَّبَ وَعَصَى

آنگاه تکذیب کرد و [در حضور او] عصیان نمود

- ترجمه سلطانی

آنگاه تکذیب کرد و عصیان نمود

- ترجمه راستین

فرعون تکذیب و نافرمانی کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٢ ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَى

سپس [با این گمان که آیت او سحر است از جهت طلب برای آنچه که با آن آیت او را بشکند به او] پشت کرد [در حالی که در طلب آنچه که با آن حجّت او را بشکند] سعی می‌‌کرد

- ترجمه سلطانی

سپس پشت کرد (در حالی که) سعی می‌کرد

- ترجمه راستین

از آن پس (که معجزه موسی دید) باز روی از حق بگردانید و (برای دفع موسی) به جهد و کوشش برخاست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٣ فَحَشَرَ فَنَادَى

پس [قومش و سپاهیانش و اهل مملکتش را] جمع کرد و نداء داد

- ترجمه سلطانی

پس جمع کرد و نداء داد

- ترجمه راستین

پس (با رجال بزرگ دربار خود) انجمن کرد و ندا داد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٤ فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى

و گفت من پروردگار اعلای شما هستم

- ترجمه سلطانی

و گفت من پروردگار اعلای شما هستم

- ترجمه راستین

و گفت: منم خدای بزرگ شما.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٥ فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى

پس خداوند با نقمتی [لایق به سخن] آخر [او (من پروردگار اعلای شما هستم)] و [سخن] اوّل [او (جز خویشتن خدائی برای شما نمی‌‌شناسم)] او را گرفت

- ترجمه سلطانی

پس خداوند با نقمتی (لایق به سخن) آخر (او) و (سخن) اوّل (او) او را گرفت

- ترجمه راستین

خدا هم او را به عقاب دنیا و آخرت گرفتار کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٦ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّمَن يَخْشَى

همانا در آن البتّه عبرتی [به معنی اتّعاظی (پند گرفتنی)] هست برای کسی که [در غیب از خدای تعالی] می‌‌ترسد

- ترجمه سلطانی

همانا در آن البتّه عبرتی هست برای کسی که می‌ترسد

- ترجمه راستین

تا به هلاکت او اهل ترس از خدا عبرت گیرند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٧ أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا

آیا خلقت شما [از جهت عظمت و از جهت اتقان و از جهت ادامت (دائمی بودن)] سخت‌‌تر است یا آسمان که [خداوند] آن را بناء کرده؟!

- ترجمه سلطانی

آیا خلقت شما سخت‌تر است یا آسمان که (خداوند) آن را بناء کرده؟!

- ترجمه راستین

آیا بنای شما آدمیان استوارتر است یا بنای آسمان بلند که خدا آفرید؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٨ رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا

سقف آن را [یعنی جهت مرتفعۀ آن را] بالا برده و آن را درست کرده [یعنی آن را با جمیع آنچه که در آن است و جمیع آنچه که مصالح بندگان در آن است تمام نموده]

- ترجمه سلطانی

سقف آن را بالا برده و آن را درست کرده

- ترجمه راستین

که سقفی بس بلند و محکم بنیان در کمال زیبایی استوار ساخت.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٩ وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا

و شب آن را تاریک کرده (قرار داده) و [از شب] روشنی آن را خارج [یا ظاهر] کرده

- ترجمه سلطانی

و شب آن را تاریک کرده و روشنی آن را خارج کرده

- ترجمه راستین

و شامش را تیره و روزش را روشن گردانید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٠ وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا

و زمین را با آن، آن را گسترش داده

- ترجمه سلطانی

و زمین را با آن، آن را گسترش داده

- ترجمه راستین

و زمین را پس از آن بگسترانید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣١ أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا

از آن آب آن و چراگاه آن را خارج کرده

- ترجمه سلطانی

از آن آب آن و چراگاه آن را خارج کرده

- ترجمه راستین

و از آن آب و گیاه پدید آورد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٢ وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا

و کوه‌‌های آن را محکم نموده [یعنی برای تولید معادن در آنها و روئیدن گیاهان و درختان که جز در آنها نمی‌‌رویند و سهولت جریان آب‌‌ها از زیر آنها و چشمه‌‌ها آنها را بر دامنۀ آنها در اوساط (وسط‌‌ها) زمین ثابت نمود]

- ترجمه سلطانی

و کوه‌های آن را محکم نموده

- ترجمه راستین

و کوهها را بر روی آن استوار ساخت.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٣ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ

به عنوان متاع برای شما و برای چهارپایانتان [یعنی در حالی که آنها اشیایی هستند که در معاش خود به آنها بهره‌‌مند می‌‌شوید، یا برای بهره‌‌مندی شما و بهره‌‌مندی چهارپایانتان]

- ترجمه سلطانی

به عنوان متاع برای شما و برای چهارپایانتان

- ترجمه راستین

تا (از آن آب و گیاه که از بیابان و کوه بر انگیزد) قوت شما و چهارپایانتان بر آید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٤ فَإِذَا جَاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَى

پس وقتی که مصیبت بزرگتر آید [و از آن به شما خبر داده که آن لامحاله محقّق است و وقتی که قیامت می‌‌آید] {طامّه داهیه‌‌ای (مصیبتی) است که بر ماسوای خود غلبه می‌‌کند و قیامت داهیه است که بر جمیع دواهی (مصیبت‌‌ها) غلبه می‌‌کند}

- ترجمه سلطانی

پس وقتی که مصیبت بزرگتر آید

- ترجمه راستین

پس چون آن واقعه بزرگ (و حادثه عظیم قیامت) پدید آید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٥ يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ مَا سَعَى

روزی که انسان آنچه که کوشش (عمل) کرده است را به یاد آورد

- ترجمه سلطانی

روزی که انسان آنچه که کوشش کرده است را به یاد آورد

- ترجمه راستین

در آن روز آدمی هر چه کرده به یاد آرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٦ وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِـمَن يَرَى

و جحیم برای کسی که (آن را) می‌‌بیند بارز می‌‌شود

- ترجمه سلطانی

و جحیم برای کسی که می‌بیند بارز می‌شود

- ترجمه راستین

و دوزخ برای بینندگان آشکار شود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٧ فَأَمَّا مَن طَغَى

و امّا کسی که طغیان کرده

- ترجمه سلطانی

و امّا کسی که طغیان کرده

- ترجمه راستین

پس هر کس (از حکم شرع خدا) سرکش و طاغی شد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٨ وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا

و زندگانی دنیا را [بر زندگی آخرت] برگزیده

- ترجمه سلطانی

و زندگانی دنیا را برگزیده

- ترجمه راستین

و زندگی دنیا را برگزید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٩ فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى

پس همانا جحیم همان مأوای [او] است

- ترجمه سلطانی

پس همانا جحیم همان مأوای (او) است

- ترجمه راستین

دوزخ جایگاه اوست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٠ وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى

و امّا کسی که از مقام [خود نزد] پروردگارش بترسد و نفس [خویش] را از هوای [آن] نهی کند

- ترجمه سلطانی

و امّا کسی که از مقام (خود نزد) پروردگارش بترسد و نفس (خویش) را از هوای (آن) نهی کند

- ترجمه راستین

و هر کس از حضور در پیشگاه عزّ ربوبیت بترسید و از هوای نفس دوری جست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤١ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى

پس همانا جنّت همان مأوای [او] است

- ترجمه سلطانی

پس همانا جنّت همان مأوای (او) است

- ترجمه راستین

همانا بهشت منزلگاه اوست.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٢ يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا

از تو دربارهٔ ساعت سؤال می‌‌کنند که لنگرگاه (زمان وقوع) آن کِی است

- ترجمه سلطانی

از تو دربارهٔ ساعت سؤال می‌کنند که لنگرگاه (زمان وقوع) آن کِی است

- ترجمه راستین

از تو سؤال کنند که قیامت کی بر پا شود؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٣ فِيمَ أَنتَ مِن ذِكْرَاهَا

تو را چه به ذکر کردن آن

- ترجمه سلطانی

تو را چه به ذکر کردن آن

- ترجمه راستین

تو را چه کار است دیگر که از آن به یاد آری؟ (بسیار یاد آور شدی و منکران از تو نپذیرفتند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٤ إِلَى رَبِّكَ مُنتَهَاهَا

منتهای آن به پروردگارت است [یعنی که ساعت منتهاى آن پروردگار است و اگر قادر بر معرفت پروردگار شدی قادر بر معرفت آن خواهی شد]

- ترجمه سلطانی

منتهای آن به پروردگارت است

- ترجمه راستین

کار آن ساعت به خدای تو منتهی شود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٥ إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَاهَا

جز این نیست که تو بیم دهندهٔ کسی هستی که از آن می‌‌ترسد [یعنی شأن تو محصور است در انذار کسی که عالِم به آن و به اهوال (ترس‌‌ها) آن می‌‌باشد که انذار تو به غیر آنان نفع نمی‌‌رساند و تو سوای آن انذار شأن نداری]

- ترجمه سلطانی

جز این نیست که تو بیم دهندهٔ کسی هستی که از آن می‌ترسد

- ترجمه راستین

تو را جز این نباشد که اهل ایمان را هر کس از یاد آن روز هراسان می‌شود به اهوال آن روز آگاه سازی.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٦ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا

گویی که آنها روزی که آن را می‌‌بینند [برای کوچکی دنیا در چشمان آنان یا برای شدّت اهوال آنان] جز شامگاهی یا روز آن درنگ نکرده‌‌اند.

- ترجمه سلطانی

گویی که آنها روزی که آن را می‌بینند جز شامگاهی یا روز آن درنگ نکرده‌اند.

- ترجمه راستین

چون آن روز را مردم ببینند گویی همه عمر دنیا شامگاهی یا چاشتگاهی بیش نبوده است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای