سورهٔ اعراف

و آنوقت را که آن کوه را [با قَلع (کَندن) بالا بردیم] مانند سایبانی در فوق آنها بر افراشتیم و گمان کردند که آن بر آنها فرو می‌‌افتد، [در حالی که می‌‌گفتیم] آنچه که به شما داده‌‌ایم را با قوّت بگیرید [یعنی (در حالی که) می‌‌گفتیم: تورات و احکام آن را با قوّت و عزم از قلوبتان بگیرید و احکام آن را با قوّت از ابدانتان امتثال کنید] و یاد کنید آنچه [از عبرت‌‌ها و احکام] را که در آن هست به این ترقّب که شما [از موبقات (مهلکه‌‌های) نفس] بهراسید (تقوا پیشه کنید)

و آنوقتی را که پروردگارت نسلشان را از پشت آنها از بنی آدم برگرفت و آنها را بر خودشان شاهد گرفت که آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: بله شهادت می‌‌دهیم تا مبادا [یعنی کراهت داشته باشید که] در روز قیامت بگویید که ما از این غافل بودیم

یا [کراهت داشته باشید که] بگویید جز این نیست که پدران ما قبل از ما شرک می‌‌ورزیده‌‌اند و ما فرزندان بعد از آنان هستیم، آیا پس ما را به آنچه که اهل باطل انجام می‌‌داده‌‌اند هلاک می‌‌کنی

و این‌‌چنین [تفصیلی با قول و با فعل] آیات را تفصیل می‌‌دهیم و به این ترقّب که آنها بازگردند

و بر آنها بخوان خبر کسی را که آیات خود را به او داده بودیم سپس [با ترک عمل به مقتضای آنها و غفلت از آنها] از آنها منسلخ (جدا) شد و شیطان او را تابع [خود] کرد و از گمراهان گشت

و اگر می‌‌خواستیم حتماً او را به آنها [یعنی به آن آیات] بالا می‌‌بردیم و لکن او به زمین [طَبْع و بعد از آن به زمین طین (گل، خاک) برای قضای مشتهیاتی از آن] تمایل داشت و از هوایش پیروی کرد و مثل او [بعد از آنکه به زمین تمایل پیدا کرد در شدّت تعبش و کثرت حرکتش برای تحصیل مأمول (خواسته، آرزو شده) خود از زمین برای تسکین حرارت حرصش و عدم انتفاع در تسکین حرص] مانند مَثَل [آن] سگی است که چه بر آن حمله‌‌ور شوی لَه‌‌لَه می‌‌زند یا آن را ترک کنی [باز] له‌‌له می‌‌زند آن مَثل این مردمان است که آیات ما را تکذیب کرده‌‌اند [و هر مکذّب (دروغ بند) به آیات خداوند این مَثَل او است] پس این قصّه‌‌ها را [بر یهود و غیر آنها] قصّه کن راجی به اینکه آنها [در مآل (نتیجه، عاقبت) افعالشان و احوالشان] تفکّر کنند

مَثَل این مردمانی که آیات ما را دروغین شمردند و به خودشان ستم می‌‌کردند چه بد است

کسی را که خداوند هدایت کند پس او هدایت شده است و کسی را که گمراه کند پس آنها همان زیانکارانند

و همانا بسیاری از جن و انس را برای جهنم ایجاد کرده‌‌ایم، [البتّه فعل ما اجباری از سوی ما نیست بلکه آنها] قلب‌‌هایی دارند که با آنها تفقّه (فهم کردن) نمی‌‌کنند [پس به عدم استعداد آنها و عدم استحقاقشان آنها را داخل جهنّم کردیم] {چون تَفَقّه عبارت از یک علم دینی است که با آن به علم دیگری توسّل می‌‌شود و علوم آنان و اگرچه کثیرهٔ دقیقه است باعث ترقّی آنها در طریق قلب و آخرت نمی‌‌شود} و چشمانی دارند که با آنها [در عین حدّت آنها، از اشیاء آنچه را که بر خداوند و بر مبدئیّت او و معادیّت او دلالت می‌‌کند] نمی‌‌بینند و گوش‌‌هایی دارند که با آنها [در عین حدّت آنها، از اشیاء و اصوات آنچه را که در آخرتشان به آنها نفع می‌‌رساند] نمی‌‌شنوند آنان [در عدم تفقّه و اِشْتِداد (استوار بودن) علم و در عدم اِبْصار (دیدن) آنچه از دیدنی‌‌ها که شایسته است که دیده شود، و عدم سماع آنچه از مسموعات که شایسته است که شنیده شود] مانند چهارپایان هستند بلکه آنان گمراه‌‌ترند آنان همان غافلان هستند

و خداوند اسم‌‌های نیکویی دارد {اسم به اسمى که به اسماء لفظی و نه به مفاهیم ذهنی و نه به آنچه که به مواضعه دلالت می‌‌کند اختصاص ندارد، بلکه در حقیقت بر موجودات عینی اطلاق می‌‌شود برای اینکه حقیقت اسم آنچه است که حکایت از غیر کند چه لفظی باشد یا ذهنی یا عینی} [یعنی خداوند اسماء خاصّی دارد که دلالتی بر غیر او ندارند، و آنها فی انفسها احسن از غیر خود هستند و خاتم الانبیاء (ص) اسمى است که از جهات سه‌‌گانه احسن (بهترین) است که احسنى از او نیست، سپس خاتم الاولیاء (ع) است سپس سایر انبیاء (ع) و اولیاء (ع) بنابر تفاوت مراتب آنها هستند] پس او را به وسیلهٔ آنها بخوانید و [خواندن خداوند را به وسیلهٔ] کسانی که حرمت اسماء او را نگه نمی‌‌دارند را ترک کنید که بزودی به آنچه که عمل می‌‌کردند مجازات خواهند شد