سورهٔ فجر

چنین نیست، وقتی که زمین کوبیده شود کوبیدهٔ کوبیده

و ربّ (مضاف) تو {که همان قائم در وجود تو است و صوفیّه آن را فکر و حضور و سکینه نامیده‌‌اند و آن ملکوت ولیّ امر است، و بر سالک ظاهر نمی‌‌شود مگر بعد از موت اختیاری او، و وقتی که جمیع آثار قیامت در عالم صغیر او و جمیع آنچه که از علائم ظهور قائم (ع) و آثار او در اخبار وارد شده ظاهر شد ظاهر می‌‌شود و مؤیّد به ملائکه می‌‌باشد و حین ظهور او و بعد از آن ملک بر سالک ظاهر می‌‌شود} و ملائکه صف به صف بیایند {مراد این است که ملائکه در صفوف عدیده بحسب مراتبشان در قرب و بُعد می‌‌آیند}

و در آنروز جهنّم را بیاورد {زیرا ولیّ امر او بصیرت اخروی او را باز می‌‌کند بر او ظاهر است و می‌‌بیند آنچه را که غیر او نمی‌‌بینند، پس جهنّم و انواع عقبات آن و عقوبات آن را می‌‌بیند، و ایضاً جنان و انواع نعیم آن را می‌‌بیند}، در آنروز انسان یادآور می‌‌شود [یعنی به خیرش و شرّش متذکّر می‌‌شود، و اینکه کدام اعمال به عنوان نافع بوده و کدامیک به عنوان مضرّ لکن آن تذکر به او نفع نمی‌‌رساند] و کجا ذکری [نافعه] دارد

می‌‌گوید ای کاش برای [انتفاعم در] حیاتم [در آخرت] اقدامی کرده بودم

پس در آنروز احدی همچون عذاب کردن او عذاب نمی‌‌کند

و احدی همچون به بند کشیدن او به بند نمی‌‌کشد

ای نفس مطمئن شده {نفس انسان دارای مراتب و درجاتی عدیده است و امّهات مراتب آن بحسب تمکّن شیطان از او و تمکّن او در دار الرّحمان و توسّط (واسطه بودن) او از آن دو، سه است: و اوّل امّاره نامیده می‌‌شود و آن است که امر به بدی می‌‌کند یعنی به آنچه که هوای آن را دارد چه در صورت خیر باشد یا شرّ، و منع نمی‌‌کند و بر آن پشیمان نمی‌‌شود، و دوّم لوّامه و آن است که خودش را در هر آنچه که می‌‌آورد ملامت می‌‌کند خیر باشد یا شرّ و بر آنچه که از حیث شرّ بودن آن بر آنچه که انجام داده محزون می‌‌شود، یا از حیث نقصان آن از درجۀ کمال، یا از حیث نسبت آن به نفس خود، و سوّم مطمئنّه است برای اطمینان آن به پروردگارش و خروجش از انانیّت خویش که آن سبب اضطرابش است}

به سوی پروردگارت [یعنی پروردگار مضافت که او ولیّ امر تو است و او علی الاطلاق علی (ع) است، یا به سوی ربّ الأرباب با رجوع به مظاهر او و دار کرامت او و ضیافت او] برگرد [در حالی که به آنچه که پروردگارت به تو کرد نزد پروردگارت و خلفای او] راضی شده و مورد رضایت هستی

و [برای خروجت از انانیّت خویش و دخولت در عبودیّت با خروج از انانیّت] در میان بندگان من داخل شو

و در جنّت من [مضاف به خودم که برای اولیائم آماده شده] داخل شو.