سورهٔ شمس
شمس، ناقه، صالح، والشمس و ضحها
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
٢ وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا
و به ماه وقتی که از پی آن در میآید [یعنی در روشنایی خَلَّف (پی) آن، یا در طلوع کردن از آن تبعیّت می‌‌کند یا هنگام غروب آن در دنبال آن است، به اینکه حین غروب آن طلوع می‌‌کند و آن در اواسط ماه است، یا سوگند یاد کرد به ماه نفس انسانیّه وقتی که از پی میآید و از روح در عروج الی الله تبعیت می‌‌کند]
- ترجمه سلطانیو به ماه وقتی که از پی آن در میآید
- ترجمه راستینو قسم به ماه آن گاه که در پی آفتاب تابان در آید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣ وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا
سوگند به روز، وقتی که آن را آشکار کند [یعنی خورشید تجلّی نماید و خود را به کمال ظهور بارز می‌‌کند و آن اوقات اواسط روز است، یا مراد از شمس امام و از نهار سینۀ منشرح به اسلام است وقتی که امام را بارز می‌‌نماید و به نور امام استشراق (طلب روشنی) می‌‌کند، و آن وقت نزول سکینه بر سالک است به ظهور امام با ملکوتش بر او]
- ترجمه سلطانیسوگند به روز، وقتی که آن را آشکار کند
- ترجمه راستینو قسم به روز هنگامی که جهان را روشن سازد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤ وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا
سوگند به شب وقتی که آن را بپوشاند [وقت احاطۀ تاریکیش نور آفتاب را زیرا بقای موالید و تولید آنها جز با ظهور خورشید و غشیان (پوشش) شب نمی‌‌باشد]
- ترجمه سلطانیسوگند به شب وقتی که آن را بپوشاند
- ترجمه راستینو به شب وقتی که عالم را در پرده سیاهی کشد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧ وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا
سوگند به نفس {نفس مخصوصهٔ مفخمّه‌‌ای است به حیثی که تعریف آن ممکن نمی‌‌شود و آن نفس کلّیّه یا نفس نبیّ (ص) یا ولیّ (ع) یا نفس محمّد (ص) یا علی (ع) است، یا برای اراده کردن نوع مخصوص بزرگی از آن و همان نوع نفس انسان است} و آنکه آن را درست کرد
- ترجمه سلطانیسوگند به نفس و آنکه آن را درست کرد
- ترجمه راستینو قسم به نفس ناطقه انسان و آن که او را نیکو به حد کمال بیافرید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨ فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا
و به آن گناهکاریش و پرهیزکاریش را الهام نمود [یعنی فعل فجورش را در خاطرش القاء کرد، یا معرفت (شناخت) فجورش را به آن الهام نمود تا آنکه اجتناب کند و معرفت تقوایش را تا آنکه مرتکب شود]
- ترجمه سلطانیو به آن گناهکاریش و پرهیزکاریش را الهام نمود
- ترجمه راستینو به او شر و خیر او را الهام کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩ قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّاهَا
همانا کسی که آن را پاک کرد [یعنی آن را نمو داد و اصلاح کرد یا آن را تطهیر نمود] رستگار شده است
- ترجمه سلطانیهمانا کسی که آن را پاک کرد رستگار شده است
- ترجمه راستین(قسم به این آیات الهی) که هر کس نفس ناطقه خود را از گناه و بدکاری پاک و منزه سازد به یقین (در دو عالم) رستگار خواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠ وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا
و کسی که آن را آلوده کرده بینوا شده [یعنی زیان دیده، یا کفر ورزیده، یا فقیر شده، یا گرسنه شده]
- ترجمه سلطانیو کسی که آن را آلوده کرده بینوا شده (زیان دیده)
- ترجمه راستینو هر که او را (به کفر و گناه) پلید گرداند البته (در دو جهان) زیانکار خواهد گشت.
- ترجمه الهی قمشه‌ای