سورهٔ علق
علق، اقرأ باسم ربک، إقرأ، قلم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
١ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ
بخوان اسم پروردگارت را [و معنی می‌‌دهد که بعد از آنکه از نفس خود فانی شدی و بعد از فناء باقی گشتی و به سوی خلق باز گردانده شدی مشاهد بر حقّ در خلق و فاعل و قائل و قاری بالحقّ گشتی نه به نفست، پس مکتوبات خداوند را در الواح طبایع و مثال و مقرّوات (قرائت شده‌‌ها) ملائکهٔ او بر تو و مسموعات خود از وسائط حقّ تعالی را بعد از آنکه به خلق برگشتی به اسم پروردگارت قرائت کن نه به خودت، یا معنی می‌‌دهد اسم پروردگارت را بخوان] که خلق کرد [یعنی بعد از رجوع، اشیاء را جز مخلوقات از حیث اینکه آنها مخلوق هستند نمی‌‌بینی، و چون از حیث اینکه آن مخلوق است قوام مخلوق به خالق می‌‌باشد بلکه برای مخلوق از این حیثیّت شیئیّت و انانیّتی جز شیئیّت خالق و انانیّت او نیست پس در نظر تو جز اسم الله خالق نمی‌‌باشد]
- ترجمه سلطانیبخوان اسم پروردگارت را که خلق کرد
- ترجمه راستین(ای رسول گرامی برخیز و قرآن را) به نام پروردرگارت که خدای آفریننده عالم است (بر خلق) قرائت کن.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣ اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ
بخوان و پروردگار تو بزرگوارتر [کریم سخاوتمند حیّ (حیات دهنده)] است [که بلاعوض و لاغرض عطاء میکند، و بدون عجز متحمّل میشود، و اسائت مُسئ (بدی کننده) را در وجه او ظاهر نمی‌‌کند]
- ترجمه سلطانیبخوان و پروردگار تو بزرگوارتر است
- ترجمه راستینبخوان و (بدان که) پروردگار تو کریم‌ترین کریمان عالم است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤ الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ
که با قلم [خط] آموخت [یا جمیع مادون اقلام عالیه را، جمیع آنچه که به آنها احتیاج پیدا میکند با تعلیم وجودی یا تعلیم شعوری به توسّط اقلام عالیه، یا انسان را با قلم طبیعی شعور داد تا آنکه به توسّط او انواع خطوط حاصل شد، یا با اقلام عالیه به انسان شعور داد]
- ترجمه سلطانیکه با قلم (خط) آموخت
- ترجمه راستینآن خدایی که بشر را علم نوشتن به قلم آموخت.
- ترجمه الهی قمشه‌ای