حزب شمارهٔ ۱۲

پس چون عیسی [بعد از آنکه آنها را به سوی خداوند دعوت کرد و حجّت را بر آنان تمام نمود] از آنها کفر را احساس (ادراک) کرد گفت: چه کسانی یاری کنندهٔ من به سوی خداوند هستند؟ [یا چه کسی با خداوند مرا برای اظهار دین و اعلان (علنی کردن) آن یاری می‌‌کند؟] حواریّین گفتند: ما انصار (یاری کنندگان) خداوند هستیم به خداوند ایمان آوردیم و شهادت بدِه به اینکه ما مسلمان (تسلیم شده، منقاد، مطیع) هستیم

[ای] پروردگار ما، ما ایمان آوردیم به آنچه که [بر عیسی] نازل کرده‌‌ای و از رسول [یعنی از عیسی (ع)] تبعیّت کردیم پس ما را با شاهدان بنویس

و [یهود که عیسی (ع) از آنها کفر را احساس کرده بود برای قتل او] مکر کردند و خداوند هم مکر کرد و خداوند بهترین مکر کنندگان است

آنوقت که خداوند فرمود ای عیسی همانا من میرانندهٔ تو هستم [یعنی قابض (قبض کننده) تو از زمین هستم به حیثی که دیگران بدون قبض روح تو به چیزی از تو دست نَیازند] و تو را به سوی خود (به آسمانم) بالا برنده‌‌ام و تو را پاک کننده‌‌ام از کسانی که کفر ورزیده‌‌اند [ز لوث مجاورت آنها و معاشرت با آنان یا از منقصت (عیبناکی) قصد آنان و قتلشان تو را] و کسانی که از تو تبعیّت کرده‌‌اند را فوق کسانی [از یهود تکذیب کننده و غیر آنان] که [به تو] کفر ورزیده‌‌اند قرار دهنده‌‌ام [و امّا مسلمین پس همانا آنها غیر تکذیب کنندگان او و غیر کافران به او هستند بلکه آنان کسانی هستند که حقیقتاً در اِخبار او به بعثت محمّد (ص) از او تبعیّت کردند] تا روز قیامت سپس محلّ رجوع شما [ای عیسی و تابعین تو و تکذیب کنندگان تو] من هستم آنگاه بین شما حکم می‌‌کنم در آنچه که در آن اختلاف می‌‌کردید

و امّا کسانی که کفر ورزیده‌‌اند پس آنها را با عذابی شدید در دنیا و در آخرت عذاب می‌‌کنم و [هیچ] یاری کننده‌‌ای [نه در دنیا و نه در آخرت] ندارند

و امّا کسانی که ایمان آورده‌‌اند و عمل صالح کردند پس پاداش‌‌هایشان را [در دنیا و در آخرت] به آنها وفا (بطور کامل اداء) می‌‌کند و خداوند ظالمان را دوست نمی‌‌دارد (بُغض می‌‌دارد)

آنها از آیات و ذکر حکیم هستند {مراد از آیات، آیات تدوینی یا آیات عظام از انبیاء مذکورین و مادر مریم و مریم و زکرّیا و یحیی (ع) و عیسی (ع) و فرزندان مذکورهٔ آنان است} که آنها را بر تو می‌‌خوانیم

همانا مَثل عیسی نزد خداوند مانند مَثل آدم است [پس تعجّبی در خلق او بدون پدر نیست، برای اینکه آدم (ع) بدون پدر و مادر خلق شد و آنان به آن اقرار می‌‌کنند با اینکه آن غریبتر است] او را از خاک خلق کرد سپس به او (آدم) گفت [بشری تمام] باش آنگاه شد

[این مذکور از خلق عیسی بدون پدر و نبودن او از سفاح یا از پدر و مخلوق بودن او برای خداوند نه به عنوان اله، آن] حقّ از پروردگار تو است پس [در توحید خداوند به سبب قول ایشان که او سوّمین از سه است، و نه در رسالتت به انکار آنها رسالت تو را، و نه در امر عیسی (ع) به قول آنها که او ولد از پدر یا از سفاح است یا که او ربّ است یا که او پسر خدا است] از تردید کنندگان مباش

و بعد از آنچه از علم که نزد تو آمد [نه بعد از آنچه که آن را کسب کردی] پس به کسی که در آن [یعنی دربارهٔ عیسی (ع) یا دربارهٔ حقّى که از پروردگارت است از توحید و رسالت تو و خلق عیسى (ع) و به نفخ از خدا بودن او بدون سفاح و بدون پدر و دربارهٔ بودن او به عنوان بنده نه پروردگار] بر تو احتجاج کرد بگو: بیائید [به سوی ما یا به سوی اجتماع مردم تا آنکه ما بر حجّتى فارقه (فرق گذارنده) که احدی هنگام مشاهدهٔ آن در غالب و مغلوب و محقّ و مبطل شکّ نکند، بیاییم] تا فرزندانمان و فرزندانتان و زنان ما و زنان شما و خود ما و خود شما را فرا خوانیم سپس [به زاری] دعاء کنیم و [با دعایمان] لعنت (طرد کردن و دور کردن) خداوند [از رحمتش] را بر دروغ‌‌گویان قرار دهیم {این آیه از مدلّل‌‌ترین دلائل بر صدق محمّد (ص) در نبوّتش و بر شرافت کسانی است که آنها را برای مباهله (به هم نفرین کردن) آورد و بودن آنها عزیزترین اهل او و اصحاب او است، و بین فریقین اختلافی نیست که او (ص) سوای حسنین (ع) و فاطمه (ع) و علیّ (ع) احدی را با خود به مباهله نیاورد}

که این [مذکور از خبر عیسی (ع) و حمل مریم (ع) او را و تولّد او تا آخر آنچه که در حقّ او ذکر شد] قطعاً همان قصّه سرایی حقّ است [که باطل آن را مشوب (آلوده) نمی‌‌کند] و خدایی جز الله نیست [یعنی این همان حقّ است نه آنچه که آن را در حقّ او (عیسی) گفته‌‌اند و از جملهٔ آنچه که آن را گفته‌‌اند این است که او خدا است و اینکه او سوّمین از سه است و حال آنکه خدایی جز الله نیست] و همانا خداوند البتّه او چیره‌‌ای [غالبی که از مرادش منع نمی‌‌شود و در علمش و عملش] حکیم است [و این اوصاف منحصره در الله است، پس خدایی جز الله نیست نه عیسی (ع) چه به عنوان متفرد یا به عنوان مشارک]

پس اگر [این محاجّه کنندگان از تو یا از دین تو یا از قصص عیسى (ع)] روی گردانیدند پس قطعاً خداوند به مفسدان [یعنی آنها] دانا است

[ای محمّد] بگو: ای اهل کتاب [از اختلاف و شقاق (چند دستگی)] بسوی [اتّفاق و اجتماع در] کلمه‌‌ای که بین ما و شما یکسان است [که همان توحید خداوند در عبادت و در آلهت و در طاعت است] بیایید تا [به خلاف عبادت کنندگان عُزیر از یهود به اعتقاد اینکه او پسر خدا است، و عبادت کنندگان مسیح از نصاری به اعتقاد اینکه او خدا یا که او پسر خدا است] جز خداوند را عبادت نکنیم و [به خلاف کسانی از نصاری که گفتند: خداوند سوّمین از سه است] چیزی را در [خداوندگاری] با او شریک نکنیم و بعضی از ما بعضی دیگر را غیر خداوند به عنوان ارباب [در طاعت] نگیرد [به خلاف کسانی که احبار و رهبان و رؤساء را در انقیاد و طاعت دو ثابت بعضاً غیر از خداوند به عنوان ارباب گرفتند، یا ربوبیّت آنها را ناشئه از غیر الله، یا بدون اذن خداوند گرفتند] پس اگر [از اتّفاق با شما در کلمه] روی گردانیدند پس [تبجّح (بالیدن، شادمانی کردن) کنید و تفاخر کنید به انقیاد از این کلمه و به کسی که از انقیاد روی گرداند] بگوئید [بر ما] شهادت دهید به اینکه ما تسلیم شده [و منقاد (فرمانبردار) بر این کلمه] هستیم

ای اهل کتاب چرا دربارهٔ ابراهیم [در شریعت او و ملّت (آئین) او و اینکه او بر چه ملّتی بوده] احتجاج می‌‌کنید و (حال آنکه) تورات و انجیل نازل نشدند مگر بعد از او [یعنی اینکه ملّت تهوّد (یهودیگری) و شریعتش از تورات و تقریباً هزار سال بعد از ابراهیم نازل شد و شریعت تنصّر (نصرانیگری) از انجیل بود و تقریباً دو هزار سال بعد از او نازل شد] آیا پس تعقّل نمی‌‌کنید [که این ادّعاء برهان بطلانش با آن است و عاقل مثل آن را مدّعی نمی‌‌شود]

هان شما همانانی هستید که در آنچه که [دربارهٔ امر موسی (ع) و شریعت او و امر عیسی (ع) و شریعتش] به آن علم دارید احتجاج می‌‌کنید پس چرا در آنچه که [دربارهٔ امر ابراهیم و شریعتش] به آن علم ندارید احتجاج می‌‌کنید و خداوند می‌‌داند [و به پیامبرش تعلیم می‌‌دهد] و (حال آنکه) شما نمی‌‌دانید [پس محاجّۀ شما با رسول محاجّۀ جاهل با عالم است]

ابراهیم یهودی و نه نصرانی نبود و لکن حنیف (حقگرا، راستین) و مسلم (منقاد بر خداوند، صابر، دارای سلامت از عیوب نفس) بود و از مشرکین نبود {برای اینکه مشرکین مکّه ادّعاء می‌‌کردند که ملّتشان ملّت ابراهیم (ع) است}

همانا نزدیک‌‌ترین مردم [و احقّ آنها] به ابراهیم البتّه کسانی هستند که [در زمان او و بعد از او تا بقای امّتش] از او و از این پیامبر تبعیّت می‌‌کنند و کسانی که [با بیعت عامّه بر دست او] ایمان (اسلام) آوردند [اولی (نزدیکتر) به او هستند و نزدیک‌‌ترین مردم به انبیاء عامل‌‌ترین آنها به آنچه که آن را آورده‌‌اند هستند] و خداوند ولیّ مؤمنان است

طایفه‌‌ای [اندک] از اهل کتاب دوست داشتند که شما را گمراه کنند و (حال آنکه) گمراه نمی‌‌کنند مگر خودشان را و نمی‌‌فهمند [زیرا فرد گمراه کننده وقتی که بخواهد که دیگری را گمراه کند گمراهی خودش شدّت می‌‌یابد پس او با گمراه کردن دیگری خودش را گمراه می‌‌کند]

ای اهل کتاب چرا به آیات [تدوینی ثابتهٔ] خداوند [در تورات و انجیل و قرآن در نعت (وصف نیک) محمّد (ص) و وصیّ او (ع) یا آیات تکوینی ثابتهٔ او در عالم کبیر از موسی (ع) و عیسی (ع) و محمّد (ص)، یا ثابته در عالم صغیر از عقول زاجره (مانع شونده) از اتّباع از هوی و واردات زاجره و مرغبّه (ترغیب کننده)] کفر می‌‌ورزید و (حال آنکه) شما شهادت می‌‌دهید (مشاهده می‌‌کنید یا حاملان بر شهادت هستید)

ای اهل کتاب چرا حقّ را با باطل ملبّس (مخلوط) می‌‌کنید و حقّ را کتمان می‌‌کنید و (حال آنکه) شما [حقّ را یا لُُبس و کتمان را] می‌‌دانید [یا حال آنکه شما علماء هستید]

و طایفه‌‌ای [اندک] از اهل کتاب [با حیله‌‌های شیطانی] گفتند: در آغاز روز به آنچه که بر کسانی که ایمان آورده‌‌اند نازل شده ایمان آورید [تا در قلوب کسانی که ایمان آورده‌‌اند از انکار و القاء شبهه متمکّن کنید] و در آخر آن (روز) کفر بورزید تا شاید که آنها (مسلمین) رجوع کنند (بازگردند)

و [کلام این طایفه را] باور نکنید مگر از کسی که از دین شما تبعیّت کرده، بگو همانا هدایت [حقیقی] هدایت خداوند [یعنی اعتقاد] است که به کسی مثل آنچه [از کتاب و شریعت] که به شما داده شد داده می‌‌شود، یا نزد پروردگار شما بر شما احتجاج (اعتراض) می‌‌کنند، [به اهل کتاب] بگو: [که فضل خداوند به دستان شما نیست تا با حیله‌‌های خود آن را بدهید یا مانع آن بشوید] همانا فضل (اعمّ از کتاب و حکمت و رسالت و نبوّت و هدایت و سعهٔ در صدر و در دنیا) به دست خداوند است آن را به کسی که می‌‌خواهد می‌‌دهد و خداوند [در فضل خود] دارای وسعت است [و با دادن آن به موسی (ع) و عیسی (ع) و امّت آن دو نفادی (نیست شدنی) نیست تا آن را به غیر آن دو ندهد چنانکه پنداشتید و ادّعاء نمودید] و [به کسی که برای ایتای او اهل باشد] دانا است [پس هر آنکه اهلیّت بر او یافت به او عطاء می‌‌کند و اگرچه شما از آن اکراه دارید]

رحمت (ولایت) خود را به کسی که بخواهد اختصاص می‌‌دهد و خداوند دارای فضل عظیم است [به حیثی که نفاد (نیست و نابود شدن) در فضل او و نه بخل در اعطای او برایش نیست] {فضل عبارت از رسالت و قبول آن با بیعت عامّهٔ نبویّه و قبول دعوت ظاهره می‌‌باشد و رحمت عبارت از ولایت و قبول آن با بیعت خاصّهٔ ولویّه و قبول دعوت باطنه است}

و از اهل کتاب [کسانی هستند که با حیل شیطانی حیله می‌‌کنند و از آنها کسانی هستند که از حیل سالم می‌‌باشند، و از اهل کتاب در مقام امانت و خیانت] کسانی هستند که اگر آنها را در مالی زیاد امین قرار دهی آن را به تو اداء می‌‌کنند و از آنها کسانی هستند که اگر دیناری را به امانت به آنها بسپاری آن را به تو اداء نمی‌‌کنند مگر مادام بر او قائم باشی (بپا ایستی)، آن [مذکور از عدم اداء] به این [سبب] است که آنها در [حقّ] امّی‌‌ها [در حقوق غیر اهل کتاب] گفتند مسؤولیتی (عقوبتی) بر ما نیست و بر خداوند دروغ می‌‌گویند [یعنی با گفتارشان این را بر خداوند تعلیق می‌‌کنند]، و (حال آنکه) آنها می‌‌دانند [که آن دروغ است] {این تعریض به امّت و آنچه است که آن را بعد از وفات رسول (ص) احداث کردند از اختلاف و انکار هر فرقه حرمت دیگری را چنانکه آن در زمان ما بین منتحلین بر تشیّع و مقرّین به ائمّهٔ اثنی عشر واقع است حیثی که بعضی بعضی دیگر را تکفیر می‌‌نمایند و لعن می‌‌کنند و اموالشان و خونشان و فروج محصنات (زنان شوهردار) از زنانشان را حلال می‌‌شمارند با ادّعاء کردن این کلّی که مخالف با مذهب ما در نفسش و مالش و عِرضش حرمت ندارد}

آری [و حال آنکه مسؤولیت بر عهدهٔ آنها است زیرا خداوند ظلامهٔ (دادخواهی، آنچه به زور ستانده شود) بندگان را وا نمی‌‌گذارد] هر کس به عهدش [که آن را با نبیّ (ص) یا وصیّ نبیّ (ع) با بیعت عامّه یا خاصّه عهد کرده است] وفا کند و [از مخالفت با آنچه که در بیعتش به آن عهد بسته] بپرهیزد [و امانتداری جزءِ آنچه است که به آن عهد بسته چه امّى باشد یا از اهل کتاب یکسان است] پس همانا خداوند پرهیزگاران را دوست می‌‌دارد [و محبّ از کسی که به محبوبش ظلم کند انتقام می‌‌گیرد]

همانا کسانی که عهد خداوند را [که در بیعت، به آن عهد بستند] و قسم‌‌هایشان را [هنگام عقد بیعت] به بهایی اندک [از اعراض دنیا و اغراض آن] می‌‌فروشند آنان در آخرت بهره‌‌ای (نصیبی) ندارند و خداوند با آنها کلام نمی‌‌گوید و در روز قیامت به آنها نظر نمی‌‌کند و آنها را پاک نمی‌‌کند [به معنی اینکه بر آنها ثناء (ستایش) نمی‌‌کند و از آنها به خیر ذکر نمی‌‌کند، یا آنها را از ذنوبشان پاکیزه نمی‌‌کند] و عذابی دردناک دارند

و همانا البتّه گروهی از آنها زبان‌‌هایشان را با [قرائت] کتاب می‌‌چرخانند تا بپندارید که [آنچه که بر زبان آنان جاری می‌‌شود] آن از کتاب است و (حال آنکه) آن از کتاب نیست و می‌‌گویند که آن از نزد خداوند است و (حال آنکه) آن از نزد خداوند نیست و بر خداوند دروغ می‌‌گویند (می‌‌بندند) و (حال آنکه) آنها می‌‌دانند [که آن دروغ است یا آنان در شمار علماء هستند یا غیر از آنچه که آن را با زبانشان می‌‌چرخانند بر خدا دروغ می‌‌بندند و حال آنکه آنها می‌‌دانند که آن دروغ است]

بر بشری نسزد که خداوند کتاب (رسالت و احکام آن) و حکم (ولایت و آثار آن) و نبوّت (مراتب بین آن دو) به او بدهد سپس به مردم بگوید بندهٔ من باشید نه [بندهٔ] خداوند، و لکن می‌‌گوید: ربّانی (منسوب به ربّ) باشید به آنچه که کتاب را [به امثال خود] تعلیم می‌‌دادید (درس می‌‌دهید) و به آنچه که درس می‌‌کنید [یعنی کتاب را قرائت می‌‌کنید]

و به شما [ای ناقصان اقتداء کننده] امر نمی‌‌کند که ملائکه و پیامبران را به عنوان ارباب بگیرید آیا بعد از آنکه شما [با قبول نبوّت از انبیاء و بیعت با آنها با بیعت عامّهٔ نبویّه] اسلام آوردید شما را به کفر امر می‌‌کند!

و [به یاد آور یا یادآوری کن] آنوقتی را که خداوند بر آنچه که از کتاب و حکمت به شما داد {مراد از کتاب احکام رسالت است و کتاب تدوینی صورت آن، و از حکمت آثار ولایت است} [بر دست نبىّ سابق یا وصیّ او یا در عالم ذرّ] از پیامبران میثاق گرفت سپس فرستاده‌‌ای به عنوان تصدیق کننده بر آنچه که با شما است [از کتاب و احکام قالبیّه و حکمت که همان عقاید حقّهٔ دقیقی هستند که جز با مشاهده با چشم بصیرت درک نمی‌‌شوند] نزد شما آمد حتماً و حتماً به او ایمان بیاورید و حتماً و حتماً او را یاری کنید، [خداوند] فرمود: [ای پیامبران یا ای پیامبران با امم (امّت‌‌ها) یا ای امم] آیا اقرار کردید؟ و بنابر آن پیمانم را پذیرفتید؟ [انبیاء یا امّت‌‌های آنان یا هردو] گفتند: اقرار کردیم، [خداوند به ملائکه یا به انبیاء] فرمود: پس [بر انبیاء و امم آنان یا خداوند به انبیاء فرمود: پس بر امم خود] شاهد باشید و من با شما از شاهدانم

پس کسی که بعد از آن [پیمان از پیامبرش و شریعت او و وصیّت او در حقّ محمّد (ص) و وصیّ او یا پس کسی از شما ای حاضران که از ایمان به محمّد (ص) بعد از آن میثاق روی بگرداند یا وقتی که آن را دانستید پس کسانی که بعد از آن] روی بگرداند پس آنان همان فاسقان [خارج شده از عهد خداوند و میثاق او] هستند

آیا پس [بعد از آنکه دانستند دین خدا همان ایمان آوردن به محمّد (ص) است به محمّد (ص) ایمان نمی‌‌آورند و] غیر دین خداوند را می‌‌طلبند و (حال آنکه) کسانی که در آسمان‌‌ها و زمین هستند با میل و بدون میل برای او [یعنی برای خداوند یا برای محمّد (ص)] تسلیم (فرمانبردار) شده‌‌اند، و به او بر می‌‌گردند [یعنی که اسلام آنان عبارت از اقرار آنها است به اینکه او تعالی خالق آنان و مبدء آنان و بازگشت همه به او می‌‌باشد پس نسزد که غیر دین کسی که مبدء آنان و معاد آنان است طلب شود]

[ای محمّد بعد از آنکه حجّت را از قِبل خودت و امّتت بر آنها تمام کردی] بگو که ما به خداوند و آنچه که بر ما نازل شد و آنچه که بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل شده و آنچه که به موسی و عیسی و پیامبران از پروردگارشان داده شده ایمان آورده‌‌ایم، بین احدی از آنها فرق نمی‌‌گذاریم و ما بر او تسلیم (فرمانبردار) شده‌‌ایم [یعنی ما ایمان آوردیم و تسلیم شدیم و شما اگر خواستید اسلام آورید و اگر خواستید تسلیم نشوید]

و هر کس غیر اسلامِ دینی (ملّتی یا طریقی به آخرتش) را ابتغاء کند پس هرگز از او قبول نخواهد شد و او در آخرت از زیانکاران است [حیثی که بضاعتش از قوا و مدارک را انفاق کرده و عمرش را در طلب آنچه که به او نفعی نمی‌‌رساند بلکه به او ضرر می‌‌رساند انفاد (نابود گرداندن، بی توشه شدن) کرده است]

چگونه خداوند هدایت کند [یعنی خداوند به ایمان هدایت نمی‌‌کند زیرا اسلام طریق ایمان و هدایت به آن یا به آخرت و جنان است] قومی را که بعد از ایمان آوردنشان [با ایمان عامّ با بیعت عامّه یا ایمان خاصّ با بیعت خاصّه به خداوند یا به رسول یا به آنچه از احکام که او آورده است یا به قول او در حقّ خلیفهٔ خود] کفر ورزیده‌‌اند و (حال آنکه) شهادت داده‌‌اند که رسول حقّ است و بیّنات (معجزات یا ادلّهٔ واضح دالّ بر حقّ بودن رسول) نزد آنها آمده و (حال آنکه) خداوند مردمان ستمکار را هدایت نمی‌‌کند [برای اینکه آنها به خودشان و قوایشان و به اسلام و صاحب اسلام با خروجشان از آن ظلم کرده‌‌اند] {آیه اشاره به مرتدّ ملّی است}

آنان جزایشان این است که لعنت (دوری کردن) خداوند و ملائکه و مردم اجمعین بر آنان است

در آن [لعنت یا در جحیمی که به التزام مستفاد شده] ماندگارند و عذاب از آنها تخفیف نمی‌‌یاید و آنها [با عدم تأخیر عذاب] منتظر نمی‌‌شوند

مگر کسانی که بعد از آن (کفر بعد از اسلام) توبه کردند و [آنچه که حین کفر به آن افساد کرده بودند را] اصلاح کردند پس همانا خداوند بسیار آمرزنده است [و بعد از رجوع آنها به او بدی‌‌های آنها را می‌‌آمرزد] و مهربان است [که بر آنها تفضّل می‌‌کند و بعد از آمرزش آنان به آنها رحم می‌‌کند]

همانا کسانی که بعد از ایمان [عامّ یا خاصّ] آوردنشان کفر ورزیدند {آیه بیان برای مرتدّ فطری است} سپس کفری را افزودند [به حیثی که منجرّ به ابطال فطرت و قطع ریسمان الهی شود] هرگز توبه‌‌شان قبول نخواهد شد [آنها برای قطع آنچه که به آن استعداد و استحقاق داشته‌‌اند استحقاق توبه کردن و قبول آن برای آنها باقی نمانده است] و آنان همان گمراهان هستند {یعنی اینکه ضلال علی الاطلاق منحصر به کسی است که فطرت را قطع کرده و امّا کسی که فطرت را قطع نکرده و اگرچه از اسلام مرتدّ شود برای بقای هدایت تکوینی بر او علی الاطلاق ضالّ نمی‌‌باشد}

{بیان حال کسانی است که باقی بر کفر هستند} همانا کسانی که کفر ورزیده‌‌اند و مردند و (در حالی که) آنها کافر هستند {این قید اشعار به این دارد که برای کافر ممکن می‌‌شود که بر اسلام بمیرد} پس هرگز زمینِ لبریز از طلا از هیچکدام از آنها و اگرچه [نفسش را] به آن فدیه دهد قبول نخواهد شد، برای آنان عذابی دردناک هست و آنها [هیچ] یاری کننده‌‌ای ندارند

هرگز به نیکی نخواهید رسید تا آنکه [بعضی] از آنچه که دوست می‌‌دارید [را] انفاق کنید و هر چه از چیزی که انفاق کنید پس همانا خداوند به آن دانا است [و از خداوند فوت نمی‌‌شود و به اضعاف (چند برابر) آن به شما جزاء می‌‌دهد پس، از فوت آن و فناء آن نترسید]