حزب شمارهٔ ۵۴


سورهٔ ۱۶- النحل

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم

١ أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

[آنچه که رسول (ص) از عذاب و اهلاک و قیام ساعت و حساب و عقاب در روز قیامت به آنها وعده کرده بود را از جهت استهزاء او و رسالت او و ایعاد (وعده دادن) او استعجال (طلب تعجیل) کردند، پس فرمود تعالی:] امر خداوند [دربارهٔ اهلاک] در رسید پس تعجیل آن را طلب نکنید [بطور استهزاء می‌‌گفتند: وقتی که آنچه که به آن وعده می‌‌دهی واقع شود پس اصنام ما برای ما شفاعت می‌‌کنند پس فرمود تعالی:] او منزّه و تعالی (بالاتر) است از آنچه که شریک [او] می‌‌نمایند [و چیزی برای آنان شفاعت نمی‌‌کند، و اصنام چیزی از عذاب او را دفع نمی‌‌کنند]

- ترجمه سلطانی

امر خداوند در رسید پس تعجیل آن را طلب نکنید او منزّه و تعالی (بالاتر) است از آنچه که شریک (او) می‌نمایند

- ترجمه راستین

فرمان خدا (به ظهور قیامت و یا به عذاب شمشیر بر مشرکان) به زودی فرا می‌رسد پس (هان ای کافران، شما به تمسخر و هزل) تقاضای تعجیل آن مکنید، خدای یکتا متعالی و منزه از شرک مشرکان است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢ يُنَزِّلُ الْمَلَائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ أَنْ أَنذِرُوا أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ

او ملائکه را با روح از [عالم] امر خود بر کسی از بندگانش که بخواهد نازل می‌‌کند که انذار کنید که جز من خدایی نیست پس از من بهراسید

- ترجمه سلطانی

او ملائکه را با روح از (عالم) امر خود بر کسی از بندگانش که بخواهد نازل می‌کند که انذار کنید که جز من خدایی نیست پس از من بهراسید

- ترجمه راستین

خدا فرشتگان را با روح به امر خود بر هر یک از بندگان که خواهد می‌فرستد که خلق را (اندرز داده و از عقوبت شرک به خدا) بترسانید (و به بندگان بفهمانید) که خدایی جز من نیست، پس از من بترسید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

آسمان‌‌ها و زمین را به حقّ خلق کرد بالاتر است از آنچه که [با او] شریک می‌‌کنند

- ترجمه سلطانی

آسمان‌ها و زمین را به حقّ خلق کرد بالاتر است از آنچه که (با او) شریک می‌کنند

- ترجمه راستین

خدا آسمانها و زمین را به حق (و برای غرضی محقق و حکمتی بزرگ) آفرید، او از آنچه مشرکان شرک آرند متعالی و منزه است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤ خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ

انسان را از نطفه‌‌ای خلق کرد پس آنوقت او ستیزه کننده‌‌ای آشکار [شده] است

- ترجمه سلطانی

انسان را از نطفه‌ای خلق کرد پس آنوقت او ستیزه کننده‌ای آشکار است

- ترجمه راستین

خدا انسان را از آب نطفه‌ای (بی قدر و ضعیف) بیافرید، آن‌گاه او (اصل خلقت خود را فراموش کرده و با خالق) آشکارا به خصومت می‌خیزد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥ وَالْأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَكُمْ فِيهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ

و چهارپایان را، آنها را برای شما خلق کرد که در آنها گرمپوشی (آنچه که بدان گرم می‌‌شوید) [از پشم‌‌ها و موها و کرک‌‌ها و پوست‌‌های آنها] و منافعی [از گوشت و شیر و پشت (بارکشی) و شخم زدن زمین به وسیلهٔ آنها] هست و از [شُحوم (چربی‌‌ها) و لُحوم (گوشت‌‌ها) و اَلْبان (شیرها)] آنها می‌‌خورید

- ترجمه سلطانی

و چهارپایان را، آنها را برای شما خلق کرد که در آنها گرمپوشی و منافعی هست و از آنها می‌خورید

- ترجمه راستین

و چهارپایان را خلقت کرد که به (موی و پشم) آنها گرم می‌شوید و از آنها فواید بسیار دیگر برده و از (شیر و گوشت) آنها غذای مأکول می‌سازید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٦ وَلَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسْرَحُونَ

و در آنها برای شما [مظاهر] جمال (تجمّل) [و زینت] هست حینی که [در شب هنگام از چرا به خوابگاه و آغل] بر می‌‌گردانید و حینی که [آنها را در صبحگاهان برای چریدن و چراندن] به چرا می‌‌برید

- ترجمه سلطانی

و در آنها برای شما (مظاهر) جمال (و تجمّل) هست حینی که (از چرا) بر می‌گردانید و حینی که به چرا می‌برید

- ترجمه راستین

و هنگامی که آنها را شبانگاه از چرا برمی‌گردانید یا صبحگاه به چرا بیرون می‌برید زیب و افتخار شما باشند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٧ وَتَحْمِلُ أَثْقَالَكُمْ إِلَى بَلَدٍ لَّمْ تَكُونُوا بَالِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنفُسِ إِنَّ رَبَّكُمْ لَـرَءُوفٌ رَّحِيمٌ

و بارهای شما را به شهری حمل می‌‌کنند که [شما خودتان] جز با مشقّت دادن خود به آنجا نمی‌‌رسیدید [چه رسد با بار بر پشتتان] همانا پروردگارتان البتّه [به شما] رئوف و مهربان است [برای اینکه او آنچه که به آن نفع می‌‌برید و به آن احتیاج دارید را برای شما خلق کرده است]

- ترجمه سلطانی

و بارهای شما را به شهری حمل می‌کنند که (شما خودتان) جز با مشقّت دادن خود به آنجا نمی‌رسیدید (چه رسد با بار) همانا پروردگارتان البتّه رئوف و مهربان است

- ترجمه راستین

و بارهای شما را (به آسانی) از شهری به شهر دیگر برند که خود شما (بدون بار) جز با مشقّت بسیار بدان جا نتوانید رسید (چه رسد با بار) ؛ راستی که پروردگار شما رئوف و مهربان است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٨ وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ

و اسبان و استران و خران را تا بر آنها سوار شوید و زینت هستند و [برای انتفاع شما از موجودات عالم طبع از آنچه که در زمین و آسمان است و موجودات عالم ارواح] آنچه را که نمی‌‌دانید خلق می‌‌کند

- ترجمه سلطانی

و اسبان و استران و خران را تا بر آنها سوار شوید و زینت هستند و خلق می‌کند آنچه را که نمی‌دانید

- ترجمه راستین

و اسبان و استران و خران را برای سواری و تجمّل شما آفرید و چیز دیگری هم که شما هنوز نمی‌دانید (برای سواری شما) خواهد آفرید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٩ وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ

و راه میانه (خارج از افراط و تفریط) بر خداوند است و [برخی] از آنها (راه‌‌ها) [از اعتدال] منحرف هستند و اگر می‌‌خواست البتّه همگی شما را [با رسانیدن به طریق قصد (میانه، راست) و سیر بر آن] هدایت می‌‌کرد

- ترجمه سلطانی

و راه میانه (خارج از افراط و تفریط) بر خداوند است و (برخی) از آنها (راه‌ها) منحرف هستند و اگر میخواست البتّه همگی شما را هدایت میکرد

- ترجمه راستین

و بر خداست بیان راه عدل و راستی، و بعضی راهها جور و ناراستی است. و اگر خدا می‌خواست (بدون آزمایش بلکه به جبر) شما را همگی به راه هدایت (و جنّت) می‌کشید (لیکن این خلاف مصلحت و نظام الهی است).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٠ هُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّكُم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ

او کسی است که از آسمان برای شما آبی فرو فرستاد که شراب (نوشیدن) از آن و شجر [اعمّ از گیاه] از آن است در آن (روییدنی‌‌ها) [مواشی (ستور و چهارپایان) خود را] می‌‌چرانید

- ترجمه سلطانی

او کسی است که از آسمان برای شما آبی فرو فرستاد که شراب (نوشیدن) از آن و شجر (اعمّ از گیاه) از آن است در آن میچرانید

- ترجمه راستین

اوست خدایی که آب باران را از آسمان فرو فرستاد که هم از آن می‌آشامید و هم درخت و گیاه از آن می‌روید که به میوه آن شما، و به برگش حیوانات شما، برخوردار می‌شوید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١١ يُنبِتُ لَكُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّيْتُونَ وَالنَّخِيلَ وَالْأَعْنَابَ وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

با آن زرع و زیتون و نخیل (درختان خرما) و انگور (مُو) و از هر میوه‌‌ای را برای شما می‌‌رویاند، همانا در آن البتّه نشانه‌‌ای هست برای گروهی که تفکّر می‌‌کنند

- ترجمه سلطانی

با آن زرع و زیتون و نخیل (درختان خرما) و انگور (مو) و از هر میوه‌ای را برای شما می‌رویاند، همانا در آن البتّه نشانه‌ای هست برای گروهی که تفکّر می‌کنند

- ترجمه راستین

و هم زراعتهای شما را از آن آب باران برویاند و درختان زیتون و خرما و انگور و از هر گونه میوه بپرورد؛ همانا در این کار آیت و نشانه‌ای (از رحمت و قدرت الهی) برای اهل فکرت پدیدار است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٢ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و شب و روز و خورشید و ماه و نجوم مسخّر به امر خود را برای شما مسخّر (رام) نمود همانا در آن البتّه نشانه‌‌هایی هست برای گروهی که تعقّل می‌‌کنند

- ترجمه سلطانی

و شب و روز و خورشید و ماه و نجوم مسخّر به امر خود را برای شما مسخّر نمود همانا در آن البتّه نشانه‌هایی هست برای گروهی که تعقّل می‌کنند

- ترجمه راستین

و هم شب و روز و خورشید و ماه را برای زندگانی شما در گردون مسخر ساخت، و ستارگان آسمان هم به فرمان او مسخرند؛ همانا در این کار آیتها و نشانه‌هایی (از قدرت خدا) برای اهل خرد پدیدار است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٣ وَمَا ذَرَأَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ

و آنچه را که برای شما در زمین [از موالید، از معادن و اصناف نبات و انواع حیوان و عناصر و آنچه که در زمین هست از کوه‌‌ها و گودال‌‌ها و تپّه‌‌ها] به رنگ‌‌های مختلف پدید آورد [و آنچه را که برای شما خلق کرد مسخّر (رام) شما کرد] همانا در آنها برای گروهی که پند می‌‌گیرند البتّه نشانه‌‌ای هست

- ترجمه سلطانی

و آنچه را که برای شما در زمین به رنگ‌های مختلف پدید آورد همانا در آنها برای گروهی که پند می‌گیرند البتّه نشانه‌ای هست

- ترجمه راستین

و نیز آنچه در زمین برای شما آفرید و به انواع گوناگون و اشکال رنگارنگ در آورد (همه را مسخر شما کرد) ؛ همانا در این کار هم آیت و نشانه‌ای (از الهیت) بر مردم هشیار پدیدار است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٤ وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و او کسی است که دریا را مسخّر کرد تا از آن گوشتی با طراوت بخورید و از آن زیور خارج کنید [مانند انواع آنچه که از دریا خارج می‌‌شود] که آن را بپوشید و کشتی‌‌ها را می‌‌بینی که در آن [آب را] می‌‌شکافند (جاری هستند) تا [بوسیلهٔ تجارات] از فضل او طلب کنید و تا شما شکر کنید [یعنی غایت همه این است که به اِنْعام نظر کنید و از حقّ نعمت با رؤیت آن از مُنعم تشکر نمایید]

- ترجمه سلطانی

و او کسی است که دریا را مسخّر کرد تا از آن گوشتی باطراوت بخورید و از آن زیور خارج کنید که آن را بپوشید و کشتی‌ها را می‌بینی که در آن (آب را) می‌شکافند تا از فضل او طلب کنید و تا شما شکر کنید

- ترجمه راستین

و هم او خدایی است که دریا را برای شما مسخر کرد تا از گوشت تر و تازه (ماهیان حلال) آن تغذیه کنید و از زیورهای آن (مانند درّ و مرجان) استخراج کرده و تن را بیارایید، و کشتی‌ها را در آن روان بینی که سینه آب را می‌شکافند (تا به تجارت و سفر رفته) و تا از فضل خدا روزی طلبید، و باشد که شکر خدا به جای آرید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٥ وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

و در زمین کوه‌‌های استوار افکند تا مبادا شما را [با اضطراب خود] تکان دهد و نهر‌‌هایی [بواسطهٔ این کوه‌‌ها] و راه‌‌هایی [در زمین] تا شما [با این راه‌‌ها به مقاصدتان] هدایت شوید

- ترجمه سلطانی

و در زمین کوه‌های استوار افکند تا مبادا شما را تکان دهد و نهر‌هایی و راه‌هایی تا شما هدایت شوید

- ترجمه راستین

و نیز کوههای بزرگ را در زمین بنهاد تا زمین شما را به لرزه و اضطراب نیفکند و نهرها جاری کرد و راهها پدیدار ساخت تا مگر هدایت شوید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٦ وَعَلَامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ

و علامت‌‌هایی [از آنچه که کاروان بر استقامت سیر خود به سوی مقاصد خود طلب راهنمایی می‌‌کند] و به ستاره‌‌ها (جنس ستاره‌‌ها در شب) آنها هدایت می‌‌شوند (راه خود را می‌‌بابند)

- ترجمه سلطانی

و علامت‌هایی و به ستاره‌ها آنها هدایت می‌شوند (راه خود را می‌بابند)

- ترجمه راستین

و نشانه‌هایی (در زمین مانند کوهها و دریاها و رودها و جنگلها مقرر داشت) *و آنان به ستارگان (در شبها) هدایت یابند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٧ أَفَمَن يَخْلُقُ كَمَن لَّا يَخْلُقُ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

آیا پس کسی که خلق می‌‌کند مانند کسی [از اصنام و کواکب و غیر آن] است که خلق نمی‌‌کند آیا پس متذکّر نمی‌‌شوید (پند نمی‌‌گیرید)؟ [تا مخلوق را مشارک بر خالق قرار ندهید]

- ترجمه سلطانی

آیا پس کسی که خلق می‌کند مانند کسی است که خلق نمی‌کند آیا پس متذکّر نمی‌شوید (پند نمی‌گیرید)؟

- ترجمه راستین

آیا آن خدایی که خلق می‌کند مانند آن کس (از فراعنه و بتان) است که هیچ چیز در عالم خلق نمی‌کند؟آیا متذکر و هوشیار نمی‌شوید؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٨ وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ

و اگر نعمت‌‌های خداوند را بشمارید نمی‌‌توانید آنها را احصاء کنید همانا خداوند البتّه بسیار آمرزنده است [و شما را به سبب تقصیر در قیام به شکر آن مؤاخذه نمی‌‌کند] و مهربان است [که آن را به سبب تقصیرتان از شما قطع نمی‌‌کند بلکه روز به روز آن را زیاد می‌‌کند]

- ترجمه سلطانی

و اگر نعمت‌های خداوند را بشمارید نمی‌توانید آنها را احصاء کنید همانا خداوند البتّه بسیار آمرزنده و مهربان است

- ترجمه راستین

و اگر بخواهید که نعمتهای خدا را شماره کنید هرگز نتوانید، که خدا در حق بندگان بسیار آمرزنده و مهربان است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

١٩ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ

و خداوند می‌‌داند آنچه را که پنهان می‌‌دارید [از اعمال و احوال و نیّات و خیالات و خطورات و اخلاق و عقاید و اقوال و مکموناتی که هنوز بر خود شما ظاهر نشده] و آنچه را که علنی (آشکار) می‌‌کنید [از آنچه که ذکر شد]

- ترجمه سلطانی

و خداوند می‌داند آنچه را که پنهان می‌دارید و آنچه را که علنی (آشکار) می‌کنید

- ترجمه راستین

و خدا هر چه را پنهان و آشکار دارید به همه آگاه است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٠ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ

و کسانی را [مانند ملائکه و کواکب و اصنام و شیاطین و رؤسای ضلالت] به جای خداوند می‌‌خوانند که چیزی را خلق نمی‌‌کنند [و مستحقّ خوانده شدن نیستند] و (حال آنکه) آنها (خود) خلق می‌‌شوند [و از شما امتیاز نمی‌‌یابند که آنها را برای خواندن برگزینید]

- ترجمه سلطانی

و کسانی را به جای خداوند می‌خوانند که چیزی را خلق نمی‌کنند و (حال آنکه) آنها (خود) خلق می‌شوند

- ترجمه راستین

و آنچه که مشرکان غیر از خدا (چون بتها و فراعنه) به خدایی می‌خوانند چیزی خلق نکنند و خود نیز مخلوقند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢١ أَمْوَاتٌ غَيْرُ أَحْيَاءٍ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ

مردگانی غیر زنده هستند [و آنها از شما پائین‌‌ترند و شما از کسانی که به جای خداوند می‌‌خوانید اولی (سزاوارتر) هستید به اینکه خوانده شوید] و (حال آنکه) شعور نمی‌‌ورزند که خود کی برانگیخته می‌‌شوند [یعنی شعور به بعثت خود ندارند چه رسد به وقت برانگیخته شدن غیر خود و مجازات و شفاعت آنها]

- ترجمه سلطانی

مردگانی، غیر زنده هستند و (حال آنکه) شعور نمی‌ورزند که خود کی برانگیخته می‌شوند

- ترجمه راستین

اینها مرده و از حیات بی‌بهره‌اند و هیچ حس و شعور ندارند که در چه هنگام مبعوث می‌شوند (و که آنها را برمی‌انگیزد).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٢ إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٌ وَهُم مُّسْتَكْبِرُونَ

خدای شما خدای یکتا است [و مستحقّ عبادت است و واحد است نه متعدّد] پس کسانی که به آخرت ایمان نمی‌‌آورند قلوبشان منکِر است [که نه خداوند را می‌‌شناسند و نه امر آخرت را] و آنان (خود) مستکبر هستند [زیرا استکبار، همان خروج از حکم خداوند و حکم خلفای او است و آنها برای عدم اعتقادشان به خداوند و به خلفای او خارج هستند]

- ترجمه سلطانی

خدای شما خدای یکتا است پس کسانی که به آخرت ایمان نمی‌آورند قلوبشان منکِر است و آنان (خود) مستکبر هستند

- ترجمه راستین

خدای شما خدایی یکتاست، و آنان که به عالم آخرت ایمان ندارند (اگر هم به زبان گویند) به دل منکر (مبدأ متعال) اند و (از اطاعت حکم خدا) تکبر و سرپیچی می‌کنند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٣ لَا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ

حقّاً (در حقیقت) [قلوبشان مُنکر رجعت است یعنی کافر است] همانا خداوند است که می‌‌داند آنچه را که پنهان می‌‌کنند و آنچه را که علنی می‌‌سازند، همانا او مستکبران (استکبار کنندگان) [از ولایت علی (ع)] را دوست ندارد

- ترجمه سلطانی

حقّاً (در حقیقت) همانا خداوند است که می‌داند آنچه را که پنهان می‌کنند و آنچه را که علنی می‌سازند، همانا او مستکبران (استکبار کنندگان) را دوست ندارد

- ترجمه راستین

محققا خدا بر کارهای باطن و ظاهر آنها آگاه است (و به کیفر اعمالشان می‌رساند) که او هرگز متکبران و گردنکشان را دوست نمی‌دارد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٤ وَإِذَا قِيلَ لَهُم مَّاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ

و وقتی که به آنها گفته شود که پروردگار شما چه نازل کرده؟ می‌‌گویند افسانه‌‌های پیشینیان را

- ترجمه سلطانی

و وقتی که به آنها گفته شود که پروردگار شما چه نازل کرده؟ می‌گویند افسانه‌های پیشینیان را

- ترجمه راستین

و هرگاه به این مردم (مستکبر) گفته شود که خدایتان چه فرستاده؟گویند: این آیات همه افسانه‌های پیشینیان است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٥ لِيَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ كَامِلَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ

تا روز قیامت بار خویش و [بخشی] از بار کسانی را که بدون علم گمراهشان کردند [بر دوش] بکِشند، بدانید آنچه که [به دوش] می‌‌کِشند بد [باری] است

- ترجمه سلطانی

تا روز قیامت بار خویش و (بخشی) از بار کسانی را که بدون علم گمراهشان کردند (بر دوش) بکِشند، بدانید آنچه که (به دوش) می‌کِشند بد (باری) است

- ترجمه راستین

تا آنکه آنان (در نتیجه انکار روز قیامت) بار سنگین گناه خود را کاملا با برخی از بار گناه کسانی که از جهل گمراهشان کردند به دوش نهند، (عاقلان) آگاه باشند که آن بار وزر و گناه بسیار بد عاقبت است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٦ قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَأَتَى اللَّهُ بُنْيَانَهُم مِّنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِن فَوْقِهِمْ وَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ

کسانی که قبل از آنها بودند مکر کرده‌‌اند پس خداوند بنیان آنها را از قاعده (پایه) ویران کرد، و سقف بالای سر آنها را بر آنها فرو ریخت [و با همان ریشه‌‌کن شدند و امر او به اهلاک] و عذاب [خراب شدن سقف] از جایی که نمی‌‌فهمیدند به آنها آمد

- ترجمه سلطانی

کسانی که قبل از آنها بودند مکر کرده‌اند پس خداوند بنیان آنها را از قاعده (پایه) ویران کرد، و سقف بالای سر آنها را بر آنها فرو ریخت و عذاب از جایی که نمی‌فهمیدند به آنها آمد

- ترجمه راستین

آن کافرانی که پیش از اینان بودند نیز (مانند اینها) مکرها (برای پامال کردن حق) اندیشیدند لیکن خدا بنای آنها را از پایه ویران کرد و سقف بر سرشان فرو ریخت و عذاب خدا از جایی که نمی‌فهمیدند آنها را فرا رسید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٧ ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُخْزِيهِمْ وَيَقُـولُ أَيْنَ شُرَكَائِيَ الَّذِينَ كُنتُمْ تُشَاقُّونَ فِيهِمْ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَالسُّوءَ عَلَى الْكَافِرِينَ

سپس در روز قیامت آنها را خوار می‌‌کند و [به آنان] می‌‌گوید کجایند شرکای من [از اصنام و کواکب و اهویه و غیر آنها یا شرکاء مظاهر من از اولیاء و اصل علی (ع) است] کسانی که دربارهٔ آنها [با مؤمنین] دشمنی می‌‌کردید [و با مظاهر من در حقّشان دشمنی می‌‌کردید، یا با انبیاء و اولیاء (ع) در حقّشان مخالفت می‌‌کردید] کسانی که علم داده شده‌‌اند [یعنی انبیاء (ع) و اوصیای ایشان یا جملهٔ مؤمنین و ائمّهٔ ایشان] گفتند: همانا امروز خواری و [عذاب] بدی نصیب کافران است

- ترجمه سلطانی

سپس در روز قیامت آنها را خوار می‌کند و (به آنان) می‌گوید کجایند شرکای من کسانی که دربارهٔ آنها دشمنی می‌کردید کسانی که علم داده شده‌اند گفتند: همانا امروز خواری و بدی نصیب کافران است

- ترجمه راستین

آن گاه روز قیامت هم آنان را خوار و ذلیل خواهد کرد و آن روز خواهد گفت: کجایند شریکان من که برای طرفداری آنها خصومت و جنگ به پا می‌کردید؟ (در آن هنگام) اهل علم و دانش اظهار کنند که امروز ذلت و خواری و عذاب به کافران اختصاص دارد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٨ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِـمِي أَنفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ مَا كُنَّا نَعْمَلُ مِن سُـوءٍ بَلَى إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

کسانی که ملائکه آنها را می‌‌میرانند [در حالی که] آنها ستم کننده به خودشان [یعنی در حقّ خود یا در حقّ امامشان ظالم] هستند پس [کسانی که در دنیا جَحود (نفی کردن) و انکار و استهزاء انجام می‌‌داده‌‌اند] سر تسلیم فرو انداختند که ما به هیچ [کار] بدی عمل نمی‌‌کردیم بلی همانا خداوند به آنچه که عمل می‌‌کرده‌‌اید دانا است

- ترجمه سلطانی

کسانی که ملائکه آنها را می‌میرانند (در حالی که) آنها ستم کننده به خودشان هستند پس سر تسلیم فرو انداختند که ما به هیچ (کار) بدی عمل نمی‌کردیم بلی همانا خداوند به آنچه که عمل می‌کرده‌اید دانا است

- ترجمه راستین

آنها که فرشتگان در حالی جانشان را می‌گیرند که (در دنیا) به نفس خود ستم کردند، در آن حال مرگ (اجبارا) سر تسلیم پیش دارند (و گویند) که ما ابدا کار بد نمی‌کردیم؛ چرا، خدا به هر چه می‌کردید آگاه است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٢٩ فَادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ

پس [به جهت مجازات اعمال خود هر کدام از درب خاصّ به خود] از درب‌‌های جهنم داخل شوید که در آن ماندگار هستید که البتّه جایگاه متکبّرین بد است

- ترجمه سلطانی

پس از درب‌های جهنم داخل شوید که در آن ماندگار هستید که البتّه جایگاه متکبّرین بد است

- ترجمه راستین

پس (فرشتگان خطاب کنند که) از هر در به دوزخ داخل شوید که در آنجا همیشه معذب خواهید بود. و جایگاه متکبران (که دوزخ است) بسیار بد منزلگاهی است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٠ وَقِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا مَاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُوا خَيْرًا لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ

و به کسانی که [به سبب ولایت و بیعت خاصّهٔ ولویّه] تقوا پیشه کردند گفته شد پروردگارتان چه فرو فرستاده؟ گفتند خیر را [فرستاد]، کسانی که احسان کرده‌‌اند در این دنیا حسنه‌‌ای دارند [و آن پاکیزه بودن خوردنی‌‌ها و نوشیدنی‌‌ها و مَناکح (زناشویی‌‌ها) و مَراکب (سوار شدنی‌‌ها) است] و البتّه خانهٔ آخرت بهتر است و سرای پرهیزگاران چه نیکو است

- ترجمه سلطانی

و به کسانی که تقوا پیشه کردند گفته شد پروردگارتان چه فرو فرستاده؟ گفتند خیر را (فرستاد)، کسانی که احسان کرده‌اند در این دنیا حسنه‌ای دارند و البتّه خانهٔ آخرت بهتر است و سرای پرهیزگاران چه نیکو است

- ترجمه راستین

و چون به اهل تقوا گفته شود که خدای شما چه آیاتی فرستاد؟گویند: نیکو آیاتی فرستاد. آنان که نیکوکارند هم در حیات دنیا نیکی و خوشی بینند و هم دار آخرت (آنها را) بهترین منزل است و البته خانه اهل تقوا بسیار مجلّل و نیکو خواهد بود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣١ جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ

جنّت‌‌های عدنی است که داخل آنها می‌‌شوند از تحت آنها نهرها جاری می‌‌شود آنها در آنجا آنچه را که بخواهند دارند این‌‌چنین خداوند به تقواء پیشگان جزاء می‌‌دهد

- ترجمه سلطانی

جنّت‌های عدنی است که داخل آنها می‌شوند از تحت آنها نهرها جاری می‌شود آنها در آنجا آنچه را که بخواهند دارند این‌چنین خداوند به تقواء پیشگان جزاء می‌دهد

- ترجمه راستین

که باغهای بهشت عدن باشد که در زیر درختانش نهرها جاری است، متقیان در آن داخل شوند در حالی که هر چه بخواهند و میل کنند در آنجا بر ایشان حاضر است. باری این است اجر و جزایی که خدا به اهل تقوا عطا خواهد کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٢ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُـولُونَ سَلَامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

کسانی که ملائکه آنها را می‌‌میرانند [در حالی که از معاصی یا از شرک] پاک هستند [به عنوان تحیّت بر آنها] می‌‌گویند: سلام بر شما داخل جنّت شوید به خاطر آنچه که [بر طریق ولایت] عمل می‌‌کردید

- ترجمه سلطانی

کسانی که ملائکه آنها را می‌میرانند (در حالی که) پاک هستند می‌گویند سلام بر شما داخل جنّت شوید به خاطر آنچه که عمل می‌کردید

- ترجمه راستین

آنان که در حال پاکیزگی (از شرک) فرشتگان قبض روحشان کنند به آنها گویند که شما به موجب اعمال نیکویی که در دنیا به جا آوردید اکنون به بهشت ابدی درآیید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٣ هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن تَأْتِيَهُمُ الْمَلَائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ أَمْرُ رَبِّكَ كَذَلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

آیا [کسانی که به آخرت ایمان نمی‌‌آوردند] جز این را منتظرند که ملائکه [حین مرگ] نزد آنها بروند یا امر پروردگارت [به عذاب یا به خروج قائم (ع)] بیاید، کسانی که قبل از آنها بودند این‌‌چنین کردند و خداوند [با تدمیر (سرکوب) آنها و عذاب آنها] به آنها ستم نکرد و لکن آنها به خودشان ظلم می‌‌کردند

- ترجمه سلطانی

آیا جز این را منتظرند که ملائکه نزد آنها بروند یا امر پروردگارت بیاید، کسانی که قبل از آنها بودند این‌چنین کردند و خداوند به آنها ستم نکرد و لکن آنها به خودشان ظلم می‌کردند

- ترجمه راستین

این کافران منکر جز آنکه فرشتگان (غضب خدا) بر سر آنها بیایند (و ترسان و لرزان شوند) یا (به هلاک آنان) حکم خدا در رسد دیگر چه انتظار می‌برند؟منکران پیشین هم مانند اینان عمل کردند (که همه هلاک شدند) و خدا اصلا به آنها ستم نکرد بلکه آنها خود به نفس خویش ستم می‌کردند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٤ فَأَصَابَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ

پس بدی‌‌های آنچه که عمل کردند به آنها اصابت کرد و آنچه [از عذاب یا معاد یا رجعت یا مطلق آنچه که آن را رسولانشان می‌‌گفتند] آن را استهزاء می‌‌کردند آنها را احاطه نمود

- ترجمه سلطانی

پس بدی‌های آنچه که عمل کردند به آنها اصابت کرد و آنچه که آن را استهزاء می‌کردند آنها را احاطه نمود

- ترجمه راستین

تا آنکه به کیفر اعمال زشت خود رسیدند و آن عذابی که به آن تمسخر می‌کردند آنها را احاطه کرد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٥ وَقَالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا عَبَدْنَا مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ نَّحْنُ وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ كَذَلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَى الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ

و کسانی که شرک ورزیدند گفتند: اگر خداوند می‌‌خواست ما و نه پدران ما چیزی را به جای او عبادت نمی‌‌کردیم و به جای او چیزی را حرام نمی‌‌کردیم، کسانی که قبل از آنها بودند این‌‌چنین کردند پس آیا جز رساندن آشکار بر [عهدهٔ] رسولان است؟

- ترجمه سلطانی

و کسانی که شرک ورزیدند گفتند: اگر خداوند می‌خواست ما و نه پدران ما چیزی را به جای او عبادت نمی‌کردیم و به جای او چیزی را حرام نمی‌کردیم، کسانی که قبل از آنها بودند این‌چنین کردند پس آیا جز رساندن آشکار بر (عهدهٔ) رسولان است؟

- ترجمه راستین

و مشرکان گویند: اگر خدا می‌خواست هرگز نه ما و نه پدرانمان چیزی جز آن خدای یکتا نمی‌پرستیدیم و بی‌خواست او چیزی را حرام نمی‌کردیم. مشرکان پیش از اینان هم کردار و گفتارشان همین بود (که به در جبر و انکار عمل خویش می‌زدند) پس در این صورت آیا برای رسولان ما جز تبلیغ رسالت (و اتمام حجت) تکلیفی هست؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٦ وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

و هرآینه در هر امّتی رسولی فرستادیم [و هرآینه رسولان ابلاغ کردند و هرآینه ما آنچه را که بر عهدهٔ ما بوده است اداء کردیم و آنها آنچه را که بر عهدهٔ آنها بوده است اداء کردند] که خدای را بندگی کنید و از طاغوت اجتناب نمایید [پس از رسولشان قبول نکردند] و از میان آنها کسانی بودند که خداوند [آنها را با قبول آنها قول رسول (ع) را] هدایت کرد و از میان آنها کسانی بودند که گمراهی بر آنان محقّق شد، پس در زمین سیر کنید [تا آثار تکذیب کنندگان و اخبار آنان را بشناسید] و نظر کنید که عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بود

- ترجمه سلطانی

و هرآینه در هر امّتی رسولی فرستادیم که خدای را بندگی کنید و از طاغوت اجتناب نمایید و از میان آنها کسانی بودند که خداوند (آنها را) هدایت کرد و از میان آنها کسانی بودند که گمراهی بر آنان محقّق شد، پس در زمین سیر کنید و نظر کنید که عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بود

- ترجمه راستین

و همانا ما در میان هر امتی پیغمبری فرستادیم که خدای یکتا را پرستید و از بتان و فرعونان دوری کنید، پس بعضی مردم را خدا هدایت کرد و بعضی دیگر ضلالت و گمراهی بر آنان حتی شد، اکنون در روی زمین گردش کنید تا بنگرید عاقبت آنان که (انبیاء را) تکذیب کردند به کجا رسید (و آنها چگونه هلاک ابدی شدند).

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٧ إِن تَحْرِصْ عَلَى هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَن يُضِلُّ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِينَ

اگرچه [ای محمّد (ص)] بر هدایت آنان حرص می‌‌زنی امّا خداوند کسی را که گمراه کرده هدایت نمی‌‌کند و آنان یاورانی ندارند

- ترجمه سلطانی

اگرچه بر هدایت آنان حرص می‌زنی امّا خداوند کسی را که گمراه کرده هدایت نمی‌کند و آنان یاورانی ندارند

- ترجمه راستین

(ای رسول ما) تو اگر چه بسیار حریص و مشتاق هدایت خلق هستی و لیکن (بدان که) خدا آنان را که (پس از اتمام حجت) گمراه کرده دیگر هدایت نکند و آنها را یاوری نخواهد بود.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٨ وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَا يَبْعَثُ اللَّهُ مَن يَمُوتُ بَلَى وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

و برای تأکید سوگندشان به خداوند قسم یاد کردند که خداوند کسی را که می‌‌میرد بر نمی‌‌انگیزاند [یعنی کسی که به برانگیخته شدن اعتقاد ندارد نصیحت در او بهبودی نمی‌‌آورد]، آری، بر آن یقیناً و حقیقتاً وعده داده و لکن بیشتر مردم نمی‌‌دانند [و اگر می‌‌دانستند البتّه می‌‌دانستند که آنها آن به آن و روز به روز بدون انتظار بعث کلّی آتی در بعث هستند]

- ترجمه سلطانی

و برای تأکید سوگندشان به خداوند قسم یاد کردند که خداوند کسی را که می‌میرد بر نمی‌انگیزاند، آری، بر آن یقیناً و حقیقتاً وعده داده و لکن بیشتر مردم نمیدانند

- ترجمه راستین

و کافران با مبالغه و تأکید کامل به خدا قسم یاد می‌کنند که هرگز کسی که مرد خدا او را زنده نخواهد کرد (و قیامتی وجود نخواهد داشت) چرا، البته قیامت وعده حتمی خداست و لیکن اکثر مردم از آن آگاه نیستند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٣٩ لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ كَانُوا كَاذِبِينَ

تا برای آنها آشکار کند آنچه را که در آن با هم اختلاف می‌‌کردند و تا کسانی که [به خداوند یا آخرت یا به ولایت] کفر ورزیده‌‌اند بدانند که آنها [دربارهٔ انکار بعث و جزاء و عقاب یا در ادّعای خلافت و استبداد] خود دروغگو بوده‌‌اند

- ترجمه سلطانی

تا برای آنها آشکار کند آنچه را که در آن با هم اختلاف می‌کردند و تا کسانی که کفر ورزیده‌اند بدانند که آنها خود دروغگو بوده‌اند

- ترجمه راستین

تا (در آن روز محشر) آنچه را که در آن اختلاف می‌کنند آشکار و مبین گرداند و تا کافران کاملا به دروغ و اندیشه غلط خود آگاه شوند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٠ إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَن نَّقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ

جز این نیست که گفتار ما برای چیزی وقتی که آن را اراده کنیم این است که به آن می‌‌گوییم: بباش، پس می‌‌باشد

- ترجمه سلطانی

جز این نیست که گفتار ما برای چیزی وقتی که آن را اراده کنیم این است که به آن می‌گوییم: بباش، پس می‌باشد

- ترجمه راستین

ما به امر نافذ خود هر چه را اراده کنیم همین که گوییم موجود باش، همان لحظه موجود خواهد شد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤١ وَالَّذِينَ هَاجَرُوا فِي اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

و کسانی که بعد از آنکه به آنها ظلم شد در راه خدا هجرت کردند البتّه برای آنها در دنیا [خانه‌‌ای] نیکو بناء می‌‌کنیم و البتّه اجر آخرت (لقای رحمان و جنّت رضوان) بزرگتر است اگر [مردم آن را] می‌‌دانستند

- ترجمه سلطانی

و کسانی که بعد از آنکه به آنها ظلم شد در راه خدا هجرت کردند البتّه برای آنها در دنیا (خانه‌ای) نیکو بناء می‌کنیم و البتّه اجر آخرت بزرگتر است اگر (مردم) میدانستند

- ترجمه راستین

و آنان که در راه خدا مهاجرت کردند پس از آنکه ستمها (در وطن خود از کافران) کشیدند ما در دنیا به آنها جایگاه آسایش و نیکو می‌دهیم در صورتی که اگر بدانند اجری که در آخرت به آنها عطا خواهیم کرد بزرگتر (و بسیار بهتر و نیکوتر) است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٢ الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

کسانی که صبر کرده‌‌اند و بر پروردگارشان توکّل می‌‌کنند

- ترجمه سلطانی

کسانی که صبر کرده‌اند و بر پروردگارشان توکّل می‌کنند

- ترجمه راستین

(این اجر بزرگ در دنیا و عقبی به) آن کسانی (عطا می‌شود) که (در راه دین) صبر کردند و بر خدای خود در کارها توکل می‌نمایند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٣ وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

و قبل از تو مگر مردانی را نفرستادیم [و تعجّبی در بودن تو به عنوان رَجُلى از جنس آنان نیست زیرا تو مثل رسولان گذشته هستی] که به آنها وحی می‌‌کردیم [و امتیاز آنها به وحى بود همانطور که امتیاز تو به وحى است و انکار آنها رسالت تو را، برای بشری مثل آنها بودن تو، انکار بر رسالت جمیع رسولان است] پس اگر [اوصاف انبیاء یا اوصاف محمّد موعود (ص) را یا احکام دین را] نمی‌‌دانید از اهل ذکر سؤال کنید {و ذکر همان اضافهٔ حقّ به خلق و همان مشیّت و «حقّ مخلوقٌ به» است و آن حقیقت ولایت و خاتم الاولیاء و او علی (ع) همان متحقّق به آن و مظهر تامّ آن است و سایر اولیاء (ع) مظاهر علیّ (ع) و از اَظْلال (سایه‌‌ها) او هستند، و نبوّت که همان مِصْباح (چراغ) است مظهر ولایت است و رسالت که مانند زُجاجه (شیشه) است مظهر نبوّت است، و آنچه که در عالم طبع است از بشریّت رسولان و انبیاء و اولیاء (ع) و کتب آنها و احکام قالبیّه و قلبیّهٔ آنها و سایر اجزای عالم طبع که مانند مشکات هستند به تمامی خود مُستنیر به نور مصباح هستند و آن نور همان ذکر حقّ و تذکر او است}

- ترجمه سلطانی

و قبل از تو مگر مردانی را که به آنها وحی می‌کردیم نفرستادیم پس اگر نمی‌دانید از اهل ذکر سؤال کنید

- ترجمه راستین

و ما پیش از تو غیر رجال مؤیّد به وحی خود کسی را به رسالت نفرستادیم، پس اگر نمی‌دانید از اهل ذکر (یعنی علما و دانشمندان هر امت) سؤال کنید.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٤ بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ

[یا] بیّنات [یعنی آثار نبوّت و رسالت و احکام آن دو] و زُبُر [یعنی آثار ولایت و احکام آن را نمی‌‌دانید]، و ذکر را [یعنی قرآن یا احکام نبوّت یا ولایت را] به تو نازل کردیم تا برای مردم آنچه که به آنها نازل شده [و مقصود از مجموع آنچه که نازل شده ولایت علیّ (ع) است] را بیان کنی و تا آنها فکر کنند [پس بدانند که اصل در جملهٔ احکام همان اقتداء و خروج از رأی و استبداد است و آن میسّر نمی‌‌شود مگر با وجود کسی که به او اقتداء شود و اینکه آن از تعیین کسی که به اذن خداوند به او اقتداء شود لابدّ بر تو است تا تسلیم امر خلیفهٔ تو و کسی که او را تعیین کرده‌‌ای شوند و به او اقتداء نمایند و رستگار شوند]

- ترجمه سلطانی

بیّنات (احکام نبوی) و زُبُر (احکام ولوی، خِرَد) و ذکر را به تو نازل کردیم تا برای مردم آنچه که به آنها نازل شده را بیان کنی و تا آنها فکر کنند

- ترجمه راستین

(ما هر رسولی را) با معجزات و کتب و آیات وحی فرستادیم و بر تو این ذکر (یعنی قرآن) را نازل کردیم تا برای مردم آنچه را که به آنان فرستاده شده بیان کنی و برای آنکه عقل و فکرت کار بندند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٥ أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُونَ

آیا پس کسانی که به بدی‌‌ها مکر کردند از اینکه خداوند زمین را با آنها فرو ببرد ایمن هستند؟ یا از جایی که نمی‌‌فهمند به آنها عذاب برسد؟ [مانند آمدن عذاب از جایی که امید ثواب می‌‌دارد]

- ترجمه سلطانی

آیا پس کسانی که به بدی‌ها مکر کردند از اینکه خداوند زمین را با آنها فرو ببرد ایمن هستند؟ یا از جایی که نمی‌فهمند به آنها عذاب برسد؟

- ترجمه راستین

آنان که بر کردار زشت خود مکرها می‌اندیشند آیا از این بلا ایمنند که خدا ناگاه همه را به زمین فرو برد یا از جایی که پی نبرند عذابی به آنان رسد؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٦ أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُم بِمُعْجِزِينَ

یا آنها را در [حین] تقلّب [یعنی رفت و آمد و داد و ستدشان در مکاسبشان و داد و ستدشان یا در هنگام تقلّبشان در آراءشان و مکرشان، یا در تقلّبشان در آنچه که آن را صلاح برای خود می‌‌پندارند مانند صور اعمال صالحه] فرو بگیرد و آنها عاجز کننده [ما] نیستند [که آنها را در عین هوشیاریشان و تفطّنشان (فهمشان) عذاب کنیم]

- ترجمه سلطانی

یا آنها را در (حین) تقلّب (رفت و آمد و داد و ستد)شان فرو بگیرد و آنها عاجز کننده نیستند

- ترجمه راستین

یا آنکه در سفر که سرگرم رفت و آمدند ناگاه به مؤاخذه سخت بگیرد؟و آنان البته (بر قدرت حق) غالب نتوانند شد.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٧ أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلَى تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَـرَءُوفٌ رَّحِيمٌ

یا آنان را [در حالی که] وحشتزده‌‌اند [به تدریج در حال حذر (هوشیاری) و التفات آنها به عذاب و حیله‌‌گری آنها برای دفع آن] فرو بگیرد [تا مبادا به آنچه که به امثال آنان نازل شده متنبّه (بیدار) شوند] زیرا پروردگار شما البتّه رئوف و رحیم است [یعنی سزاوار نیست که به سبب رحمت او ایمن شوند زیرا وقتی که استحقاق نباشد رحمت او نمی‌‌رسد، یا اگر به شما مهلت می‌‌دهد و عجله نمی‌‌کند پس برای این است که پروردگار شما البتّه رئوفى رحیم است]

- ترجمه سلطانی

یا آنان را (در حالی که) وحشتزده‌اند (به تدریج) فرو بگیرد زیرا پروردگار شما البتّه رئوف و رحیم است

- ترجمه راستین

یا آنکه دایم آنها را به حال ترس بگیرد (خدا که این زشتکاران را به این انواع بلاها گرفتار نکرد بدین جهت است) که پروردگار شما بسیار مشفق و مهربان است.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٨ أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا خَلَقَ اللَّهُ مِن شَيْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلَالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَالشَّمَائِلِ سُجَّدًا لِّلَّهِ وَهُمْ دَاخِرُونَ

آیا ندیده‌‌اند آنچه که خداوند از هر چیزی که خلق کرده سایه‌‌های آنها از راست و چپ‌‌ها بر می‌‌گردند [یعنی سایه‌‌ها را با قلب (دگرگون) کردن آنها مقلوب می‌‌کند در حالی که] به خداوند سجده می‌‌کنند و (در حالی که) آنها خضوع کننده‌‌اند

- ترجمه سلطانی

آیا ندیده‌اند آنچه که خداوند از هر چیزی که خلق کرده سایه‌های آنها از راست و چپ‌ها بر می‌گردند (در حالی که) به خداوند سجده می‌کنند و (در حالی که) آنها خضوع کننده‌اند

- ترجمه راستین

آیا چشم نگشودند تا ببینند که هر موجودی که خدا آفریده چگونه آثار وجودی و سایه‌های آن به هر جانب از راست و چپ (مستقیم یا غیر مستقیم) روانه می‌شود و همه به سجده خدا با کمال فروتنی مشغولند؟

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٤٩ وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مِن دَابَّةٍ وَالْمَلَائِكَةُ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ

و آنچه که در آسمان‌‌ها هست و آنچه که در زمین هست از جنبندگان و ملائکه [که آنها فوق آسمان‌‌ها و زمین هستند] فقط به خداوند سجده می‌‌کنند و آنها [از عبادت او] استکبار نمی‌‌ورزند

- ترجمه سلطانی

و آنچه که در آسمان‌ها هست و آنچه که در زمین هست از جنبندگان و ملائکه فقط به خداوند سجده می‌کنند و آنها استکبار نمی‌ورزند

- ترجمه راستین

و هر چه در آسمانها و زمین است از جنبندگان و نیز فرشتگان همه بی‌هیچ تکبر به سجده و عبادت خدا مشغولند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای

٥٠ يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ

و از فوق خود، از پروردگارشان می‌‌ترسند و آنچه را که امر می‌‌شوند انجام می‌‌دهند

- ترجمه سلطانی

و از فوق خود، از پروردگارشان می‌ترسند و آنچه را که امر می‌شوند انجام می‌دهند

- ترجمه راستین

و از قهر خدا که فوق همه آنهاست می‌ترسند و هر چه مأمورند اطاعت می‌کنند.

- ترجمه الهی قمشه‌ای