حزب شمارهٔ ۸۲
٣١ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ
انابه (بازگشت) کنندگان به سوی آن [دین باشید که همان طریق الی الله از قلب است] و از او (دین یا خداوند) بهراسید و نماز را بپادارید و از مشرکان [به خداوند در وجوب یا در عبادت یا در طاعت یا در دین یا در اقامۀ نماز] مباشید
- ترجمه سلطانیانابه (بازگشت) کنندگان به سوی آن (دین باشید) و از او بهراسید و نماز را بپادارید و از مشرکان مباشید
- ترجمه راستین(شما اهل ایمان با پیروی همین دین فطرت) به درگاه خدا باز آیید و خدا ترس باشید و نماز به پا دارید و هرگز از فرقه مشرکان نباشید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٢ مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ
از کسانی که دینشان را فرقه فرقه کردند [یعنی طریق توجّهشان یا طاعتشان یا نمازشان یا ولایتشان را به اینکه هر کدام از آنان طریقی یا طاعتی یا نمازی غیر آنچه که برای دیگری است را اتّخاذ کرد، پس هر کدام با دیگری اختلاف کرد] و دستههایی شدند که هر حزبی (گروهی) به آنچه که نزد آنها بود شادمان (سرمست) بودند
- ترجمه سلطانیاز کسانی که دینشان را فرقه فرقه کردند و دستههایی شدند که هر حزبی (گروهی) به آنچه که نزد آنها بود شادمان (سرمست) بودند
- ترجمه راستیناز آنان که دین (فطرت) خود را متفرق و پراکنده ساختند و فرقه فرقه شدند و هر گروهی به آنچه دارند (از اوهام باطل و عقیده و خیالات فاسد خود) دلشادند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٣ وَإِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُم مُّنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُم مِّنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ
و وقتی که مردم ضرری را لمس کنند [در حالی که] بازگشت کننده به او هستند پروردگارشان را میخوانند [چون در این هنگام حجاب نفس و مانع رجوع و سلوک الی الله رفع میشود] سپس وقتی که رحمتی [یعنی نعمتی را بعد از خلاصی از آن ضرر] از خود به آنها بچشاند آنوقت گروهی از آنان به پروردگار [مطلق] خویش شرک میورزند
- ترجمه سلطانیو وقتی که مردم ضرری را لمس کنند (در حالی که) بازگشت کننده به او هستند پروردگارشان را میخوانند سپس وقتی که رحمتی از خود به آنها بچشاند آنوقت گروهی از آنان به پروردگارشان شرک میورزند
- ترجمه راستینو مردم (عادتشان این است که) هر گاه رنج و المی سخت به آنها رسد در آن حال خدای خود را به دعا میخوانند و به درگاه او با تضرع و اخلاص روی میکنند و پس از آنکه خدا به آنها رحمت خود را چشانید (و از آن سختی نجاتشان داد) آنگاه باز گروهی از آنها به خدای خود مشرک میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٤ لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
تا به آنچه که به آنها دادهایم کفران (ناسپاسی) نمایند {یعنی بعد از اشراک، کفران برای آنها حاصل میشود} پس بهرهمند شوید پس [بعداً] خواهید دانست [که اشراک شما یا تمتّع شما وَبال بر شما بوده است]
- ترجمه سلطانیتا به آنچه که به آنها دادهایم کفران (ناسپاسی) نمایند پس بهرهمند شوید پس (بعداً) خواهید دانست
- ترجمه راستینتا نعمتی را که به آنها عطا کردیم کفران کنند. (باری، ای کافران ناسپاس) اینک (به هوا و هوس) تمتّع برید که به زودی به (کیفر اعمال خود) آگاه می‌شوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٥ أَمْ أَنزَلْنَا عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ
یا [مگر] بر آنها سلطانی [یعنی حجّتی یا دارندۀ سلطنتى از ملائکه] نازل کردهایم که او دربارهٔ آنچه که به آن شرک میورزیدند سخن گفته باشد؟
- ترجمه سلطانییا (مگر) بر آنها سلطانی (حجّتی) نازل کردهایم که او دربارهٔ آنچه که به آن شرک میورزیدند سخن گفته باشد؟
- ترجمه راستینمگر ما دلیل و حجتی فرستادیم که درباره شرک و دعوت به بت پرستی ایشان سخن گوید (و برهان بر صحت شرک آورد).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٦ وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِهَا وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذَا هُمْ يَقْنَطُونَ
و وقتی که به مردم رحمتی [یعنی نعمت و سعه و گشایشی در مال و اولاد یا صحّت در جسم و اولاد] چشانیم به آن شادمان (سرمست) میشوند و اگر به آنها به آنچه که دستانشان پیش آوردهاند بدی برسد آنوقت آنها [از رحمت خداوند] نومید میشوند
- ترجمه سلطانیو وقتی که به مردم رحمتی چشانیم به آن شادمان (سرمست) میشوند و اگر به آنها به آنچه که دستانشان پیش آوردهاند بدی برسد آنوقت آنها نومید میشوند
- ترجمه راستینو مردم (بر این عادتند که) هرگاه ما رحمتی به آنها چشانیم شاد شده و اگر رنج و بلایی از کرده خودشان ببینند در آن حال (به جای توبه به درگاه خدا، از رحمتش به کلی) نومید میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٧ أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِـمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
آیا ندیدهاند که خداوند برای کسی که بخواهد روزی را بسط میدهد و تنگ میکند [تا در سرّاء (راحتی) شکر کنند و در ضرّاء (سختی) سؤال (درخواست) کنند و به موجود شادمان نشوند، و حین فقدان آن مأیوس نشوند] همانا در آن [در اختصاص بسط و تقدیر (تنگ کردن) به خدای تعالی که از شأن او این است که هر بیننده‌‌ای برای ظهور آثار او، او را ببیند] البتّه برای قومی که [با بیعت خاصّه] ایمان میآورند نشانههایی [عدیده] هست [دالّ بر علم او تعالی و عنایت او به خلقش و تدبیرش برای آنان و حکمت او در تدبیرش و عجز آنان از تحصیل آنچه که اراده کردهاند و تَسَخُّر (مسخّر شدن، به خدمت درآمدن) آنها برای غیر آنها]
- ترجمه سلطانیآیا ندیدهاند که خداوند برای کسی که بخواهد روزی را بسط میدهد و تنگ میکند همانا در آن البتّه برای قومی که ایمان میآورند نشانههایی هست
- ترجمه راستینآیا ندیدند که همانا خدا هر که را خواهد وسیع روزی کند و هر که را خواهد تنگ روزی گرداند؟همانا در این امر ادله روشنی (از حکمت الهی) برای اهل ایمان پدیدار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٨ فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
و به خویشاوند و به مسکین و به در راه مانده حقّشان را بده، آن [یعنی اعطاء حقّ به ذیحقّ] برای کسانی که وجه الله را میخواهند بهتر است و آنان همان رستگارانند [زیرا فلاح منحصر در بیعت کنندگان به بیعت خاصّه سالکین الی الله تعالی و طالبان ظهور ملکوت ولیّ امرشان است]
- ترجمه سلطانیو به خویشاوند و به مسکین و به در راه مانده حقّشان را بده، آن برای کسانی که وجه الله را میخواهند بهتر است و آنان همان رستگارانند
- ترجمه راستینپس حقوق ارحام و خویشان و مسکینان و در راه ماندگان را ادا کن که این برای آنان که مشتاق لقای خدا هستند بهترین کار است و هم اینان (که نیکی کنند) رستگاران عالمند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٩ وَمَا آتَيْتُم مِّن رِّبًا لِّيَرْبُوَ فِي أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا يَرْبُو عِندَ اللَّهِ وَمَا آتَيْتُم مِّن زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ
و آنچه از ربا که دادهاید تا [مال شما] از اموال مردم زیاد شود پس نزد خداوند زیاد نمیشود و آنچه از زکات [یعنی به عنوان هدیه یا به عنوان صدقه یا به عنوان قرض] که دادهاید [در حالی که] وجه الله را میخواهید پس ایشان هستند که آنها فزونی یافتگانند
- ترجمه سلطانیو آنچه از ربا که دادهاید تا (مال شما) از اموال مردم زیاد شود پس نزد خداوند زیاد نمیشود و آنچه از زکات که دادهاید (در حالی که) وجه الله را میخواهید پس ایشان هستند که آنها فزونی یافتگانند
- ترجمه راستینو آن سودی که شما به رسم ربا دادید که بر اموال مردم (ربا خوار) بیفزاید (و یا هدیه به اغنیاء دهید تا خود نفع زیاد دنیوی برید) نزد خدا هرگز نیفزاید (بلکه محو و نابود شود) و آن زکاتی که از روی شوق و اخلاص به خدا (به فقیران) دادید (ثوابش چندین برابر شود و) همین زکات دهندگان هستند که (نزد حق ثواب و برکات و دارایی) چند برابر دارند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٠ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَفْعَلُ مِن ذَلِكُم مِّن شَيْءٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ
خداوند کسی است که شما را خلق کرد سپس به شما روزی داد [پس چرا شما بخل می‌‌ورزید] سپس شما را میمیراند [پس شما چرا جمع می‌‌کنید و ذخیره می‌‌نمایید] سپس شما را زنده میکند [پس شما چرا با اعطاء از فانیات و زیاد کردن نزد خداوند برای حیات باقیهٔ خود ذخیره نمیکنید]، آیا از شرکای شما کسی هست که چیزی از اینها را انجام دهد؟ او منزّه و برتر است از آنچه که شریک میکنند
- ترجمه سلطانیخداوند کسی است که شما را خلق کرد سپس به شما روزی داد سپس شما را میمیراند سپس شما را زنده میکند، آیا از شرکای شما کسی هست که چیزی از اینها را انجام دهد او منزّه و برتر است از آنچه که شریک میکنند
- ترجمه راستینخداست آن کسی که شما را خلق کرده و روزی بخشیده سپس بمیراند و باز (در قیامت) زنده گرداند، آیا آنان را که شریک خدا دانید هیچ از این کارها توانند کرد؟خدا از آنچه به او شریک گیرند پاک و منزه‌تر و بالاتر است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤١ ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ
فساد در خشکی و دریا به خاطر آنچه که دستان مردم کسب کردهاند (مرتکب شدهاند) ظاهر شده تا [خداوند یا فساد] به آنها [کیفر] بعضی از آنچه را که عمل کردند بچشاند تا بلکه [از معاصی] بازگردند
- ترجمه سلطانیفساد در خشکی و دریا به خاطر آنچه که دستان مردم کسب کردهاند (مرتکب شدهاند) ظاهر شده تا به آنها (کیفر) بعضی از آنچه را که عمل کردند بچشاند تا بلکه بازگردند
- ترجمه راستینفساد و پریشانی به کرده بد خود مردم در همه برّ و بحر زمین پدید آمد تا خدا هم کیفر بعضی اعمالشان را به آنها بچشاند، باشد که (از گنه پشیمان شده و به درگاه خدا) باز گردند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٢ قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلُ كَانَ أَكْثَرُهُم مُّشْرِكِينَ
[ای محمّد] بگو: در زمین سیر کنید و نظر کنید که عاقبت کسانی که قبل از شما بودند چگونه بوده است [اعمال بد می‌‌کردند پس خداوند جزای بعضی از آنها را به آنها چشاند، تا به آن عبرت بگیرید و یقین کنید به اینکه اعمال نه در دنیا و نه در آخرت بلاجزاء نمی‌‌باشند] بیشتر آنان مشرک بودند [یعنی اینکه شرک آنها، آنها را به سوء عاقبت در دنیا و آخرت مبتلاء کرد، پس از شرک خودداری کنید و از سوء عاقبت (بدی سرانجام) آن حذر کنید]
- ترجمه سلطانیبگو: در زمین سیر کنید و نظر کنید که عاقبت کسانی که قبل از شما بودند چگونه بوده است بیشتر آنان مشرک بودند
- ترجمه راستینبگو که در زمین سیر کنید پس بنگرید تا عاقبت طوایف پیش از خود که اکثرشان (کافر و) مشرک بودند چه شد؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٣ فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ
پس به دین استوار روی بیاور قبل از آنکه از سوی خداوند روزی بیاید که ردّی (بازگشتی) ندارد [یعنی خداوند آن را ردّ (بازگرداندن) نمی‌‌کند یا احدی خداوند را از تصریف (برگرداندن) آن ردّ نمی‌‌کند و او را منع نمی‌‌کند] در آنروز که پراکنده (گروه گروه) میشوند
- ترجمه سلطانیپس به دین استوار روی بیاور قبل از آنکه از سوی خداوند روزی بیاید که ردّ (بازگشت)ی ندارد (اجتناب ناپذیر است) در آنروز که پراکنده (گروه گروه) میشوند
- ترجمه راستینپس تو روی به دین استوار (اسلام و خدا پرستی) آور پیش از آنکه روزی بیاید که هیچ کس نتواند از امر خدا آن را برگرداند (و) در آن روز (بزرگ قیامت) خلایق فرقه فرقه شوند (گروهی دوزخی و گروهی بهشتی گردند).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٤ مَن كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَمَنْ عَمِلَ صَالِـحًا فَلِأَنفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ
هر کسی که کفر بورزد پس کفر او علیه [بر زیان او] است و کسانی که عمل صالح کنند پس برای خودشان آماده میکنند [یعنی منازلشان را در جنّت درست میکنند و با اعمالشان آن را برای خودشان اصلاح میکنند]
- ترجمه سلطانیهر کسی که کفر بورزد پس کفر او علیه (بر زیان او) است و کسانی که عمل صالح کنند پس برای خودشان (جنّت را) آماده میکنند
- ترجمه راستینهر که به راه کفر (و عصیان) رود زیان کفرش بر خود اوست و هر که صالح و نیکوکار شود چنین کسانی برای شخص خود (در بهشت) آسایشگاهی خوش فراهم می‌سازند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٥ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ
تا از فضل خود به کسانی که ایمان آوردهاند و [به آنچه که در عهد او و بیعت او بر او اخذ شده] اعمال صالح کردهاند پاداش دهد [یعنی جزاى آنان به سبب عمل آنها نمی‌‌باشد زیرا احدی به عمل خود داخل جنّت نمیشود بلکه به محض فضل او میباشد] همانا او کافران را دوست ندارد
- ترجمه سلطانیتا از فضل خود به کسانی که ایمان آوردهاند و اعمال صالح کردهاند پاداش دهد که او کافران را دوست ندارد
- ترجمه راستینتا خدا از فضل و کرم به آنان که ایمان آورده و نیکوکار شدند پاداش دهد، که او کافران را دوست ندارد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٦ وَمِنْ آيَاتِهِ أَن يُرْسِلَ الرِّيَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِيُذِيقَكُم مِّن رَّحْمَتِهِ وَلِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
و از آیات او این است که بادها را به عنوان بشارت دهنده میفرستد [یعنی فرستادن باد برای حمل ابر و تحریک (حرکت دادن) آن به امکنه‌‌ای که آن را اراده کند، سپس باراندن باران و توسعهٔ روزی بر شما به سبب آن از جملهٔ آیات او هستند که بر مُبدء علیم حکیم قدیر مرید رئوف رحیمی دلالت کننده‌‌اند] و تا از رحمت خویش به شما بچشاند و تا کشتیها به امر او [با بادها] جاری شوند و تا از فضل او [که کشتیها در دریا جاری میشوند] طلب کنید و با ترقّب به اینکه شما [متنبّه شوید به اینکه این نعمتها از خداوند است و اینکه احدی به امثال آن قدرت ندارد پس نِعَم او را] شکر کنید
- ترجمه سلطانیو از آیات او این است که بادها را به عنوان بشارت دهنده میفرستد و تا از رحمت خویش به شما بچشاند و تا کشتیها به امر او جاری شوند و تا از فضل او طلب کنید و با ترقّب به اینکه شما شکر کنید
- ترجمه راستینو از جمله آیات (قدرت) او آن است که بادهای بشارت آور میفرستد (تا شما را مژده آرد) و تا شما را به چیزی از رحمت (بی‌انتهای) خود بهرهمند گرداند و تا کشتی به فرمان او روان گردد و تا از فضل و کرمش (انواع نعمتها) تحصیل کنید، و باشد که شکر (نعمتش) به جای آرید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٧ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَانتَقَمْنَا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ
و همانا قبل از تو رسولانی را نزد قومشان فرستادیم و بیّناتی [یعنی دلایل روشن و روشنگری] نزد آنها آوردند [همانطور که تو را نزد قومت فرستادیم و برای آنها این بیّنات را آوردی پس آن اقوام رسولان خود را تکذیب کردند، همانطور که قوم تو، تو را تکذیب نمودند] پس از کسانی که جرم کردند [از اقوام رسولان] انتقام گرفتیم [پس قوم تو باید از تکذیب تو و از انتقام ما حذر کنند، و تو و مؤمنین بر آزار آنها صبر کنید، پس همانا ما شما را یاری میکنیم و از مجرمین انتقام می‌‌گیریم] و یاری کردن مؤمنین به عنوان حقّ (وظیفه) بر (عهدهٔ) ما میباشد
- ترجمه سلطانیو همانا قبل از تو رسولانی را نزد قومشان فرستادیم و بیّناتی (دلایل روشن و روشنگری) نزد آنها آوردند پس از کسانی که جرم کردند انتقام گرفتیم و یاری کردن مؤمنین به عنوان حقّ (وظیفه) بر (عهدهٔ) ما میباشد
- ترجمه راستینو ما پیش از تو پیمبرانی به سوی قومشان فرستادیم و آنها معجزات و ادله روشن بر آنان آوردند، پس از کافران بدکار انتقام کشیدیم، و بر ما نصرت و یاری اهل ایمان حتم است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٨ اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ
خداوند کسی است که بادها را میفرستد پس ابر را جابجا میکند سپس آن را در آسمان آنطوری که بخواهد میگستراند و آنها را به صورت پارههایی [متراکم] قرار میدهد آنگاه بارش [باران] را میبینی که از خلال آن خارج میشود پس آنوقت آن را به کسانی از بندگانش که میخواهد [به بلاد آنها] اصابت میدهد آنوقت آنها [از آمدن خِصْب (برکت فراوان)] شادمان میشوند
- ترجمه سلطانیخداوند کسی است که بادها را میفرستد پس ابر را جابجا میکند سپس آن را در آسمان آنطوری که بخواهد میگستراند و آنها را به صورت پارههایی (متراکم) قرار میدهد آنگاه بارش (باران) را میبینی که از خلال آن خارج میشود پس آنوقت آن را به کسانی از بندگانش که میخواهد اصابت میدهد آنوقت آنها شادمان میشوند
- ترجمه راستینخدا آن کسی است که بادها را میفرستد که ابر را در فضا برانگیزد پس به هر گونه که مشیّتش تعلق گیرد در اطراف آسمان متصل و منبسط کند و باز متفرق گرداند، آن گاه باران را بنگری که قطره قطره از درونش بیرون ریزد، و چون آن را به (کشتزار و صحرای) هر قومی از بندگانش که بخواهد فرو بارد به یک لحظه آن قوم مسرور و شادمان گردند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٩ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلِ أَن يُـنَزَّلَ عَلَيْهِم مِّن قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ
و اگرچه قبل از آنکه [باران] بر آنها فرو ریخته شود قبل از آن البتّه ناامید (مأیوس از باران و خِصْب) بودند
- ترجمه سلطانیو اگرچه قبل از آنکه (باران) بر آنها فرو ریخته شود قبل از آن البتّه ناامید بودند
- ترجمه راستینو همانا پیش از آنکه باران (رحمت حق) بر آنان ببارد به حال یأس و نومیدی می‌زیستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٠ فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِكَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
پس نظر کن به آثار رحمت خداوند که چگونه زمین را بعد از مرگ آن احیاء میکند همانا آن البتّه زنده کنندهٔ مردگان است و او بر هر چیزی بسیار توانا است
- ترجمه سلطانیپس نظر کن به آثار رحمت خداوند که چگونه زمین را بعد از مرگ آن احیاء میکند همانا آن البتّه زنده کنندهٔ مردگان است و او بر هر چیزی بسیار توانا است
- ترجمه راستینپس (ای بشر دیده باز کن و) آثار رحمت (نامنتهای) الهی را مشاهده کن که چگونه زمین را پس از مرگ (و دستبرد خزان باز به نفس باد بهار) زنده می‌گرداند!محققا همان خداست که مردگان را هم (پس از مرگ) باز زنده میکند و او بر همه امور عالم تواناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥١ وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِيحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَّظَلُّوا مِن بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ
و اگر بادی را [بر زروع (زراعات) و سایر نبات و درختان که آنها آثار رحمت خداوند هستند و احیای زمین به آنها است] بفرستیم پس آن را [با برگ‌‌های] زرد شده ببینند حتماً بعد از آن از سر میگیرند که [به خداوند و انعام او] کفر بورزند
- ترجمه سلطانیو اگر بادی را (بر زراعات) بفرستیم پس آن را زرد شده ببینند حتماً بعد از آن از سر میگیرند که کفر بورزند
- ترجمه راستینو اگر باز بادی فرستیم که آن کشت سبز را زرد و پژمرده بنگرند (همه آن نعمتهای گذشته را فراموش کنند و) به کفر (و کفران نعمت حق) بر می‌گردند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٢ فَإِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ
پس [آنها به حیات انسانی و نه به سمع (گوش) و بصر (چشم) انسانی سامِع (شنونده) و مُبْصِر (بیننده) نیستند] همانا تو به مردگان [از حیات انسانیّت] نشنوانی و به کر وقتی که پشت کنان روی میگردانند دعاء (دعوت) را نشنوانی {یعنی اینکه حیات آنها حیات حیوانیّت است و اینکه آنها از سماع انسانی کر هستند، و همانا وقتی کران مُقبل (روکننده) باشند افهام به آنان با اشاره ممکن میشود و حال آنکه اینان کر هستند و پشت کننده می‌‌باشند و اگر مُقبل بودند خداوند به آنها می‌‌فهماند}
- ترجمه سلطانیپس همانا تو به مردگان نشنوانی و به کر وقتی که پشت کنان روی میگردانند دعاء (دعوت) را نشنوانی
- ترجمه راستینپس تو (این مردم) مرده (دل بی‌ایمان) را نتوانی (سخن حقّ) بشنوانی و دعوت خود را به گوش (این) کران که (مخصوصا از تو به کبر و نخوت) رو میگردانند برسانی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٣ وَمَا أَنتَ بِهَادِ الْعُمْيِ عَن ضَلَالَتِهِمْ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا فَهُم مُّسْلِمُونَ
و تو هادی (هدایت کننده) کوران از گمراهیشان نیستی همانا تو نمیشنوانی مگر به کسی که به آیات ما [و بزرگترین آنها انبیاء و اولیاء (ع) هستند و اصل همه علی (ع) است] ایمان میآورد [یعنی اذعان میکند، یا با بیعت عامّه یا خاصّه ایمان میآورد] و آنها [منقاد تو هستند یا با بیعت اسلامیّه مسلمان (تسلیم) هستند یا مسلمان (تسلیم شده) بر وصیّ تو] هستند
- ترجمه سلطانیو تو هادی (هدایت کننده) کوران از گمراهیشان نیستی همانا تو نمیشنوانی مگر به کسی که به آیات ما ایمان میآورد و آنها تسلیم هستند
- ترجمه راستینو تو مردمی را که کور (دل و کافر) هستند نتوانی از ضلالتشان به راه هدایت آری، تنها تو آنان را که به آیات ما ایمان میآورند و در پی آن ایمان تسلیم امر ما شوند توانی (هدایت کنی و سخن خدا را) به گوش هوششان برسانی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٤ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَيْبَةً يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ
خداوند کسی است که شما را از [مادّهٔ] ضعیفی خلق کرد سپس بعد از ضعف قوّت قرار داد سپس بعد از قوّت ضعف و پیری قرار داد [پس شما را چه شده است که از او به سوی غیر او بر می‌‌گردید] آنچه را که میخواهد [از ضعف و قوّت و پیری و جوانی] خلق میکند و او [به خلقش و آنچه که صلاح آنان در آن است] دانا و [بر آنچه که میخواهد] توانا است
- ترجمه سلطانیخداوند کسی است که شما را از (مادّهٔ) ضعیفی خلق کرد سپس بعد از ضعف قوّت قرار داد سپس بعد از قوّت ضعف و پیری قرار داد آنچه را که میخواهد خلق میکند و او دانا و توانا است
- ترجمه راستینخدا آن کسی است که شما را در ابتدا از جسم ضعیف (نطفه) بیافرید آن گاه پس از ضعف و ناتوانی (کودکی) توانا کرد و باز از توانایی (و قوای جوانی) به ضعف و سستی و پیری بر گردانید، که او هر چه بخواهد و مشیّتش تعلق گیرد می‌آفریند، و او دانا و تواناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٥ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَيْرَ سَاعَةٍ كَذَلِكَ كَانُوا يُؤْفَكُونَ
و روزی که ساعت (قیامت صغری یا کبری) برپا میشود مجرمان [از آنها برای غایت دهشتشان و اختلال مدارکشان (حواسشان) از روی وحشتشان] قسم یاد میکنند که [در دنیا یا در دنیا و برازخ] غیر ساعتی درنگ نکردهاند، اینچنین بودند که [از حقّ] منحرف [یعنی به دروغ کشانده] میشدند
- ترجمه سلطانیو روزی که ساعت برپا میشود مجرمان قسم یاد میکنند که غیر ساعتی درنگ نکردهاند، اینچنین بودند که (از حقّ) منحرف (به دروغ کشانده شدن) میشدند
- ترجمه راستینو روزی که ساعت قیامت بر پا شود بدکاران قسم یاد کنند که (در دنیا و قبر و برزخ) ساعتی بیش درنگ نکردند. همین گونه (عادتشان از دیرین بود که) از راستی و حقیقت به ناراستی و دروغ می‌پرداختند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٦ وَقَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِيمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِلَى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا يَوْمُ الْبَعْثِ وَلَكِنَّكُمْ كُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
و کسانی که به آنها علم و ایمان [یعنی اذعان و انقیاد] داده شده میگویند: همانا [شما] در کتاب (مکتوب) خداوند [و آن عالم طبع و عالم برازخ و بدن طبیعی و بدن برزخی است که همانا همهٔ اینها کتاب خدا هستند که او آنها را با دست خویش نوشته است] تا روز برانگیخته شدن درنگ کردهاید [یعنی از اوّل خلقتتان در عالم طبع و برزخ‌‌ها تا روز قیامت کبری درنگ کردهاید] پس این روز بعث (برانگیخته شدن) است و لکن شما [برای غایت وحشتتان برایتان شعور به این مدّت طویل باقی نمانده و] نمیدانستید
- ترجمه سلطانیو کسانی که به آنها علم و ایمان (اذعان و انقیاد) داده شده میگویند: همانا (شما) در کتاب خداوند تا روز برانگیخته شدن درنگ کردهاید پس این روز بعث (برانگیخته شدن) است و لکن شما نمیدانستید
- ترجمه راستینو آنان که مقام علم و ایمان داده شدهاند (به آن فرقه بدکار) گویند: شما تا روز قیامت که هم امروز است در کتاب خدا (یعنی عالم علم خدا) مهلت یافتید و لکن بر آن آگاه نبودید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٧ فَيَوْمَئِذٍ لَّا يَنفَعُ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ
پس در آنروز معذرت خواستن کسانی که ستم کردهاند به آنها نفع نمیرساند و از آنها دلجویی (استرضاء، طلب رضایت) نمیشود
- ترجمه سلطانیپس در آنروز معذرت خواستن کسانی که ستم کردهاند به آنها نفع نمیرساند و از آنها دلجویی (طلب رضایت) نمیشود
- ترجمه راستینپس در آن روز آنان که (در دنیا به خود و به خلق خدا) ستم کردند عذرشان مفید نیفتد و از آنان نخواهند که توبه و عذرخواهی کنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٨ وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَلَئِن جِئْتَهُم بِآيَةٍ لَّيَقُـولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ أَنتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ
و همانا در این قرآن برای مردم از هر مَثَلی زدهایم [که از آن پند بگیرند و انذار شوند و با آن بشارت داده شوند و لکن آنها پند نمی‌‌گیرند و انذار نمی‌‌شوند] و اگر آیهای را برای آنها بیاوری البتّه کسانی که کفر ورزیدهاند میگویند: که شما [ای رسول (ص) و مؤمنین] جز باطل گرایان نیستید [یعنی اینکه آنها برای غایت شقاوتشان مَثل‌‌ها و انذار عنادشان را زیاد میکند، به حیثی که وقتی آیهای را از تو دالّ بر صدق تو می‌‌بینند آن را انکار میکنند و به تو نسبت ابطال میدهند]
- ترجمه سلطانیو همانا در این قرآن برای مردم از هر مَثَلی زدهایم و اگر آیهای را برای آنها بیاوری البتّه کسانی که کفر ورزیدهاند میگویند: که شما جز باطل گرایان نیستید
- ترجمه راستینالبته ما در این قرآن (عظیم) برای (هدایت) مردم هر گونه مثل زدیم و اگر تو بر این مردم هر گونه معجز و آیتی بیاوری باز کافران محققا (از روی عناد) خواهند گفت: شما (مسلمین و رسولتان خلق را) به باطل و اوهام می‌خوانید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٩ كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ
اینچنین خداوند بر قلوب کسانی که نمیدانند مهر میزند
- ترجمه سلطانیاینچنین خداوند بر قلوب کسانی که نمیدانند مهر میزند
- ترجمه راستیناین چنین خدا بر دلهای اهل جهل (پس از اتمام حجت) مهر (شقاوت) نهد (که هیچ سخن حق را نپذیرند).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٠ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ
پس [ای محمّد (ص) بر انکار آنها و نسبت دادن تو به ابطال] صبر کن همانا وعدهٔ خداوند [به یاری تو و اظهار (برتری دادن) دین تو بر ادیان، یا به یاری خلیفۀ تو و احقاق حقّ او] حقّ است [که تغییر نمی‌‌کند] و مبادا کسانی که یقین ندارند تو را خفیف (سبکسر) کنند [یعنی تو را بر جهل وادار نکنند و تو را از حقّى که تو بر آن هستی منصرف نکنند].
- ترجمه سلطانیپس صبر کن همانا وعدهٔ خداوند حقّ است و مبادا کسانی که یقین ندارند تو را خفیف (سبکسر) کنند.
- ترجمه راستینپس تو صبر پیشه کن، که وعده خدا البته حق و حتمی است و مراقب باش که مردم بی‌علم و یقین و ایمان (مقام حلم و وقار) تو را به خفت و سبکی نکشانند..
- ترجمه الهی قمشهایبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
٤ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ
کسانی که نماز بپا میدارند و زکات میدهند و آنها به آخرت یقین دارند
- ترجمه سلطانیکسانی که نماز بپا میدارند و زکات میدهند و آنها به آخرت یقین دارند
- ترجمه راستینآنان که نماز به پا میدارند و زکات میدهند و به عالم آخرت کاملا یقین دارند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥ أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
آنان بر هدایت از پروردگارشان هستند و آنان همان رستگارانند
- ترجمه سلطانیآنان بر هدایت از پروردگارشان هستند و آنان همان رستگارانند
- ترجمه راستینهم آنان از (لطف) پروردگار خویش به راه راستند و هم آنان رستگاران عالمند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦ وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ
و از مردم کسانی هستند که سخن لهو (بیهوده) [آنچه که تو را از خداوند و آخرت مشغول میکند، چه مسموع از قرآن و اخبار باشد یا از اَباطیل و اسمار] را [با بذل اموال به وعّاظ و قصّاص (قصّه‌‌گوها) و نقّال اسمار (افسانه‌‌ها)، و بر بذل قوا و استعدادات و اعمار (عمرها) در استماع (گوش دادن) به آنچه که حظّ نفس و خیال، نه عقل، در آن است] میفروشند (یا میخَرند) تا بدون علم [به اینکه اشتراء (خرید و فروش) مذکور ضلال یا اضلال است] از راه خدا گمراه کند [یا گمراه شود] و آن را [یعنی راه خدا را، و راه خدا جز ولایت نیست] به استهزاء بگیرد آنها عذاب خوارکنندهای دارند
- ترجمه سلطانیو از مردم کسانی هستند که سخن لهو (بیهوده) را میفروشند (یا میخَرند) تا بدون علم از راه خدا گمراه کند (یا گمراه شود) و آن را (راه خدا را) به استهزاء بگیرد آنها عذاب خوارکنندهای دارند
- ترجمه راستینو برخی از مردمان (فاسد فتنه انگیز مانند نضر حارث) کسی است که گفتار و سخنان لغو و باطل را (مانند قصّه‌های دروغ و افسانه‌های شهوت‌انگیز مفسد اخلاق و سرود مطرب) به هر وسیله تهیّه میکند تا (خلق را) به جهالت از راه خدا (و آموختن علوم و معارف قرآن) گمراه سازد و آیات قرآن را به تمسخر و استهزا گیرد، این مردمان (فاسد کافر) به عذاب، با خواری و ذلّت گرفتار شوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧ وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّى مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
و وقتی که آیات ما بر او تلاوت شود به استکبار روی بر میتابد که گوئی که آن را نشنیده، مانند اینکه در گوشهایش سنگینی است، پس او را به عذابی دردناک بشارت بده
- ترجمه سلطانیو وقتی که آیات ما بر او تلاوت شود به استکبار روی بر میتابد که گوئی که آن را نشنیده، مانند اینکه در گوشهایش سنگینی است، پس او را به عذابی دردناک بشارت بده
- ترجمه راستینو هر گاه بر او تلاوت آیات ما شود چنان با غرور و تکبّر پشت گرداند که گویی هیچ آن آیات الهی را نشنید، پنداری از هر دو گوش کر است، این کس را به عذاب دردناک بشارت ده.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ
همانا کسانی که [با بیعت عامّه یا با بیعت خاصّه] ایمان آوردهاند و [بر وفق آنچه که در بیعت آنها بر آنها گرفته شده به] صالحات عمل کردهاند جنّتهایی پر نعمت برای آنان هست
- ترجمه سلطانیهمانا کسانی که ایمان آوردهاند و به صالحات عمل کردهاند جنّتهایی پر نعمت برای آنان هست
- ترجمه راستینآنان که به خدا ایمان آوردند و به اعمال نیکو پرداختند باغهای پر نعمت (بهشت جاودانی) مخصوص آنهاست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩ خَالِدِينَ فِيهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
که در آن ماندگارند، وعدهٔ خداوند حقّ است و او عزیز و حکیم است
- ترجمه سلطانیکه در آن ماندگارند، وعدهٔ خداوند حقّ است و او عزیز و حکیم است
- ترجمه راستینکه در آن بهشت ابد همیشگی خواهند بود، این وعده خدا محقّق و حتمی است، و او مقتدر و آگاه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ
آسمانها را بدون ستونی که آن را ببینید خلق کرده و در زمین کوهها را افکنده که شما را محکم [نگه] بدارد و در آن از هر جنبندهای پراکند و از آسمان آب را نازل کردیم و در آن از هر زوج (گونه) کرامتداری (نیکویی) رویاندیم
- ترجمه سلطانیآسمانها را بدون ستونی که آن را ببینید خلق کرده و در زمین کوهها را افکنده که شما را محکم (نگه) بدارد و در آن از هر جنبندهای پراکند و از آسمان آب را نازل کردیم و در آن از هر زوج (گونه) کرامتداری (نیکویی) رویاندیم
- ترجمه راستین(سقف رفیع) آسمانها را بی‌ستونی که به حسّ مشاهده کنید خلق کرده و کوههای بزرگ را در زمین بنهاد تا شما را نجنباند و در روی زمین انواع مختلف حیوانات را منتشر و پراکنده ساخت، و هم از آسمان آب باران فرود آوردیم و به آن آب در روی زمین نباتات پرفایده برویانیدیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١ هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ بَلِ الظَّالِـمُونَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
این [مذکور از آسمانها و زمین و کوهها و موالید] خلق (مخلوق) خداوند هستند پس به من نشان دهید که کسانی که غیر از او هستند چه آفریدهاند [تا مستحقّ شراکت با او و عبادت آنها باشند، زیرا شریک لابدّ از این است که در چیزی از صفات او مثل شریک دیگر باشد] بلکه ستمکاران در گمراهی واضحی (بدیهی) هستند
- ترجمه سلطانیاین (مذکورات) خلق (مخلوق) خداوند هستند پس به من نشان دهید که کسانی که غیر از او هستند چه آفریدهاند بلکه ستمکاران در گمراهی واضحی (بدیهی) هستند
- ترجمه راستیناین همه آفریده خداست، حال شما (مشرکان) بگویید آنان که به جز خدا (معبود شما) هستند در جهان چه آفریدهاند؟ (هیچ نیافریده‌اند) بلکه ستمکاران (مشرک که آنها را شریک خدا گرفتند) دانسته در گمراهی آشکار هستند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٢ وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَن يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ
و همانا به لقمان حکمت دادیم که خداوند را [با ملاحظهٔ حقّ او و عظمت او در هر آنچه که او در وجود تو و بقای تو مدخلیّت دارد] شکر کن و کسی که شکر میکند پس جز این نیست که برای خودش شکر میکند و کسی که [با ترک ملاحظهٔ مُنعم و تعظیم او در نعمت و ترک صرف آن در وجه آن] کفران (ناسپاسی) کند [چیزی به خداوند ضرر نمیرساند] پس همانا خداوند [بنفسه] بینیاز و ستوده است
- ترجمه سلطانیو همانا به لقمان حکمت دادیم که خداوند را شکر کن و کسی که شکر میکند پس جز این نیست که برای خودش شکر میکند و کسی که کفران (ناسپاسی) کند پس همانا خداوند بینیاز و ستوده است
- ترجمه راستینو ما به لقمان مقام (علم و) حکمت عطا کردیم (و فرمودیم) که (بر این نعمت بزرگ) خدا را شکر کن، و هر کس شکر حق گوید به نفع خود اوست و هر که ناسپاسی و کفران کند خدا (از شکر و سپاس خلق) بینیاز و (به ذات خود) ستوده صفات است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٣ وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَابُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ
و [به یاد آور] آنوقتی را که لقمان و (در حالی که) او به پسرش پند میداد به وی گفت: ای پسرکم به خداوند شرک نورز همانا شرک البتّه ظلمی بزرگ است {ظلم بنده بر خودش با تقصیر کردن او در حقوق خداوند است، خداوند آن را می‌‌آمرزد، و ظلم وی به دیگری در مال او یا بدن او یا عِرْض او، خداوند آن را وا نمی‌‌گذارد لکن نه اینکه خداوند آن را نیامرزد زیرا بعد از مقاصت (تسویه) مغفور است به خلاف شرک که آن ناشی از انانیّت نفس است و مادام که نفس انانیّت دارد خداوند آن را نمی‌‌آمرزد، و بزرگترین اقسام ظلم این قسم است}
- ترجمه سلطانیو (به یاد آور) آنوقتی را که لقمان و (در حالی که) او به پسرش پند میداد به وی گفت: ای پسرکم به خداوند شرک نورز همانا شرک البتّه ظلمی بزرگ است
- ترجمه راستینو (یاد کن) وقتی که لقمان در مقام پند و موعظه به فرزندش گفت: ای پسر عزیزم، هرگز شرک به خدا نیاور که شرک بسیار ظلم بزرگی است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤ وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ
و به انسان دربارهٔ [احسان کردن به] پدر و مادرش توصیّه (سفارش) کردیم مادرش او را بر سستی (ناتوانی) با ضعف حمل کرد و [از شیر] بازگرفتن او [بنابر اغلب] در [انقضاء در] دو سال است که بر من شکر گزار و بر پدر و مادرت که بازگشت (سرانجام) تنها به من است
- ترجمه سلطانیو به انسان دربارهٔ (احسان کردن به) پدر و مادرش توصیّه (سفارش) کردیم مادرش او را بر سستی (ناتوانی) با ضعف حمل کرد و (از شیر) بازگرفتن او در دو سال است که بر من شکر گزار و بر پدر و مادرت که بازگشت (سرانجام) تنها به من است
- ترجمه راستینو ما به هر انسانی سفارش کردیم که در حقّ پدر و ما در خود نیکی کن خصوص مادر که چون بار حمل فرزند برداشته و تا مدّت دو سال که طفل را از شیر باز گرفته (هر روز) بر رنج و ناتوانیش افزوده است، (و فرمودیم که) شکر من و شکر پدر و مادرت بجای آور، که بازگشت (خلق) به سوی من خواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٥ وَإِن جَاهَدَاكَ عَلَى أَن تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
و اگر آن دو کوشیدند که تو بنابر آنچه که به آن علم نداری به من شرک آوری پس از آن دو اطاعت مکن و در دنیا با آن دو به نیکوئی مصاحبت کن و از راه کسی که رو به سوی من دارد پیروی کن
- ترجمه سلطانیو اگر آن دو کوشیدند که تو بنابر آنچه که به آن علم نداری به من شرک آوری پس از آن دو اطاعت مکن و در دنیا با آن دو به نیکوئی مصاحبت کن و از راه کسی که رو به سوی من دارد پیروی کن
- ترجمه راستینو اگر پدر و مادر تو را بر شرک به خدا که آن را به حق نمی‌دانی وادار کنند در این صورت دیگر آنها را اطاعت مکن و لیک در دنیا با آنها به حسن خلق مصاحبت کن و از راه آن کس که به درگاه من رجوع و انابه‌اش بسیار است پیروی کن، که (پس از مرگ) رجوع شما به سوی من است و من شما را به پاداش اعمالتان آگه خواهم ساخت.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٦ يَابُنَيَّ إِنَّهَا إِن تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُن فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ
سپس بازگشتگاه شما به من است پس به شما خبر میدهم به آنچه که عمل میکردهاید، ای پسرکم، مسلّماً [اینگونه است که] اگر آن [چیزی هم] وزن دانهای از خردل باشد که در صخرهای [یعنی در جَوْف اَصْلَبِ (سفت‌‌ترین) اشیاء باشد] یا در آسمانها [یعنی در دورترین اماکن] یا در زمین [یعنی در نزدیک‌‌ترین اماکن به شما] باشد خداوند آن را میآورد (حاضر میکند) [و آن را محاسبه می‌‌نماید] همانا خداوند [در علم خود و عملش] بسیار ریزبین و آگاه است
- ترجمه سلطانیسپس بازگشتگاه شما به من است پس به شما خبر میدهم به آنچه که عمل میکردهاید، ای پسرکم، مسلّماً (اینگونه است که) اگر آن (چیزی هم) وزن دانهای از خردل باشد که در (جوف) صخرهای یا در آسمانها یا در زمین باشد خداوند آن را میآورد همانا خداوند بسیار ریزبین و آگاه است
- ترجمه راستینای فرزندم، خدا اعمال بد و خوب خلق را گر چه به مقدار خردلی در میان سنگی یا در (طبقات) آسمانها یا زمین پنهان باشد همه را (در محاسبه) میآورد، که خدا توانا و آگاه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٧ يَابُنَيَّ أَقِـمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ
ای پسرکم نماز را برپا بدار و به نیکی امر کن و از بدی نهی نما و بر آنچه [از بلایا یا مشقّت و اذیّت در امر به معروف و نهى از منکر] که به تو میرسد صبر کن همانا آن از [لوازم] عزم (پایداری در انجام) امور است
- ترجمه سلطانیای پسرکم نماز را برپا بدار و به نیکی امر کن و از بدی نهی نما و بر آنچه که به تو میرسد صبر کن همانا آن از (لوازم) عزم (پایداری در انجام) امور است
- ترجمه راستینای فرزند عزیزم، نماز را به پا دار و امر به معروف و نهی از منکر کن و (بر این کار از مردم نادان) هر آزار بینی صبر پیش گیر، که این نشانه‌ای از عزم ثابت (مردم بلند همّت) در امور عالم است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٨ وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ
و [به تکبّر] گونهٔ (رُخ) خود را از مردم [در معاشرت با آنها کج نکن و از کسی که با تو حرف میزند از جهت استخفاف (خوار کردن) او روی] برنگردان و بر روی زمین خرامنده [به معنی سرمست، یا بطور فرح به آنچه که نزد تو است بر آنها تکبّر کنی] راه مرو همانا خداوند هیچ خود بزرگ بین فخر فروشی را دوست نمیدارد
- ترجمه سلطانیو (به تکبّر) گونهٔ (رُخ) خود را از مردم برنگردان و بر روی زمین خرامنده (سرمست) راه مرو همانا خداوند هیچ خود بزرگ بین فخر فروشی را دوست نمیدارد
- ترجمه راستینو هرگز به تکبّر و ناز از مردم (اهل نیاز) رخ متاب و در زمین با غرور و تبختر قدم بر مدار، که خدا هرگز مردم متکبر خودستا را دوست نمیدارد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٩ وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ
و در راه رفتن میانهروی کن [یعنی توسّط (میانهروی) بین اختیال که با تأنّی در راه رفتن ظاهر است و خفّت (سبکی) نفس و عدم وقار آن که با اسراع (سرعت گرفتن) در راه رفتن ظاهر است] و از صدایت بکاه [یعنی از صدایت کم کن و آن را تا قدری که بالا بردن آن برایت ممکن میشود آن را بلند نکن] همانا زشتترین صداها [که زجر آن شدیدتر است] البتّه صدای الاغ است
- ترجمه سلطانیو در راه رفتن میانهروی کن و از صدایت بکاه همانا زشتترین صداها البتّه صدای الاغ است
- ترجمه راستینو در رفتارت میانه روی اختیار کن و سخن آرام گو (نه با فریاد بلند) که زشتترین صداها صوت الاغ است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٠ أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ
آیا ندیدهاید؟ که خداوند آنچه که در آسمانها [از کواکب و ملائکهٔ موکّله به آسمانها] و آنچه که در زمین [از جنبندگان و نبات و معادن] هست را برای شما مسخّر نمود [به حیثی که از تصرّف شما، به هر تصرّفی که بخواهید، اباء نمی‌‌کنند و آنچه که در آسمانها مسخّر خداوند است به خاطر انتفاع شما و آنچه که در زمین مسخّر خداوند و شما است به خاطر انتفاع شما است] و نعمتهای ظاهری {نعم ظاهرى هر ملایم برای تو است که آن به ظاهر محسوس تو تعلّق دارد از مأکول و مشروب و ملبوس و مسکن و مرکوب و منکوح و عزّت و عِرْض و حشمت و صیت (آوازه) و مدارک ظاهرى و اعضاء و غیر آنها} و باطنی {نِعَم باطنه آنچه هستند که آنها به باطن تو تعلّق دارند از مدارک باطنی و ادراکات دقیقه با تفکّرات دقیقه و نفس و قلب و عقل و استعداد خروج از این دار} خود را بر شما فراوان کرد (ارزانی داشت) و از مردم کسانی هستند که بدون علمی و نه هدایتی و نه کتاب نور دهندهای (روشنی بخشی) دربارهٔ خداوند مجادله میکنند
- ترجمه سلطانیآیا ندیدهاید؟ که خداوند آنچه که در آسمانها و آنچه که در زمین هست را برای شما مسخّر نمود و نعمتهای ظاهری و باطنی خود را بر شما فراوان کرد (ارزانی داشت) و از مردم کسانی هستند که بدون علمی و نه هدایتی و نه کتاب نور دهندهای (روشنی بخشی) دربارهٔ خداوند مجادله میکنند
- ترجمه راستینآیا شما مردم به حسّ مشاهده نمیکنید که خدا انواع موجوداتی که در آسمانها و زمین است برای شما مسخّر کرده و نعمتهای ظاهر و باطن خود را برای شما فراوان فرموده؟و (با وجود این) برخی از مردم از روی جهل و گمراهی و بی‌خبری از کتاب روشن (حق) در (دین) خدای متعال مجادله میکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢١ وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ الشَّيْطَانُ يَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ
و وقتی که به آنها گفته شود: که از آنچه که خداوند نازل کرده است پیروی کنید [اعراض میکنند و] میگویند: بلکه ما از آنچه که پدرانمان را بر آن یافتهایم پیروی میکنیم {همانگونه که اهل هر زمان بر آن می‌‌باشند زیرا وقتی که به آنها گفته شود: از ولیّ امر خود و از عالم وقت خود تبعیّت کنید میگویند: ما بر آنچه که اسلاف ما بر آن بوده‌‌اند هستیم} آیا حتّی اگر شیطان آنها را به سوی عذاب شعلهور میخوانده است؟ {یعنی تقلید از کسی که حالش بر تو معلوم نباشد شایسته نیست، بلکه شایسته است که انسان مقلّدِ عالمِ زنده باشد که حال او را تمیز داده و بداند که او با واسطه یا بلاواسطه مجاز از معصوم است و لااقل علم به این است که آنچه را که می‌‌گوید انجام دهد و آنچه که انجام میدهد را بگوید}
- ترجمه سلطانیو وقتی که به آنها گفته شود: که از آنچه که خداوند نازل کرده است پیروی کنید میگویند: بلکه ما از آنچه که پدرانمان را بر آن یافتهایم پیروی میکنیم آیا حتّی اگر شیطان آنها را به سوی عذاب شعلهور میخوانده است؟
- ترجمه راستینو چون به این مردم (اهل جدل و عناد) گویند که بیایید از کتابی که خدا فرستاده پیروی کنید، جواب دهند ما تنها از طریقی که پدران خود را بر آن یافتهایم پیروی میکنیم. آیا هر چند آنان را شیطان به آتش دوزخ بخواند (باز پیرو آنها میشوند).
- ترجمه الهی قمشه‌ای