جزء شمارهٔ ۷
٨٢ لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُم مَّوَدَّةً لِّلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ
البتّه سرسختترین مردم را در عداوت (دشمنی کردن) با کسانی که ایمان آوردهاند یهود و کسانی که شرک ورزیدهاند مییابی {برای فرو رفتنشان در دنیا و عدم توجّه‌‌شان به آخرت به سبب دوری زمان پیامبرشان و اندراس (کهنه شدن) شریعت او و استبدال احکام آن} و البتّه نزدیکترین آنان را از جهت دوستی با کسانی که ایمان آوردهاند کسانی مییابی که گفتند ما نصارا هستیم، آن به این سبب است که کشیشانی (علمائی که آنها را به احکام انجیل از عقاید و احکام فرعی آن امر میکنند) و راهبانی (زُهّادی) از میان آنها [که دنیا را ترک کردند و به عبادت و تحصیل عقبی مشغول شدند] هستند و اینکه آنها [از انقیاد به حقّ] استکبار نمیورزند
- ترجمه سلطانیالبتّه سرسختترین مردم را در عداوت (دشمنی کردن) با کسانی که ایمان آوردهاند یهود و کسانی که شرک ورزیدهاند مییابی و البتّه نزدیکترین آنان را از جهت دوستی با کسانی که ایمان آوردهاند کسانی مییابی که گفتند ما نصارا هستیم، آن به این سبب است که کشیشانی و راهبانی از میان آنها هستند و اینکه آنها (از انقیاد به حقّ) استکبار نمیورزند
- ترجمه راستینهر آینه دشمن‌ترین مردم نسبت به مسلمانان، یهود و مشرکان را خواهی یافت، و با محبت‌تر از همه کس به اهل ایمان آنان را که گویند: ما نصرانی هستیم. این (دوستی نصاری نسبت به مسلمین) بدین سبب است که برخی از آنها دانشمند و پارسا هستند و تکبر و گردنکشی (بر حکم خدا) نمیکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٣ وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُـولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ يَقُـولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ
و وقتی آنچه که به رسول نازل شده را میشنوند چشمانشان را از آنچه از حقّ که شناختهاند از اشک لبریز میبینی {برای اینکه آنان طالب حقّ بوده‌‌اند و هر جا که آن را می‌‌یابند آن را میشناسند}، [از روی انقیاد به حقّ] میگویند [ای] پروردگار ما، [به آنچه که به رسول نازل شده] ایمان آوردیم پس ما را [همراه] با شاهدان [به حقّیّت او] بنویس
- ترجمه سلطانیو وقتی آنچه که به رسول نازل شده را میشنوند چشمانشان را از آنچه از حقّ که شناختهاند از اشک لبریز میبینی میگویند (ای) پروردگار ما، ایمان آوردیم پس ما را (همراه) با شاهدان (به حقّیّت او) بنویس
- ترجمه راستینو چون آیاتی را که به رسول فرستاده شده استماع کنند میبینی اشک از دیده آنها جاری میشود، زیرا حقانیت آن را شناختهاند؛ گویند: بارالها، ما ایمان آوردیم، پس نام ما را در زمره گواهان صدق (او) بنویس.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٤ وَمَا لَنَا لَا نُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا جَاءَنَا مِنَ الْحَقِّ وَنَطْمَعُ أَن يُدْخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ الْقَوْمِ الصَّالِـحِينَ
و [میگویند] ما چه داریم که [بعد از معرفت حقّ و طلب او] به خداوند و به آنچه از حقّ که نزد ما آمده است ایمان نیاوریم و (حال آنکه) ما طمع داریم که پروردگار ما، ما را با [این] گروه صالحان [در جنّتش یا در محضرش] داخل کند
- ترجمه سلطانیو (میگویند) ما چه داریم که به خداوند و به آنچه از حقّ که نزد ما آمده است ایمان نیاوریم و (حال آنکه) ما طمع داریم که پروردگار ما، ما را با (این) گروه صالحان داخل کند
- ترجمه راستینو (گویند) چرا ما ایمان به خدا و کتاب حق که ما را آمده است نیاوریم در صورتی که امید آن داریم که خدا ما را داخل در زمره صالحان گرداند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٥ فَأَثَابَهُمُ اللَّهُ بِمَا قَالُوا جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ
و خداوند به خاطر آنچه که گفتند به آنها جنّتهایی که از زیر آنها نهرها جاری میشود را پاداش داد در آن جاویدانند و آن پاداش نیکوکاران است
- ترجمه سلطانیو خداوند به خاطر آنچه که گفتند به آنها جنّتهایی که از زیر آنها نهرها جاری میشود را پاداش داد در آن جاویدانند و آن پاداش نیکوکاران است
- ترجمه راستینپس خدا بر آنچه گفتند پاداش نیکو به آنها داد؛ بهشتهایی که از زیر درختانش نهرها جاری است که در آن زندگانی جاوید خواهند داشت، و این پاداش نیکوکاران است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٦ وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ
و کسانی که کفر ورزیدهاند و آیات ما را دروغ شمردهاند آنان اصحاب جحیم هستند
- ترجمه سلطانیو کسانی که کفر ورزیدهاند و آیات ما را دروغ شمردهاند آنان اصحاب جحیم هستند
- ترجمه راستینو آنان که کافر شدند و تکذیب آیات ما نمودند ایشان اهل جهنّمند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٧ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ
ای کسانی که [با بیعت خاصّهٔ ولویّه] ایمان آوردهاید پاکیزههایی که خداوند بر شما حلال کرده است را [بر خودتان] حرام نکنید و تعدّی نکنید همانا خداوند تعدّی کنندگان را دوست ندارد
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید پاکیزههایی که خداوند بر شما حلال کرده است را حرام نکنید و تعدّی نکنید همانا خداوند تعدّی کنندگان را دوست ندارد
- ترجمه راستینای اهل ایمان، حرام نکنید طعامهای پاکیزه‌ای که خدا بر شما حلال نموده، و (از حدود و احکام خدا) تجاوز نکنید، که خدا تجاوزکنندگان را دوست نمی‌دارد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٨ وَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ
و از آنچه که خداوند به عنوان حلال و پاک [در هر مرتبه‌‌ای] روزی شما کرده است بخورید و [در اعتداء (تعدّی کردن) از حدّ رخصت به مرتبهٔ حَظْر (منع، حرمت)] از خداوندی که شما به او مؤمن هستید پروا کنید
- ترجمه سلطانیو از آنچه که خداوند به عنوان حلال و پاک روزی شما کرده است بخورید و از خداوندی که شما به او مؤمن هستید پروا کنید
- ترجمه راستینهر چیز حلال و پاکیزه که خدا روزی شما کرده از آن بخورید، و بپرهیزید از (مخالفت) آن خدایی که به او گرویده‌اید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٩ لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ الْأَيْمَانَ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
خداوند شما را به خاطر لغو در سوگندهایتان مؤاخذه نمیکند و لکن شما را به خاطر آنچه که با سوگند عقد کردهاید [وقتی که سوگند را میشکنید] مؤاخذه میکند [و لکن خداوند برای رفع مؤاخذه از شما از روی ترحّم کفّارّۀ اندکی بر شما قرار داده] و کفّارهٔ آن اطعام ده مسکین است از متوسّط آنچه که به خانوادهٔ خود اطعام میکنید یا پوشاندن آنها یا آزاد کردن بردهای پس کسی که نیافت [به اینکه طعام و پوشاک و بردهای را مالک نباشد و نه بهای آن را دارد] پس سه روز روزه بدارد [برای اینکه خداوند به شما آسانی میخواهد و به شما عُسر نمی‌‌خواهد]، آن وقتی که قسم میخورید [و میشکنید] کفّارهٔ سوگندتان است، سوگندهای خود را حفظ کنید اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان میکند راجی به اینکه شما [نعمت تعلیم و تسهیل را] شکر کنید
- ترجمه سلطانیخداوند شما را به خاطر لغو در سوگندهایتان مؤاخذه نمیکند و لکن شما را به خاطر آنچه که با سوگند عقد کردهاید مؤاخذه میکند و کفّارهٔ آن اطعام ده مسکین است از متوسّط آنچه که به خانوادهٔ خود اطعام میکنید یا پوشاندن آنها یا آزاد کردن بردهای پس کسی که نیافت پس سه روز روزه بدارد آن وقتی که قسم میخورید (و میشکنید) کفّارهٔ سوگندتان است، سوگندهای خود را حفظ کنید اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان میکند راجی به اینکه شما شکر کنید
- ترجمه راستینخدا به قسمهای لغو بیهوده، شما را مؤاخذه نخواهد کرد، ولیکن بر (شکستن) آن قسمی که از روی عقیده قلبی یاد کنید مؤاخذه خواهد نمود. و کفاره آن قسم طعام دادن ده فقیر است از آن طعام متوسط که بر اهل خود غالباً تهیه میکنید، یا جامه بر آنها پوشانده و یا یک بنده آزاد کنید، و هر کس توانایی آن ندارد سه روز روزه بدارد. این است کفاره (شکستنِ) سوگندهایی که یاد میکنید؛ و باید (حرمت) سوگندهای خود را نگاه دارید. خدا بدین گونه روشن آیات خود را برای شما بیان میکند، شاید که شکر او به جای آرید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٠ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْـأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید همانا شراب و قمار و بتها و تیرهای قمار (قرعه) جز پلیدیی [که عقول آن را ناپسند میدارند] از عمل شیطان نیست پس از آنها اجتناب کنید باشد که شما رستگار شوید
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید همانا شراب و قمار و بتها و تیرهای قمار (قرعه) جز پلیدیی از عمل شیطان نیست پس از آنها اجتناب کنید باشد که شما رستگار شوید
- ترجمه راستینای اهل ایمان، شراب و قمار و بت‌پرستی و تیرهای گروبندی همه اینها پلید و از عمل شیطان است، از آن البته دوری کنید تا رستگار شوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩١ إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ
جز این نیست که شیطان میخواهد که در شراب و قمار بین شما دشمنی و کینه توزی واقع نماید و شما را از ذکر خدا و از نماز باز دارد پس آیا شما یله (ول، رها) کننده هستید؟ [یعنی بعد از آنچه که از مفاسد و اوصاف دربارهٔ خمر و میسر ذکر شد اگر در آن تأمّل بکنید بر شما شایسته است که یله کنید]
- ترجمه سلطانیجز این نیست که شیطان میخواهد که در شراب و قمار بین شما دشمنی و کینه توزی واقع نماید و شما را از ذکر خدا و از نماز باز دارد پس آیا شما یله (ول، رها) کننده هستید؟
- ترجمه راستینشیطان قصد آن دارد که به وسیله شراب و قمار، میان شما عداوت و کینه بر انگیزد و شما را از ذکر خدا و نماز باز دارد، پس شما آیا از آن دست برمی‌دارید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٢ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُـولَ وَاحْذَرُوا فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ
و اطاعت کنید از خداوند و اطاعت کنید از رسول [در خصوص نهی از چهار مذکور یا در هر آنچه که امر شده‌‌اید و از آن نهی شده‌‌اید] و [از عقوبت مخالفت با آن دو] حذر کنید و اگر [از آن دو] روی بگردانید پس بدانید که بر [عهدهٔ] رسول ما جز رساندن آشکار نیست [پس از روی گردانیدن شما کاستی‌‌ای بر او وارد نمیشود و همانا آنچه را که او مأمور به تبلیغ آن است ابلاغ کرده است]
- ترجمه سلطانیو اطاعت کنید از خداوند و اطاعت کنید از رسول و حذر کنید و اگر روی بگردانید پس بدانید که بر (عهدهٔ) رسول ما جز رساندن آشکار نیست
- ترجمه راستینو خدا و رسول خدا را اطاعت کنید و بترسید، که هر گاه روی (از طاعت خدا) بگردانید پس بدانید که بر رسول ما جز آنکه به آشکار حکم خدا را ابلاغ کند تکلیفی نخواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٣ لَيْسَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جُنَاحٌ فِيمَا طَعِمُوا إِذَا مَا اتَّقَوا وَّآمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ثُمَّ اتَّقَوا وَّآمَنُوا ثُمَّ اتَّقَوا وَّأَحْسَنُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
بر کسانی که ایمان آوردهاند و اعمال صالح کردهاند گناهی نیست در آنچه که خوردند وقتی که تقوا پیشه میکنند و ایمان میآورند و اعمال صالح میکنند سپس تقوا پیشه میکنند و ایمان میآورند سپس تقوا پیشه میکنند و احسان مینمایند و خداوند احسان کنندگان را دوست میدارد
- ترجمه سلطانیبر کسانی که ایمان آوردهاند و اعمال صالح کردهاند گناهی نیست در آنچه که خوردند وقتی که تقوا پیشه میکنند و ایمان میآورند و اعمال صالح میکنند سپس تقوا پیشه میکنند و ایمان میآورند سپس تقوا پیشه میکنند و احسان مینمایند و خداوند احسان کنندگان را دوست میدارد
- ترجمه راستینبر آنان که ایمان آوردند و نیکوکار شدند باکی نیست در آنچه از مأکولات خوردند، هر گاه تقوا پیشه گرفته و ایمان آرند و کارهای نیک کنند، باز پرهیزکار شوند و ایمان آورند، باز پرهیزکار و نیکوکار شوند؛ و خدا نیکوکاران را دوست میدارد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٤ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيْءٍ مِّنَ الصَّيْدِ تَنَالُهُ أَيْدِيكُمْ وَرِمَاحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَخَافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ
ای کسانی که [با قبول دعوت ظاهره] ایمان آوردهاید [یعنی اسلام آوردهاید] حتماً خداوند شما را [در احرامتان] به چیزی از صیدی که دستان شما و نیزههای شما به آن میرسد میآزماید تا خداوند بداند چه کسی [با ترک صید با سهولت آن به محض نهی] در غیب از او ترسان میشود و کسی که بعد از آن [ابتلاء و نهی] تعدّی کند آنگاه عذابی دردناک دارد
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید حتماً خداوند شما را به چیزی از صیدی که دستان شما و نیزههای شما به آن میرسد میآزماید تا خداوند بداند چه کسی در غیب از او ترسان میشود و کسی که بعد از آن تعدّی کند آنگاه عذابی دردناک دارد
- ترجمه راستینای اهل ایمان، خدا شما را به چیزی از صید میآزماید که در دسترس شما و تیرهای شما آیند تا بداند که چه کسی از خدا در باطن می‌ترسد. پس هر که از این به بعد (از حدود الهی) تجاوز کند او را عذابی سخت دردناک خواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٥ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنتُمْ حُرُمٌ وَمَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ هَدْيًا بَالِغَ الْكَعْبَةِ أَوْ كَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاكِينَ أَوْ عَدْلُ ذَلِكَ صِيَامًا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمْرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَمَنْ عَادَ فَيَنتَقِمُ اللَّهُ مِنْهُ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ
ای کسانی که ایمان آوردهاید صید را نکشید و (در حالی که) شما مُحرم هستید و کسی از شما که تعمداً آن را بکشد پس جزای او مثل آنچه است که از نعمتها کشته که دو دارندهٔ عدل {که مراد «ذو عدل» است و آن عدل الهی از رسول (ص) و امام (ع) است و تثنیهٔ «ذوا عدل» خطاء از کُتّاب (نویسندگان) است و لفظ کتاب «ذو عدل» بدون «الف» است، و چون در شریعت الهیّه از قیاس بر چیزی رخصت نمی‌‌دهد این کلمه به اِفراد «ذا عدل» بوده و «ذا عدل» مختصّ به حاکم الهی میباشد تا آنکه باب قیاس را به کلّی سدّ کند} از میان شما به آن حکم کند به عنوان قربانی به کعبه برساند یا کفّاره است که طعام مساکین است یا معادل آن به روزه است تا وبال (سنگینی) امرش [و سنگینی هتک حرمت حرم] را بچشند خداوند از ماسلف (آنچه که گذشته) عفو کرده و کسی که تعدّی کننده است پس خداوند از او انتقام میگیرد و خداوند غالب و دارندهٔ انتقام است
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید صید را نکشید و (در حالی که) شما مُحرم هستید و کسی از شما که تعمداً آن را بکشد پس جزای او مثل آنچه است که از نعمتها کشته که دو دارندهٔ عدل از میان شما به آن حکم کند به عنوان قربانی به کعبه برساند یا کفّاره که طعام مساکین است یا معادل آن به روزه است تا وبال (سنگینی) امرش را بچشند خداوند از ماسلف (آنچه که گذشته) عفو کرده و کسی که تعدّی کننده است پس خداوند از او انتقام میگیرد و خداوند غالب و دارندهٔ انتقام است
- ترجمه راستینای مؤمنان، در حال احرام صید را نکشید و هر کس آن را عمداً کشت مثل آن صید را از جنس چهارپایان، که به مثلیّت آن دو مؤمن عادل حکم کنند، به عنوان هَدْی به کعبه رساند یا چند مسکین را طعام دهد یا معادل آن روزه بدارد، تا بچشد عقوبت مخالفتش را. و خدا از گذشته درگذشت، ولی هر که دیگر بار (به مخالفت) باز گردد خدا از وی انتقام می‌کشد، و خدا مقتدر و انتقام کشنده است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٦ أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
برای شما صید دریا و طعام آن به عنوان متاعی برای شما و برای مسافران [بطور مطلق در حال احرام و در غیر آن] حلال شد و برای شما صید خشکی مادامی که مُحرم هستید حرام شد و [در مخالفت کردن با امر او و نهی او] از خداوند پروا کنید که به او حشر میشوید
- ترجمه سلطانیبرای شما صید دریا و طعام آن به عنوان متاعی برای شما و برای مسافران حلال شد و برای شما صید خشکی مادامی که مُحرم هستید حرام شد و از خداوند پروا کنید که به او حشر میشوید
- ترجمه راستینبر شما صید دریا و طعام آن حلال گردید تا شما و کاروانان از آن بهره‌مند شوید، ولی صید بیابان تا زمانی که مُحرِم هستید بر شما حرام است. و بترسید از آن خدایی که به سوی او محشور میشوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٧ جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِّلنَّاسِ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْيَ وَالْقَلَائِدَ ذَلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
خداوند کعبه را بیت حرام (محترم) و [از جنس] ماه حرام (ذو القعده و ذو الحجّه و محرّم و رجب) و هَدْی (چهارپای اهدائی به مکّه) و [دارندگان] قربانیهای نشاندار را مایهٔ قیام (اعتدال، محلّ استوار، سبب اعتدال، معتدل) برای مردم قرار داد تا به (سبب) آن بدانید که خداوند آنچه [از اسباب غیبیّهٔ روحانی، و اسباب آسمانی علوی دور] که در آسمانها هست و آنچه [از اسباب طبیعیّهٔ حسیّ نزدیک] که در زمین هست را میداند و [تا بدانید] که خداوند به هر چیزی بسیار دانا است
- ترجمه سلطانیخداوند کعبه را بیت حرام (محترم) و (از جنس) ماه حرام و هدی (چهارپای اهدائی به مکّه) و قربانیهای نشاندار را مایهٔ قیام (اعتدال، محلّ استوار) برای مردم قرار داد تا به (سبب) آن بدانید که خداوند آنچه که در آسمانها هست و آنچه که در زمین هست را میداند و (تا بدانید) که خداوند به هر چیزی بسیار دانا است
- ترجمه راستینخدا کعبه را خانه حرام قرار داد برای نگهبانی مردم، و نیز ماه حرام را قرار داد و نیز هَدْی و قلائد (قربانی نشاندار و بی‌نشان) را قرار داد، تا بدانید که خدا به هر چه در آسمانها و زمین است آگاه است و خدا به همه چیز داناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٨ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ وَأَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
[پس وقتی که دانستید که او به هر چیزی از علنی و نهان و ضمائر دانا است پس] بدانید که خداوند [بر کسی که در حُرُمات خداوند تهاون (سهل انگاری) کند] شدید عقوبت کننده است و اینکه خداوند بسیار آمرزنده [است، زلّات (لغزش‌‌ها) کسی را که در حُرُمات تهاون کرده وقتی که توبه کند و به آنچه که به آن تهاون کرده باز گردد را می‌‌آمرزد] و مهربان است [و به سبب رحمتش بر او تفضّل میکند]
- ترجمه سلطانیبدانید که خداوند شدید عقوبت کننده است و اینکه خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است
- ترجمه راستینبدانید که خدا هم عِقابش بسیار سخت و دشوار است و هم خدا بسیار بخشنده و مهربان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٩ مَّا عَلَى الرَّسُـولِ إِلَّا الْبَلَاغُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ
بر [عهدهٔ] رسول نیست مگر رساندن [نه حفظ از عقاب و نه حمل (وادار کردن) بر طاعت و آنچه که تبلیغ آن بر او بود را ابلاغ کرد و اعظم آن و اشرف آن و اساس آن ولایت است] و خداوند میداند آنچه [از اقوال و افعال از طاعت و مخالفت و تولّی (ولایت داشتن، روی آوردن به) علیّ (ع) و تولّی (دوری جستن) از او] را که آشکار میسازید و آنچه را که کتمان میکنید [از مکمونات (پنهانیها) نفوستان که آنها را نمی‌‌دانید و به آن شعور ندارید و از عقایدتان و نیّاتتان و عزم‌‌هایتان که غیر شما آن را نمیداند، و از اقوالتان و افعالتان که آنها را از انسانِ دیگر یا از غیر رفقایتان مخفی میکنید]
- ترجمه سلطانیبر (عهدهٔ) رسول نیست مگر رساندن و خداوند میداند آنچه را که آشکار میسازید و آنچه را که کتمان میکنید
- ترجمه راستینبر پیغمبر جز تبلیغ (احکام الهی) وظیفه‌ای نیست، و خدا هر چه را آشکار داشته و یا پنهان دارید همه را میداند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٠ قُل لَّا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَاأُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
[ای محمّد (ص) به امّتت] بگو خبیث (ناپاک) و طیّب (پاک) [آن دو] متساوی نمیشوند و اگرچه زیادی ناپاکان تو را به اعجاب (شگفتی) آورد پس [به کثرت نظر نکنید و از پاک بودن غافل نشوید و] ای خردمندان [در ترک طیّب و اتّخاذ خبیث] از خداوند پروا کنید راقب به اینکه شما رستگار شوید
- ترجمه سلطانیبگو خبیث (ناپاک) و طیّب (پاک) متساوی نمیشوند و اگرچه زیادی ناپاکان تو را به اعجاب (شگفتی) آورد پس ای خردمندان از خداوند پروا کنید راقب به اینکه شما رستگار شوید
- ترجمه راستینبگو (ای پیغمبر): هرگز مردم پاک و ناپاک یکسان نخواهند بود هر چند (در جهان) بسیاریِ پلیدان تو را به شگفت آرد. پس ای خردمندان از خدا بترسید، باشد که رستگار شوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠١ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِن تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُـنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ
ای کسانی که ایمان آوردهاید از چیزهایی نپرسید که اگر بر شما فاش شود شما را ناراحت کند و اگر حینی که قرآن نازل میشود از آن سؤال کنید برای شما آشکار میشود [یعنی اگر ناچار از آن هستید که سؤال کنید پس حینى که قرآن نازل میشود آن را بر شما ظاهر میکنیم]، خداوند از آن [چیز]ها درگذشته است [یعنی از چیزهایی سؤال نکنید که خداوند آنها را ترک کرده و آن را برای شما بیان نفرموده است] و خداوند بسیار آمرزنده و بردبار است
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید از چیزهایی نپرسید که اگر بر شما فاش شود شما را ناراحت کند و اگر حینی که قرآن نازل میشود از آن سؤال کنید برای شما آشکار میشود، خداوند از آن (چیز)ها درگذشته (آنها را بیان نکرده) است و خداوند بسیار آمرزنده و بردبار است
- ترجمه راستینای اهل ایمان، هرگز از چیزهایی مپرسید که اگر فاش گردد شما را زشت و بد میآید و غمناک میکند، و اگر پرسش آن را به هنگام نزول آیات قرآن واگذارید برای شما (هر چه مصلحت است) آشکار میگردد. خدا از عقاب سؤالات بی‌جای شما درگذشت، و خدا بخشنده و بردبار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٢ قَدْ سَأَلَهَا قَوْمٌ مِّن قَبْلِكُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِهَا كَافِرِينَ
قبل از شما قومی (گروهی) دربارهٔ آنها [یعنی چیزهایی که در ظهور (آشکار شدن) آن برای شما اسائت (بدی، ناراحتی) هست] سؤال کردند سپس [حیثی که از آن کراهت داشتند پس به آن کفر ورزیدند و آن را قبول نکردند یا به سبب آن به رسولانشان (ع) کفر ورزیدند و] به (سبب) همان کافر شدند
- ترجمه سلطانیقبل از شما قومی دربارهٔ آنها سؤال کردند سپس به (سبب) همان کافر شدند
- ترجمه راستینقومی پیش از شما هم سؤال از آن امور نمودند، آن گاه که برایشان بیان شد به آن کافر شدند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٣ مَا جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحِيرَةٍ وَلَا سَائِبَةٍ وَلَا وَصِيلَةٍ وَلَا حَامٍ وَلَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ
خداوند بحیرهای (شتری که پنج بار زائیده) و نه سائبهای (شتری که ده بار زائیده) و نه وصیلهای (گوسفند یا شتری که دوقلو میزاید) و نه حامی (شتر فحل) قرار نداده است [یعنی خداوند تشریع نکرده و سنّت ننموده است] و لکن کسانی که کفر ورزیدهاند [به جهت نسبت دادن تحریم بر او] بر خداوند دروغ افتراء میبندند و بیشتر آنان [یعنی اتباعِ مقلّدین چیزی از صحّت و فساد و نه از افتراء و غیر آن را] تعقّل نمیکنند [تا متنبّه شوند که این افتراء بر خداوند است پس از آنها تقلید نکنند]
- ترجمه سلطانیخداوند بحیرهای (شتری که پنج بار زائیده) و نه سائبهای (شتری که ده بار زائیده) و نه وصیلهای (گوسفند یا شتری که دوقلو میزاید) و نه حامی (شتر فحل) قرار نداده (تشریع نکرده) است و لکن کسانی که کفر ورزیدهاند بر خداوند دروغ افتراء میبندند و بیشتر آنان تعقّل نمیکنند
- ترجمه راستینخدا برای بَحیره و سائبه و وصیله و حام (نام شتران و گوسفندانی که مشرکان با شرایط خاصی آزاد میکردند) حکمی مقرّر نفرموده، لیکن کافران بر خدا دروغ میبندند، چه آنکه بیشتر آنان عقل را به کار نمی‌بندند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٤ وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُـولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ
و وقتی که به آنها گفته شود که به سوی آنچه [از حدود شرع] که خداوند نازل کرده و به سوی رسول بیائید [با اکتفاء به آنچه که به آن عادت کردهاند و بدون تعقّل از آن تقلید کردهاند] میگویند آنچه را که پدرانمان را بر آن یافتهایم برای ما کافی است حتّی اگر پدرانشان چیزی نمیدانستهاند و هدایت نشده بودند؟
- ترجمه سلطانیو وقتی که به آنها گفته شود که به سوی آنچه که خداوند نازل کرده و به سوی رسول بیائید میگویند آنچه را که پدرانمان را بر آن یافتهایم برای ما کافی است حتّی اگر پدرانشان چیزی نمیدانستهاند و هدایت نشده بودند؟
- ترجمه راستینو چون به آنها گفته شود: بیایید از حکم کتابی که خدا فرستاده و از دستور رسول او پیروی کنید، گویند: آن دینی که پدران خود را بر آن یافتیم ما را کفایت است. آیا باید از پدران خود هر چند مردمی جاهل بوده و به حق راه نیافته باشند باز پیروی کنند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٥ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید [الزام] انفس شما علیکم [بر عهدهٔ شما] است [و معنی میدهد نفس خود را ملزم کنید که تا خود را اصلاح نکرده‌‌اید از آن به غیر خود تجاوز نکنید] {زیرا اشتغال به غیر قبل از اصلاح خود سفاهت است و سبب فساد دیگری که مقتبس از غیر است میگردد و سبب است بر استحکام فساد حاصل پس ظلمات نفس مستحکمِ متراکم میگردد} وقتی که شما هدایت شده باشید کسی که گمراه شده به شما ضرر نمیرساند [یعنی وقتی که هدایت نشده‌‌اید گمراهی کسی که گمراه شده برای سنخیّت شما با آنها و اقتباس شما از فساد آنها به شما ضرر می‌‌رساند]، بازگشتگاه شما جمیعاً به خداوند است پس از آنچه که عمل میکردید به شما خبر میدهد
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید (الزام) انفس شما علیکم (بر عهدهٔ شما) است (یعنی نفس خود را ملزم کنید) وقتی که شما هدایت شده باشید کسی که گمراه شده به شما ضرر نمیرساند، بازگشتگاه شما جمیعاً به خداوند است پس از آنچه که عمل میکردید به شما خبر میدهد
- ترجمه راستینای اهل ایمان، شما (ایمان) خود را محکم نگاه دارید، که اگر همه عالم گمراه شوند و شما به راه هدایت باشید زیانی از آنها به شما نرسد. بازگشت همه شما به سوی خداست و همه شما را به آنچه کردید آگاه میسازد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٦ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُم مُّصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَّـمِنَ الْآثِمِينَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید [به معنی اسلام آوردهاید] وقتی که مرگ به یکی از شما حاضر میشود حین وصیّت کردن [محتضر تحمّل] شهادت دادن بین خود [با] دو نفر دارای عدالت از بین شما [ای مسلمین بر عهدهٔ شما] است، یا دو نفر دیگر از غیر شما [از اهل کتاب]، اگر شما در زمین زده [در حال سفر] بودید و [در آن حال] مصیبت مرگ به شما اصابت کرد [و اجل شما نزدیک شد و کسی از خود را که تحمّل شهادت کند نیافتید] آن دو را [در وقت ادای شهادت] حبس (متوقّف) کنید، اگر شکّ کردید [که به وصیّت عمل نکنند، وگرنه که نه] بعد از نماز آن دو و اگرچه [مقسمٌ له، کسی که قسم داده میشود] دارای قرابت [بر ما] باشد، به خداوند سوگند داده شوند که آن را به بهائی (عَرَضی از دنیا) نفروشیم و شهادت خداوند را کتمان نکنیم که آنوقت (در آن صورت) البتّه از گناهکاران خواهیم بود
- ترجمه سلطانیای کسانی که ایمان آوردهاید وقتی که مرگ به یکی از شما حاضر میشود حین وصیّت کردن (محتضر) (تحمّل) شهادت دادن بین خود (با) دو نفر دارای عدالت از بین شما (بر عهدهٔ شما) است، یا دو نفر دیگر از غیر شما (از اهل کتاب)، اگر شما در زمین زده (در حال سفر) بودید و (در آن حال) مصیبت مرگ به شما اصابت کرد آن دو را (در وقت ادای شهادت) حبس (متوقّف) کنید، اگر شکّ کردید (که به وصیّت عمل نکنند، وگرنه که نه) بعد از نماز آن دو و اگرچه (مقسم له، کسی که قسم داده میشود) دارای قرابت (بر ما) باشد، به خداوند سوگند داده شوند که آن را به بهائی (عرضی از دنیا) نفروشیم و شهادت خداوند را کتمان نکنیم که آنوقت (در آن صورت) البتّه از گناهکاران خواهیم بود
- ترجمه راستینای اهل ایمان، چون یکی از شما را هنگام مرگ فرا رسید، برای وصیّت خود دو شاهد عادل را گواه گیرید که از خودتان باشند، یا دو تن دیگر از غیر خودتان (از غیر مسلمانان) گواه گیرید اگر در سفر به شما مصیبت مرگ رسد (و شاهد خودی نیابید) ؛ آن دو شاهد را نگاه دارید اگر از آنها بدگمانید، تا بعد از نماز سوگند خورند که ما برای شهادت خود هرگز بهایی نمی‌خواهیم هر چند شهادت بر خویشانمان باشد و گواهی خود را که به امر خداست کتمان نخواهیم کرد، که اگر کتمان شهادت کنیم البته از گنهکاران خواهیم بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٧ فَإِنْ عُثِرَ عَلَى أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيَانِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِن شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَيْنَا إِنَّا إِذًا لَّـمِنَ الظَّالِـمِينَ
پس اگر اطّلاع حاصل شود بر اینکه آن دو [شاهد غیر از شما با تحریف و خیانت] مرتکب (مستوجب) گناهی شدهاند پس دو [نفر] دیگر [به امر ورثه که آنها مشهودٌ علیهم هستند] مقام آن دو را اقامه کنند از کسانی که استحقاق دارند دو اَوْلی [شایستهتر] علیهم (بر آنها) هستند [یعنی از جانب کسانی که با استحقاق (ارتکاب) گناه بر آنها جنایت شده دو نفر که احقّ به شهادت هستند برای بودن بجای آن دو شاهدان اوّل] پس به خداوند سوگند یاد کنند که البتّه شهادت ما احقّ از شهادت آن دو است و ما دو [نفر] تجاوز نکردهایم که [در غیر این صورت] ما دو [نفر] آنوقت حتماً از ستمکاران خواهیم بود
- ترجمه سلطانیپس اگر اطّلاع حاصل شود بر اینکه آن دو (شاهد) مرتکب گناهی شدهاند پس دو (نفر) دیگر از (جانب) کسانی که با (ارتکاب گناه بر آنها جنایت شده) دو اَوْلی (شایستهتر) علیهم (بر آنها) هستند (به جای دو شاهد اوّل) اَوْلی (اَحقّ، شایستهتر) هستند که مقام آن دو را اقامه کنند، پس به خداوند سوگند یاد کنند که البتّه شهادت ما احقّ از شهادت آن دو است و ما دو (نفر) تجاوز نکردهایم که (در غیر این صورت) ما دو (نفر) آنوقت حتماً از ستمکاران خواهیم بود
- ترجمه راستینپس اگر بر احوال آن دو شاهد اطلاعی حاصل شد که مرتکب گناهی شدهاند (و در شهادت خیانت کردهاند) دو شاهد دیگر که احق (به ارث یا شهادت) باشند به جای آنها قیام کنند و به خدا سوگند یاد کنند که شهادت ما راست‌تر از شهادت آن دو شاهد پیشین است و ما (از حق اصلاً) تجاوز نکردیم، که در آن صورت از ستمکاران باشیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٨ ذَلِكَ أَدْنَى أَن يَأْتُوا بِالشَّهَادَةِ عَلَى وَجْهِهَا أَوْ يَخَافُوا أَن تُرَدَّ أَيْمَانٌ بَعْدَ أَيْمَانِهِمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاسْمَعُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ
این [سوگند غلیظ در وقت احتمال افتضاح با اقامهٔ دو تن دیگر در مقام آن دو] نزدیکتر است به اینکه شهادت را بر وجه آن اداء کنند یا بترسند که بعد از قسم آنها قسمهای دیگری اداء شود [یعنی قسم بر شهود ورثه برگشت داده شود و قسمهای شهود ورثه قبول شود و قسم‌‌هایشان تکذیب شود سپس با تکذیب قسم‌‌هایشان و نسبت دادن خیانت به آنها مفتضح (رسوا) شوند] و [ای شهود در تحریف شهادت و ای مشهودٌ علیهم در ردّ آن بدون خیانت] از خداوند بهراسید و [آنچه که به آن وعظ میشوید را] بشنوید (گوش کنید) و خداوند مردمان فاسق (خارج شدگان از امر خداوند) را هدایت نمیکند
- ترجمه سلطانیاین نزدیکتر است به اینکه شهادت را بر وجه آن اداء کنند یا بترسند که بعد از قسم آنها قسمهای دیگری اداء شود و از خداوند بهراسید و بشنوید (گوش کنید) و خداوند مردمان فاسق را هدایت نمیکند
- ترجمه راستیناین گونه که بیان شد نزدیکتر به آن است که شهادت را بر وجه خود ادا کنند، یا از اینکه باز قسم را (اوصیاء بر ورثه) رد کنند بیمناک باشند. و از خدا بترسید و (سخن حق را) بشنوید، و خدا مردم بدکار را هدایت نخواهد کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٩ يَوْمَ يَجْمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَيَقُـولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُوا لَا عِلْمَ لَنَا إِنَّكَ أَنتَ عَـلَّامُ الْغُيُوبِ
در آنروزی که خداوند رسولان را جمع میکند پس میگوید: چگونه [از سوی امّت] جواب داده شدید؟ گویند هیچ علمی نداریم همانا تو به پنهانیها بسیار دانا هستی
- ترجمه سلطانیدر آنروزی که خداوند رسولان را جمع میکند پس میگوید: چگونه (از سوی امّت) جواب داده شدید؟ گویند هیچ علمی نداریم همانا تو به پنهانیها بسیار دانا هستی
- ترجمه راستینروزی که خدا همه پیغمبران را جمع گرداند و آن گاه گوید: چگونه امت از دعوت شما اجابت کردند؟گویند: ما نمی‌دانیم، تویی که به باطن همه کاملاً دانایی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٠ إِذْ قَالَ اللَّهُ يَاعِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَى وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ
[به یاد آور یا یادآوری کن] آنوقت که خداوند گفت ای عیسی پسر مریم نعمت مرا بر خود و بر مادرت به یاد آور، آنوقت که تو را به روح القدس مؤیّد کردم که در گهواره و بزرگسالی [یعنی در جمیع احوالت] با مردم کلام گفتی و آنوقت که کتاب (یعنی نبوّت) را به تو تعلیم دادم و حکمت (یعنی ولایت) را و تورات و انجیل [دو صورت نبوّت] را و آنوقت که به اجازهٔ من از گِل هیئتی مانند مرغ ساختی و به اجازهٔ من در آن دمیدی پس مرغی شد و کور مادرزاد و پیس را به اجازهٔ من شفاء دادی و آنوقت که مردگان را به اجازهٔ من خارج کردی و آنوقت که بنی اسرائیل را از تو بازداشتم آنوقت که تو بیّنهها (دلایل روشن و روشنگر) را نزد آنها آوردی پس کسانی از آنها که کفر ورزیده بودند گفتند که این جز سحری آشکار نیست
- ترجمه سلطانیآنوقت که خداوند گفت ای عیسی پسر مریم نعمت مرا بر خود و بر مادرت به یاد آور، آنوقت که تو را به روح القدس مؤیّد کردم که در گهواره و بزرگسالی با مردم کلام گفتی و آنوقت که کتاب را به تو تعلیم دادم و حکمت را و تورات و انجیل را و آنوقت که به اجازهٔ من از گِل هیئتی مانند مرغ ساختی و به اجازهٔ من در آن دمیدی پس مرغی شد و کور مادرزاد و پیس را به اجازهٔ من شفاء دادی و آنوقت که مردگان را به اجازهٔ من خارج کردی و آنوقت که بنی اسرائیل را از تو بازداشتم آنوقت که تو بیّنهها (دلایل روشن و روشنگر) را نزد آنها آوردی پس کسانی از آنها که کفر ورزیده بودند گفتند که این جز سحری آشکار نیست
- ترجمه راستین(ای پیغمبر، مردم را متذکر گردان) آن گاه که خدا گفت: ای عیسیِ مریم: به خاطر آر نعمتی را که به تو و مادرت عطا کردم آن گاه که تو را به تأیید روح قدسی توانا ساختم که در گهواره و بزرگسالی با مردم سخن می‌گفتی، و آن گاه که تو را تعلیم کتاب و حکمت کردم و به تو علم تورات و انجیل آموختم، و هنگامی که از گِل، شکل مرغی به امر من ساخته و در آن می‌دمیدی تا به امر من مرغی میگردید، و کور مادرزاد و پیس را به امر من شفا می‌دادی، و آن گاه که مردگان را به امر من (از قبر) بیرون می‌آوردی، و آن گاه که (دست ستم) بنی اسرائیل را از سر تو کوتاه کردم وقتی که تو با معجزات روشن بر (هدایت) آنها آمدی و کافران بنی اسرائیل گفتند که اینها جز سحری آشکار نیست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١١ وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَبِرَسُولِي قَالُوا آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ
و آنوقت که به حواریون وحی [الهام و نه وحی ارسال] کردم که به من و به رسول من ایمان بیآورید گفتند ایمان آوردیم و شاهد باش به اینکه ما مسلمانیم
- ترجمه سلطانیو آنوقت که به حواریون وحی (الهام) کردم که به من و به رسول من ایمان بیآورید گفتند ایمان آوردیم و شاهد باش به اینکه ما مسلمانیم
- ترجمه راستینو (یاد کن) هنگامی که به حواریّین وحی کردیم که به من و به رسول من ایمان آورید، گفتند: ایمان آوردیم، (خدایا) گواه باش که ما تسلیم امر توایم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٢ إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَاعِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُـنَزِّلَ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُوا اللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
آنوقت که حواریون گفتند: ای عیسی پسر مریم آیا پروردگار تو میتواند که از آسمان مائدهای [یعنی خوانی (سفره‌‌ای) که بر آن طعام هست] بر ما نازل کند، گفت: [از اقتراح کردن (خواستار شدن) بر خداوند] از خداوند بهراسید اگر مؤمن میباشید
- ترجمه سلطانیآنوقت که حواریون گفتند ای عیسی پسر مریم آیا پروردگار تو میتواند که از آسمان مائدهای بر ما نازل کند گفت از خداوند بهراسید اگر مؤمن میباشید
- ترجمه راستین(یاد آر) هنگامی که حواریّین گفتند: ای عیسیِ مریم، آیا خدای تو تواند که برای ما از آسمان مائدهای فرستد؟عیسی در جواب گفت: اگر ایمان آوردهاید از خدا بترسید (و شکّ در قدرت خدا نکنید).
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٣ قَالُوا نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ
گفتند: میخواهیم تا از آن بخوریم و قلبهایمان مطمئن گردد و بدانیم که به ما راست گفتهای و ما از شاهدان بر آن باشیم
- ترجمه سلطانیگفتند میخواهیم تا از آن بخوریم و قلبهایمان مطمئن گردد و بدانیم که به ما راست گفتهای و ما از شاهدان بر آن باشیم
- ترجمه راستینگفتند: میخواهیم هم از آن مائده آسمانی تناول کنیم و هم دلهای ما مطمئن شود و هم به راستی عهدهای تو پی بریم و بر آن (به مشاهده) از گواهان باشیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٤ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِّنكَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ
عیسی پسر مریم گفت: خداوندا [ای] پروردگار ما مائدهای از آسمان بر ما نازل کن که برای اوّل ما و آخر ما (یعنی جمیع ما) [روز] عید ما و به عنوان نشانهای از تو باشد و به ما روزی بده و تو بهترین روزی دهندگان هستی
- ترجمه سلطانیعیسی پسر مریم گفت خداوندا (ای) پروردگار ما مائدهای از آسمان بر ما نازل کن که برای اوّل ما و آخر ما عید ما و به عنوان نشانهای از تو باشد و به ما روزی بده و تو بهترین روزی دهندگان هستی
- ترجمه راستینعیسیِ مریم گفت: بارالها، ای پروردگار ما، تو بر ما از آسمان مائدهای فرست تا (این روز) برای ما و کسانی که پس از ما آیند روز عید مبارکی گردد و آیت و حجّتی از جانب تو برای ما باشد، و ما را روزی ده، که تو بهترین روزی دهندگانی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٥ قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَن يَكْفُرْ بَعْدُ مِنكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَّا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَـمِينَ
خداوند [به عنوان جواب به آنها] گفت: که من آن را بر شما نازل میکنم پس کسی از شما که بعداً کفر بورزد پس من حتماً او را به عذابی که احدی از جهانیان را به آن عذاب نکردهام عذاب میکنم
- ترجمه سلطانیخداوند گفت: که من آن را بر شما نازل میکنم پس کسی از شما که بعداً کفر بورزد پس من حتماً او را به عذابی که احدی از جهانیان را به آن عذاب نکردهام عذاب میکنم
- ترجمه راستینخدا گفت: من آن مائده را برای شما می‌فرستم، ولی هر که بعد از نزول مائده کافر شود وی را عذابی کنم که هیچ یک از جهانیان را چنان عذاب نکنم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٦ وَإِذْ قَالَ اللَّهُ يَاعِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَهَيْنِ مِن دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَلَا أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَـلَّامُ الْغُيُوبِ
و آنوقت که خداوند گفت ای عیسی پسر مریم آیا تو به مردم گفتی که مرا و مادرم را به عنوان دو خداوند بگیرید! نه الله را! گفت منزّهی تو، مرا نباشد (نسزد) که آنچه که برای من حقّ (سزاوار) نیست را بگویم اگر من آن را گفته بودم پس همانا تو آن را میدانستی، [برای آنکه تو] آنچه که در نفس من هست را میدانی و من نمیدانم که چه در نفس (ذات) تو است همانا تو به غیبها (پنهانیها) بسیار دانایی
- ترجمه سلطانیو آنوقت که خداوند گفت ای عیسی پسر مریم آیا تو به مردم گفتی که مرا و مادرم را به عنوان دو خداوند بگیرید! نه الله را! گفت منزّهی تو، مرا نباشد (نسزد) که آنچه که برای من حقّ (سزاوار) نیست را بگویم اگر من آن را گفته بودم پس همانا تو آن را میدانستی، (برای آنکه تو) آنچه که در نفس من هست را میدانی و من نمیدانم که چه در نفس تو است همانا تو به غیبها (پنهانیها) بسیار دانایی
- ترجمه راستینو (یاد کن) آن گاه که (در قیامت) خدا گوید: ای عیسیِ مریم، آیا تو مردم را گفتی که من و مادرم را دو خدای دیگر سوای خدای عالم اختیار کنید؟عیسی گوید: خدایا، تو منزهی، هرگز مرا نرسد که چنین سخنی به ناحق گویم، چنانچه من این گفته بودمی تو میدانستی، که تو از سرائر من آگاهی و من از سرّ تو آگاه نیستم، همانا تویی که به همه اسرار غیب جهانیان کاملاً آگاهی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٧ مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلَّا مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ وَكُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيدًا مَّا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنتَ أَنتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَأَنتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ
به آنها نگفتم جز آنچه که مرا به آن امر کردی که الله پروردگارم و پروردگارتان را بندگی کنید و من مادامی که در میان آنها بودهام بر آنها گواه (مراقب بر آنها بر اعمالشان) بودهام و چون مرا میراندی تو مراقب بر آنها بودهای و تو بر هر چیزی بسیار شاهدی
- ترجمه سلطانیبه آنها نگفتم جز آنچه که مرا به آن امر کردی که الله پروردگارم و پروردگارتان را بندگی کنید و من مادامی که در میان آنها بودهام بر آنها گواه بودهام و چون مرا میراندی تو مراقب بر آنها بودهای و تو بر هر چیزی بسیار شاهدی
- ترجمه راستینمن به آنها هرگز چیزی نگفتم جز آنچه تو مرا بدان امر کردی، که خدای را پرستید که پروردگار من و شماست، و من بر آن مردم گواه و ناظر اعمال بودم مادامی که در میان آنها بودم، و چون روح مرا گرفتی تو خود نگهبان و ناظر اعمال آنان بودی، و تو بر همه چیز عالم گواهی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٨ إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
اگر عذابشان کنی پس همانا آنها بندگان تو هستند و اگر آنها را بیامرزی پس همانا تو عزیز (غالب) هستی [که مانعی از مغفرت نداری] و حکیم هستی [که استحقاق آنان را بر آن و قدر استحقاقشان را میدانی]
- ترجمه سلطانیاگر عذابشان کنی پس همانا آنها بندگان تو هستند و اگر آنها را بیامرزی پس همانا تو عزیز (غالب) و حکیم هستی
- ترجمه راستیناگر آنان را عذاب کنی باز (خدایا) همه بندگان تو هستند، و اگر از گناه آنها درگذری باز توانا و درست کرداری.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٩ قَالَ اللَّهُ هَذَا يَوْمُ يَنفَعُ الصَّادِقِينَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
خداوند فرمود: [من صادق از آنان را که در قولش غیر متجاوز از حدّ خود و حدّ عیسی (ع) است می‌‌آمرزم برای اینکه] این روزی است که صادقان از صدق خود نفع میبرند برای آنها جنّتهایی هست که از تحت آنها نهرها جاری میشود در آن همیشگی ماندگارند خداوند از آنها راضی است و آنها از او راضی هستند آن پیروزی عظیم است
- ترجمه سلطانیخداوند گفت این روزی است که صادقان از صدق خود نفع میبرند برای آنها جنّتهایی هست که از تحت آنها نهرها جاری میشود در آن همیشگی ماندگارند خداوند از آنها راضی است و آنها از او راضی هستند آن پیروزی عظیم است
- ترجمه راستینخدا گوید: این روزی است که صادقان از راستی خود بهره‌مند میشوند، برای آنها بهشتهایی است که از زیر درختانش نهرها جاری است و در آن به نعمت ابدی متنعّمند؛ خدا از آنها خشنود و آنها از خدا خشنودند. این است فیروزی و سعادت بزرگ.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٢٠ لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
مُلک آسمانها و زمین و آنچه که در آنها هست برای خداوند است و او بر هر چیزی توانا است.
- ترجمه سلطانیملک آسمانها و زمین و آنچه که در آنها هست برای خداوند است و او بر هر چیزی توانا است.
- ترجمه راستینفرمانروایی آسمانها و زمین و هر چه در آنهاست خدای راست، و او بر هر چیز تواناست.
- ترجمه الهی قمشهایبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
١ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
حمد (ستایش) برای خداوندی است که آسمانها و زمین را خلق کرد و تاریکیها و نور را قرار داد آنگاه کسانی که به پروردگارشان کفر ورزیدهاند [غیر او را با او] معادل (برابر) میکنند
- ترجمه سلطانیحمد (ستایش) برای خداوندی است که آسمانها و زمین را خلق کرد و تاریکیها و نور را قرار داد آنگاه کسانی که به پروردگارشان کفر ورزیدهاند (غیر او را با او) معادل (برابر) میکنند
- ترجمه راستینستایش خدای راست که آسمانها و زمین را آفرید و تاریکیها و روشنایی را مقرّر داشت (و با آنکه نظم آسمان و زمین دلیل یکتایی اوست) باز کافران به پروردگار خود شرک میآورند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢ هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلًا وَأَجَلٌ مُّسَمًّى عِندَهُ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُونَ
او کسی است که شما را از گِل آفرید سپس مدّتی (اجلی) را مقرّر کرد و اجل معیّن شده نزد او است سپس شما شکّ میکنید
- ترجمه سلطانیاو کسی است که شما را از گِل آفرید سپس مدّتی را مقرّر کرد و اجل معیّن شده نزد او است سپس شما شکّ میکنید
- ترجمه راستیناوست خدایی که شما را از گِلی آفرید، پس فرمان اجل و مرگ را بر همه کس معین کرد، و اجلی که معین و معلوم است به نزد اوست، باز شما شک در آیات او میکنید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣ وَهُوَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَفِي الْأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ
و او است که در آسمانها و در زمین الله است، سرّ شما [از سجایا (سرشت‌‌ها، خصوصیات) و نیّات و عقاید و جملهٔ مکمونات که هنوز در وجود شما ظاهر نشده و به آنها شعور ندارید] و آشکار شما [از اقوال و احوال و الوان و اشکال و نِسَب و اموال] را میداند و میداند آنچه را که کسب میکنید
- ترجمه سلطانیو او است که در آسمانها و در زمین الله است، سرّ شما و آشکار شما را میداند و میداند آنچه را که کسب میکنید
- ترجمه راستینو اوست خدا در همه آسمانها و در زمین، که از نهان و آشکار شما با خبر است و بدانچه میکنید آگاه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤ وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ
و آیهای از آیات [تکوینی و تدوینی و آفاقی و انفسی] پروردگارشان [و اعظم آیات امیر المؤمنین (ع)] نزد آنها نیامد مگر اینکه از آن اعراض کننده بودند
- ترجمه سلطانیو آیهای از آیات پروردگارشان نزد آنها نیامد مگر اینکه از آن اعراض کننده بودند
- ترجمه راستینو هیچ آیتی از آیات الهی بر اینان نیامد جز آنکه (از روی جهل و عناد) از آن روی گردانیدند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥ فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَـمَّا جَاءَهُمْ فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنبَاءُ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ
و هرآینه حقّ [که آن اعظم آیات او و همان ولایت است] را چون نزد آنها آمد تکذیب کردند پس خبر آنچه [از ولایت] که آن را استهزاء میکردند به آنها خواهد رسید
- ترجمه سلطانیو هرآینه حقّ را چون نزد آنها آمد تکذیب کردند پس خبر آنچه که آن را استهزاء میکردند به آنها خواهد رسید
- ترجمه راستینحق را که بر آنها آمد جدّاً تکذیب کردند، پس به زودی خبر آنچه که آن را به سخریه گرفتند به آنان میرسد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦ أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاءَ عَلَيْهِم مِّدْرَارًا وَجَعَلْنَا الْأَنْهَارَ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ
آیا ندیدهاند که قبل از آنها چه بسیار از پیشینیان را هلاک کردیم [پس بر زندگانی داثره (کهنه) فانیشان اتّکال کردند و به آراء کاسدهٔ (ناروا، بی ارزش) خود استبداد ورزیدند و از آیات ما اعراض نمودند]، آنها را [با صحّت و قوّت در اجسام و سعه در اموال و اولاد] در زمین به آنچه که به شما تمکّن ندادهایم متمکّن کردیم و [باران و ابر] آسمان را بر آنها پی در پی بارنده فرستادیم و نهرهایی قرار دادیم که از تحت آنها جاری میشد [یعنی برای آنها علاوه بر تمکینشان در زمین، اسباب تَرَفُّه (در رفاه و آسایش بودن) و وسعت و تفرّج (گردش کردن) آماده کردیم]، پس آنها را به (سبب) گناهانشان هلاک کردیم [و تمکّن آنها در برابر بأس (سخت گرفتن) ما و نه امداد ما برای آنها و نه استدراج ما برای آنها حافظ آنها نگشت] و امّتهای دیگری را بعد از آنها نشو دادیم
- ترجمه سلطانیآیا ندیدهاند که قبل از آنها چه بسیار از پیشینیان را هلاک کردیم، آنها را در زمین به آنچه که به شما تمکّن ندادهایم متمکّن کردیم و (باران و ابر) آسمان را بر آنها پی در پی بارنده فرستادیم و نهرهایی قرار دادیم که از تحت آنها جاری میشد، پس آنها را به (سبب) گناهانشان هلاک کردیم و امّتهای دیگری را بعد از آنها نشو دادیم
- ترجمه راستینآیا ندیدند پیش از ایشان چه بسیار گروهی را هلاک نمودیم و حال آنکه در زمین به آنها قدرت و تمکّنی داده بودیم که شما را ندادهایم؟و از آسمان بر آنها باران (رحمت ظاهر و رحمت باطن که کتاب آسمانی است) پیوسته فرستادیم و نهرها در زمین جاری ساختیم، پس چون نافرمانی کردند آنها را هلاک نمودیم و گروهی دیگر بعد از آنها پدید آوردیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧ وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَابًا فِي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ
و اگر بر تو کتابی (نوشته شده) در کاغذ نازل میکردیم و آنها آن را با دستانشان لمس میکردند کسانی که کفر ورزیدهاند حتماً [به خداوند یا به تو] میگفتند که این جز سحری آشکار نیست
- ترجمه سلطانیو اگر بر تو کتابی (نوشته شده) در کاغذ نازل میکردیم و آنها آن را با دستانشان لمس میکردند کسانی که کفر ورزیدهاند حتماً میگفتند که این جز سحری آشکار نیست
- ترجمه راستینو اگر ما کتابی بر تو فرستیم در کاغذی که آن را به دست خود لمس کنند، باز کافران گویند: این نیست مگر سحری آشکار.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨ وَقَالُوا لَـوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ أَنزَلْنَا مَلَكًا لَّقُضِيَ الْأَمْرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ
و [از روی عِناد و به لِجاج] میگفتند: [اگر رسول میباشد] چرا ملکی بر او نازل نشده و اگر ملکی نازل میکردیم البتّه کار (امر حیاتشان) قضاء میشد (به پایان میرسید) [زیرا آنها دیدشان ضعیف است قوّت جمع بین دو طرف را ندارند] سپس آنها مهلتی داده نمیشدند
- ترجمه سلطانیو میگفتند: چرا ملکی بر او نازل نشده و اگر ملکی نازل میکردیم البتّه کار قضاء میشد (به پایان میرسید) سپس آنها مهلتی داده نمیشدند
- ترجمه راستینو گفتند: چرا (اگر محمد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم رسول است) بر او فرشته‌ای نازل نشد؟و چنانچه فرشته‌ای بفرستیم کار تمام شود و دیگر لحظه‌ای آنها مهلت نخواهند یافت.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩ وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنَاهُ رَجُلًا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ
و اگر او را به صورت ملکی قرار میدادیم البتّه او را [به شکل] مردی قرار میدادیم و البتّه [حقیقت را] بر آنها لباس میپوشاندیم (مشتبه میساختیم) همانطور که لباس میپوشند
- ترجمه سلطانیو اگر او را به صورت ملکی قرار میدادیم البتّه او را (به شکل) مردی قرار میدادیم و البتّه (حقیقت را) بر آنها لباس میپوشاندیم (مشتبه میساختیم) همانطور که لباس میپوشند
- ترجمه راستینو چنانچه رسول را فرشته‌ای قرار میدادیم باز هم او را به صورت مردی در می‌آوردیم و بی‌شک سبب میشدیم که همان اشتباهی که برای دیگران پیش می‌آوردند برای خودشان پیش آید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠ وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُوا مِنْهُم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ
و همانا رسولان قبل از تو استهزاء شدند پس کسانی از آنها که مسخره کردند با همانچه که آن را استهزاء میکردند احاطه شدند
- ترجمه سلطانیو همانا رسولان قبل از تو استهزاء شدند پس کسانی از آنها که مسخره کردند با همانچه که آن را استهزاء میکردند احاطه شدند
- ترجمه راستین(ای پیغمبر) پیش از تو هم امم گذشته پیغمبران خود را سخت استهزاء کردند، پس آنان را کیفر این عمل دامنگیر شد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١ قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ
بگو: در زمین [زمین ظاهری با قدم‌‌هایتان سیر کنید و در زمین قرآن و تواریخ امّتهای گذشته، با بصر‌‌هایتان، و در زمین عالم صغیر با بصیرت‌‌هایتان] سیر کنید سپس نظر کنید که عاقبت تکذیب کنندگان [رسولان (ع) دربارهٔ شأن خود آنها یا دربارهٔ شأن اوصیای آنان، یا عاقبت تکذیب کنندگان اوصیای آنان] چگونه بود
- ترجمه سلطانیبگو: در زمین سیر کنید سپس نظر کنید که عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بود
- ترجمه راستینبگو (ای پیغمبر) که در روی زمین بگردید آن گاه بنگرید که عاقبت سخت آنها که تکذیب کردند چگونه بود!
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٢ قُل لِّمَن مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُل لِّلَّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ
[به تکذیب کنندگان و مُقتَرحان (بی اندیشه سخنگویان) به جهت الزام آنها به اقرار] بگو [تا آنکه متنبّه شوند]: آنچه که در آسمانها و زمین است برای کیست؟ [تو قبل از آنان] بگو [و منتظر جواب آنها نباش زیرا جوابی سوای آن ندارند]: برای خداوند است که رحمت کردن را بر خودش مقرّر (فرض) کرده [پس به رحمت خود شما را مهمل نمی‌‌گذارد و به سوی شما رسولانی میفرستد و شما را در طاعتش ترغیب میکند و از مخالفتش بر حذرتان میدارد و در معصیت خود به شما مهلت میدهد] البتّه که حتماً شما را [قرنی (امّتی، نسلی) بعد از قرنى] تا روز قیامت که شکی در آن نیست جمع میکند، کسانی که به خودشان زیان رساندهاند [یعنی این شما هستید که به خودتان خسارت زدید] پس آنها ایمان نمیآورند
- ترجمه سلطانیبگو: آنچه که در آسمانها و زمین است برای کیست؟ بگو: برای خداوند است که رحمت کردن را بر خودش مقرّر (فرض) کرده البتّه که حتماً شما را تا روز قیامت که شکی در آن نیست جمع میکند، کسانی که به خودشان زیان رساندهاند پس آنها ایمان نمیآورند
- ترجمه راستین(به مشرکان) بگو که آنچه در آسمانها و زمین است ملک کیست؟ (اگر آنها نگویند) تو باز گو همه ملک خداست که بر خویش رحمت و بخشایش را فرض و لازم کرده، البته شما را در روز قیامت که بی‌هیچ شک خواهد آمد جمع می‌گرداند، ولی کسانی که خود را به زیان افکندند ایمان نمیآورند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٣ وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
و آنچه که در شب و روز (ازمنه) ساکن است (سکون و آرامش دارد) برای او است و او شنوا و دانا است [شنوائی نیست مگر به شنوایی او و علمی نیست مگر به علم او]
- ترجمه سلطانیو آنچه که در شب و روز (ازمنه) ساکن است (سکون و آرامش دارد) برای او است و او شنوا و دانا است
- ترجمه راستینو هر چه در شب و روز آرامش یافته همه ملک خداست و او شنوا و داناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٤ قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
بگو: آیا غیر از خداوند را به عنوان ولیّ بگیرم؟ [بعد از اینکه او مالک کلّ و] آفرینندهٔ آسمانها و زمین است و اوست که میخوراند و خورانده نمیشود، بگو: همانا من امر شدهام که اوّل کسی باشم که اسلام میآورد، و [به من گفته شده که] هیچگاه از مشرکین نباش
- ترجمه سلطانیبگو: آیا غیر از خداوند را به عنوان ولیّ بگیرم؟ آفرینندهٔ آسمانها و زمین است و اوست که میخوراند و خورانده نمیشود، بگو: همانا من امر شدهام که اوّل کسی باشم که اسلام میآورد، و (به من امر شده که) هیچگاه از مشرکین نباش
- ترجمه راستینبگو: آیا غیر خدا را به یاری و دوستی برگزینم؟در صورتی که آفریننده آسمان و زمین خداست و او روزی می‌بخشد و خود از طعام بی‌نیاز است. بگو: من مأمورم که اول شخصی که تسلیم حکم خداست باشم. و البته از گروهی که به خدا شرک آورند نباش.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٥ قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
بگو: همانا من از عذاب روزی بزرگ میترسم که نسبت به پروردگارم نافرمانی کنم
- ترجمه سلطانیبگو: همانا من از عذاب روزی بزرگ میترسم که نسبت به پروردگارم نافرمانی کنم
- ترجمه راستینبگو: من اگر نافرمانی خدای خود کنم از عذاب آن روز بزرگ سخت میترسم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٦ مَّن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ
کسی که در آنروز [عذاب] از او برگردانده شود پس هرآینه به او رحم کرده است وآن پیروزی آشکار است
- ترجمه سلطانیکسی که در آنروز (عذاب) از او برگردانده شود پس هرآینه به او رحم کرده است وآن پیروزی آشکار است
- ترجمه راستینهر کس در آن روز از عذاب برهد همانا به رحمت خدا نائل گردیده است، و این فیروزی و سعادتی آشکار است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٧ وَإِن يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
و اگر خداوند به تو زیانی رساند پس جز او برطرف کنندهای از آن نیست و اگر به تو خیری رساند پس او بر هر چیزی بسیار توانا است [که مانعی برای او نیست]
- ترجمه سلطانیو اگر خداوند به تو زیانی رساند پس جز او برطرف کنندهای از آن نیست و اگر به تو خیری رساند پس او بر هر چیزی بسیار توانا است
- ترجمه راستینو اگر از خدا به تو ضرری رسد هیچ کس جز خدا نتواند تو را از آن ضرر برهاند، و اگر از او به تو خیری رسد (هیچ کس تو را از آن منع نتواند کرد) که او بر هر چیز تواناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٨ وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ
و او قاهر (چیره و مستولی) فوق بندگانش است و او [در فعال خود] حکیم و [به آنچه که اختلاف تدبیر و انواع تصرّف در آنها را اقتضاء میکند] آگاه است
- ترجمه سلطانیو او قاهر (چیره و مستولی) فوق بندگانش است و او حکیم و آگاه است
- ترجمه راستینبگو: خداست که کمال اقتدار و توانایی را بر بندگان دارد و اوست که درستکار و آگاه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٩ قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنذِرَكُم بِهِ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُل لَّا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ
بگو: چه چیزی به عنوان شهادت بزرگترین است؟ بگو: خداوند بین من و شما شاهد است و این قرآن به من وحی شده تا شما را و کسی را که [در هر مکانی و در هر زمانی باشد تا روز قیامت که به او] میرسد با آن انذار کنم آیا به راستی همانا شهادت میدهید که با الله خدایان دیگری [هم] هست! بگو: من شهادت نمیدهم، بگو: جز این نیست که او خدایی یکتا است و من از آنچه که شریک میکنید بیزارم
- ترجمه سلطانیبگو: چه چیزی به عنوان شهادت بزرگترین است؟ بگو: خداوند بین من و شما شاهد است و این قرآن به من وحی شده تا شما را و کسی را که (به او) میرسد با آن انذار کنم آیا به راستی همانا شهادت میدهید که با الله خدایان دیگری (هم) هست! بگو: من شهادت نمیدهم، بگو: جز این نیست که او خدایی یکتا است و من از آنچه که شریک میکنید بیزارم
- ترجمه راستینبگو: گواهی کدام چیز بزرگتر است (از گواهی خدا) ؟بگو: خدا میان من و شما گواه است و وحی شده به من آیات این قرآن تا به آن شما و هر کس را که خبر این قرآن به او رسد بترسانم. آیا شما به راستی گواهی دهید که با خدای یکتا خدایان دیگری وجود دارد؟بگو: من گواهی ندهم. بگو: محقّقاً او خدایی یکتاست و من بیزارم از آنچه شما شریک خدا قرار میدهید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٠ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ
کسانی [از یهود و نصاری] که به آنها کتاب دادهایم او [یعنی رسول خدا (ص)] را میشناسند همانطور که فرزندان خود را میشناسند، کسانی که به خودشان خسارت زدهاند پس آنها ایمان نمیآورند
- ترجمه سلطانیکسانی که به آنها کتاب دادهایم او را میشناسند همانطور که فرزندان خود را میشناسند، کسانی که به خودشان خسارت زدهاند پس آنها ایمان نمیآورند
- ترجمه راستینآنان که ما کتاب به آنها فرستادیم، او را (یعنی محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم را) به مانند فرزندان خود میشناسند. آنان که خود را به زیان انداختند (به او) ایمان نمیآورند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢١ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِـمُونَ
و چه کسی ستمکارتر از آن کسی است که بر خداوند دروغی را [با ادّعای خلافت خدا لنفسه یا با نسبت دادن آنچه که به رأی خود به خداوند قیاس کرده، یا با توهّم اینکه رسوم و عادات از خداوند است، یا با ادعای نیابت از امام بدون اذنی و اجازه‌‌ای از روی غفلت از اینکه نیابت از امام شفاعت برای خلق نزد خداوند است و (در حالی که) جز به اذن خداوند نمی‌‌باشد، یا با کتابت کتاب نبوّت به دست‌‌هایشان و نسبت دادن آن به خدا، یا با نوشتن صورت قرآن به دست‌‌هایشان و نسبت دادن آن به خدا] افتراء زده یا آیات [تدوینی و تکوینی آفاقی و انفسی] او را تکذیب کرده [و اعظم همه بلکه اصل همه و حقیقت آن انسان کامل و اصل در آن، علیّ (ع) امیر المؤمنین] است همانا ستمکاران رستگار نمیشوند
- ترجمه سلطانیو چه کسی ستمکارتر از آن کسی است که بر خداوند دروغی را افتراء زده یا آیات او را تکذیب کرده است همانا ستمکاران رستگار نمیشوند
- ترجمه راستینو کیست ستمکارتر از آن کس که بر خدا دروغ بست یا آیات او را تکذیب کرد؟هرگز ستمکاران را رستگاری نخواهد بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٢ وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكَاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
و [یاد کن یا به یاد آنان بیاور] روزی که آنها را جمیعاً حشر میکنیم سپس به کسانی که [در آلهت (خداوندگاری) برای خداوند، یا با ولایت علی (ع) ولایت غیر او را] شریک نمودهاند میگوییم کسانی را که میپنداشتید [که آنها شرکائى برای خداوند یا شریکانى برای علی (ع) هستند] شریکان شما [از اصنام (بتها) شما و غیر آنها که آنها را به مواضعه شرکائى برای خداوند قرار دادهاید] کجایند؟
- ترجمه سلطانیو روزی که آنها را جمیعاً حشر میکنیم سپس به کسانی که شریک نمودهاند میگوییم کسانی را که میپنداشتید شریکان شما هستند کجایند؟
- ترجمه راستینو (یاد کن) روزی که همه آنها را جمع آوریم پس به آنها که شرک آوردند گوییم: به کجا شدند آنها که به گمان شما شریک خدا بودند؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٣ ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا وَاللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ
سپس عُذر [آوردن]شان [برای خلاصی یافتن] جز آن نباشد که [بر دروغشان برای خداوند سوگند می‌‌خورند همانطور که در دنیا برای مردم سوگند می‌‌خوردند] میگویند: قسم به الله پروردگار ما، که ما مشرک نبودهایم
- ترجمه سلطانیسپس عُذر (آوردن)شان (برای خلاصی یافتن) جز آن نباشد که میگویند: قسم به الله پروردگار ما، که ما مشرک نبودهایم
- ترجمه راستینآن گاه پس از آن همه فریفتگی به بتان، در پیشگاه حق عذری نیابند جز آنکه (از بتان بیزاری جسته و) گویند: سوگند به خدا، پروردگارمان، که هرگز شرک نیاوردیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٤ انظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ
بنگر چگونه به خودشان دروغ گفتند و آنچه [از آلهتشان یا از شرکائشان در ولایت] که افتراء میبستند (میبافتند) از آنها زائل شد
- ترجمه سلطانیبنگر چگونه به خودشان دروغ گفتند و آنچه که افتراء میبستند (میبافتند) از آنها زائل شد
- ترجمه راستینبنگر که چگونه بر خود دروغ بستند و آنچه به دروغ به خدا بسته و شریک قرار میدادند همه از دست آنها رفت و محو و نابود شد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٥ وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَّا يُؤْمِنُوا بِهَا حَتَّى إِذَا جَاءُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُـولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ
و از آنها کسانی هستند که [حینی که آیات کتاب یا مناقب وصیّ خود را بر آنان می‌‌خوانی] به تو گوش میدهند و (لیکن) بر قلوب آنها پوششهایی قرار دادهایم که آن را نفهمند و در گوشهای [قلوب] آنان سنگینیی [قرار دادهایم که آن را نشنوند پس اگر هر آیهای را دربارهٔ رسالتت یا خلافت وصیّ خود بر آنها بخوانی نمی‌‌شنوند] و اگر هر آیهای [از آیات بزرگ ما و معجزات تو] را ببینند به [سبب ازدیاد قساوتشان و عنادشان به] آن ایمان نمیآورند تا آنکه وقتی که نزد تو میآیند [دربارهٔ نبوّت تو یا خلافت وصیّ تو] با تو مجادله میکنند، کسانی که [به تو یا به وصیّ تو] کفر ورزیدهاند میگویند این [گفتار که آن را قول خدا می‌‌نامی یا این که آن را دربارهٔ پسر عمویت می‌‌گوئی] جز افسانههای پیشینیان نیست
- ترجمه سلطانیو از آنها کسانی هستند که به تو گوش میدهند و (لیکن) بر قلوب آنها پوششهایی قرار دادهایم که آن را نفهمند و در گوشهای آنان سنگینیی را (قرار دادهایم) و اگر هر آیهای را ببینند به آن ایمان نمیآورند تا آنکه وقتی که نزد تو میآیند با تو مجادله میکنند، کسانی که کفر ورزیدهاند میگویند این جز افسانههای پیشینیان نیست
- ترجمه راستینو بعضی از آنان به سخن تو گوش فرا دارند، ولی ما پرده بر دلهاشان نهاده‌ایم که فهم آن نتوانند کرد و در گوشهای آنها سنگینی نهاده‌ایم، و اگر همه آیات الهی را مشاهده کنند باز بدان ایمان نمیآورند تا آنجا که چون نزد تو آیند در مقام مجادله بر آمده، آن کافران گویند: این آیات چیزی جز افسانههای پیشینیان نیست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٦ وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِن يُهْلِكُونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ
و آنها [مردم] را از آن نهی (منع) میکنند و [خود] از آن دوری میکنند و جز خودشان را هلاک نمیکنند و (حال آنکه) نمیفهمند
- ترجمه سلطانیو آنها (مردم) را از آن نهی میکنند و (خود) از آن دوری میکنند و جز خودشان را هلاک نمیکنند و (حال آنکه) نمیفهمند
- ترجمه راستینهمین کسانند که هم مردم را از (فیض) آن منع میکنند و هم خود را محروم میدارند و غافل از آنند که تنها خود را به هلاکت می‌افکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٧ وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَالَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
و اگر میدیدی وقتی را که آنها بر آتش متوقّف شدهاند و [وقتی که مقام تو یا مقام اوصیاء تو را ببینند] میگویند: ای کاش که بازگردانده میشدیم و آیات پروردگارمان را تکذیب نمیکردیم و از مؤمنین [به محمّد (ص) یا به امیر المؤمنین (ع)] میبودیم
- ترجمه سلطانیو اگر میدیدی وقتی را که آنها بر آتش متوقّف شدهاند و میگویند: ای کاش که بازگردانده میشدیم و آیات پروردگارمان را تکذیب نمیکردیم و از مؤمنین میبودیم
- ترجمه راستینو اگر ببینی حال آنها را هنگامی که بر آتش دوزخشان بازدارند که در آن حال (با نهایت حسرت) گویند: ای کاش ما را به دنیا باز می‌گردانیدند تا دیگر آیات خدا را تکذیب نکرده و ایمان می‌آوردیم!
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٨ بَلْ بَدَا لَهُم مَّا كَانُوا يُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّوا لَعَادُوا لِـمَا نُهُوا عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
بلکه آنچه که از قبل مخفی میکردند بر آنها آشکار شده و اگر بازگردانده شوند البتّه بر آنچه که از آن نهی شدهاند بر میگردند و همانا آنها البتّه درغگو هستند
- ترجمه سلطانیبلکه آنچه که از قبل مخفی میکردند بر آنها آشکار شده و اگر بازگردانده شوند البتّه بر آنچه که از آن نهی شدهاند بر میگردند و همانا آنها البتّه درغگو هستند
- ترجمه راستینبلکه (وبال) آنچه پیش از این پنهان می‌داشتند بر آنها آشکار شده و اگر بار دیگر هم (به دنیا) برگردند باز همان اعمال زشتی را که از آن نهی شدند اعاده خواهند کرد، و آنان دروغ میگویند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٢٩ وَقَالُوا إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ
و گفتند: که آن جز [همین] زندگانی دنیایی ما [چیز دیگری] نیست و ما برانگیخته نمیشویم
- ترجمه سلطانیو گفتند: که آن جز (همین) زندگانی دنیایی ما (چیز دیگری) نیست و ما برانگیخته نمیشویم
- ترجمه راستینو کافران گفتند: جز همین زندگی دنیایی ما دیگر زندگی دیگری نخواهد بود و ما هرگز (بعد از مرگ) زنده نخواهیم شد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٠ وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُوا عَلَى رَبِّهِمْ قَالَ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ
و اگر آنوقت آنان را میدیدی که در برابر پروردگارشان ایستاده شدهاند، [خداوند] میگوید: آیا این حقّ نیست؟ میگویند: قسم به پروردگارمان که بله، [خداوند] میگوید: پس این عذاب را به (سبب) آنچه که [به پروردگارتان که همان علی (ع) است] کفر میورزیدید بچشید
- ترجمه سلطانیو اگر آنوقت آنان را میدیدی که در برابر پروردگارشان ایستاده شدهاند، (خداوند) میگوید: آیا این حقّ نیست؟ میگویند: قسم به پروردگارمان که بله، (خداوند) میگوید: پس این عذاب را به (سبب) آنچه که کفر میورزیدید بچشید
- ترجمه راستینو اگر سختی حال آنها را آنگاه که در پیشگاه (عدل) خدا بازداشته شوند مشاهده کنی!که خدا به آنها خطاب کند: آیا این (عذاب قیامت) حق نبود؟جواب دهند: چرا، سوگند به ذات پروردگارمان (که حق بود) پس خدا گوید که اینک عذاب را به کیفر کفرتان بچشید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣١ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَاحَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ
کسانی که ملاقات خداوند را [در مظاهر ولوی او] تکذیب کردند زیان کردهاند {زیرا لقای او تعالی اضافهٔ بین او و عبدش است و حقیقت اضافات او تعالی همان اضافهٔ اشراقیّهٔ او است که همان ولایت مطلقه و همان علی (ع) به علویّتش است} تا آنکه وقتی که ناگهانی آن ساعت [یعنی ساعت مرگ یا ساعت قیامت یا ظهور قائم (ع) یعنی ظهور امام هنگام حضور ساعت] نزد آنها میآید [و خداوند را با ظهور علی (ع) یا ظهور قائم (ع) ملاقات میکنند] میگویند: ای حسرت بر ما بر آنچه که دربارهٔ آن (ساعت و لقای پروردگار در هنگامهٔ آن) کوتاهی (قصور) کردیم و آنان [در آن هنگام است که] بارهایشان (سنگینی‌‌هایشان) را [که آنها را در دنیا کسب کردهاند] بر پشت خود حمل میکنند [برای اینکه در آنروز بارکشی بار دیگری را نمی‌‌کشد]
- ترجمه سلطانیکسانی که ملاقات خداوند را تکذیب کردند زیان کردهاند تا آنکه وقتی که آن ساعت ناگهانی نزد آنها میآید میگویند: ای حسرت بر ما بر آنچه که دربارهٔ آن کوتاهی کردیم و آنان بارهایشان را بر پشت خود حمل میکنند
- ترجمه راستینآنان که لقاء خدا را تکذیب کردند البته زیانکار شدند، تا آن گاه که ساعت قیامت ناگهان آنها را فرا رسد گویند: دریغا که در این باره کوتاهی کردیم!پس بار گناهان خویش را بر پشت گیرند. زنهار که بد بار گرانی به دوش می‌گیرند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٢ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
آگاه باشید چه بد باری را [بر دوش] میکشند! و زندگانی دنیا جز بازی و سرگرمی نیست و البتّه خانهٔ آخرت برای کسانی که تقوا پیشه میکنند بهتر است آیا پس تعقّل نمیکنید؟ [که لایق حکیم نیست که اوّلی را غایت قرار دهد و لایق او است که دوّمی را غایت قرار دهد، پس آن را طلب کنید]
- ترجمه سلطانیآگاه باشید چه بد باری را (بر دوش) میکشند! و زندگانی دنیا جز بازی و سرگرمی نیست و البتّه خانهٔ آخرت برای کسانی که تقوا پیشه میکنند بهتر است آیا پس تعقّل نمیکنید؟
- ترجمه راستینو زندگی دنیا جز بازی و هوسرانی هیچ نیست و همانا سرای دیگر برای اهل تقوا نیکوتر است، آیا تعقل نمیکنید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٣ قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُـولُونَ فَإِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّالِـمِينَ بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ
هرآینه میدانیم که آنچه که [در حقّ تو] میگویند [به اینکه او ساحر یا مجنون یا غیر آن است، یا در حقّ خلیفه‌‌ات به اینکه این امر را به او ردّ نمیکنند] البتّه تو را محزون میسازد پس همانا آنها تو را [از حیث اینکه تو بشری مثل آنان هستی و در میان آنها اقامت کردهای و دربارهٔ تو جز خیر نگفته‌‌اند و تو در میان آنها معروف به صدق و امانت هستی تا آنکه به محمّد امین ملقّب شده‌‌ای] تکذیب نمیکنند و لکن ستمکاران [بر خودشان با تکذیب آخرت و لقای پروردگارشان] آیات خداوند را انکار مینمایند [یعنی بعد از اینکه تو رسول و آیت ما گشتی از این حیثیّت تو را تکذیب کردند و تکذیب از این حیثیّت به خداوند بر میگردد نه به تو، یا اینکه آنها تو را از حیثی که تو رسول خدا هستی تکذیب نمیکنند و لکن آنان علی (ع) را تکذیب میکنند و تکذیب تو دربارهٔ آنچه که در حقّ او گفتی به تکذیب علی (ع) بر میگردد]
- ترجمه سلطانیهرآینه میدانیم که آنچه که میگویند البتّه تو را محزون میسازد پس همانا آنها تو را تکذیب نمیکنند و لکن ستمکاران آیات خداوند را انکار مینمایند
- ترجمه راستینما به تحقیق میدانیم که کافران در تکذیب تو سخنانی میگویند که تو را افسرده و غمگین میسازد. (دل شاد دار) که آن ستمکاران نه تو را تکذیب میکنند بلکه آیات خدا را انکار میکنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٤ وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَى مَا كُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ وَلَقَدْ جَاءَكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ
و هرآینه رسولانی قبل از تو تکذیب شدند و بر آنچه که تکذیب شدند و اذیّت شدند صبر کردند تا یاری ما به آنان رسید [پس از آنها تأسّی کن و صبر کن و اندوه مدار] و برای کلمات خداوند تبدیل کنندهای نیست و هرآینه از خبر [آن] فرستاده شدگان [و قوم‌‌هایشان و اینکه آنها بالاخره بر اقوام خود غلبه کردند، نه اقوام آنها بر آنها] به تو رسیده است
- ترجمه سلطانیو هرآینه رسولانی قبل از تو تکذیب شدند و بر آنچه که تکذیب شدند و اذیّت شدند صبر کردند تا یاری ما به آنان رسید و برای کلمات خداوند تبدیل کنندهای نیست و هرآینه از خبر (آن) فرستاده شدگان به تو رسیده است
- ترجمه راستینو همانا پیغمبران پیش از تو را هم تکذیب کردند و آنها بر همه تکذیبها و اذیت‌های منکران صبر و تحمل کردند تا آن گاه که یاری ما شامل حال آنها شد. و (دل قوی‌دار که) هیچ کس کلمات خدا را تغییر نتواند داد و تحقیقاً اخبار پیغمبران پیش به تو رسیده است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٥ وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ
و اگر اعراض کردن آنها [از تو یا از علی (ع)] بر تو گران میباشد پس اگر میتوانی که دالانی در زمین یا نردبانی در آسمان بجویی که برای آنها آیتی بیاوری [پس چنین کن] و اگر خداوند میخواست البتّه آنها را بر هدایت جمع میکرد پس هرگز از جاهلان مباش [که همه به مشیّت خداوند است]
- ترجمه سلطانیو اگر اعراض کردن آنها بر تو گران میباشد پس اگر میتوانی که دالانی در زمین یا نردبانی در آسمان بجویی که برای آنها آیتی بیاوری (پس چنین کن) و اگر خداوند میخواست البتّه آنها را بر هدایت جمع میکرد پس هرگز از جاهلان مباش
- ترجمه راستینو چنانچه انکار و اعتراض آنها تو را سخت و گران میآید اگر توانی نقبی در زمین بساز یا نردبانی بر آسمان برافراز تا آیتی بر آنها آوری!و اگر خدا میخواست همه را مجتمع بر هدایت میکرد؛ پس تو البته از جاهلان مباش.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٦ إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ
جز این نیست که کسانی که میشنوند اجابت میکنند و مردگان [کسانی که استعداد ندارند و در مَراقِد (آرامگاه‌‌ها) طبعشان متوقّف هستند وقتی که جهد کنند]، خداوند آنها را [از مراقد طبعشان] بر میانگیزاند سپس به او بازگردانده میشوند
- ترجمه سلطانیجز این نیست که کسانی که میشنوند اجابت میکنند و مردگان، خداوند آنها را بر میانگیزاند سپس به او بازگردانده میشوند
- ترجمه راستین-تنها زنده دلان عالم که گوش شنوا دارند اجابت میکنند، و مردگان را خدا برمی‌انگیزد، آن گاه خلایق به سوی حق بازگردانده میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٧ وَقَالُوا لَـوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قَادِرٌ عَلَى أَن يُـنَزِّلَ آيَةً وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
و گفتند: چرا از پروردگار او آیهای برای او نازل نشده؟ بگو که خداوند قادر است بر اینکه آیهای نازل کند و لکن اکثر آنان نمیدانند [و قدرت خداوند را بر آن نمیفهمند و به آیات شعور نمیورزند]
- ترجمه سلطانیو گفتند: چرا از پروردگار او آیهای برای او نازل نشده؟ بگو که خداوند قادر است بر اینکه آیهای نازل کند و لکن اکثر آنان نمیدانند
- ترجمه راستین-و کافران گفتند: چرا بر او معجزه‌ای از خدا فرو نیامد؟بگو: خدا بر اینکه آیتی فرستد قادر است، و لیکن بیشتر آنان نمیدانند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٨ وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ
و جنبندهای در زمین و نه پرندهای که با دو بالش پرواز کند نیست مگر آنکه امّتهایی امثال شما [مخلوق مرزوق مدّبر] هستند ما در کتاب از چیزی فرو نگذاشتهایم سپس به سوی پروردگارشان محشور میشوند [همانطور که شما محشور میشوید]
- ترجمه سلطانیو جنبندهای در زمین و نه پرندهای که با دو بالش پرواز کند نیست مگر آنکه امّتهایی امثال شما (مخلوق مرزوق مدّبر) هستند ما در کتاب از چیزی فرو نگذاشتهایم سپس به سوی پروردگارشان محشور میشوند
- ترجمه راستین-و هر جنبندهای در زمین و هر پرندهای در هوا که به دو بال پرواز میکند همگی طایفه‌هایی مانند شما (نوع بشر) هستند. ما در کتاب (آفرینش، بیان) هیچ چیز را فرو گذار نکردیم، آن گاه همه به سوی پروردگار خود محشور میشوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٣٩ وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ مَن يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
و کسانی که آیات [تدوینی و تکوینی آفاقی ما و علی (ع) اعظم آنها و انفسی و عقل اعظم آنها و آن مظهر علی (ع)] ما را تکذیب کردهاند [مانند سایر دوّاب (جنبنده‌‌ها)] کر و لال در ظلمات هستند کسی را که بخواهد گمراه میکند [و او را کر و لال و در ظلمات قرار میدهد] و کسی را که بخواهد بر راه مستقیم قرار میدهد {راه مستقیم همان طریق ولایت و طریق قلب الی الله و همان ولایت تکوینیّه است و صاحب ولایت ایضاً طریق است که مراتبش منتهی الی الله است، و اصل در صاحبان ولایت، علی (ع) است و طریق قلب و طریق ولایت و صاحب ولایت متّحد هستند}
- ترجمه سلطانیو کسانی که آیات ما را تکذیب کردهاند کر و لال در ظلمات هستند کسی را که بخواهد گمراه میکند و کسی را که بخواهد بر راه مستقیم قرار میدهد
- ترجمه راستین-و آنان که تکذیب آیات ما کردند کر و گنگ در ظلمات (جهل) به سر برند. مشیّت الهی هر کس را خواهد گمراه سازد و هر که را خواهد به راه راست هدایت کند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٠ قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ أَغَيْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
بگو آیا میبینید؟ (به من خبر دهید) اگر عذاب خداوند [در دنیا یا آخرت] به شما برسد یا آن ساعت [مرگ یا ظهور قائم عجّل الله فرجه یا قیامت] به شما برسد آیا [در این حال] غیر خداوند را میخوانید [یعنی در این حال جز خدای متعال را نمی‌‌خوانید] اگر [در اشراک اصنام (بتها) یا کواکب (ستاره‌‌ها) در آلِهَت (خدا بودن)] راستگو میباشید [پس در این حال غیر خدا را بخوانید]
- ترجمه سلطانیبگو آیا میبینید؟ اگر عذاب خداوند به شما برسد یا آن ساعت به شما برسد آیا (در این حال) غیر خداوند را میخوانید اگر راستگو میباشید
- ترجمه راستین-بگو: اگر راست میگویید، مرا گویید که اگر عذاب خدا یا ساعت مرگ بر شما فرا رسد آیا (در آن ساعت سخت) غیر خدا را میخوانید؟!
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤١ بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِن شَاءَ وَتَنسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ
بلکه تنها او را میخوانید پس اگر بخواهد آنچه که آن را به خاطر او میخوانید برطرف میکند [یعنی اجابت شما حتمی نیست] و آنچه که شریک [خدا] میکنید را فراموش میکنید
- ترجمه سلطانیبلکه تنها او را میخوانید پس اگر بخواهد آنچه که آن را به خاطر او میخوانید برطرف میکند و آنچه که شریک (خدا) میکنید را فراموش میکنید
- ترجمه راستین-بلکه در آن هنگام تنها خدا را میخوانید تا اگر مشیّت او قرار گرفت شما را از سختی برهاند، و آنچه را که با خدا شریک قرار میدهید به کلی فراموش میکنید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٢ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَى أُمَمٍ مِّن قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُم بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ
و همانا [رسولانی را] به سوی امّتهای قبل از تو فرستادیم سپس آنها را به ناگواری (داهیه، بلاء) و گرفتاری (آسیب، نقص در انفس و اموال) در انداختیم [تا سَوْرَت (سختی) خیالشان و قوّت هواهایشان شکسته شود، تا آنان (رسولان) را به سهولت قبول کنند] به ترقّب اینکه آنها تضرّع نمایند [و به رسولانشان ملتجی شوند و از آنان قبول کنند]
- ترجمه سلطانیو همانا (رسولانی را) به سوی امّتهای قبل از تو فرستادیم سپس آنها را به ناگواری و گرفتاری (آسیب) در انداختیم به ترقّب اینکه آنها تضرّع نمایند
- ترجمه راستین-و همانا ما پیغمبرانی به سوی امتان پیش از تو فرستادیم، پس (چون اطاعت نکردند) به بلاها و مصیبتها گرفتارشان ساختیم، شاید به درگاه خدا گریه و زاری کنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٣ فَلَـوْلَا إِذْ جَاءَهُم بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
پس [چرا] آنوقت که ناگواری ما به آنها رسید تضرّع نکردند و لکن قلبهای آنان قسی (سخت) شده بود و شیطان آنچه را که عمل میکردند برای آنان زینت داده بود
- ترجمه سلطانیپس (چرا) آنوقت که ناگواری ما به آنها رسید تضرّع نکردند و لکن قلبهای آنان قسی (سخت) شده بود و شیطان آنچه را که عمل میکردند برای آنان زینت داده بود
- ترجمه راستین-پس چرا وقتی که بلای ما به آنها رسید تضرّع و زاری نکردند (تا نجات یابند) ؟ولی (بدین سبب که نکردند) دلهاشان را قساوت فرا گرفت و شیطان کردار زشت آنان را در نظرشان زیبا نمود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٤ فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ
پس چون [با ترک اِتّعاظ (پند گرفتن) از آنها] آنچه [از ناگواری و گرفتاری] را که به آن تذکّر داده شده بودند فراموش کردند دربهای هر چیزی را [از مأمولات (آرزو شده‌‌ها) و مَهْویّات (خواسته‌‌ها) به جهت استدراج آنها و به جهت امهال (مهلت دادن)] بر آنها گشودیم تا آنکه آنوقت به آنچه که به آنها داده میشد [آنها را نعمت می‌‌دیدند و] شادان شدند، [سپس] بطور ناگهانی آنها را فرو گرفتیم و آنوقت آنها متحیّر شدند
- ترجمه سلطانیپس چون آنچه را که به آن تذکّر داده شده بودند فراموش کردند دربهای هر چیزی را بر آنها گشودیم تا آنکه آنوقت به آنچه که به آنها داده میشد شادان شدند، (سپس) بطور ناگهانی آنها را فرو گرفتیم و آنوقت آنها متحیّر شدند
- ترجمه راستین-پس چون آنچه به آنها تذکر داده شد همه را فراموش کردند ما هم ابواب هر چیز را به روی آنها گشودیم تا چون به نعمتی که به آنها داده شد شادمان و مغرور شدند ناگاه آنها را (به کیفر اعمالشان) گرفتار کردیم و آن هنگام (خوار و) نا امید گردیدند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٥ فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَـمِينَ
پس ریشهٔ قومی که ظلم میکردند بریده شد و ستایش برای خداوند پروردگار عالمیان است
- ترجمه سلطانیپس ریشهٔ قومی که ظلم میکردند بریده شد و ستایش برای خداوند پروردگار عالمیان است
- ترجمه راستین-پس ریشه گروه ظالمان کنده شد، و ستایش خدای را که پروردگار جهانیان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٦ قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِهِ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ
بگو آیا ندیدید اگر خداوند گوش شما و چشمان شما را بگیرد و بر قلوب شما مهر بزند [پس تمیزتان را مانند مَجانین (دیوانه‌‌ها) سلب کند] چه خدایی غیر از الله است که آن را به شما بازگرداند، نظر کن چگونه آیات [قدرت خود و شواهد آن] را صرف [یعنی به اشکال مختلف بیان] میکنیم سپس آنها روی میگردانند (اعراض میکنند و در آنها تأمّل نمیکنند)
- ترجمه سلطانیبگو آیا ندیدید اگر خداوند گوش شما و چشمان شما را بگیرد و بر قلوب شما مهر بزند چه خدایی غیر از الله است که آن را به شما بازگرداند، نظر کن چگونه آیات را صرف (به اشکال مختلف بیان) میکنیم سپس آنها روی میگردانند
- ترجمه راستین-بگو: مرا گویید، اگر خدا گوش و چشمهای شما را گرفت و مهر بر دل شما نهاد (تا کور و کر و جاهل شدید) کدام خدایی غیر از خدا هست که این نعمتها را به شما باز دهد؟! بنگر که ما چگونه آیات را به انواع گوناگون بیان میکنیم باز آنها اعراض میکنند!
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٧ قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِـمُونَ
بگو آیا ندیدید که عذاب خداوند [بدون تقدّم امارهٔ (نشانه) آن] ناگهانی یا [با تقدّم امارهٔ آن به تدریج و] آشکارا به شما میرسد آیا [کسانی] جز مردمان ستمکار هلاک میشوند؟
- ترجمه سلطانیبگو آیا ندیدید که عذاب خداوند ناگهان به شما میرسد یا (به تدریج و) آشکارا آیا (کسانی) جز مردمان ستمکار هلاک میشوند؟
- ترجمه راستین-بگو: چه خواهید کرد اگر عذاب خدا شما را به ناگاه، پنهان یا آشکار در رسد، آیا کسی به جز گروه ستمکار هلاک خواهد شد؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٨ وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ فَمَنْ آمَنَ وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
و ما این فرستادگان را نمیفرستیم مگر [با شأن ولویّ خود] به عنوان بشارت دهنده و [با شأن نبویّ خود] به عنوان بیم دهنده پس کسانی که [با ایمان عامّ] ایمان بیاورند و [خود را با ایمان خاصّ، یا کسانی که با بیعت بر دست علی (ع) ایمان آورند و نفسشان را با وفاء کردن به شروطی که بر آن گرفته شده] اصلاح کنند پس خوفی بر آنان نیست و آنها محزون نمیشوند
- ترجمه سلطانیو ما این فرستادگان را نمیفرستیم مگر به عنوان بشارت دهنده و بیم دهنده پس کسانی که ایمان بیاورند و (خود را) اصلاح کنند پس خوفی بر آنان نیست و آنها محزون نمیشوند
- ترجمه راستینو ما پیغمبران را جز برای آنکه مژده دهند و بترسانند نفرستادیم، پس هر کس ایمان آورد و کار شایسته کرد هرگز بر آنان بیمی نیست و ابدا اندوهگین نخواهند بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٤٩ وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ
و کسانی که آیات ما [و اعظم آنها ولایت است] را تکذیب کردهاند به (سبب) آنچه که [با خروج از حکم عقل و مظهر آن که همان نبیّ (ص) یا وصّی است] فسق میکردند عذاب آنها را لمس میکند
- ترجمه سلطانیو کسانی که آیات ما را تکذیب کردهاند به (سبب) آنچه که فسق میکردند عذاب آنها را لمس میکند
- ترجمه راستینو هر که آیات ما را تکذیب کرد به آنان در اثر فسق و زشتکاری عذاب خواهد رسید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٠ قُل لَّا أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ
بگو: به شما نمیگویم که خزائن خداوند نزد من است [تا از من مال کثیر طلب کنید، یعنی تنزّل به مقام بشریّت کن و بحسب بشریّتت با آنها مدارا نما و آنچه را که آن لازمهٔ آن است ظاهر کن تا تو را مثل خود ببینند و از تو پراکنده نشوند] و غیب نمیدانم [تا اخبار مغیبات را از من مطالبه کنید] و من به شما نمیگویم که من ملک هستم [تا آنچه را که ملک بر آن قدرت دارد از صعود در آسمان و آوردن کتابی از آنجا و امثال آن از من طلب کنید] که جز از آنچه که به من وحی میشود پیروی نمیکنم بگو: آیا نابینا [از نبوّات و کیفیّت آنها] و بینا [به آنها] مساوی میشوند؟ آیا پس فکر نمیکنید [تا از ظلمت کوری به نور بَصَر خارج شوید]
- ترجمه سلطانیبگو: به شما نمیگویم که خزائن خداوند نزد من است و غیب نمیدانم و من به شما نمیگویم که من ملک هستم که جز از آنچه که به من وحی میشود پیروی نمیکنم بگو: آیا نابینا و بینا مساوی هستند؟ آیا پس فکر نمیکنید
- ترجمه راستین-بگو: من شما را نمیگویم که گنج‌های خدا نزد من است و نه آنکه از غیب (الهی) آگاهم و نمیگویم که من فرشته‌ام، من پیروی نمیکنم جز آنچه را که به من وحی میرسد. بگو: آیا کور و بینا برابرند؟آیا فکر و اندیشه نمیکنید؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥١ وَأَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحْشَرُوا إِلَى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
و کسانی که میترسند که به پروردگار [مضاف]شان [که همان ربّ آنان در ولایت است] حشر (گرد آورده) شوند را با آن [یعنی با خداوند یا با قرآن یا با علی (ع) یا با آنچه که به تو وحی میشود] انذار کن که آنها به غیر از او ولیّ (شیخ در ولایت و همان معلّم احکام قلب و شأن ولایت است) و نه شفیعی {شفیع مانند نصیر همان شیخ در دلالت و همان معلّم احکام قالب و شأن نبوّت است} ندارند به ترقّب اینکه آنها [از آنچه که آنها را از پروردگارشان روگردان میکند] تقوا پیشه کنند
- ترجمه سلطانیو کسانی که میترسند که به پروردگارشان حشر (گرد آورده) شوند را با آن انذار کن که آنها به غیر از او ولیّ و نه شفیعی ندارند به ترقّب اینکه آنها تقوا پیشه کنند
- ترجمه راستین-و آنان را که از احضار در پیشگاه عدل خدا ترسانند به آیات قرآن متنبّه ساز و بترسان که جز خدا آنها را یاور و شفیعی نیست، باشد که پرهیزکار شوند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٢ وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِم مِّن شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِـمِينَ
و طرد مکن کسانی را که در صبحگاهان و شامگاهان پروردگارشان [در ولایت] را میخوانند [یعنی با قبول ولایت علی (ع) و بیعت ولویّه با او] وجه او را میخواهند چیزی از حساب آنها [از حیث شأن نبوّت تو] بر [عهدهٔ] تو نیست [بلکه حساب آنها بر پروردگارشان است یعنی اینکه حساب کسی که در ولایت داخل شده و طرد آنها و ابقای آنها جز این نیست که آن بر شأن ولویّ تو است نه بر شأن نبوی تو] و چیزی از حساب تو بر [عهدهٔ] آنها نیست پس اگر آنها را طرد کنی آنگاه از ستمکاران میباشی
- ترجمه سلطانیو طرد مکن کسانی را که در صبحگاهان و شامگاهان پروردگارشان را میخوانند (در حالی که) وجه او را میخواهند چیزی از حساب آنها بر (عهدهٔ) تو نیست و چیزی از حساب تو بر (عهدهٔ) آنها نیست پس اگر آنها را طرد کنی آنگاه از ستمکاران میباشی
- ترجمه راستینو آنان را که صبح و شام خدا را میخوانند و قصدشان فقط خداست از خود مران، که نه چیزی از حساب آنها بر تو و نه چیزی از حساب تو بر آنهاست، پس اگر آن خداپرستان را از خود برانی از ستمکاران خواهی بود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٣ وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لِّيَقُـولُوا أَهَـؤُلَاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِم مِّن بَيْنِنَا أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ
و اینچنین بعضی از آنها را با بعضی دیگر آزمایش کردیم تا [کسانی که استحقاق دین ندارند حالاً و قالاً] بگویند: آیا اینان هستند که خداوند از بین ما بر آنها منّت گذاشته؟ آیا خداوند به سپاسگزاران داناتر نیست؟
- ترجمه سلطانیو اینچنین بعضی از آنها را با بعضی دیگر آزمایش کردیم تا بگویند: آیا اینان هستند که خداوند از بین ما بر آنها منّت گذاشته؟ آیا خداوند به سپاسگزاران داناتر نیست؟
- ترجمه راستینو همچنین ما برخی را به برخی دیگر بیازمودیم تا آنکه به (طعن) گویند: آیا بر این فقیران، خدا در میان ما (به نعمت اسلام) منّت نهاد؟! آیا خدا (از این منکران) به احوال سپاسگزاران (فقرا) داناتر نیست؟!
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٤ وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنكُمْ سُـوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
و وقتی که کسانی که [با ایمان خاصّ ولوی] به آیات ما ایمان میآورند نزد تو میآیند پس بگو: سلام بر شما، پروردگار شما رحمت را بر خودش مقرّر (فرض) کرده است همانا کسی از شما که از روی نادانی عمل بدی کند سپس بعد از آن [از دار جهل] برگردد و [خودش را با دخول در دار علم] اصلاح کند پس همانا او بسیار آمرزنده و مهربان است [یعنی بر او می‌‌آمرزد و به او رحم میکند]
- ترجمه سلطانیو وقتی که کسانی که به آیات ما ایمان میآورند نزد تو میآیند پس بگو: سلام بر شما، پروردگار شما رحمت را بر خودش مقرّر کرده است همانا کسی از شما که از روی نادانی عمل بدی کند سپس بعد از آن برگردد و اصلاح کند پس همانا او بسیار آمرزنده و مهربان است
- ترجمه راستینهرگاه آنان که به آیات ما می‌گروند نزد تو آیند بگو: سلام بر شما باد، خدا بر خود رحمت و مهربانی را فرض نمود، که هر کس از شما کار زشتی به نادانی کرد و بعد از آن توبه کند و اصلاح نماید البته خدا بخشنده و مهربان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٥ وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ وَلِتَسْتَبِينَ سَبِيلُ الْمُجْرِمِينَ
و اینچنین آیات را شرح میدهیم و تا راه مجرمان روشن شود
- ترجمه سلطانیو اینچنین آیات را شرح میدهیم و تا راه مجرمان روشن شود
- ترجمه راستینو همچنین ما آیات را مفصل بیان کنیم (تا حق روشن شود) و تا راه گنهکاران معین و آشکار شود.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٦ قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ قُل لَّا أَتَّبِعُ أَهْوَاءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُهْتَدِينَ
بگو: همانا من نهی شدهام که کسانی که غیر از خداوند میخوانید را بندگی کنم، بگو: از هواهایتان پیروی نمیکنم که در این صورت گمراه شدهام و از هدایت یافتگان نخواهم بود
- ترجمه سلطانیبگو: همانا من نهی شدهام که کسانی که غیر از خداوند میخوانید را بندگی کنم، بگو: از هواهایتان پیروی نمیکنم که در این صورت گمراه شدهام و از هدایت یافتگان نخواهم بود
- ترجمه راستینبگو که مرا از پرستش آن خدایان باطل که شما می‌پرستید منع فرموده‌اند. بگو: من پیروی هوسهای شما نکنم تا مبادا گمراه شده و راه هدایت نیابم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٧ قُلْ إِنِّي عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ
بگو: من بر بیّنهای (دلیل روشنی) از پروردگارم هستم و (حال آنکه) شما آن [یعنی قرآن یا علی (ع)] را تکذیب کردید آنچه که آن را درخواست تعجیل دارید نزد من نیست حکم جز برای خداوند نیست که این حقّ (ولایت) را [آنطور که حکمت و حکم آن را اقتضاء میکند] حکایت میکند [تفصیل میدهد] و او بهترین جدا کنندگان [بین حقّ و کسی که متّصل به آن است و باطل و کسی که متّصل به آن است] است
- ترجمه سلطانیبگو: من بر بیّنهای (دلیل روشنی) از پروردگارم هستم و (حال آنکه) شما آن را تکذیب کردید آنچه که آن را درخواست تعجیل دارید نزد من نیست حکم جز برای خداوند نیست که این حقّ را حکایت میکند و او بهترین جدا کنندگان است
- ترجمه راستینبگو: من هر چه میگویم با برهانی از سوی پروردگارم است و شما تکذیب آن میکنید. عذابی که شما بدان تعجیل میکنید امر آن به دست من نیست، فرمان جز خدا را نخواهد بود، که به حق دستور میدهد و او بهترین حکم فرمایان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٨ قُل لَّوْ أَنَّ عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِـمِينَ
بگو: اگر آنچه را [از عذاب] که تعجیل درخواست آن را دارید نزد من میبود کار بین من و شما حتماً قضاء (تمام) شده بود و خداوند به ستمکاران داناتر است
- ترجمه سلطانیبگو: اگر آنچه را که تعجیل درخواست آن را دارید نزد من میبود کار بین من و شما حتماً قضاء (تمام) شده بود و خداوند به ستمکاران داناتر است
- ترجمه راستینبگو: اگر به دست من بود عذابی که به تعجیل می‌طلبید کار میان من و شما خاتمه می‌یافت، و خدا به احوال ظالمان داناتر است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٥٩ وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ
و کلیدهای غیب نزد او است آن را نمیداند مگر او و میداند آنچه را که در خشکی و دریا است و برگی فرو نمیافتد مگر آنکه آن را میداند و نه دانهای در تاریکیهای زمین و تری و نه خشکی نیست مگر که در کتاب مبین (آشکار کننده) است
- ترجمه سلطانیو کلیدهای غیب نزد او است آن را نمیداند مگر او و میداند آنچه را که در خشکی و دریا است و برگی فرو نمیافتد مگر آنکه آن را میداند و نه دانهای در تاریکیهای زمین و تری و نه خشکی نیست مگر که در کتاب مبین (آشکار کننده) است
- ترجمه راستینو کلیدهای خزائن غیب نزد اوست، کسی جز او بر آن آگاه نیست و نیز آنچه در خشکی و دریاست همه را میداند و هیچ برگی از درخت نمیافتد مگر آنکه او آگاه است و نه هیچ دانهای در زیر تاریکیهای زمین و نه هیچ تر و خشکی، جز آنکه در کتابی مبین مسطور است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٠ وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُم بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُّسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
و او کسی است که شما را در شب میمیراند و آنچه که در روز انجام دادهاید (به دست آوردهاید) را میداند سپس شما را در آن [یعنی در روز از خوابتان] بر میانگیزاند تا مدّت نامیده (معیّن) شده به پایان برسد سپس مرجع (محلّ بازگشت) شما به او است سپس شما را به آنچه که عمل میکردید خبر میدهد
- ترجمه سلطانیو او کسی است که شما را در شب میمیراند و آنچه که در روز انجام دادهاید (به دست آوردهاید) را میداند سپس شما را در آن بر میانگیزاند تا مدّت نامیده (معیّن) شده به پایان برسد سپس مرجع (محلّ بازگشت) شما به او است سپس شما را به آنچه که عمل میکردید خبر میدهد
- ترجمه راستین-و اوست خدایی که چون شب (به خواب می‌روید) جان شما را برمی‌گیرد (و نزد خود می‌برد) و کردار شما را در روز میداند، و پس از آن (خواب) شما را بر می‌انگیزد تا اجلی که در قضا و قدر او معین است به پایان رسد، سپس (هنگام مرگ) به سوی او باز میگردید آن گاه به نتیجه آنچه کردهاید شما را آگاه گرداند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦١ وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ
و او قاهر (چیره و مستولی) فوق بندگانش است [که دربارهٔ آنها آنچه که بخواهد بلامانع حکم میکند و به قهر خود و تسلّطش و احاطه‌‌اش اکتفاء نمیکند] و بر شما نگهبانانی میفرستد [که شما را از مَردهٔ (مریدان، متمرّدان، سرکشان) شیاطین و هوام (حشرات زهردار و موذی و هر خزنده و گزنده، شیران بیشه) زمین و سایر آفات حفظ میکنند و اعمال شما را با نوشتن و ثبت کردن حفظ مینمایند] تا وقتی که مرگ به [سراغ] یکی از شما میآید که فرستادگان ما او را میمیرانند و آنها کوتاهی نمیکنند
- ترجمه سلطانیو او قاهر (چیره و مستولی) فوق بندگانش است و بر شما نگهبانانی میفرستد تا وقتی که مرگ به (سراغ) یکی از شما میآید که فرستادگان ما او را میمیرانند و آنها کوتاهی نمیکنند
- ترجمه راستینو اوست خدایی که قهر و اقتدارش مافوق بندگان است و فرشتگانی را به نگهبانی بر شما میفرستد، تا آن گاه که هنگام مرگ یکی از شما فرا رسد رسولان ما او را میمیرانند و در قبض روح شما هیچ کوتاهی نخواهند کرد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٢ ثُمَّ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلَاهُمُ الْحَقِّ أَلَا لَهُ الْحُكْمُ وَهُوَ أَسْرَعُ الْحَاسِبِينَ
سپس [همانطور که از او آمده بودند] به خداوند مولای حقّ خود برگردانده میشوند، آگاه باشید که حکم برای او است و او سریعترین محاسبه کنندگان است
- ترجمه سلطانیسپس به خداوند مولای حقّ خود برگردانده میشوند، آگاه باشید که حکم برای او است و او سریعترین محاسبه کنندگان است
- ترجمه راستینسپس به سوی خدای عالم که به حقیقت مولای بندگان است بازگردانده میشوند. آگاه باشید حکم (خلق) با خداست و او زودترین حسابرسان است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٣ قُلْ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً لَّئِنْ أَنجَانَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ
بگو: چه کسی شما را از تاریکیهای خشکی و دریا نجات میدهد [در حالی] که او را [جهراً (آشکارا)] به زاری و در نهان (به سرّ) میخوانید [در حالی که میگویید:] که اگر ما را از این نجات دهد پس حتماً از شکرگزاران خواهیم شد
- ترجمه سلطانیبگو: چه کسی شما را از تاریکیهای خشکی و دریا نجات میدهد (در حالی) که او را به زاری و در نهان میخوانید که اگر ما را از این نجات دهد پس حتماً از شکرگزاران خواهیم شد
- ترجمه راستینبگو: آن کیست که شما را از تاریکیهای بیابان و دریا نجات میدهد گاهی که او را به تضرع و زاری و از باطن قلب میخوانید که اگر ما را از این مهلکه نجات داد پیوسته شکرگزار او خواهیم بود؟
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٤ قُلِ اللَّهُ يُنَجِّيكُم مِّنْهَا وَمِن كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ أَنتُمْ تُشْرِكُونَ
بگو: خداوند است که شما را از آن و از هر اندوهی نجات میدهد [با این حال] سپس شما شرک میورزید
- ترجمه سلطانیبگو: خداوند است که شما را از آن و از هر اندوهی نجات میدهد (با این حال) سپس شما شرک میورزید
- ترجمه راستینبگو: خداست که شما را از آن تاریکیها نجات میدهد و از هر اندوهی می‌رهاند، باز هم به او شرک میآورید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٥ قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِكُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ
[به جهت تهدید آنان] بگو: او قادر است بر اینکه عذابی از بالای [سر] شما [همانطور که بر قوم لوط با باران سنگ فرستاد] یا از زیر پاهایتان [مانند غرق کردن فرعون و قومش و فرو بردن قارون] بر شما بفرستد یا شما را به صورت فرقههایی [مختلف المسلک متخالف الاهواء که هر فرقه مُشایع (دنباله‌‌رو، هوادار) امامی است] درآمیزد (مخلوط کند) و بأس (ناراحتی، سختی) بعضی از شما را [با جنگ و مدافعه و سرقت و قطع طریق (راهزنی)] به بعضی دیگر بچشاند، بنگر که چگونه آیات را صرف [یعنی به اشکال مختلف بیان] میکنیم به ترقّب اینکه آنها [آیات قدرت ما را بر تفضّل بر مؤمنان و انتقام از کافران] بفهمند
- ترجمه سلطانیبگو: او قادر است بر اینکه عذابی از بالای (سر) شما یا از زیر پاهایتان بر شما بفرستد یا شما را به صورت فرقههایی درآمیزد و بأس (ناراحتی، سختی) بعضی از شما را به بعضی دیگر بچشاند، بنگر که چگونه آیات را صرف (به اشکال مختلف بیان) میکنیم به ترقّب اینکه آنها بفهمند
- ترجمه راستینبگو: او تواناست که بر شما عذابی از آسمان یا زمین فرستد یا شما را به اختلاف کلمه و پراکندگی درافکند و بعضی را به عذاب بعضی گرفتار کند بنگر چگونه ما آیات خود را به طرق مختلف بیان میکنیم، شاید مردم چیزی بفهمند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٦ وَكَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ قُل لَّسْتُ عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ
و قوم تو او را [یعنی قادر بودن او یا علی (ع) را یا عذاب را یا قرآن را که ذکر او در آن هست را] تکذیب کردند و (حال آنکه) او حقّ است، بگو من وکیل شما نیستم [تا شما را از تکذیب کردن منع کنم، و جز این نیست که تبلیغ بر (عهدهٔ) من است]
- ترجمه سلطانیو قوم تو او را تکذیب کردند و (حال آنکه) او حقّ است، بگو من وکیل شما نیستم
- ترجمه راستینو قوم تو آن را تکذیب کردند در صورتی که حق محض همان بود. بگو: من نگهبان شما نیستم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٨ وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِـمِينَ
و آنوقت کسانی را میبینی که در آیات [تدوینی و تکوینی] ما [و بزرگترین آنها ولایت] خوض (امعان نظر) میکنند {اشاره به قصّه سرایان در سخن دربارهٔ خداوند و جدال دربارهٔ قرآن است} پس از آنها دوری کن تا آنکه در سخنی غیر از آن فرو روند و اگر شیطان فراموشت ساخت بعد از به یاد آوردن من با این مردمان ستمگر منشین
- ترجمه سلطانیو آنوقت کسانی را میبینی که در آیات ما خوض میکنند (فرو می‌روند) پس از آنها دوری کن تا آنکه در سخنی غیر از آن فرو روند و اگر شیطان فراموشت ساخت بعد از به یاد آوردن من با این مردمان ستمگر منشین
- ترجمه راستینو چون گروهی را دیدی که برای خرده گیری و طعن زدن در آیات ما گفتگو میکنند از آنان دوری گزین تا در سخنی دیگر وارد شوند، و چنانچه شیطان البته فراموشت ساخت بعد از آنکه متذکّر (کلام خدا) شدی دیگر با گروه ستمکاران مجالست مکن.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٦٩ وَمَا عَلَى الَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَلَكِن ذِكْرَى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
و چیزی از حساب آنها بر [عهدهٔ] کسانی که پرهیز میکنند نیست و لکن یاد آوردن [بر عهدهٔ آنان است که قُبح خُوض را به یادشان آورند و به قدر آنچه که برای آنها ممکن میشود از آن منع کنند] باشد که آنها [از خوض کردن] بپرهیزند [و آیات را به آنچه که در آن ازدراء (خوار شمردن) است ذکر نکنند و در گمراهیش و عقوبتش واقع نشوند]
- ترجمه سلطانیو چیزی از حساب آنها بر (عهدهٔ) کسانی که پرهیز میکنند نیست و لکن یادآوری کردن (بر عهدهٔ آنان است) باشد که آنها بپرهیزند
- ترجمه راستینبر کسانی که پرهیزکارند عقوبت حساب بدکاران نخواهد بود، لیکن بر آنهاست که (بدان را پند داده و) متذکر سازند، شاید پرهیز کنند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٠ وَذَرِ الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَعِبًا وَلَهْوًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَذَكِّرْ بِهِ أَن تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ وَإِن تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَّا يُؤْخَذْ مِنْهَا أُولَئِكَ الَّذِينَ أُبْسِلُوا بِمَا كَسَبُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ
و کسانی که دینشان را لَعِب (بازیچه) و لَهْو (سرگرمی) {لعب آنچه است که غایت عقلی نداشته باشد ولی غایت خیالی داشته باشد و لهو آنچه است که غایت عقلی و نه خیالی نداشته باشد و اگرچه غایت خفیّه مثلاً مانند گذران عادت داشته باشد} گرفتهاند {یعنی کسی که دینش را با خیال خود اخذ کرده، و غایتی سوای غایات خیالی دنیوی از جاه و مناصب یا صحّت و وسعت یا توافق با اقران یا تفوّق بر امثال یا تنعّم در آخرت و نجات از عقوبت در آن، یا نزدیکی به انبیاء و ائمّه و در جنّت، یا نزدیکی به خداوند و مخصوص بودن از بین امثال با آن قرب برایش متصوّر نیست برای اینکه آنها صورت دین را برای دنیا گرفتهاند و آلت دین را به عنوان شَرَک (تور، دام، تله) برای دنیا قرار داده‌‌اند} و زندگی دنیا آنان را فریفته است را رها کن و به آن یادآوری کن که مبادا نفسی به آنچه که کسب کرده گرفتار شود، برای او غیر از خداوند ولیّ و نه شفاعت کنندهای نیست و اگر وی با هر عوضی (فدیهای) عوض (فدیه) دهد از او اخذ نمیشود، آنان کسانی هستند که به آنچه که کسب کردهاند گرفتار شدهاند به خاطر آنچه که کفر میورزیدند برای آنها شرابی از آب داغ و عذابی دردناک هست
- ترجمه سلطانیو کسانی که دینشان را بازیچه و سرگرمی گرفتهاند و زندگی دنیا آنان را فریفته است را رها کن و به آن یادآوری کن که مبادا نفسی به آنچه که کسب کرده گرفتار شود، برای او غیر از خداوند ولیّ و نه شفاعت کنندهای نیست و اگر وی با هر عوضی (فدیهای) عوض (فدیه) دهد از او اخذ نمیشود، آنان کسانی هستند که به آنچه که کسب کردهاند گرفتار شدهاند به خاطر آنچه که کفر میورزیدند برای آنها شرابی از آب داغ و عذابی دردناک هست
- ترجمه راستینو آنان را که دین خود را بازیچه و سرگرمی گرفتند و زندگانی دنیا آنها را فریب داد به حال خود واگذار، همین قدر (آنها را) به این قرآن تذکر ده، تا مبادا کسی به عمل خود عاقبت گرفتار شود و او را جز خدا دادرس و شفیعی نباشد، و اگر هر چه (برای آسایش خود از عذاب) فدا دهد از او نپذیرند. آنها همان کسانی هستند که عاقبت به کیفر اعمالشان به هلاکت می‌رسند و به کیفر کفرشان شرابی از حمیم جهنم و عذابی دردناک دارند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧١ قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَى أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللَّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاطِينُ فِي الْأَرْضِ حَيْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَـمِينَ
بگو آیا آنچه که به ما نفع نمیرساند و ضرر نمیزند را از غیر خداوند بخواهیم، و بعد از آنکه خداوند ما را [به طریق مستقیم خود که همان ولایت است] هدایت کرد بر گذشتگانمان [به جایی که بودیم] برگردانده شویم مانند کسی که شیاطین او را در سرزمینی سرگردان دچار هوی کردهاند (به بیراهه بردهاند) برای او یارانی هست که او را به [طریق] هدایت دعوت میکنند [در حالی که از روی ترحّم بر او به او میگویند:] به سوی ما بیا [و او اجابت نمیکند]، [به آنان] بگو: [که مَثَل شما مثل این سرگردان است زیرا شیاطین بر شما غلبه کردهاند و عقول شما را از شما سلب کردهاند و من و یارانم مانند رفقای این سرگردان هستیم که شما را به طریق مستقیم که همان ولایت علی (ع) است دعوت میکنیم و به شما میگوییم: همانا ولایت علی (ع) همان هدایت خداوند است و] همانا هدایت خداوند تنها هدایت است و ما امر شدهایم تا تسلیم پروردگار عالمیان شویم
- ترجمه سلطانیبگو آیا آنچه که به ما نفع نمیرساند و ضرر نمیزند را از غیر خداوند بخواهیم، و بعد از آنکه خداوند ما را هدایت کرد بر گذشتگانمان (به جایی که بودیم) برگردانده شویم مانند کسی که شیاطین او را در سرزمینی سرگردان دچار هوی کردهاند (به بیراهه بردهاند) برای او یارانی هست که او را به هدایت دعوت میکنند (در حالی که میگویند:) به سوی ما بیا، بگو: همانا هدایت خداوند تنها هدایت است و ما امر شدهایم تا تسلیم پروردگار عالمیان شویم
- ترجمه راستینبگو: آیا ما خدا را رها کرده و چیزی را (مانند بتان) که هیچ قادر به نفع و ضرر ما نباشد به خدایی بخوانیم و بعد از آنکه خدا ما را هدایت نمود باز به خوی جاهلیت برگردانده شویم؟! مانند کسی که فریب و اغوای شیطان او را در زمین سرگردان ساخته است در حالی که او را یارانی است که او را به راه راست میخوانند که نزد ما بیا!بگو: هدایت خدا به حقیقت هدایت است و ما مأموریم که تسلیم فرمان خدای جهانیان باشیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٢ وَأَنْ أَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَاتَّقُوهُ وَهُوَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
و اینکه نماز را بر پا دارید و از او پروا کنید و او کسی است که به او حشر میشوید
- ترجمه سلطانیو اینکه نماز را بر پا دارید و از او پروا کنید و او کسی است که به او حشر میشوید
- ترجمه راستینو نماز به پا دارید و از خدا بترسید و اوست که به سوی او محشور میشوید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٣ وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَيَوْمَ يَقُـولُ كُن فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ عَالِـمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ
و او کسی است که آسمانها و زمین را به (سبب) حقّ خلق کرد و روزی که بگوید: باش [آن شیء] پس میباشد [و آن شیء بدون خودداری و بیدرنگ ایجاد میشود]، قول او حقّ است و ملک (پادشاهی، مملکت) برای او است در روزی که در صور دمیده میشود، دانای غیب و شهادت است و او حکیم و آگاه است
- ترجمه سلطانیو او کسی است که آسمانها و زمین را به حقّ خلق کرد و روزی که بگوید: باش پس میباشد، قول او حقّ است و ملک (پادشاهی، مملکت) برای او است در روزی که در صور دمیده میشود، دانای غیب و شهادت است و او حکیم و آگاه است
- ترجمه راستینو اوست خدایی که آسمانها و زمین را به حق آفرید و روزی که بگوید: موجود باش، آن چیز بیدرنگ موجود خواهد شد. سخن او حق است و پادشاهی و فرمان عالم روزی که در صور بدمند تنها با اوست و دانای نهان و آشکار است و هم او به تدبیر خلق دانا و (بر همه چیز) آگاه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٤ وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
و آنوقت که ابراهیم به پدرش آزر گفت: آیا بتهایی را به عنوان خداوند میگیری همانا من تو را و قوم تو را در گمراهی واضحی (بدیهی) میبینم
- ترجمه سلطانیو آنوقت که ابراهیم به پدرش آزر گفت: آیا بتهایی را به عنوان خداوند میگیری همانا من تو را و قوم تو را در گمراهی واضحی (بدیهی) میبینم
- ترجمه راستینو (یاد کن) وقتی که ابراهیم به پدرش آزر (عمو و مربیش بود) گفت: آیا بتها را به خدایی اختیار کردهای؟! من تو و پیروانت را در گمراهی آشکار میبینم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٥ وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ
و اینچنین [مِثل نشان دادن ما به او بطلان اصنام و گمراهی قومش را] ملکوت آسمانها و زمین را به ابراهیم نشان دادیم و تا از یقین کنندگان باشد
- ترجمه سلطانیو اینچنین ملکوت آسمانها و زمین را به ابراهیم نشان دادیم و تا از یقین کنندگان باشد
- ترجمه راستینو این چنین ما به ابراهیم ملکوت و باطن آسمانها و زمین را ارائه دادیم (تا یکتایی پروردگارش را دریابد) و تا به مقام اهل یقین رسد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٦ فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَا أُحِبُّ الْآفِلِينَ
پس چون شب او را برگرفت ستارهای را دید گفت: این پروردگار من است و چون افول کرد گفت: افول کنندگان را دوست ندارم
- ترجمه سلطانیپس چون شب او را برگرفت ستارهای را دید گفت: این پروردگار من است و چون افول کرد گفت: افول کنندگان را دوست ندارم
- ترجمه راستینپس چون شب بر او نمودار شد ستاره درخشانی دید، گفت: این پروردگار من است. چون آن ستاره غروب کرد گفت: من چیزهای غروب کردنی و ناپدید شدنی را دوست ندارم (به خدایی نخواهم گرفت).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٧ فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ
پس چون ماه را به صورت طلوع کننده دید گفت: این پروردگار من است و چون افول کرد گفت: اگر پروردگارم مرا هدایت نکند البتّه حتماً از مردمان گمراه خواهم بود
- ترجمه سلطانیپس چون ماه را به صورت طلوع کننده دید گفت: این پروردگار من است و چون افول کرد گفت: اگر پروردگارم مرا هدایت نکند البتّه حتماً از مردمان گمراه خواهم بود
- ترجمه راستینپس چون ماه تابان را دید گفت: این خدای من است. وقتی آن هم ناپدید گردید گفت: اگر خدای من مرا هدایت نکند همانا من از گمراهانم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٨ فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَا أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَاقَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ
پس چون خورشید را به عنوان طلوع کننده دید گفت: این پروردگار من است این بزرگتر است و چون افول کرد گفت: ای قوم من، همانا من از آنچه که شما شرک میورزید بیزارم
- ترجمه سلطانیپس چون خورشید را به عنوان طلوع کننده دید گفت: این پروردگار من است این بزرگتر است و چون افول کرد گفت: ای قوم من، همانا من از آنچه که شما شرک میورزید بیزارم
- ترجمه راستینپس چون خورشید درخشان را دید گفت: این است خدای من، این بزرگتر است. چون آن هم ناپدید گردید گفت: ای قوم من، من از آنچه شما شریک خدا قرار میدهید بیزارم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٧٩ إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ
همانا من حقّگرایانه رویم را متوجّه به کسی کردهام که آسمانها و زمین را پاک (خالص) آفریده است و من از مشرکان نیستم
- ترجمه سلطانیهمانا من حقّگرایانه رویم را متوجّه به کسی کردهام که آسمانها و زمین را پاک (خالص) آفریده است و من از مشرکان نیستم
- ترجمه راستینمن با ایمان خالص روی به سوی خدایی آوردم که آفریننده آسمانها و زمین است و من هرگز از مشرکان نیستم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٠ وَحَاجَّهُ قَوْمُهُ قَالَ أَتُحَاجُّونِّي فِي اللَّهِ وَقَدْ هَدَانِ وَلَا أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إِلَّا أَن يَشَاءَ رَبِّي شَيْئًا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
و قوم برای او حجّت آوردند، گفت: آیا شما دربارهٔ خداوند برای من حجّت میآورید و (حال آنکه) او مرا هدایت کرده است و از آنچه که به آنها شرک میورزید نمیترسم مگر چیزی را که پروردگار من بخواهد، علم پروردگار من به هر چیزی واسع (دارای وسعت) است [و خوف ندارم که مکروهی بدون علم پروردگارم به آن به من اصابت کند] آیا پس [از آنچه که به شما میگویم] متذکّر نمیشوید [از اینکه پروردگار من، خالق آلههٔ (خدایان) شما است]
- ترجمه سلطانیو قوم برای او حجّت آوردند، گفت: آیا شما دربارهٔ خداوند برای من حجّت میآورید و (حال آنکه) او مرا هدایت کرده است و از آنچه که به آنها شرک میورزید نمیترسم مگر چیزی را که پروردگار من بخواهد، علم پروردگار من به هر چیزی واسع (دارای وسعت) است آیا پس متذکّر نمیشوید
- ترجمه راستینقوم ابراهیم با او در مقام خصومت و احتجاج برآمدند، گفت: آیا با من درباره خدا محاجّه میکنید؟و حال آنکه خدا مرا هدایت کرده و هیچ از آنچه شما شریک خدا میخوانید بیمی ندارم مگر آنکه خدا بر من چیزی بخواهد، پروردگار من علمش به همه موجودات محیط است، آیا متذکر نمیشوید؟!
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨١ وَكَيْفَ أَخَافُ مَا أَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُم بِاللَّهِ مَا لَمْ يُـنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالْأَمْنِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
و چگونه از آنچه که شما شرک ورزیدهاید بترسم و (حال آنکه) شما نمیترسید از اینکه به خداوند شرکی میورزید که سلطانی (دلیلی) به آنها بر شما نازل نشده پس کدامیک از فریقین (دو گروه) احقّ (شایستهتر) در امن (ایمان، امنیّت) هستند اگر بدانستید {تنبیه (آگاهی دادن، بیدار کردن) بر غباوت (کُند فهمی) آنها است، به اینکه کسی که علم دارد بین امن و غیر آن تمیز میدهد، و عدم تمیز آنها برای عدم شعور آنها است کند}
- ترجمه سلطانیو چگونه از آنچه که شما شرک ورزیدهاید بترسم و (حال آنکه) شما نمیترسید از اینکه به خداوند شرکی میورزید که سلطانی (دلیلی) به آنها بر شما نازل نشده پس کدامیک از فریقین (دو گروه) احقّ (شایستهتر) در امن (ایمان، امنیّت) هستند اگر بدانستید
- ترجمه راستینو من چگونه از آنچه شما شریک خدا قرار میدهید بترسم در حالی که شما از شرک آوردن به خدا نمیترسید با آنکه هیچ برهان و حجتی را بر آن شرک بر شما نازل نکرده است؟! آیا کدام یک از ما دو گروه به ایمنی سزاوارتریم اگر شما فهم سخن میکنید؟!
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٢ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ
کسانی که ایمان آوردهاند و ایمانشان را به ظلم ملبّس نکردهاند آنان هستند که امن (امنیّت، ایمان) دارند و آنها هستند که هدایت شده هستند
- ترجمه سلطانیکسانی که ایمان آوردهاند و ایمانشان را به ظلم ملبّس نکردهاند آنان هستند که امن (امنیّت، ایمان) دارند و آنها هستند که هدایت شده هستند
- ترجمه راستینآنان که ایمان آورده و ایمان خود را به ستمی نیالودند ایمنی آنها راست و هم آنها حقیقتا هدایت یافته‌اند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٣ وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ
و این حجّت ما بود که آن را در برابر قومش به ابراهیم دادیم، درجات کسی را که بخواهیم بالا میبریم همانا پروردگار تو حکیم است [که جز از روی حکمت و اتقانِ فعل انجام نمی‌‌دهد] و [به قدر استحقاق همه و کیفیّت آن و آنچه که آن را اقتضاء میکند] دانا است
- ترجمه سلطانیو این حجّت ما بود که آن را در برابر قومش به ابراهیم دادیم، درجات کسی را که بخواهیم بالا میبریم همانا پروردگار تو حکیم و دانا است
- ترجمه راستیناین است حجّتی که ما ابراهیم را بر قومش دادیم. ما هر که را بخواهیم به درجات رفیع بالا میبریم، که خدای تو به نظام و صلاح عالمیان آگاه و داناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٤ وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلًّا هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
و اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم همه را هدایت کردیم و نوح را قبلاً هدایت کردیم و داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون از فرزندانش هستند و اینچنین به نیکوکاران جزاء میدهیم
- ترجمه سلطانیو اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم همه را هدایت کردیم و نوح را قبلاً هدایت کردیم و داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون از فرزندانش هستند و اینچنین به نیکوکاران جزاء میدهیم
- ترجمه راستینو ما به ابراهیم، اسحاق و یعقوب را عطا کردیم و همه را به راه راست بداشتیم و نوح را پیش از ابراهیم و فرزندانش داود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را هدایت نمودیم و این چنین نیکوکاران را پاداش میدهیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٥ وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعِيسَى وَإِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِـحِينَ
و زکریّا و یحیی و عیسی و الیاس همه از صالحین هستند
- ترجمه سلطانیو زکریّا و یحیی و عیسی و الیاس همه از صالحین هستند
- ترجمه راستینو هم زکریّا و یحیی و عیسی و الیاس را (هدایت کردیم) که همه از نیکوکارانند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٦ وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا وَكُلًّا فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَـمِينَ
و اسماعیل و یسع و یونس و لوط، و همه را بر عالمیان [در زمان خودشان] برتری داریم
- ترجمه سلطانیو اسماعیل و یسع و یونس و لوط، و همه را بر عالمیان برتری داریم
- ترجمه راستینو نیز اسماعیل و یسع و یونس و لوط را (هدایت کردیم) و ما همه آن پیغمبران را بر عالمیان شرافت و برتری دادیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٧ وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
و از پدرانشان و ذرّیّههایشان و برادرانشان، و آنها را برگزیدیم و آنها را به راه مستقیم هدایت کردیم
- ترجمه سلطانیو از پدرانشان و ذرّیّههایشان و برادرانشان، و آنها را برگزیدیم و آنها را به راه مستقیم هدایت کردیم
- ترجمه راستینو نیز برخی از پدران و فرزندان و برادران آنها را فضیلت داده و آنان را بر دیگران برگزیدیم و به راه راست هدایت نمودیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٨ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ
آن [مذکور از هدایت به صراط مستقیم که جامع بین دو طرف کثرت و وحدت است] هدایت خداوند است که از بندگانش کسی را که بخواهد به آن هدایت میکند، و [اینان با علوّ شأنشان] اگر شرک ورزند حتماً آنچه که عمل میکردند از آنها محو میشود [پس به سبب آن آنچه که با آن بر آنها تفضّل کردیم زایل میشود پس اگر به ولایت علی (ع) شرک ورزید به شما چگونه میشود]
- ترجمه سلطانیآن هدایت خداوند است که از بندگانش کسی را که بخواهد به آن هدایت میکند، و اگر شرک ورزند حتماً آنچه که عمل میکردند از آنها محو میشود
- ترجمه راستیناین است راهنمایی خدا که به آن هر یک از بندگانش را بخواهد هدایت میکند، و اگر به خدا شرک می‌آوردند اعمال آنها نابود میشد.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٨٩ أُولَئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَـؤُلَاءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُوا بِهَا بِكَافِرِينَ
آنان کسانی هستند که کتاب و حکمت و نبوّت را به آنها دادیم و اگر اینان به آن کفر ورزند پس همانا قومی را بر آنها وکیل میگماریم که به آن کافر نیستند
- ترجمه سلطانیآنان کسانی هستند که کتاب و حکمت و نبوّت را به آنها دادیم و اگر اینان به آن کفر ورزند پس همانا قومی را بر آنها وکیل میگماریم که به آن کافر نیستند
- ترجمه راستینآنها کسانی بودند که ما به آنها کتاب و فرمان و مقام نبوّت عطا کردیم، پس اگر این قوم به اینها کافر شوند ما قومی را که هرگز کافر نشوند (مانند علی و شیعیانش که در دل و جان ایمان دارند) بدینها برگمارده‌ایم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٠ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْعَالَـمِينَ
آنان کسانی هستند که خداوند هدایت کرده پس به هدایتشان اقتداء کن بگو: از شما به خاطر آن (تبلیغ) درخواست اجری نمیکنم که آن جز موعظهای (پندی) برای عالمیان نیست
- ترجمه سلطانیآنان کسانی هستند که خداوند هدایت کرده پس به هدایتشان اقتداء کن بگو: از شما به خاطر آن (تبلیغ) درخواست اجری نمیکنم که آن جز موعظهای (پندی) برای عالمیان نیست
- ترجمه راستینآنها کسانی بودند که خدا خود آنها را هدایت نمود، تو نیز از راه آنها پیروی نما، و (امت را) بگو که من مزد رسالت از شما نمی‌خواهم، این نیست جز یاد آوری و پندی برای اهل عالم (که به یاد خدا متذکر شوند).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩١ وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَى بَشَرٍ مِّن شَيْءٍ قُلْ مَنْ أَنزَلَ الْكِتَابَ الَّذِي جَاءَ بِهِ مُوسَى نُورًا وَهُدًى لِّلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَثِيرًا وَعُلِّمْتُم مَّا لَمْ تَعْلَمُوا أَنتُمْ وَلَا آبَاؤُكُمْ قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ
و خداوند را حقّ قدر او را قدردان نبودند [تا سعهٔ رحمت او و کمال حکمت او و رأفت او را به خلقش بدانند، و اینکه رسالت غایت لطف از او به خلق است] آنوقت که گفتند: خداوند بر بشر چیزی نازل نکرده [و لطف او و حکمت او را در ارسال رسول انکار کردند، به آنها به عنوان نقض بر آنها] بگو: چه کسی کتابی را که موسی آن را به عنوان نور و به جهت هدایت برای مردم آورد نازل کرد که آن را [تجزیه میکنید و] کاغذهایی قرار میدهید که آنها (آنچه که رسالت تو در آن نیست یا موافق هواهایتان نیست) را آشکار میکنید و بسیاری (آنچه که رسالت تو در آن هست یا موافق اهویّهٔ شما نیست) را پنهان میکنید و آنچه [از احکام شرع و آداب معاش و معاد] را که شما و نه پدرانتان نمیدانستید را [با آن کتاب] به شما تعلیم داد، [و اگر جواب تو را ندادند و بهت (حیرت) کردند، بر مداومت ذکر] بگو: خداوند؛ سپس آنها را در خوضشان (فرو رفتنشان) [در ظلمات اهویهٔ خود و بر گرداب‌‌های آمالشان] رها کن که بازی کنند
- ترجمه سلطانیو خداوند را حقّ قدر او را قدردان نبودند آنوقت که گفتند: خداوند بر بشر چیزی نازل نکرده، بگو: چه کسی کتابی را که موسی آن را به عنوان نور و به جهت هدایت برای مردم آورد نازل کرد که آن را کاغذهایی قرار میدهید که آنها را آشکار میکنید و بسیاری را پنهان میکنید و آنچه را که شما و نه پدرانتان نمیدانستید به شما تعلیم داد، بگو: خداوند؛ سپس آنها را در خوض (فرو رفتن)شان (در باطل) رها کن که بازی کنند
- ترجمه راستینو آنها خدا را آن گونه که باید، نشناختند که گفتند: خدا بر هیچ کس از بشر کتابی نفرستاده. بگو: کتاب توراتی را که موسی آورد و در آن نور (علم) و هدایت خلق بود چه کسی بر او فرستاد که شما آیات آن را در اوراق نگاشته، بعضی را آشکار می‌نمایید و بسیاری را پنهان می‌دارید و آنچه را شما و پدرانتان نمیدانستید به شما آموختند؟بگو: خداست (که رسول و کتاب فرستد) ، سپس آنها را بگذار تا به بازیچه خود فرو روند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٢ وَهَذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَهُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ
و این کتابی است که آن را [مثل کتاب موسی (ع)] مبارک (پُر برکت) نازل کردیم که تصدیق کنندهٔ [کتابهای] پیش از خود است و تا [مردم] مادر شهرها و کسانی که حول (پیرآمون) آن (ساکنان زمین) هستند را انذار کنی و کسانی که به آخرت ایمان میآورند (اذعان میدارند) به آن (کتاب) [نیز] ایمان میآورند و آنها بر نمازشان محافظت کننده میشوند
- ترجمه سلطانیو این کتابی است که آن را مبارک (پُر برکت) نازل کردیم که تصدیق کنندهٔ (کتابهای) پیش از خود است و تا (مردم) مادر شهرها و کسانی که حول (پیرآمون) آن هستند را انذار کنی و کسانی که به آخرت ایمان میآورند به آن (نیز) ایمان میآورند و آنها بر نمازشان محافظت کننده میشوند
- ترجمه راستینو این (قرآن) کتابی است که ما فرستادیم با خیر و برکت بسیار و گواه صدق سایر کتب آسمانی که در مقابل اوست (تا مردم را به پاداش الهی مژده دهی) و تا خلق را از اهل مکه و هر که به اطراف آن است بیم دهی. و آنان که به آخرت ایمان آوردند به این کتاب نیز ایمان خواهند آورد و آنها (اوقات) نمازشان را محافظت مینمایند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٣ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِـمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلَائِكَةُ بَاسِطُو أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُـولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ
و چه کسی ظالم تر از کسی است که بر خداوند دروغی را بهتان بزند یا بگوید به من وحی میشود و (حال آنکه) چیزی به او وحی نشده و کسی که میگوید: مثل آنچه که خداوند نازل کرده را نازل خواهم کرد و اگر میدیدی آنوقتی را که ستمکاران [بر امام، یا بر اتباع او، یا بر انفسشان، یا بر خلق با ادّعای امامت یا حکومت بین مردم و فتوا دادن به آنها بدون اجازه] در دشواریهای مرگ [و شدائد آن] هستند [که عقول آنها را غمر (بی هوشی، از دست دادن عقل) میگیرد و آنها را دهِش (حیران و سرگردان) میکند به حیثی که غش (ناتوان و بی هوش) میشوند] و (در حالی که) ملائکه [برای قبض ارواح آنان] دستان خویش را گشودهاند [در حالی که با غیظ بر آنها میگویند:] از انفس خود خارج شوید امروز به (سبب) آنچه که ناحقّ بر خداوند میگفتید و از آیات او تکبّر میورزیدید با عذاب خواری کنندهای جزاء داده میشوید {پس وای بر کسی که از منصوصین اعراض کند و بدون نصّ از منصوصین لنفسه ادّعای رأی و فتوی کند}
- ترجمه سلطانیو چه کسی ظالم تر از کسی است که بر خداوند دروغی را بهتان بزند یا بگوید به من وحی میشود و (حال آنکه) چیزی به او وحی نشده و کسی که میگوید: مثل آنچه که خداوند نازل کرده را نازل خواهم کرد و اگر میدیدی آنوقتی را که ستمکاران در دشواریهای مرگ هستند و (در حالی که) ملائکه دستان خویش را گشودهاند (در حالی میگویند): از انفس خود خارج شوید امروز به (سبب) آنچه که ناحقّ بر خداوند میگفتید و از آیات او تکبّر میورزیدید با عذاب خواری کنندهای جزاء داده میشوید
- ترجمه راستینو کیست ستمکارتر از آن که بر خدا دروغی بندد و یا وحی به او نرسیده گوید: به من وحی میرسد، و نیز گوید: من هم محققا مانند آن (کتاب) که خدا فرستاده خواهم آورد. و اگر (فضاحت و سختی حال) ستمکاران را ببینی آن گاه که در سکرات موت گرفتار میشوند!و فرشتگان (برای قبض روح آنها) دست (قهر و قدرت) بر آورند و گویند: جان از تن به در کنید، امروز کیفر عذاب و خواری می‌کشید چون بر خدا سخن به ناحق میگفتید و از (حکم) آیات او گردنکشی و تکبّر می‌نمودید.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٤ وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُم مَّا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَاءَ ظُهُورِكُمْ وَمَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاءَكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَاءُ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
و همانا به تنهایی نزد ما آمدهاید همانطور که اوّل بار شما را خلق کردیم و (در حالی که) آنچه را که [از اموال و عیال و قوا و فعلیّات در دنیا] به شما داده بودیم در پشت سرتان ترک کردهاید و شفیعانتان [از اصنام و کواکب و غیر آن از معبودات باطله و از کسانی که بدون اذن و اجازه‌‌ای ادّعای خلافت کردند و از کسانی که بدون اجازه‌‌ای ادّعای ریاست و حکومت و فتوا کرده بودند] را کسانی را که میپنداشتید که آنها در [کار] شما شرکائی [برای خداوند یا علی (ع)] هستند را با شما نمیبینیم همانا [پیوند] بین شما قطع شده و آنچه که میپنداشتید [که آنها شرکای ولایت و خلافت یا شرکای خداوند هستند] از شما گم شده است {در روایت هست که این آیه دربارهٔ بنی امیّه نازل شده و شرکای آنان امامانشان هستند}
- ترجمه سلطانیو همانا به تنهایی نزد ما آمدهاید همانطور که اوّل بار شما را خلق کردیم و (در حالی که) آنچه را که به شما داده بودیم در پشت سرتان ترک کردهاید و شفیعانتان را کسانی را که میپنداشتید که آنها در (کار) شما شرکائی (برای خداوند) هستند را با شما نمیبینیم همانا (پیوند) بین شما قطع شده و آنچه که میپنداشتید از شما گم شده است
- ترجمه راستینو محققا شما یکایک به سوی ما باز آمدید آن گونه که اول بار شما را بیافریدیم و آنچه را که (از مال و جاه) به شما داده بودیم همه را پشت سر وانهادید و آن شفیعان را که به خیال باطل شریک ما در خود میپنداشتید با شما نمیبینیم!همانا میان شما و آنان جدایی افتاد و آنچه (شفیع خود) میپنداشتید از دست شما رفت.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٥ إِنَّ اللَّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللَّهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ
همانا خداوند شکافندهٔ دانه و هسته است که زنده را از مرده خارج میسازد و خارج کنندهٔ مرده از زنده است آن خدای شما [مستحقّ آلهیّت] است [نه آنچه که شما آن را قرار میدهید] پس چگونه بر میگردید؟
- ترجمه سلطانیهمانا خداوند شکافندهٔ دانه و هسته است که زنده را از مرده خارج میسازد و خارج کنندهٔ مرده از زنده است آن خدای شما است پس چگونه بر میگردید؟
- ترجمه راستینخداست که (در جوف زمین) دانه و هسته را می‌شکافد، زنده را از مرده و مرده را از زنده پدید می‌آرد، آن (که چنین تواند کرد) خداست، پس به کجا گردانیده میشوید (و نسبت خدایی را به آنان که نتوانند میدهید).
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٦ فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
شکافندهٔ صبح است و شب را آرام قرار داد و خورشید و ماه [آن دو اعمّ از ولیّ و نبی و خلفای آن دو هستند] را برای حساب کردن [یا میزان حساب، دو سبب محاسبۀ اوقات برای شما هستند] {گاهی از ولایت و نبوّت و از ولیّ و نبیّ به شمس و قمر تعبیر میشود، و «حُسْبان» دو شاهد و دو محاسب بر جلیل (بزرگ) و قلیل (کوچک) هستند و آن دو، دو کسانی هستند که صوفیّه از آن دو به شیخ مرشد و شیخ دلیل تعبیر میکنند زیرا در اصطلاح آنان آن دو اعمّ از ولیّ و نبی و خلفای آن دو هستند، و نبوّت مانند ماه از ولایت کسب نور میکند مانند دلیل از مرشد، و گاهی از آن دو به عنوان عقل کلّی و نفس کلّیّه تعبیر میشود، و گاهی به عنوان عقل جزوی و نفس جزویّه یا عقل جزوی و قلب یا آدم و حوّاء تعبیر میشود}، آن تقدیر غالب دانا است [به حیثی که چیزی از آنچه که در معاش و معاد به آن احتیاج دارند را فرو نگذارده است]
- ترجمه سلطانیشکافندهٔ صبح است و شب را آرام قرار داد و خورشید و ماه را برای حساب کردن، آن تقدیر غالب دانا است
- ترجمه راستینخداست شکافنده پرده صبحگاهان، و شب را برای آسایش (خلق) مقرّر داشته و خورشید و ماه را به نظمی معین (او به گردش) درآورده، این تقدیر خدای مقتدر داناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٧ وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
و او کسی است که برای شما ستارگان را قرار داد تا شما در تاریکیهای خشکی و دریا به [وسیلهٔ] آنها هدایت شوید {نُجُوم در عالم کَوْن معلوم است و در عالم صغیر، قوا و مدارک جزئیّه و واردات غیبی و الهامات قلبی و اذکار سنیّه (نیک) و در عالم کبیر ائمّه (ع) و خلفای آنان است و مراد از ظلمات، تاریکیهای صوری و معنوی از ظلمات نفس و شبهات آن و زَلّات (لغزش‌‌ها) آن و ضَلالات (گمراهی‌‌ها) آن است و نُجُوم به آل محمّد (ص) تفسیر شده} همانا آیات [علم و قدرت و تدبیر] خود [برای اشیاء را بر طبق حکمت خود با نصب کردن رئیسی در هر یک از مراتب عوالم] به تفصیل (شرح) دادهایم برای گروهی که میدانند [زیرا تفصیل آیات برای غیر آنان در آنها بهبودی نمی‌‌بخشد]
- ترجمه سلطانیو او کسی است که برای شما ستارگان را قرار داد تا شما در تاریکیهای خشکی و دریا به (وسیلهٔ) آنها هدایت شوید همانا آیات خود را به تفصیل (شرح) دادهایم برای گروهی که میدانند
- ترجمه راستینو نیز اوست که چراغ ستارگان را برای رهیابی شما در تاریکیهای بیابان و دریا قرار داده است. همانا ما آیات خود را برای مردم دانا به تفصیل بیان کردیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٨ وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ
و او کسی است که شما را از نفسی واحد ایجاد کرد و [بعضی] مستقرّ و [بعضی] به ودیعه نهاده شده هستند آیات را برای قومی که میفهمند به تفصیل [شرح] دادهایم
- ترجمه سلطانیو او کسی است که شما را از نفسی واحد ایجاد کرد و (بعضی) مستقرّ و (بعضی) به ودیعه نهاده شده هستند آیات را برای قومی که میفهمند به تفصیل (شرح) دادهایم
- ترجمه راستینو هم اوست خدایی که همه شما را از یک تن در آرامگاه (رحم) و ودیعتگاه (صلب) بیافرید. ما نیکو آیات خود را برای اهل بصیرت مفصل بیان نمودیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای٩٩ وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِّنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انظُرُوا إِلَى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
و او کسی است که آب را از آسمان نازل کرد پس با آن هر گونه گیاهی را بیرون آوردیم و از آن (گیاه) جوانهٔ سبزی را بیرون آوردیم که از آن دانههای متراکمی را بیرون میآوریم و از درخت خرما از شکوفهٔ آن خوشههایی نزدیک [به تناول] و باغهایی از انگور و زیتون و انار [در شکل و طعم و رنگ] شبیه به هم و نامتشابه، بنگرید به میوهٔ [هر کدام از] آنها وقتی که میوه میدهد و به رسیدنش (نموّش) که در آن برای گروهی که [با ایمان عامّ یا خاصّ] ایمان میآورند البتّه نشانههایی [از مدبّری حکیم و قدیر] هست
- ترجمه سلطانیو او کسی است که آب را از آسمان نازل کرد پس با آن هر گونه گیاهی را بیرون آوردیم و از آن جوانهٔ سبزی را بیرون آوردیم که از آن دانههای متراکمی را بیرون میآوریم و از درخت خرما از شکوفهٔ آن خوشههایی نزدیک و باغهایی از انگور و زیتون و انار شبیه به هم و نامتشابه، بنگرید به میوهٔ (هر کدام از) آنها وقتی که میوه میدهد و به رسیدنش که در آن برای گروهی که ایمان میآورند البتّه نشانههایی هست
- ترجمه راستینو هم اوست خدایی که از آسمان آبی فرو بارید پس هر نبات را بدان رویاندیم و سبزه‌ها را از زمین برون آوردیم و از آن سبزه‌ها دانه‌هایی که بر روی هم چیده شده بیرون آریم و از شکوفه نخل خوشههایی است به هم پیوسته، و باغهای انگور و زیتون و انار که برخی شبیه و برخی نامشابه به هم است (خلق کنیم) ، شما در آن باغها هنگامی که میوه آن پدید آید و برسد (با چشم تعقل) بنگرید، که در آن آیات و نشانههایی (از قدرت خدا) برای اهل ایمان هویداست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٠ وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ
و برای خداوند شریکانی از جنّ قرار دادند [زیرا بعضی از آنها ابلیس را دارندهٔ الهت قرار میدادند، و بعضی از آنها قائل به ظلمت، کنایه از دار جنّ و شیاطین بودند، و بعضی از آنها ارواح خبیثه که همان جنّ و شیاطین هستند را عبادت میکردند و جمیع مشرکین درخت و صنم (بت) و کوکب و غیر آنها را عبادت میکردند (در حالی که) در عبادت معبودات باطلهٔ خود جز جنّ را عبادت نمی‌‌کردند] و [حال آنکه خداوند] آنان را خلق کرده است و [از نزد خودشان] بدون علمی (بدون حقیقت و برهانی) برای او پسران و دخترانی خرق کردند (دروغ بافتند) او از آنچه که وصف میکنند منزّه و متعالی (برتر) است
- ترجمه سلطانیو برای خداوند شریکانی از جنّ قرار دادند و (حال آنکه) (او) آنان را خلق کرده است و بدون علمی برای او پسران و دخترانی خرق کردند (دروغ بافتند) او از آنچه که وصف میکنند منزّه و متعالی (برتر) است
- ترجمه راستینو گروهی از کافران اهریمنان را شریک خدا شمردند در حالی که آنها آفریده خدا هستند و گروهی (عزیر و مسیح و فرشتگان را) از روی نادانی پسران و دخترانی برای او تراشیدند، در صورتی که او از همه این نسبت‌ها برتر و منزه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠١ بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُن لَّهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
ابداع کنندهٔ آسمانها و زمین [بدون پیشینهٔ مادّه و مدّت] است چگونه [جایز] میشود که فرزندی داشته باشد؟ و (حال آنکه) او همسری [بر مثال خود به عنوان شریکه‌‌ای غیر مخلوق برای خود] ندارد و همه چیز را [او] خلق کرده [پس چیزی همسر او و نه فرزند او نمیشود بلکه همه مخلوق او هستند] و او به هر چیزی دانا است [پس به فرزند و وکیل در استعلام حال بعضی اشیاء محتاج نمیشود]
- ترجمه سلطانیابداع کنندهٔ آسمانها و زمین است چگونه (جایز) میشود که فرزندی داشته باشد؟ و (حال آنکه) او همسری ندارد و همه چیز را (او) خلق کرده و او به هر چیزی دانا است
- ترجمه راستیناوست پدید آرنده آسمانها و زمین، چگونه وی را فرزندی تواند بود در حالی که او را جفتی نیست؟! و او همه چیز را آفریده و به همه چیز داناست.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٢ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ
آن [مسمّی به] الله [دائر بر زبان‌‌های شما] پروردگار شما است خدایی جز او نیست او خلق کنندهٔ همه چیز است پس [عبادت شایستهٔ او است] او را بندگی کنید و [برای احاطهٔ] او [به همه] بر هر چیزی وکیل است
- ترجمه سلطانیآن (مسمّی به) الله پروردگار شما است خدایی جز او نیست او خلق کنندهٔ همه چیز است پس او را بندگی کنید و او بر هر چیزی وکیل است
- ترجمه راستیناین است (وصف) پروردگار شما، که جز او هیچ خدایی نیست، آفریننده هر چیز است، پس او را پرستش کنید، و او نگهبان همه موجودات است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٣ لَّا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ
دیدهها او را درک نمیکنند و (حال آنکه) او چشمها را درک میکند و او لطیف و آگاه است
- ترجمه سلطانیدیدهها او را درک نمیکنند و (حال آنکه) او چشمها را درک میکند و او لطیف و آگاه است
- ترجمه راستیناو را هیچ چشمی درک ننماید و او همه بینندگان را مشاهده میکند و او لطیف و نامرئی و (به همه چیز خلق) آگاه است.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٤ قَدْ جَاءَكُم بَصَائِرُ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ
به تحقیق برای شما بصیرتهایی از پروردگار شما آمد {بصیرت برای قلب است مانند بَصَر که برای بدن است، و بر قوّه‌‌ای که به آن معقولات درک میشوند و بر ادراک آنها و بر حُجَجی (حجّت‌‌هایی) که با آنها آن ادراک میباشد اطلاق میگردد و مراد از بصائر در اینجا همین است، و آن اعمّ از انبیاء و اولیاء و معجزات آنها و کراماتشان و سیَر (سیره‌‌ها) آنها و اخلاق آنها و کتب آنها و شرایع آنها، و از بلایا و واردات و عبرت‌‌ها و آیاتی است که برای افراد خاصّ یا برای عموم عباد هستند، این در آفاق است، و امّا در انفس پس آن عبارت از عقول و زَواجِر (بازدارنده‌‌ها) و نفوس و خواطر و الهامات و مَنامات (رؤیاها) خصوصاً صادقات از آنها است}، و کسی که بینا شود پس برای (به سود) خودش است [که بینا شده] و کسی که نابینا بماند پس [نابینایی] بر [زیان] او است و من پاسدارندهٔ شما نیستم
- ترجمه سلطانیبه تحقیق برای شما بصیرتهایی از پروردگار شما آمد، و کسی که بینا شود پس برای (به سود) خودش است و کسی که نابینا بماند پس بر (زیان) او است و من پاسدارندهٔ شما نیستم
- ترجمه راستینآیات الهی و کتب آسمانی که سبب بصیرت شماست البته از طرف پروردگارتان آمد، پس هر کس بصیرت یافت خود به سعادت رسید و هر کس که کور بماند خود در زیان افتاد، و من نگهبان شما نیستم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٥ وَكَذَلِكَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ وَلِيَقُـولُوا دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
و اینچنین آیات [آفاقی و انفسی] را [پیاپی] صرف [یعنی به اشکال مختلف بیان] میکنیم و البتّه [آن فرقهٔ عامی] میگویند: [تو این آیات را] درس گرفتهای و البتّه آن را برای گروهی که میدانند تبیین میکنیم
- ترجمه سلطانیو اینچنین آیات را (پیاپی) صرف (به اشکال مختلف بیان) میکنیم و البتّه میگویند: درس گرفتهای و البتّه آن را برای گروهی که میدانند تبیین میکنیم
- ترجمه راستینو این چنین ما آیات قرآن را به انواع گوناگون بیان کنیم (تا وسیله هدایت شود) ولی عاقبت کافران نادان گویند: تو (اینها را) به درس آموخته‌ای!و تا آن را برای اهل دانش بیان کنیم.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٦ اتَّبِعْ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ
از آنچه که از پروردگارت به تو وحی شده پیروی کن [نه از اهواء مشرکین] خدایی جز او نیست و از مشرکین [مخصوصاً مشرکان ولایت] اعراض کن
- ترجمه سلطانیاز آنچه که از پروردگارت به تو وحی شده پیروی کن خدایی جز او نیست و از مشرکین اعراض کن
- ترجمه راستینای پیغمبر هر چه از خدا به تو وحی شد از آن پیروی کن، که خدایی جز آن ذات یکتا نیست و از مشرکان روی بگردان.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٧ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكُوا وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ
و اگر خداوند میخواست آنها شرک نمیورزیدند و تو را علیهم [بر آنها] پاسدارنده قرار ندادهایم و تو وکیل آنها نیستی [تا بر آنان محزون شوی و جز این نیست که تو بیم دهنده‌‌ای]
- ترجمه سلطانیو اگر خداوند میخواست آنها شرک نمیورزیدند و تو را علیهم (بر آنها) پاسدارنده قرار ندادهایم و تو وکیل آنها نیستی
- ترجمه راستینو اگر خدا میخواست آنها شرک نمی‌آوردند، و ما تو را نگهبان ایشان نکردیم و تو وکیل آنها نیستی.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٨ وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
و به کسانی که غیر از [ولیّ] خداوند را میخوانند دشنام ندهید که آنها [نیز] از روی دشمنی بدون علمی به [ولیّ] خداوند دشنام دهند اینچنین [مثل راضی شدن هر کدام از شما از آنچه که آن را میخوانید و عدم ارتضاء از آنچه که دیگران آن را میخوانند] برای هر امّتی (فرقه‌‌ای) [از زمان آدم (ع)] عملشان را زینت دادهایم سپس بازگشتگاه آنها به پروردگار [مضاف]شان است {ربّ مضاف همان ولایت مطلقه است و اینکه مظهر اتمّ آن علی (ع) است و اینکه رجوع (بازگشت) همه به ولایت است که همان فعل او تعالی و ظهور او است نه به غیب مطلق زیرا در آنجا نه راجعی (رجوع کنندهای) هست و نه رجوعی} پس آنها را به آنچه که عمل میکردند خبر میدهد
- ترجمه سلطانیو به کسانی که غیر از خداوند را میخوانند دشنام ندهید که آنها (نیز) از روی دشمنی بدون علمی به خداوند دشنام دهند اینچنین برای هر امّتی عملشان را زینت دادهایم سپس بازگشتگاه آنها به پروردگارشان است پس آنها را به آنچه که عمل میکردند خبر میدهد
- ترجمه راستینو (شما مؤمنان) به آنچه مشرکان غیر از خدا میخوانند دشنام ندهید تا مبادا آنها از روی ظلم و جهالت خدا را دشنام دهند. این چنین ما عمل هر قومی را در نظرشان زینت دادهایم، سپس بازگشت آنها به سوی پروردگارشان است و خدا آنان را به کردارشان آگاه می‌گرداند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١٠٩ وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِن جَاءَتْهُمْ آيَةٌ لَّيُؤْمِنُنَّ بِهَا قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِندَ اللَّهِ وَمَا يُشْعِرُكُمْ أَنَّهَا إِذَا جَاءَتْ لَا يُؤْمِنُونَ
و با مُنتهای سوگندهایشان به خداوند قسم خوردند که اگر برای آنها آیهای بیاید البتّه حتماً به آن (آیت آورده شده) ایمان میآورند [و اذعان میکنند، ای محمّد] بگو: جز این نیست که آیتها نزد خداوند است [و نزد من و به اختیار من نیست] و آیا شما آگاه نمیشوید که آنها وقتی که نزد تو بیایند ایمان نمیآورند
- ترجمه سلطانیو با مُنتهای سوگندهایشان به خداوند قسم خوردند که اگر برای آنها آیهای بیاید البتّه حتماً به آن ایمان میآورند، بگو: جز این نیست که آیتها نزد خداوند است و آیا شما آگاه نمیشوید که آنها وقتی که نزد تو بیایند ایمان نمیآورند
- ترجمه راستینو به خدا به سخت ترین سوگندهای خود قسم یاد کردند که البته اگر آیتی بیاید ایمان آرند. بگو: آیات از طرف خداست، و شما مؤمنان چه می‌دانید؟ (و چگونه به گفته این کافران مطمئن میشوید؟آنها همان مردم معاندند که) اگر آیتی هم آید هرگز ایمان نمیآورند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای١١٠ وَنُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَأَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَنَذَرُهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ
و دلهای آنان و دیدگان آنان را وارونه میکنیم {فؤاد بر قلب لَحْمانی (گوشتی) و بر نفس انسانی و بر لطیفهٔ سیّارهٔ انسانی و بر قلب که آن مرتبه‌‌ای از مراتب انسان است و بر جهت روحانیّت از انسان اطلاق میشود، و روحانیّت انسان یعنی قلب او مانند بدنش مُسْتَوِی القامه (راست قامت) خلق شده رأس آن از بالاست و تقلیب (وارونه کردن) آن عبارت از تعلّق او به مشتهیات حیوانی است و استقامت آن عبارت از تعلّق او است به آنچه که انسانیّت انسان آن را اقتضاء میکند، و استقامت اَبْصار (دیدگان) عبارت است از ادراک آنچه که موافق با آخرت است از هر آنچه که بصر یا بصیرت آن را درک میکند، و تقلیب آن سبب برای ادراک مقتضیات حیوانی و اِحتجاب از اعتبار (عبرت گرفتن) به مدرکات است} همانطور که بار اوّل به آن [چه از آیات نازل شده یا به قرآن یا به نبیّ (ص)] ایمان نیاوردند و آنها را در طغیانشان رها میکنیم که [در گمراهی] سرگردان شوند
- ترجمه سلطانیو دلهای آنان و دیدگان آنان را وارونه میکنیم همانطور که بار اوّل به آن ایمان نیاوردند و آنها را در طغیانشان رها میکنیم که سرگردان شوند.
- ترجمه راستینو ما دل و دیده اینان را چنانکه اول بار ایمان نیاوردند اکنون نیز از ایمان بگردانیم و آنها را به حال طغیان و سرکشی واگذاریم تا در ورطه ضلالت فرومانند.
- ترجمه الهی قمشه‌ای